- نوائیدن (نِ وِ تَ)
نواییدن. رجوع به نواییدن شود
معنی نوائیدن - جستجوی لغت در جدول جو
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
به خواب رفتن، خفتن، کنایه از آرام شدن، آرام گرفتن، دراز کشیدن، کنایه از بستری بودن، کنایه از انباشته شدن، کنایه از متوقف یا تعطیل شدن، کنایه از راکد شدن
(گُ تَ دَ)
لغت نامه دهخدا
جنبانیدن. (برهان قاطع) (فرهنگ خطی) (آنندراج) (ناظم الاطباء) (فرهنگ فارسی معین). به جنبش درآوردن. (ناظم الاطباء). حرکت دادن، لرزانیدن. (فرهنگ فارسی معین). رجوع به معنی قبلی شود، به ناله درآوردن. (برهان قاطع) (آنندراج). نالانیدن. (فرهنگ خطی). گریانیدن و به گریه و ناله درآوردن. (ناظم الاطباء) ، خرامانیدن. (فرهنگ فارسی معین) ، آگاهانیدن. (برهان قاطع) (آنندراج) (فرهنگ خطی) (ناظم الاطباء). آگاهی دادن. خبر کردن. گواهی دادن. (ناظم الاطباء) ، فریاد و ناله کردن. (برهان قاطع) (آنندراج) (ناظم الاطباء). گریه کردن. (ناظم الاطباء). رجوع به نویدن شود، جنبیدن. (برهان قاطع) (ناظم الاطباء) (آنندراج). لرزیدن. مضطرب شدن. (ناظم الاطباء). رجوع به نویدن شود، آگاه شدن. (برهان قاطع) (آنندراج) (ناظم الاطباء). رجوع به نویدن شود
(فَ شُ دَ)
لغت نامه دهخدا
فخر کردن و مباهات نمودن. (برهان). مباهات کردن. (انجمن آرا) (از آنندراج). (غیاث). لاف زدن. مباهات کردن. (از ناظم الاطباء). سرافرازی کردن. به خود بالیدن. نازیدن. به خود نازیدن. تفاخر
(لَ)
لغت نامه دهخدا
مقابل پائیدن. رجوع به پائیدن شود:
نابوده که بوده شود نپاید
زین است جهان در زوال و سیلان.
ناصرخسرو
نابوده که بوده شود نپاید
زین است جهان در زوال و سیلان.
ناصرخسرو
(گُ تَ دَ)
لغت نامه دهخدا
نالیدن. زاری کردن. (برهان قاطع) (آنندراج) ، جنبیدن. (برهان قاطع) (آنندراج) (ناظم الاطباء). لرزیدن. (ناظم الاطباء)
(گُ تَ)
لغت نامه دهخدا
ناجاویده فروبردن. (جهانگیری)) (رشیدی) (برهان قاطع) (انجمن آرا). بلع. (جهانگیری) (انجمن آرا) (برهان) (آنندراج). بلع کردن. (ناظم الاطباء). آن را اوباریدن نیز گویند. (جهانگیری). نواریدن ظاهراً صورت منفی ’واریدن’ است به معنی ’فاریدن’. امام بیهقی در تاج المصادر لغت ’سرط’ و ’لقف’ عربی را به ’فروواریدن’ ترجمه کرده است و از همین ریشه است ’اوباردن’. سرط و لقف به معنی بلع است. (از حاشیۀ برهان قاطع چ معین) :
گرفته به چنگال می داردش
بدان تا به یک بار بنواردش.
زراتشت بهرام (از جهانگیری)
گرفته به چنگال می داردش
بدان تا به یک بار بنواردش.
زراتشت بهرام (از جهانگیری)
(گَ دَ)
لغت نامه دهخدا
نواختن. نوازش کردن. تفقد و مهربانی کردن:
جهاندار او را به شیرین زبان
نوازید و بنشاند اندرزمان.
فردوسی.
بدان کو به سال از شما کهتر است
به مهر و نوازیدن اندرخور است.
فردوسی.
نوازیدن شهریار جهان
از آن گونه شادی که رفت از جهان.
فردوسی.
نوازیدن شاه پیوند اوی
همی گفت آزادی و بند اوی.
فردوسی.
ز کهتر پرستیدن و خوشخوئی است
ز مهتر نوازیدن و نیکوئی است.
اسدی.
سپهبدنوازیدش و داد چیز
همیدون بزرگان و مهراج نیز.
اسدی.
نشاند و نوازیدش و داد جاه
همی بود از آنگونه نزدیک شاه.
اسدی.
، نواختن آلات طرب:
بینی آن رود نوازیدن با چندین کبر
بینی آن شعر سراییدن با چندین ناز.
فرخی.
مرا از نوازیدن چنگ خویش
نوازشگری کس به آهنگ خویش.
نظامی
جهاندار او را به شیرین زبان
نوازید و بنشاند اندرزمان.
فردوسی.
بدان کو به سال از شما کهتر است
به مهر و نوازیدن اندرخور است.
فردوسی.
نوازیدن شهریار جهان
از آن گونه شادی که رفت از جهان.
فردوسی.
نوازیدن شاه پیوند اوی
همی گفت آزادی و بند اوی.
فردوسی.
ز کهتر پرستیدن و خوشخوئی است
ز مهتر نوازیدن و نیکوئی است.
اسدی.
سپهبدنوازیدش و داد چیز
همیدون بزرگان و مهراج نیز.
اسدی.
نشاند و نوازیدش و داد جاه
همی بود از آنگونه نزدیک شاه.
اسدی.
، نواختن آلات طرب:
بینی آن رود نوازیدن با چندین کبر
بینی آن شعر سراییدن با چندین ناز.
فرخی.
مرا از نوازیدن چنگ خویش
نوازشگری کس به آهنگ خویش.
نظامی
(گُ کَ دَ)
لغت نامه دهخدا
خرامیدن. (جهانگیری). با تبختر و شوکت و حشمت راه رفتن. (ناظم الاطباء) :
سرفرازانه نوایید به میدان وصال
همه شاهید چو بگزیدۀ آن دلدارید.
مولوی (از جهانگیری).
، ناله کردن. (برهان قاطع) (آنندراج). ناله و زاری کردن. (ناظم الاطباء) ، فریاد کردن. (برهان قاطع) (آنندراج). بانگ کردن. (برهان قاطع) (فرهنگ خطی از شرفنامه). بانگ برآوردن. (آنندراج). صدا و ندا کردن. (رشیدی) (از جهانگیری) :
درخشیدن تیغهای سران
نواییدن گرزهای گران.
فردوسی (از جهانگیری و رشیدی)
سرفرازانه نوایید به میدان وصال
همه شاهید چو بگزیدۀ آن دلدارید.
مولوی (از جهانگیری).
، ناله کردن. (برهان قاطع) (آنندراج). ناله و زاری کردن. (ناظم الاطباء) ، فریاد کردن. (برهان قاطع) (آنندراج). بانگ کردن. (برهان قاطع) (فرهنگ خطی از شرفنامه). بانگ برآوردن. (آنندراج). صدا و ندا کردن. (رشیدی) (از جهانگیری) :
درخشیدن تیغهای سران
نواییدن گرزهای گران.
فردوسی (از جهانگیری و رشیدی)
به گوش رسانیدن مطلبی را به سمع کسی رساندن اسماع، وادار به شنیدن کردن
کسی یا جانوری را بدویدن وا داشتن اسب را بتاخت در آوردن، بیرون کردن
حرکت دادن، جنبانیدن، خرامانیدن، لرزانیدن، بناله درآوردن، جنبیدن، به خود، تنیدن
آوازدادن بانگ کردن: درخشیدن تیغهای سران نواییدن گرزهای گران. (شا. بنقل جها. رشیدی فرنظا) توضیح در فهرست ولف این کلمه نیامده
نواختن: شه نوازیدش که هستی یادگار کرد او را هم بدین پرسش شکار. (مثنوی. نیک. 541: 6)
