- میقاد
آتش زنۀ زود آتش دهنده، (زند) (منتهی الارب، مادۀ وق د) (ناظم الاطباء) (آنندراج)
معنی میقاد - جستجوی لغت در جدول جو
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
(پسرانه)
فرهنگ نامهای ایرانی
تولد، صورت دیگری از مهرداد، از شخصیتهای شاهنامه، نام یکی از دلیران ایرانی زمان کیکاووس پادشاه کیانی
مفرد واژۀ مواقیت، محل قرار، محل احرام بستن حجاج، موضعی که حجاج در آنجا احرام می بندند، جمع مواقیت، وقت، هنگام
فرمان بردار، آنکه فرمان کسی را می پذیرد یا اجرا می کند
فرمان بر، فرمان پذیر، فرمان شنو، فرمان نیوش، سر به راه، سر بر خط، سر سپرده، نرم گردن، طاعت پیشه، طاعت ور، مطیع، طایع، مطاوع، مطواع، عبید
فرمان بر، فرمان پذیر، فرمان شنو، فرمان نیوش، سر به راه، سر بر خط، سر سپرده، نرم گردن، طاعت پیشه، طاعت ور، مطیع، طایع، مطاوع، مطواع، عبید
(کَ)
لغت نامه دهخدا
دهی است از دهستان فراهان پایین بخش فرمهین شهرستان اراک، واقع در 34هزارگزی جنوب خاوری فرمهین. با 849 تن جمعیت. آب آن از قنات شب شور و راه آن ماشین رو است. خط تلفن آشتیان از این ده می گذرد و از کویر میقان نمک استخراج می کنند. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 2). در عراق (اراک واقع و از نقاط مهمه قالی بافی ایران است. (از جغرافیای سیاسی کیهان). از رستاق فراهان. (از ترجمه تاریخ قم ص 119)
زمان ولادت، (غیاث)، وقت زادن، (منتهی الارب، مادۀ ول د) (السامی) (ناظم الاطباء)، ج، موالید، (مهذب الاسماء)، زمان ولادت و روز ولادت، (ناظم الاطباء)، زمان ولادت و وقت زادن، (آنندراج)، گاه زادن، وقت ولادت، (یادداشت مؤلف) :
در برجهاش بوده میقات پور عمران
میلاد پور مریم میعاد پورهاجر،
خاقانی،
چه بود آن نطق عیسی وقت میلاد
چه بود آن صوم مریم وقت اصغا،
خاقانی،
- میلاد مسیح، ولادت حضرت عیسی بن مریم، روز زادن حضرت مسیح، و آن برابر است با بیست و پنجم دسامبر ماه فرانسوی و یازدهم دی ماه جلالی و پنجم دی ماه شمسی، (از یادداشت مؤلف)
در برجهاش بوده میقات پور عمران
میلاد پور مریم میعاد پورهاجر،
خاقانی،
چه بود آن نطق عیسی وقت میلاد
چه بود آن صوم مریم وقت اصغا،
خاقانی،
- میلاد مسیح، ولادت حضرت عیسی بن مریم، روز زادن حضرت مسیح، و آن برابر است با بیست و پنجم دسامبر ماه فرانسوی و یازدهم دی ماه جلالی و پنجم دی ماه شمسی، (از یادداشت مؤلف)
نام پهلوان ایران. (غیاث). نام یکی از پهلوانان ایران که پدر گرگین بود. (ناظم الاطباء). نام پدر گرگین بوده. (انجمن آرا). نام یکی از پهلوانان ایران که چون کیکاووس به مازندران رفت ایران رابه او سپرد و گرگین پسر اوست. (برهان) :
ترا ایزد این فر و برزت نداد
نداری زگرگین میلاد یاد.
فردوسی.
بدانسو که گرگین میلاد بود
که با گرز و با تیغ فولاد بود.
فردوسی.
به میلاد بسپرد ایران زمین
کلید در گنج و تاج و نگین.
فردوسی.
چو آمد بر آن شارسان بزرگ
که میلاد خواندیش کید سترگ.
فردوسی.
ز نزدیک ایشان سواری برفت
به نزد سکندر به میلاد تفت.
فردوسی.
نسب ایشان [امراء آل سامان به گرگین میلاد رسد. (مجمل التواریخ و القصص ص 386). اندر عهد کیکاوس پیغمبر سلیمان بود... و جهان پهلوانی رستم و مبارزان و معروفان چون... میلاد و گودرز و کشواد... (مجمل التواریخ و القصص ص 91). میلادبن جرجین میلادجردبنا کرده است. (ترجمه تاریخ قم ص 79)
ترا ایزد این فر و برزت نداد
نداری زگرگین میلاد یاد.
فردوسی.
بدانسو که گرگین میلاد بود
که با گرز و با تیغ فولاد بود.
فردوسی.
به میلاد بسپرد ایران زمین
کلید در گنج و تاج و نگین.
فردوسی.
چو آمد بر آن شارسان بزرگ
که میلاد خواندیش کید سترگ.
فردوسی.
ز نزدیک ایشان سواری برفت
به نزد سکندر به میلاد تفت.
فردوسی.
نسب ایشان [امراء آل سامان به گرگین میلاد رسد. (مجمل التواریخ و القصص ص 386). اندر عهد کیکاوس پیغمبر سلیمان بود... و جهان پهلوانی رستم و مبارزان و معروفان چون... میلاد و گودرز و کشواد... (مجمل التواریخ و القصص ص 91). میلادبن جرجین میلادجردبنا کرده است. (ترجمه تاریخ قم ص 79)
میقانه، آن که هرچه بشنود یقین کند، گویند رجل میقان و امراءه میقانه، (ناظم الاطباء)، خوش باور، آنکه به هرچه شنود یقین نماید، (منتهی الارب، مادۀ ی ق ن) (یادداشت مؤلف)، و رجوع به میقانه شود
مرد بسیار آب آشامنده، (منتهی الارب، مادۀ وق ب) (از آنندراج)، مردی که آب بسیار آشامد، (ناظم الاطباء)، زن گول، (منتهی الارب) (آنندراج)، زن احمق و گول، (ناظم الاطباء)، زن فرزند احمق زاینده، (منتهی الارب) (آنندراج)، زنی که فرزندان احمق زاید، (ناظم الاطباء)، زن فراخ شرم، (از منتهی الارب) (از ناظم الاطباء) (از آنندراج)، سیرالمیقاب، سیر یک شباروز پیوسته، (منتهی الارب) (آنندراج)، سیری که یک شبانه روز پیوسته بود، (ناظم الاطباء)،
- بنوالمیقاب، فحش است مر تازیان را، (ناظم الاطباء)، بنومیقاب دشنام است، (منتهی الارب)
- بنوالمیقاب، فحش است مر تازیان را، (ناظم الاطباء)، بنومیقاب دشنام است، (منتهی الارب)
میقف، چوبی که بدان دیگ را جنبش دهند و از جوشش باز دارند، (منتهی الارب، مادۀ وق ف) (از آنندراج)، چوبی که بدان دیگ را بر هم زنند تا از جوش و غلیان بازماند، (ناظم الاطباء)، و رجوع به میقف شود
نخله میقار، خرمابن با بار، ج، مواقیر، (منتهی الارب، مادۀ وق ر) (از آنندراج) (ناظم الاطباء)
به معنی وقت و هنگام کار است، (از غیاث)، هنگام کار، (منتهی الارب، مادۀ وق ت) (یادداشت مؤلف)، هنگام، (ترجمان القرآن جرجانی ص 97)، در اصل لغت به معنی وقت محدود است، (از کشاف اصطلاحات الفنون) : گفت یا قوم شنبه میقات موسی بود و تورات کتاب او بود اکنون هر دو منسوخ شد، (قصص الانبیاء ص 208)، در این موسم خیرات و میقات حسنات خاک کرمان را از خبث فساد ... مطهر گرداند، (المضاف الی بدایعالازمان ص 37)، جای کار، (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (آنندراج)، میغر، میغره، برسبیل استعاره به معنی مکان استعمال شده، (از کشاف اصطلاحات الفنون)، وقت محدود وعده داده شده، قوله تعالی: ان یوم الفصل کان میقاتاً (قرآن 17/78)، ای وقتاً محدوداً لما وعداﷲ، (از ناظم الاطباء)، وعده گاه، (غیاث) (یادداشت مؤلف) : روز یکشنبه میقات ماست، (قصص الانبیاء ص 208)، موضع احرام بستن به حج و عمره، (منتهی الارب)، موضع احرام بستن حاجیان، ج، مواقیت، (ناظم الاطباء)، مهّل، جای احرام بستن حج یا عمره، ج، مواقیت، حجاج آفاقی را پنج میقات است: میقات اهل مدینه، ذوالحلیفه، میقات مردم شام و مصر و دیار مغرب، جحفه، میقات مردم نجد، قرن المنازل (که قرن الثعالب نیز گویند)، میقات اهل یمن، یلملم، میقات عراقیان، ذات عرق، (یادداشت مؤلف)، آنجا که احرام حج بندند و آن پنج اند: 1 - ذوالحلیفه، 2 - ذات عرق، 3 - جحفه، 4 - قرن، 5 - یلملم، (از غیاث)، آنجا که از او احرام گیرند، (مقدمۀ لغت میرسیدشریف جرجانی ص 6) (السامی فی الاسامی)، موضع احرام، (از کشاف اصطلاحات الفنون)، اول از راه مدینه تا سه میل که فرسنگی بود حرم است و میقاتش ذوالحلیفه ... دوم از راه جده تا ده میل که سه فرسنگ و میلی بود، حرم است و میقاتش سعدیه ... سیم از راه مصر و شام تا به دو فرسنگ حرم است و میقاتش جحفه ... چهارم از راه یمن و تهامه تا هفت میل که دو فرسنگ و میلی بود حرم است و میقاتش یلملم ... پنجم از راه نجد تا به دو فرسنگ حرم است و میقاتش قرن ... ششم از راه طائف تا یازده میل که سه فرسنگ و دو میل بود حرم است و میقاتش رخاطر ... هفتم از راه عراق و شرق تانه میل که سه فرسنگ بود حرم است و میقاتش ذات عرق، (از نزههالقلوب مقالۀ 3 چ اروپا ص 4 و 5) : پس ما دو روز به مدینه مقام کردیم و چون وقت تنگ بود برفتیم راه سوی مشرق بود و به دو منزل از مدینه کوه بود و تنگنایی چون دره که آن را جحفه می گفتند و آن میقات مغرب و شام و مصر است، و میقات آن موضع باشد که حج را احرام گیرند، (سفرنامۀ ناصرخسرو چ دبیرسیاقی ص 103 و 104)،
دوستان یافته میقات و شده زی عرفات
من به فید و ز من آوازه به بطحا شنوند،
خاقانی،
پس از میقات و حرم و طوف کعبه
جمار و سعی و لبیک و مصلی،
خاقانی (دیوان چ سجادی ص 25)،
از حد موصل گذشته در جانب غرب بغداد نزول کنند به میقاتی معین، (جامعالتواریخ رشیدی)، این دیه از جمله میقاتهاست که حاجیان از آن جا احرام می گیرند، (تاریخ قم ص 232)، جائی که موسی علیه السلام در آنجا با حق تعالی سخن گفت:
در برجهاش بوده، میقات پور عمران
میلاد پور مریم، میعاد پور هاجر،
خاقانی،
- امثال:
او حوالت به خان موسائی
داد و میقاتش اربعین بنهاد،
(امثال و حکم دهخدا)
دوستان یافته میقات و شده زی عرفات
من به فید و ز من آوازه به بطحا شنوند،
خاقانی،
پس از میقات و حرم و طوف کعبه
جمار و سعی و لبیک و مصلی،
خاقانی (دیوان چ سجادی ص 25)،
از حد موصل گذشته در جانب غرب بغداد نزول کنند به میقاتی معین، (جامعالتواریخ رشیدی)، این دیه از جمله میقاتهاست که حاجیان از آن جا احرام می گیرند، (تاریخ قم ص 232)، جائی که موسی علیه السلام در آنجا با حق تعالی سخن گفت:
در برجهاش بوده، میقات پور عمران
میلاد پور مریم، میعاد پور هاجر،
خاقانی،
- امثال:
او حوالت به خان موسائی
داد و میقاتش اربعین بنهاد،
(امثال و حکم دهخدا)
(مِ)
لغت نامه دهخدا
نول مرغان. (منتهی الارب) (آنندراج). نول مرغان و منقار. (ناظم الاطباء). منقار. (اقرب الموارد) ، آلتی که بدان زر و سیم را سره کنند. (منتهی الارب) (آنندراج). ابزاری که بدان زر و سیم را سره کنند. (ناظم الاطباء)
جای وعده و وعده گاه و وعده جای و فراهم آمدنگاه و جای اجتماع، (ناظم الاطباء)، جای وعده کردن، (غیاث)، موضع عهد، وعده جای، وعده گاه، خرامگاه، قرارگاه، ج، مواعید، (یادداشت مؤلف)، وعده جای، (مهذب الاسماء) (منتهی الارب) (آنندراج) : تا حرکت کند بر آن میعاد بیاید، (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 532)،
در برجهاش بوده میقات پور عمران
میلاد پور مریم میعاد پور هاجر،
خاقانی،
، هنگام وعده، وعده گاه، (ناظم الاطباء)، وعده گاه، (منتهی الارب) (آنندراج)، وقت عهد، زمان وعده، هنگام وعده، (یادداشت مؤلف)، زمان وعده، (غیاث) : فکرت آن ساعت که میعاد اجل فراز آید، (کلیله و دمنه)، پس از مجادلۀ بسیار میعادی معین گشت، (کلیله و دمنه)، از قضا روزی دو صیاد بر آن (آبگیر) گذشتند با یکدیگر میعاد نهادندکه دام بیارند، (کلیله و دمنه)، چون به وقت میعاد لشکر دیلم حمله بردند فایق پشت فرا داد، (ترجمه تاریخ یمینی)،
- یوم المیعاد، روز وعده و روز رستخیز، (ناظم الاطباء)، روز قیامت، (آنندراج)،
، بازگشت، (ناظم الاطباء)
در برجهاش بوده میقات پور عمران
میلاد پور مریم میعاد پور هاجر،
خاقانی،
، هنگام وعده، وعده گاه، (ناظم الاطباء)، وعده گاه، (منتهی الارب) (آنندراج)، وقت عهد، زمان وعده، هنگام وعده، (یادداشت مؤلف)، زمان وعده، (غیاث) : فکرت آن ساعت که میعاد اجل فراز آید، (کلیله و دمنه)، پس از مجادلۀ بسیار میعادی معین گشت، (کلیله و دمنه)، از قضا روزی دو صیاد بر آن (آبگیر) گذشتند با یکدیگر میعاد نهادندکه دام بیارند، (کلیله و دمنه)، چون به وقت میعاد لشکر دیلم حمله بردند فایق پشت فرا داد، (ترجمه تاریخ یمینی)،
- یوم المیعاد، روز وعده و روز رستخیز، (ناظم الاطباء)، روز قیامت، (آنندراج)،
، بازگشت، (ناظم الاطباء)
(عَن ن)
لغت نامه دهخدا
وعده، (از ’وع د’) با همدیگر وعده دادن، (ناظم الاطباء)، با یکدیگر وعده کردن، (غیاث)، وعده کردن با همدیگر، (یادداشت مؤلف)، وعده، (مهذب الاسماء) (یادداشت مؤلف) (ترجمان القرآن جرجانی ص 97)، قرار، (یادداشت مؤلف)، وعده دادن، (منتهی الارب) (آنندراج) : سلطان از این حدیث سخت بیازرد و رسولان بغراخان را بی قضای حاجت باز گردانید با وعده خوب و میعادی، (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 537)،
- میعاد گذاشتن، میعاد نهادن، قرار گذاشتن، وعده کردن به هم، (از یادداشت لغت نامه)،
- میعاد نهادن، میعاد گذاشتن، عهد بستن، قرار گذاشتن، با هم قرار نهادن
- میعاد گذاشتن، میعاد نهادن، قرار گذاشتن، وعده کردن به هم، (از یادداشت لغت نامه)،
- میعاد نهادن، میعاد گذاشتن، عهد بستن، قرار گذاشتن، با هم قرار نهادن
(مُ)
لغت نامه دهخدا
فرمانبردار. (دهار). مطیع و فرمانبردار و فروتنی کننده. (غیاث) (آنندراج). گردن داده و مطیعشده. (ناظم الاطباء). گردن نهاده. فرمانبر. خاضع. مسخر. (یادداشت مرحوم دهخدا) : مردم روزگار... مطیع و منقاد وی باشند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 92). که غوریان پادشاهی را چنان مطیع و منقاد بودند. (تاریخ بیهقی).
دولت و فر ترا خلق زمین منقادند
کآسمانی است ترا دولت و یزدانی فر.
امیر معزی (دیوان چ اقبال ص 217).
چه دانند اختر و گردون ز نیکی و بدی کردن
که مأموری است این منقاد و مخلوقی است آن مضطر.
عبدالواسع جبلی (دیوان چ صفا ج 1 ص 128).
ترا شاعرانند منقاد جمله
چو گوران بیچاره شیر اجم را.
عبدالواسع جبلی (ایضاً ص 23).
خاطری دارم منقاد چنانک اندر حال
گویدم گیر هر آن علم که گویم که بیار.
انوری (دیوان چ مدرس رضوی ص 157).
کار بندد مسخر و منقاد
امر و نهی ترا قضا و قدر.
انوری (ایضاً ص 199).
بادت ایام مطیع و منقاد
فلکت بنده و چاکر گشته.
جمال الدین عبدالرزاق (دیوان چ وحید دستگردی ص 324).
زمانه مأمور و فلک منقاد و ایزد سبحانه سازندۀ اسباب مراد. (منشآت خاقانی چ محمد روشن ص 123). انفس و آفاق منقاد فرمان. (منشآت خاقانی ایضاً ص 149). روی به حضرت تاش نهند و حکم او را مطیع و منقاد باشند. (ترجمه تاریخ یمینی چ 1 تهران ص 100). منقاد حکم اوست هرسید و هر ملک مستبد. (ترجمه تاریخ یمینی ایضاً ص 446). با طبعی وقاد و ضمیر نقاد و خاطری منقاد و نثری مصنوع... (لباب الالباب چ نفیسی ص 121). و اگر... منقادو مطواع امر او شوید... (جهانگشای جوینی چ قزوینی ص 77).
چند منقاد هر خسی باشی
جهد آن کن که خود کسی باشی.
اوحدی.
علمای ربانی... منقادو مستسلم اند مر احکام اسلام را. (مصباح الهدایه چ همایی ص 57). اعقاب او مادام که اوامر و نواهی الهی را مطیع و منقاد بودند در غایت رفاهیت روزگار می گذرانیدند. (حبیب السیر ج 1 چ خیام ص 13).
تا زمین و آسمان منقاد عزم و حزم تست
آن گرفت آرام دایم وین نمی گیرد قرار.
ابن یمین.
- منقاد شدن، مطیع شدن. اطاعت کردن. فرمانبردار شدن. فرمان بردن: همگان مطیع و منقاد شدند. (تاریخ بیهقی).
فرمان تو بردن نه فریضه ست پس آخر
منقادز بهر چه شوم چون تو خری را.
سنائی (دیوان چ مصفا ص 11).
منقاد دانا شو تا به غنیمت شتابی. (راحهالصدور راوندی). دختر فرمان را منقاد شد و به نزدیک شاه رفت. (مرزبان نامه چ قزوینی ص 21). اگر ایل و منقاد نشوند ما آن را چه دانیم خدای قدیم داند. (جهانگشای جوینی چ قزوینی ج 1 ص 18).
گفت خوابستم مرا بگذار و رو
گفت آخر یار را منقاد شو.
مولوی.
چه با ظهور سلطنت او جملۀ اجزای وجود منقاد و مستسلم شود. (مصباح الهدایه چ همایی ص 105). به ضرورت و اضطرار مطیع و منقاد او شود. (مصباح الهدایه ایضاً ص 261).
- منقاد کردن، مطیع کردن. به اطاعت درآوردن.
- منقاد گشتن (گردیدن) ، منقاد شدن: تنی چند دیگر بودند... او را منقاد گشتند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 334).
فرمان تو جزم باد و جباران
منقاد و مطیع گشته فرمان را.
امیر معزی (دیوان چ اقبال ص 28).
سخن مسخر و منقاد طبع من گشته ست
از آنکه تیغ زبان است قهرمان سخن.
جمال الدین عبدالرزاق (دیوان چ وحید دستگردی ص 298).
در ربقۀ عبودیت و طاعت او منقاد گشتند. (ترجمه تاریخ یمینی چ 1 تهران ص 183). حکم او را مطیع و منقاد گشتند. (ترجمه تاریخ یمینی ایضاً ص 438). همه فرمان پادشاه را مطواع و منقاد گشته. (مرزبان نامه چ قزوینی ص 229). چون سه چهار سال رفع و دخل غلات از ایشان منقطع شد حکم او را منقاد گشتند. (جهانگشای جوینی چ قزوینی ج 1 ص 48 و 49). قبایل مغول... مطیع و منقاد حکم او گشتند. (جهانگشای جوینی ایضاً ص 30). اشارت حق را منقاد گردد. (مصباح الهدایه چ همایی ص 227). منقاد حکم وی گردد. (مصباح الهدایه ایضاً ص 139).
، رام. (زوزنی). ستور خوار و رام شده. (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد) (از منتهی الارب) ، کشیده شده. (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب). رجوع به انقیاد شود، زمین نرم. (ناظم الاطباء)
دولت و فر ترا خلق زمین منقادند
کآسمانی است ترا دولت و یزدانی فر.
امیر معزی (دیوان چ اقبال ص 217).
چه دانند اختر و گردون ز نیکی و بدی کردن
که مأموری است این منقاد و مخلوقی است آن مضطر.
عبدالواسع جبلی (دیوان چ صفا ج 1 ص 128).
ترا شاعرانند منقاد جمله
چو گوران بیچاره شیر اجم را.
عبدالواسع جبلی (ایضاً ص 23).
خاطری دارم منقاد چنانک اندر حال
گویدم گیر هر آن علم که گویم که بیار.
انوری (دیوان چ مدرس رضوی ص 157).
کار بندد مسخر و منقاد
امر و نهی ترا قضا و قدر.
انوری (ایضاً ص 199).
بادت ایام مطیع و منقاد
فلکت بنده و چاکر گشته.
جمال الدین عبدالرزاق (دیوان چ وحید دستگردی ص 324).
زمانه مأمور و فلک منقاد و ایزد سبحانه سازندۀ اسباب مراد. (منشآت خاقانی چ محمد روشن ص 123). انفس و آفاق منقاد فرمان. (منشآت خاقانی ایضاً ص 149). روی به حضرت تاش نهند و حکم او را مطیع و منقاد باشند. (ترجمه تاریخ یمینی چ 1 تهران ص 100). منقاد حکم اوست هرسید و هر ملک مستبد. (ترجمه تاریخ یمینی ایضاً ص 446). با طبعی وقاد و ضمیر نقاد و خاطری منقاد و نثری مصنوع... (لباب الالباب چ نفیسی ص 121). و اگر... منقادو مطواع امر او شوید... (جهانگشای جوینی چ قزوینی ص 77).
چند منقاد هر خسی باشی
جهد آن کن که خود کسی باشی.
اوحدی.
علمای ربانی... منقادو مستسلم اند مر احکام اسلام را. (مصباح الهدایه چ همایی ص 57). اعقاب او مادام که اوامر و نواهی الهی را مطیع و منقاد بودند در غایت رفاهیت روزگار می گذرانیدند. (حبیب السیر ج 1 چ خیام ص 13).
تا زمین و آسمان منقاد عزم و حزم تست
آن گرفت آرام دایم وین نمی گیرد قرار.
ابن یمین.
- منقاد شدن، مطیع شدن. اطاعت کردن. فرمانبردار شدن. فرمان بردن: همگان مطیع و منقاد شدند. (تاریخ بیهقی).
فرمان تو بردن نه فریضه ست پس آخر
منقادز بهر چه شوم چون تو خری را.
سنائی (دیوان چ مصفا ص 11).
منقاد دانا شو تا به غنیمت شتابی. (راحهالصدور راوندی). دختر فرمان را منقاد شد و به نزدیک شاه رفت. (مرزبان نامه چ قزوینی ص 21). اگر ایل و منقاد نشوند ما آن را چه دانیم خدای قدیم داند. (جهانگشای جوینی چ قزوینی ج 1 ص 18).
گفت خوابستم مرا بگذار و رو
گفت آخر یار را منقاد شو.
مولوی.
چه با ظهور سلطنت او جملۀ اجزای وجود منقاد و مستسلم شود. (مصباح الهدایه چ همایی ص 105). به ضرورت و اضطرار مطیع و منقاد او شود. (مصباح الهدایه ایضاً ص 261).
- منقاد کردن، مطیع کردن. به اطاعت درآوردن.
- منقاد گشتن (گردیدن) ، منقاد شدن: تنی چند دیگر بودند... او را منقاد گشتند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 334).
فرمان تو جزم باد و جباران
منقاد و مطیع گشته فرمان را.
امیر معزی (دیوان چ اقبال ص 28).
سخن مسخر و منقاد طبع من گشته ست
از آنکه تیغ زبان است قهرمان سخن.
جمال الدین عبدالرزاق (دیوان چ وحید دستگردی ص 298).
در ربقۀ عبودیت و طاعت او منقاد گشتند. (ترجمه تاریخ یمینی چ 1 تهران ص 183). حکم او را مطیع و منقاد گشتند. (ترجمه تاریخ یمینی ایضاً ص 438). همه فرمان پادشاه را مطواع و منقاد گشته. (مرزبان نامه چ قزوینی ص 229). چون سه چهار سال رفع و دخل غلات از ایشان منقطع شد حکم او را منقاد گشتند. (جهانگشای جوینی چ قزوینی ج 1 ص 48 و 49). قبایل مغول... مطیع و منقاد حکم او گشتند. (جهانگشای جوینی ایضاً ص 30). اشارت حق را منقاد گردد. (مصباح الهدایه چ همایی ص 227). منقاد حکم وی گردد. (مصباح الهدایه ایضاً ص 139).
، رام. (زوزنی). ستور خوار و رام شده. (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد) (از منتهی الارب) ، کشیده شده. (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب). رجوع به انقیاد شود، زمین نرم. (ناظم الاطباء)
به معنی مجلس عیش و عشرت است، (از شعوری ج 2 ورق 363)
(اِ تِ)
لغت نامه دهخدا
از ’وق د’، آتش افروختن. (منتهی الارب) (آنندراج) (تاج المصادر بیهقی) (ترجمان القرآن ترتیب عادل بن علی، ص 24) (از اقرب الموارد) ، انبوهی از هر درخت که باشد حتی نخلستانی را هم ایکه گویند. (آنندراج) (منتهی الارب). و رجوع به ایک شود.
- اصحاب الایکه، اهل آن شهر (مدین را خداوند، اصحاب الایکه خواند. (قصص الانبیاء ص 94). رجوع به همین کلمه شود
- اصحاب الایکه، اهل آن شهر (مدین را خداوند، اصحاب الایکه خواند. (قصص الانبیاء ص 94). رجوع به همین کلمه شود
زایش زاد روز زمان زاییده شدن هنگام ولادت روزتولد. یا میلادتر سایان. یامیلادمسیح. روز تولد عیسی مسیح. زمان ولادت، وقت زادن
