آزموده شده. (غیاث اللغات) (آنندراج). امتحان شده. آزمایش شده، آزموده. (دهار). مجرب. (یادداشت مرحوم دهخدا). آزموده و حاذق و کارآزموده. (ناظم الاطباء) ، بدحال. محنت زده. در بلا افتاده. پریشان روزگار. محنت رسیده: ممتحن را دیدن او باشد از غمها فرج منهزم را نام او بر دشمنان باشد ظفر. فرخی. بس مبتلا کو را رهاند از بلا بس ممتحن کو را رهاند از محن ایزد کند رحمت بر آن کس که او رحمت کند بر مرد ممتحن. فرخی (دیوان چ دبیرسیاقی ص 316). نشان کریمی و آزادگی است برآوردن مردم ممتحن. فرخی. او کند بر همه احرار دل سلطان گرم او رسد ممتحنان را بر سلطان فریاد. فرخی. هر دو گریانیم و هر دو زرد و هر دو در گداز هر دو سوزانیم و هر دو فرد و هر دو ممتحن. منوچهری. بر او ممتحن را دستگاه است بر او منهزم را زینهار است. عنصری. سخن متظلمان و ممتحنان شنید. (تاریخ بیهقی ص 385). بی هنر گر گنج یابد ممتحن بایدش بود باهنر بی چیز اگر ماند نباشد ممتحن. ناصرخسرو. شاخ را بنگر چو پشت دال خم برگ را بنگر چو روی ممتحن. ناصرخسرو. همچو غریب ممتحن، پژمرده باغ بینوا. ناصرخسرو. بس خاطر و دل که ممتحن گردد چون خاطر و دل در امتحان بندم. مسعودسعد. یاریی یاریی که رنجورم رحمتی رحمتی که ممتحنم. سیدحسن غزنوی. باقر (ع) در عهد عبدالعزیز درمانده و ممتحن. (کتاب النقض ص 426). وین جاهلان ملمعکارند و منتحل زآن گاه امتحان بجز از ممتحن نیند. خاقانی. غلطم من چراغ دلتان مرد شاید ار سوکوار و ممتحنید. خاقانی. ای شده بدخواه تو مضطرب اضطراب همچو بداندیش تو ممتحن امتحان. خاقانی. اهل مکنت به فقر و فاقت ممتحن گشتند. (ترجمه تاریخ یمینی). هر کجا اسبی با بار خری درمانده است هر کجا شیری از زخم سگی ممتحن است. (از تاج المآثر). جان در بلای تن شده رنجور و بی قرار تن در هوای جان شده مهجور وممتحن. پیغوملک (از لباب الالباب چ نفیسی ص 56). اخیار ممتحن و خوار و اشرار ممکن و درکار. (جهانگشای جوینی). یک جهان پر شر و شور است از آنک دولت شاه جهان ممتحن است. (از جهانگشای جوینی). هر کجا شیری از پیکار کلبی ممتحن. (جهانگشای جوینی). ازسماع بانگ آب آن ممتحن گشت خشت انداز وز آنجا خشت کن. مولوی. آمدی اندر جهان ای ممتحن هیچ می بینی طریق آمدن. مولوی. لیک پیر عقل نی پیر مسن می ندانی ممتحن از ممتحن. مولوی. - ممتحن ساختن، گرفتار درد و اندوه کردن. بدحال ساختن: ز خاقانی چه خواهد دیگر این دل که صد بارش به محنت ممتحن ساخت. خاقانی
آزموده شده. (غیاث اللغات) (آنندراج). امتحان شده. آزمایش شده، آزموده. (دهار). مجرب. (یادداشت مرحوم دهخدا). آزموده و حاذق و کارآزموده. (ناظم الاطباء) ، بدحال. محنت زده. در بلا افتاده. پریشان روزگار. محنت رسیده: ممتحن را دیدن او باشد از غمها فرج منهزم را نام او بر دشمنان باشد ظفر. فرخی. بس مبتلا کو را رهاند از بلا بس ممتحن کو را رهاند از محن ایزد کند رحمت بر آن کس که او رحمت کند بر مرد ممتحن. فرخی (دیوان چ دبیرسیاقی ص 316). نشان کریمی و آزادگی است برآوردن مردم ممتحن. فرخی. او کند بر همه احرار دل سلطان گرم او رسد ممتحنان را بر سلطان فریاد. فرخی. هر دو گریانیم و هر دو زرد و هر دو در گداز هر دو سوزانیم و هر دو فرد و هر دو ممتحن. منوچهری. بر او ممتحن را دستگاه است بر او منهزم را زینهار است. عنصری. سخن متظلمان و ممتحنان شنید. (تاریخ بیهقی ص 385). بی هنر گر گنج یابد ممتحن بایدْش ْ بود باهنر بی چیز اگر ماند نباشد ممتحن. ناصرخسرو. شاخ را بنگر چو پشت دال خم برگ را بنگر چو روی ممتحن. ناصرخسرو. همچو غریب ممتحن، پژمرده باغ بینوا. ناصرخسرو. بس خاطر و دل که ممتحن گردد چون خاطر و دل در امتحان بندم. مسعودسعد. یاریی یاریی که رنجورم رحمتی رحمتی که ممتحنم. سیدحسن غزنوی. باقر (ع) در عهد عبدالعزیز درمانده و ممتحن. (کتاب النقض ص 426). وین جاهلان ملمعکارند و منتحل زآن گاه امتحان بجز از ممتحن نیند. خاقانی. غلطم من چراغ دلتان مرد شاید ار سوکوار و ممتحنید. خاقانی. ای شده بدخواه تو مضطرب اضطراب همچو بداندیش تو ممتحن امتحان. خاقانی. اهل مکنت به فقر و فاقت ممتحن گشتند. (ترجمه تاریخ یمینی). هر کجا اسبی با بار خری درمانده است هر کجا شیری از زخم سگی ممتحن است. (از تاج المآثر). جان در بلای تن شده رنجور و بی قرار تن در هوای جان شده مهجور وممتحن. پیغوملک (از لباب الالباب چ نفیسی ص 56). اخیار ممتحن و خوار و اشرار ممکن و درکار. (جهانگشای جوینی). یک جهان پر شر و شور است از آنک دولت شاه جهان ممتحن است. (از جهانگشای جوینی). هر کجا شیری از پیکار کلبی ممتحن. (جهانگشای جوینی). ازسماع بانگ آب آن ممتحن گشت خشت انداز وز آنجا خشت کن. مولوی. آمدی اندر جهان ای ممتحن هیچ می بینی طریق آمدن. مولوی. لیک پیر عقل نی پیر مسن می ندانی ممتحن از ممتحن. مولوی. - ممتحن ساختن، گرفتار درد و اندوه کردن. بدحال ساختن: ز خاقانی چه خواهد دیگر این دل که صد بارش به محنت ممتحن ساخت. خاقانی
دهش گیرنده. (از منتهی الارب). آنکه انعام و عطیه می گیرد، آنکه فایده می برد، آنکه مال و نعمت می دهد. (ناظم الاطباء). روزی دهنده. (از منتهی الارب). رجوع به امتناح شود
دهش گیرنده. (از منتهی الارب). آنکه انعام و عطیه می گیرد، آنکه فایده می برد، آنکه مال و نعمت می دهد. (ناظم الاطباء). روزی دهنده. (از منتهی الارب). رجوع به امتناح شود
نعت مفعولی از امتهان. (از منتهی الارب). خوارکرده شده. (غیاث اللغات) (آنندراج). خوار. بی مقدار. (یادداشت مرحوم دهخدا) : هر کجا همایی است در چنگال جغدی ممتهن است. (جهانگشای جوینی). پس از این رو علم سحر آموختن نیست ممنوع و حرام و ممتهن. مولوی. گه ز طاق طاق گردنها زدن طاق طاق جامه کوبان ممتهن. مولوی. گفت حاشا از من و از جنس من که بگردیم از دروغی ممتهن. مولوی. و رجوع به امتهان شود
نعت مفعولی از امتهان. (از منتهی الارب). خوارکرده شده. (غیاث اللغات) (آنندراج). خوار. بی مقدار. (یادداشت مرحوم دهخدا) : هر کجا همایی است در چنگال جغدی ممتهن است. (جهانگشای جوینی). پس از این رو علم سحر آموختن نیست ممنوع و حرام و ممتهن. مولوی. گه ز طاق طاق گردنها زدن طاق طاق جامه کوبان ممتهن. مولوی. گفت حاشا از من و از جنس من که بگردیم از دروغی ممتهن. مولوی. و رجوع به امتهان شود
نعت فاعلی از امتهان. (از منتهی الارب). به کار خدمت دارنده. (آنندراج) ، به خدمت داشته شونده. (آنندراج). آنکه به کار خدمت داشته می شود و خادم و در خدمت درآمده. (ناظم الاطباء). و رجوع به امتهان شود
نعت فاعلی از امتهان. (از منتهی الارب). به کار خدمت دارنده. (آنندراج) ، به خدمت داشته شونده. (آنندراج). آنکه به کار خدمت داشته می شود و خادم و در خدمت درآمده. (ناظم الاطباء). و رجوع به امتهان شود