- مکشح (مِ شَ)
تبر. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء) ، دم شمشیر. مکشاح. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). دم شمشیر. (آنندراج). و رجوع به مکشاح شود
معنی مکشح - جستجوی لغت در جدول جو
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
شعری که در اول هر مصراع یا بیت آن حرفی آورده باشند که از مجموع آن ها اسم کسی یا چیزی یا جمله ای تشکیل شود، حمایل در گردن افکنده، زیور داده شده
(مُ تَ کَشْ شِ)
لغت نامه دهخدا
گاینده. (آنندراج) (از منتهی الارب) (از ذیل اقرب الموارد). کسی که با زنی نکاح میکند. (ناظم الاطباء). رجوع به تکشح شود
(مُ وَشْ شَ)
لغت نامه دهخدا
نعت مفعولی از توشیح. وشاح به گردن افکنده. زینت داده شده و آراسته شده. (ناظم الاطباء). زیور داده شده و آراسته. (از غیاث) (از آنندراج). آراسته. آرایش داده شده. (یادداشت مؤلف) : امیر مروان شاه را قبای دیبای سیاه پوشانیدند موشح به مروارید. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 535). و آن درجت شریف و رتبت عالی و منیف را سزاوار و موشح گشت. (کلیله و دمنه). ما ازآن طبقه نیستیم که این درجات را موشح توانیم بود. (کلیله و دمنه). مثالی فرستاد موشح به توقیع. (ترجمه تاریخ یمینی ص 130). یکی مشحون از ذکر جمیل او و یکی موشح به عدل جزیل وی. (ترجمه تاریخ یمینی ص 448).
- موشح گردانیدن، زینت دادن. آراستن: خطابت به ذکر خلفای راشدین و امیرالمؤمنین مطرز و موشح گردانید. (تاریخ جهانگشای جوینی).
، حمایل و گلوبند مرصع به گردن انداخته شده. (ناظم الاطباء). باوشاح. پیرایه در گردن کرده. وشاح در گردن انداخته. (یادداشت مؤلف).
- موشح رومی، نوعی نسیج بافت روم:
خیمۀ دولت کن از موشح رومی
پوشش پیلان کن از پرند ملون.
فرخی.
، (اصطلاح بدیعی) در شعرصنعتی است که شاعر در اول ابیات یا در میانه، حروفی یا کلماتی آرد که اگر آن حروف یا کلمات را عیناً یابه تصحیف جمع کنند، بیتی یا مثلی یا نامی یا لقب کسی بیرون آید و آن را فروع و شعب بسیار است. اگر توشیح بر شکل درختی کرده شود، مشجر خوانند و اگر بر شکل حیوانی باشد مجسم خوانند و مصور، و اگر به شکل دایره کرده شود مدور خوانند. (از حدائق السحر فی دقائق الشعر). شعری را گویند که از سر هر مصرع از او یا از سر هر بیت حرفی جمع کنند، اسم شخصی و یا مصرعی حاصل آید. (ناظم الاطباء). نوعی از اقسام معماست. (از کشاف اصطلاحات الفنون). نام صنعتی است در شعر که اگر یک حرف از سر هر مصرع یا از سر هر بیت گرفته جمع کنند، اسم شخص یا مصرعی حاصل شود و آن حروف را از جهت ایضاح و سهولت به شنگرف یا طلا یا رنگ دیگر نویسند، مانند رباعی زیر که از حروف اول مصراعهای آن نام ’محمد’ استخراج شود:
من بر دهنت به موی بستم دل تنگ
حاصل ز لبت نیست برون از نیرنگ
من با تو و تو با من مسکین شب و روز
دارم سر آشتی تو داری سر جنگ.
؟ (از آنندراج).
قطعه شعری که اگر حروف اول ابیات یا مصاریع آن راجمع کنی نام کس یا چیزی فراهم آید، مانند رباعی زیرکه از اجتماع حروف نخستین مصراعهای آن، کلمه ’بوسه’ حاصل شود:
بردی دل من، من از تو آن می طلبم
وز گم شدۀ خویش نشان می طلبم
سر مصرع هر کلام حرفی دارد
هر چیز که شد من ازتو آن می طلبم.
؟ (یادداشت لغت نامه).
و رجوع به موشحه شود.
- موشح یمانیه، بحری از بحور شعری که آن را حمینی نیز گویند. (یادداشت مؤلف).
، به توشیح پادشاه رسیده. به امضاء و تأیید پادشاه رسیده. امضأشده وسیلۀ پادشاه. فرمان یا قانونی که پادشاه آن را امضاء کند، موشح گردیده به صحۀ شاه. (ازیادداشت مؤلف) : به هر یک مثالی فرستاد موشح به توقیع. (ترجمه تاریخ یمینی ص 130)
- موشح گردانیدن، زینت دادن. آراستن: خطابت به ذکر خلفای راشدین و امیرالمؤمنین مطرز و موشح گردانید. (تاریخ جهانگشای جوینی).
، حمایل و گلوبند مرصع به گردن انداخته شده. (ناظم الاطباء). باوشاح. پیرایه در گردن کرده. وشاح در گردن انداخته. (یادداشت مؤلف).
- موشح رومی، نوعی نسیج بافت روم:
خیمۀ دولت کن از موشح رومی
پوشش پیلان کن از پرند ملون.
فرخی.
، (اصطلاح بدیعی) در شعرصنعتی است که شاعر در اول ابیات یا در میانه، حروفی یا کلماتی آرد که اگر آن حروف یا کلمات را عیناً یابه تصحیف جمع کنند، بیتی یا مثلی یا نامی یا لقب کسی بیرون آید و آن را فروع و شعب بسیار است. اگر توشیح بر شکل درختی کرده شود، مشجر خوانند و اگر بر شکل حیوانی باشد مجسم خوانند و مصور، و اگر به شکل دایره کرده شود مدور خوانند. (از حدائق السحر فی دقائق الشعر). شعری را گویند که از سر هر مصرع از او یا از سر هر بیت حرفی جمع کنند، اسم شخصی و یا مصرعی حاصل آید. (ناظم الاطباء). نوعی از اقسام معماست. (از کشاف اصطلاحات الفنون). نام صنعتی است در شعر که اگر یک حرف از سر هر مصرع یا از سر هر بیت گرفته جمع کنند، اسم شخص یا مصرعی حاصل شود و آن حروف را از جهت ایضاح و سهولت به شنگرف یا طلا یا رنگ دیگر نویسند، مانند رباعی زیر که از حروف اول مصراعهای آن نام ’محمد’ استخراج شود:
من بر دهنت به موی بستم دل تنگ
حاصل ز لبت نیست برون از نیرنگ
من با تو و تو با من مسکین شب و روز
دارم سر آشتی تو داری سر جنگ.
؟ (از آنندراج).
قطعه شعری که اگر حروف اول ابیات یا مصاریع آن راجمع کنی نام کس یا چیزی فراهم آید، مانند رباعی زیرکه از اجتماع حروف نخستین مصراعهای آن، کلمه ’بوسه’ حاصل شود:
بردی دل من، من از تو آن می طلبم
وز گم شدۀ خویش نشان می طلبم
سر مصرع هر کلام حرفی دارد
هر چیز که شد من ازتو آن می طلبم.
؟ (یادداشت لغت نامه).
و رجوع به موشحه شود.
- موشح یمانیه، بحری از بحور شعری که آن را حمینی نیز گویند. (یادداشت مؤلف).
، به توشیح پادشاه رسیده. به امضاء و تأیید پادشاه رسیده. امضأشده وسیلۀ پادشاه. فرمان یا قانونی که پادشاه آن را امضاء کند، موشح گردیده به صحۀ شاه. (ازیادداشت مؤلف) : به هر یک مثالی فرستاد موشح به توقیع. (ترجمه تاریخ یمینی ص 130)
(مُ وَشْ شِ)
لغت نامه دهخدا
نعت فاعلی از توشیح. زاجل. زجال. وشاح. کاری. سرای. حراره گوی. تصنیف ساز. ترانه سرا. (یادداشت مؤلف)
(مُ کَسْ سَ)
لغت نامه دهخدا
برکنده پوست. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء). پوست برکنده وهموار کرده. گویند: عود مکسح. (از اقرب الموارد)
(مَ)
لغت نامه دهخدا
مرد داغ کرده در تهیگاه. (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد) ، مبتلا به بیماری کشح. (از اقرب الموارد)
(مُ کَدْ دَ)
لغت نامه دهخدا
حمار مکدح، خری که آن را خران نیک گزیده باشند. (منتهی الارب) (از آنندراج) (از ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد) ، خراشیده و معیوب روی. (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد) (از منتهی الارب). و رجوع به تکدیح شود
(مُ کَبْ بَ)
لغت نامه دهخدا
بلند و مکبر و گویند انه لمکبح، ای شامخ. (منتهی الارب) (از آنندراج). شامخ و عالی. مکبح. (از اقرب الموارد)
(مُ کَشْ شَ حَ)
لغت نامه دهخدا
ابل مکشحه، شتر مبتلا به بیماری کشح. (از اقرب الموارد). و رجوع به مکشوح (معنی دوم) شود
(مُ رَشْ شَ)
لغت نامه دهخدا
نعت مفعولی است از ترشیح. رجوع به ترشیح شود، آراسته. (یادداشت مرحوم دهخدا) ، پروریده. پرورده. (یادداشت مرحوم دهخدا).
- مرشح کردن، تربیت کردن. بتدریج پروردن:
چو کرد خواهد مر بچه را مرشح شیر
ز مرغزار نه از دشمنی کندش آوار.
ابوحنیفۀ اسکافی (از تاریخ بیهقی ص 280).
، چکیده شده، سیراب. (غیاث) ، در اصطلاح امروزین عرب زبانان، نامزد برای انتخابات یا هر منصبی دیگر. کاندیداتور. داوطلب
- مرشح کردن، تربیت کردن. بتدریج پروردن:
چو کرد خواهد مر بچه را مرشح شیر
ز مرغزار نه از دشمنی کندش آوار.
ابوحنیفۀ اسکافی (از تاریخ بیهقی ص 280).
، چکیده شده، سیراب. (غیاث) ، در اصطلاح امروزین عرب زبانان، نامزد برای انتخابات یا هر منصبی دیگر. کاندیداتور. داوطلب
(مُ رَشْ شِ)
لغت نامه دهخدا
نعت فاعلی از ترشیح. رجوع به ترشیح شود. پرورنده و ادب دهنده. تربیت کننده فرزند و کودک، در اصطلاح امروزین عرب زبانان، نامزد کننده. کاندیداکننده
(مُ شِ)
لغت نامه دهخدا
نعت فاعلی از مصدر ارشاح. رجوع به ارشاح شود، عرق کننده و خوی کننده. (ناظم الاطباء) ، شتر ماده ای که بچۀ وی به رفتار آید. (منتهی الارب). زن یا ماده شتری که فرزند او بتواند بدنبال وی بدود و پا به پای او راه برود. (از اقرب الموارد)
(مِ شَ)
لغت نامه دهخدا
مرشحه. (منتهی الارب). ترلیک، یعنی جامه ای که در زیر پوشند به جهت خوی و خوی گیر که در زیر نمد زین بر پشت ستور نهند. (منتهی الارب). آنچه در زیر ’میثره’ قراردارد. (از اقرب الموارد). نمد زین. (دهار). آب چین. (مهذب الاسماء). خوی چین. عرق گیر. ج، مراشح. (دهار)
تهیگاه، شبه سفید از سنگهای گرانبها که چون چشم پنام بر گردن آویزند، رویگردانی بریدن پیوند، پایداری: در کار درد پهلو تهیگاه جمع کشوح بیماری تهیگاه که با داغ کردن به شود، درد پهلو ذات الجنب
توشیح شده، امضاشده، تاییدشده، آراسته، مزین
