جدول جو
جدول جو

معنی نورپاش - جستجوی لغت در جدول جو

نورپاش
نورپاشنده، نورافکن، نورافشان، پرتوافکن:
چگونه شوم بر دری نورپاش
که باشد بر او این همه دورباش،
نظامی،
او ز چهره بر سر من نورپاش
من ز شادی زیر پایش اشکبار،
اشرفی (از آنندراج)،
، ستارۀ نورافشان،
چراغ، (فرهنگ فارسی معین) :
به هر گام ازبرای نورپاشی
ستاده زنگیی با دورباشی،
نظامی (از فرهنگ فارسی معین)
لغت نامه دهخدا
نورپاش
نوربخش، ستاره نورافشان، چراغ: بهر گام از برای نور پاشی ستاده زنگیی با دور باشی. (نظامی. گنجینه گنجوی. چا. . 2 ص 361)
فرهنگ لغت هوشیار
نورپاش
پرتوافکن، نورافشان، نوربخش، نورگستر
فرهنگ واژه مترادف متضاد

پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما

تصویری از بورباش
تصویر بورباش
بورباش
(پسرانه)
از فرمانروایان کاسی (نگارش کردی: بورباش)
فرهنگ نامهای ایرانی
تصویری از نورهان
تصویر نورهان
نورهان
(پسرانه)
تحفه، سوغات، ارمغان
فرهنگ نامهای ایرانی
تصویری از هورتاش
تصویر هورتاش
هورتاش
(دخترانه)
همچون خورشید، آنکه چون خورشید نورانی است، هور (فارسی) + تاش (ترکی)
فرهنگ نامهای ایرانی
تصویری از دورباش
تصویر دورباش
دورباش
فرمان دور شدن، کنایه از نیزۀ دو شاخه ای که در قدیم پیشاپیش پادشاه می برده اند تا مردم آن را ببینند و از سر راه دور شوند، برای مثال برآورد از جگر آهی چنان سرد / که گفتی دور باشی بر جگر خورد (نظامی۲ - ۲۳۱)،
کنایه از آهی که از ته دل برآید، برای مثال چو دارا جواب سکندر شنید / یکی دور باش از جگر برکشید (نظامی۵ - ۸۱۵)، کنایه از مانع، کنایه از نگهبان شاه
فرهنگ فارسی عمید
تصویری از نوربخش
تصویر نوربخش
نوربخش
نوربخشنده، نوردهنده
فرهنگ فارسی عمید
تصویری از گوهرپاش
تصویر گوهرپاش
گوهرپاش
پاشندۀ گوهر، گوهرافشان
فرهنگ فارسی عمید
تصویری از عطرپاش
تصویر عطرپاش
عطرپاش
آنکه یا آنچه عطر می پاشد، ظرفی که به وسیلۀ آن عطر را در هوا پراکنده می سازند یا به بدن خود می زنند
فرهنگ فارسی عمید
تصویری از نورهان
تصویر نورهان
نورهان
آنچه از جایی برای کسی به رسم تحفه و ارمغان بیاورند، راه آورد، سوغات، ارمغان، مژدگانی، برای مثال نوعروسان حجلۀ نوروز / نورهان زرّ و زیور اندازند (خاقانی - ۴۶۶)
فرهنگ فارسی عمید
گوهرپاش
(چِ پَ)
پاشندۀ گوهر. نثارکننده گوهر. گوهرریز. گوهربار:
اگر سخاوت باید کفش به روز عطا
چو بحر گوهرپاش است وابر زرافشان.
فرخی.
، کنایه از بارنده است:
گاه گوهرپاش گردد گاه گوهرگون شود
گاه گوهربار گردد گاه گوهرخر شود.
فرخی.
، کنایه از فصیح و بلیغ باشد:
گر شکافی به معرفت همه موی
ور زبان تو هست گوهرپاش
یک سر موی بیش و کم نشود
ز آنچه بنگاشت در ازل نقاش.
عطار
لغت نامه دهخدا
شکرپاش
(اَ)
آنکه شکر افشاند. شکرافشان. (فرهنگ فارسی معین). سخت شیرین. شیرین حرکات:
در مجلس عشرت ز ظریفی و لطیفی
خورشید شکرپاش و مه مشک فشان اوست.
سنایی.
، شیرین سخن. خوشگوی. (فرهنگ فارسی معین)
لغت نامه دهخدا
کودپاش
کوت پاش، رجوع به کوت پاش شود
لغت نامه دهخدا
زهرپاش
(قَ دَ / دِ)
افشانندۀ زهر. زهربار:
در کام افعی از لب و دندان زهرپاش
در آرزوی بوسۀ شیرین چه مانده ای.
خاقانی.
رجوع به زهر و دیگر ترکیبهای آن شود
لغت نامه دهخدا
بزرپاش
بزرپاشنده. آنچه یا آنکه بزر بپاشد.
لغت نامه دهخدا
گورپان
دهی است از دهستان میان آباد بخش اسفراین شهرستان بجنورد واقع در 30 هزارگزی جنوب باختری اسفراین و 12 هزارگزی باختر شوسۀ عمومی بجنورد به اسفراین، دامنه و گرمسیر است، سکنۀ آن 223 تن است، آب آن از قنات تأمین میشود، محصول آن غلات، بنشن، میوه، پنبه و شغل اهالی زراعت و مالداری و راه آن مالرو است، (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9)
لغت نامه دهخدا
نوربخش
(بَ)
محمد بن عبدالله (سید...) موسوی خراسانی، ملقب و مشهور و متخلص به نوربخش. از اکابر عرفای قرن نهم هجری است و سلسلۀ نوربخشیه از فرق صوفیه بدو منسوب است. وی به سال 795 هجری قمری در قصبۀ قاین خراسان تولد یافت و پس از تحصیلات مقدماتی به حوزۀ درس ابن فهد حلی راه یافت و در طریقت مرید علاءالدولۀ سمنانی و خواجه اسحاق ختلانی شد و خواجه اسحاق او را برکشید و به نوربخش ملقب ساخت و سرانجام بر مسند ارشادش نشاند. اما چون بر اثر تفتین گروهی مورد غضب شاهرخ میرزا واقع گشت متواری و فراری شد. پس از درگذشت شاهرخ (به سال 850) سید به ری آمد و بساط ارشاد گسترد و عاقبت به سال 869 هجری قمری در قریۀ سولقان درگذشت و به خاک سپرده شد. پس از او منصب ارشاد نصیب فرزندش شاه قاسم فیض بخش گشت. نوربخش همه عمر جامۀ سیاه می پوشید که سنت مشایخ او این بوده است. از اشعار اوست:
شستیم نقش غیر ز الواح کاینات
دیدیم عالمی که صفات است عین ذات
قدوسیان عالم علوی برند رشک
بر حال آدمی که شود مظهر صفات
آن کس که متصف به صفات کمال شد
حقا که اوست علت غائی ّ کاینات.
(از ریحانهالادب ج 4 ص 243).
و رجوع شود به الذریعه و مجالس المؤمنین ص 149 و ریاض العارفین ص 154 و طرایق الحقایق ج 3 ص 30 شود
لغت نامه دهخدا
گهرپاش
(حَ گُ)
مخفف گوهرپاش. رجوع به همین کلمه شود
لغت نامه دهخدا
نوردان
(نَ وَ)
در حال نوردیدن. (یادداشت مؤلف). رجوع به نوردیدن شود
لغت نامه دهخدا
نوردار
(رَ)
روشن، منور:
چو کردی چراغ مرا نوردار
ز من باد مشعل کشان دور دار،
نظامی
لغت نامه دهخدا
دورباش
دهی است ازبخش تکاب شهرستان مراغه، 1245 تن سکنه، آب آن از چشمه تأمین می شود، (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4)
لغت نامه دهخدا
نورتاب
(رَ)
نورتابنده، نورافشان، تابناک، منبع نور و روشنی:
خاک در توکه نورتاب است
سیبی به دو کرده آفتاب است،
خاقانی
لغت نامه دهخدا
نورپله
(تَپْ پِ)
دهی است از دهستان آتابای بخش مرکزی شهرستان گنبدقابوس، در 6 هزارگزی جنوب گنبد، در دشت معتدل هوائی واقع است و 185 تن سکنه دارد. آبش از رود خانه نوده، محصولش غلات و حبوبات و صیفی و لبنیات، شغل اهالی زراعت و گله داری وقالیچه بافی است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 3)
لغت نامه دهخدا
نورپاشی
نورافشانی، پرتوافشانی،
- نورپاشی کردن، نور افشاندن
لغت نامه دهخدا
نوربخش
(رِ نُ / نِ / نَ)
روشنی دهنده. روشنی بخشاینده. (ناظم الاطباء) :
مدبر همه خلق است و کردگار جهان
ضیادهنده شمس است و نوربخش قمر.
فرخی.
چون کف تو رازقی است نورده و نوربخش
نان سپید فلک آب سیاه است و سم.
خاقانی
لغت نامه دهخدا
دورباش
یعنی عقب بایست و باخبر باش و راه بده و کنار برو، (ناظم الاطباء) (از غیاث) (از آنندراج) (از فرهنگ جهانگیری) (از انجمن آرا) (از شرفنامۀ منیری) (برهان)، کلمه ای که فراشان پیشاپیش پادشاهی یا زنان حرم او می گفته اند تا عابرین از معبر او دور شوند، و در زمان ناصرالدین شاه می گفتند: دور باش کور باش، (یادداشت مؤلف)، برد، بردابرد، بردبرد، بروهابرو:
دهان دورباش از خنده می سفت
فلک را دورباش از دور می گفت،
نظامی،
چگونه شوم بردری نورپاش
که باشد بر او اینهمه دورباش،
نظامی،
از ولوله و نعرۀبواب و دورباش عرفات در غرفات سکرات آواز کوس و دبدبه نوبت گرد از روی ماه برآورده، (ترجمه محاسن اصفهان ص 52)،
چند خواهی دورباش از پیش و پس
دورباش نفرت خلق از تو بس،
شیخ بهائی،
- دورباش زدن، دورباش گفتن:
چو در خاک چین این خبر گشت فاش
که مانی برآن آب زد دورباش،
نظامی،
چنان می کشید آه سینه خراش
که می زد به خورشید و مه دورباش،
امیرخسرو (از آنندراج)،
جهانسوز ترکان با دورباش
زده برفلک نعرۀ دورباش،
(همای و همایون از شرفنامه)،
غیرت من برسرتو دورباش
می زند کای حسن از این در دور باش،
مولوی،
گر درآمد بقچه را زد دور باش
گفت ای خسقی ز والا دور باش،
نظام قاری،
سپر و شمشیر و حمایل پشت به دیوار زده
حارس و دورباش نفایس اجناس این کوشک بود،
نظام قاری (دیوان ص 154)،
، نیزه ای که سنانش دوشاخه بود وآن را مرصع کرده پیشاپیش پادشاهان کشند تا مردمان بدانند پادشاه می آید خود را به کناری کشند، (ناظم الاطباء) (از غیاث) (از آنندراج) (از جهانگیری) (از شرفنامۀ منیری) (برهان)،
چون دور باش در دهن مار دیده ای
از جوشن کشف چه هراسی چه غم خوری،
خاقانی،
دور باش قلمش چون به سه سرهنگ رسد
از دوم اخترش افشان به خراسان یابم،
خاقانی،
زبان خامۀ جوشن در زره برمن
به دورباش سنان فعل تیرسان ماند،
خاقانی،
بر آورد از جگر آهی چنان سرد
که گفتی دورباشی بر جگر خورد،
نظامی،
آورده به حفظ دورباشی
در شیر و گوزن خواجه تاشی،
نظامی،
دلی کو پی جان خراشی بود
کمندی که بی دورباشی بود،
نظامی،
به هرگام از برای نورپاشی
ستاده زنگیی با دورباشی،
نظامی،
سمندش گرچه با هر کس به زین است
سنان دورباشش آهنین است،
نظامی،
هر فراشی صاحب دورباشی و هر جافیی کافیی، (تاریخ جهانگشای جوینی)، او را متهم کردند که تو خطبه به نام خود کرده ای و چتر و دورباش برگرفته، (لباب الالباب عوفی ج 1 ص 114)،
گهی از گوشه های چشم خواندن
گهی از دورباش غمزه راندن،
امیرخسرو (از آنندراج)،
- دورباش خوردن، نیزه خوردن، هدف اصابت نیزه قرار گرفتن:
ز آه صبحدم در هر خراشی
خورم پوشیده در جان دورباشی،
امیرخسرو (از آنندراج)،
- دورباش دوشاخی، قلم نی، کلک نی که در میانه فاق دارد:
ز نی دورباش دوشاخی نداشت
چو من درسه شاخ بنان عنصری،
خاقانی،
، نیزۀ کوچک، تبرزین و ناچخ، (ناظم الاطباء)، ناچخ، (صحاح الفرس)، چوبی که چاووش قافله بردست گیرد، چاووش و نقیب قافله، آه، کنایه از آهی که از دل برآید، (ناظم الاطباء)، کنایه از آه است، (غیاث) :
چو دارا جواب سکندر شنید
یکی دورباش از جگر برکشید،
نظامی،
، کنایه باشداز موانع، (از غیاث) :
در آن آرزوگاه با دورباش
نکردند جز بوسه چیزی تراش،
نظامی
لغت نامه دهخدا
تصویری از نورهان
تصویر نورهان
نورهان
تحفه هدیه پیشکش ارمغان، مژدگانی
فرهنگ لغت هوشیار
تصویری از نوربخش
تصویر نوربخش
نوربخش
نوردهنده نورپاش پرتوافکن
فرهنگ لغت هوشیار
تصویری از قیرپاش
تصویر قیرپاش
قیرپاش
گژفپاش
فرهنگ لغت هوشیار
تصویری از دورباش
تصویر دورباش
دورباش
امر به دور شدن
فرهنگ لغت هوشیار
تصویری از نورهان
تصویر نورهان
نورهان
((نَ رَ))
سوغات، ره آورد، مژدگانی، نوراهان
فرهنگ فارسی معین
دورباش
نیزه ای دوشاخه با چوبی جواهرنشان که در قدیم پیشاپیش شاهان می برده اند تا مردم بدانند که پادشاه می آید و خود را به کنار کشند، تبرزین
فرهنگ فارسی معین
تصویری از نظرپاک
تصویر نظرپاک
نظرپاک
کسی که نظرش آلوده به هوی و هوس نیست
فرهنگ فارسی معین
تصویری از نورتاب
تصویر نورتاب
نورتاب
آباژور
فرهنگ واژه فارسی سره