- غلپیسه (غِ سَ / سِ)
به معنی غلبه (مرغ). عقعق. عکه. کلاغ پیسه. رجوع به فرهنگ شعوری ج 2 ورق 188 الف و رجوع به غلبه و غلپه شود
معنی غلپیسه - جستجوی لغت در جدول جو
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
مارمولک، گروهی از جانوران خزنده چابک و شبیه سوسمار با بدن فلس دار و دم بلند که قادرند دم ازدست رفتۀ خود را ترمیم کنند، کرباسه، باشو، ماتورنگ، کربش، کربشه، کرفش، کرپوک، کرباشه، کرباشو، کلباسو
حالت پیچیدگی چشم، تغییر حالت چشم از شدت خشم یا از کثرت خوشی و لذت که سیاهی آن از جای خود بگردد و سفیدی آن بیشتر شود
نوعی چین در لباس که به صورت هم اندازه و پشت سر هم قرار گرفته است، لباسی که این نوع چین را داشته باشد مثلاً دامن پلیسه
(غَ سَ)
لغت نامه دهخدا
نام جایی است. شاعر گوید:
ایا سرحتی وادی الغمیسه اسلما
و کیف بظل منکما و فنون
تعالیتما فی النبت حتی علوتما
علی السرح طولا و اعتدال متون.
(از معجم البلدان)
ایا سرحتی وادی الغمیسه اسلما
و کیف بظل منکما و فنون
تعالیتما فی النبت حتی علوتما
علی السرح طولا و اعتدال متون.
(از معجم البلدان)
(غَ تَ / تِ)
لغت نامه دهخدا
گیاهی باشد که از آن بمانند جوال چیزی سازند و بدان کاه و پنبه و امثال آن کشند. (برهان قاطع). گیاهی بود مانند گیاه حصیر که بتابند و جوال کاهکشان کنند. (فرهنگ اوبهی). گیاهی است که از آن جوال کاه سازند. (فرهنگ رشیدی)
(غِ)
لغت نامه دهخدا
دهی است از دهستان حومه بخش لنگۀ شهرستان لار که در 24هزارگزی شمال لنگه در دامنۀ شمالی کوه بردغون قرار دارد. جلگه، گرمسیری و مرطوب است و57 تن سکنه دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 7)
(غَ لَ)
لغت نامه دهخدا
تأنیث غلیل. (اقرب الموارد). رجوع به غلیل شود، زره یا میخ که حلقه های زره را فراگیرد. (منتهی الارب). واحده الغلائل، و هی الدروع او مسامیرها لجامعه بین رؤوس الحلق. (اقرب الموارد) ، بطینه که زیر زره پوشند. ج، غلائل. (منتهی الارب) (آنندراج). واحده الغلائل، و هی بطائن تلبس تحت الدروع. (از اقرب الموارد)
(غَ سَ)
لغت نامه دهخدا
ج، غرائس، غراس و جمع اخیر نادر است. (اقرب الموارد). خرمابن نورسته، نهال نشانده تا که جای گیرد. (منتهی الارب) (آنندراج). الفسیله ساعه توضع حتی تعلق، نهال خرماکه بنشانند تا جای گیرد، هسته ای که آن را بکارند. النواه التی تزرع، شجر العنب اول ما یغرس، نهال تاکی که بکارند. (اقرب الموارد) ، علم است مر داهان را. (منتهی الارب) (آنندراج). علم است برای کنیزان. (از تاج العروس)
(تِلْ لی سَ)
لغت نامه دهخدا
خصیه و گویک مانندی که از برگ خرما سازند. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء). خصیه مانندی که از برگ خرما سازند و شیشه در آن نهند. (از اقرب الموارد) ، کیسۀ حساب. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). یقال: وضع الدفتر فی التلیسه. (اقرب الموارد). و رجوع به مادۀ قبل شود
(کِ سَ / سِ)
لغت نامه دهخدا
مخفف کلیساست که جای پرستش و معبد ترسایان باشد. (آنندراج). کلیسا. (فرهنگ فارسی معین). رجوع به کلیسا شود
(چَ سَ / سِ)
لغت نامه دهخدا
نوعی از ضب است که سوسمار باشد و آن را وزغه نیز گویند و آن کوچکترین اجناس سوسمار است و بعضی گویند حربا عبارت از اوست و او عقرب را درست فرو می برد و گوشت او سم قاتل است، اگر در شراب افتد و بمیرد آن شراب هلاک کننده باشد. (برهان). معروف است و نام او تبدیلات دارد. (از انجمن آرا). جانوری شبیه به حربا که در سقف خانه ها باشد، به هندی چهپگلی گویند. (آنندراج) (غیاث). کرپاسو. کرپاسه. کرپاشه. کربایس. کربایش. مارمولک. کربس. کربش. کربسو. کربشو. کربسه. کربشه. کلپسه. (در لهجۀ اهالی خراسان). مارپلاس. سوسمار کوچک زهردار. (ناظم الاطباء). و رجوع به کرپاسه و کرپاسو و کربسو و کربشو و کربسه شود
(کَ سَ / سِ)
لغت نامه دهخدا
گردیدن چشم باشد از جای خود چنانکه سیاهی چشم پنهان شود بسبب لذت بسیار و یابجهت ضعف و سستی و یا بواسطۀ خشم و قهر. (برهان) (ناظم الاطباء) (از رشیدی) (غیاث). تغییر کردن چشم از وضع معتاد یعنی سپیدی و سیاهی زیر و بالا شدن، چه پیسه بمعنی دورنگ است و کلاغ پیسه کلاغ ابلق است که مأخذاین لغت گردیده و حالت کلاپیسه شدن چشم از غلبۀ خشم است و قهر یا کمال لذت از مقاربت نسوان خاصه در وقت انزال منی. (انجمن آرا) (آنندراج). مخفف کلاغ پیسه.
- کلاپیسه شدن چشم، گاهی روشن و گاهی تاری دیدن آن، آلبالو دیدن، آلبالو چیدن چشم. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) :
گفت چون چشمش کلاپیسه شود
فهم کن کان وقت انزالش بود.
مولوی.
کلاپیسه شد چشم چرخ دژم
سفید و سیه هردو شد عین هم.
میرزا عبدالقاهر تونی (از آنندراج)
- کلاپیسه شدن چشم، گاهی روشن و گاهی تاری دیدن آن، آلبالو دیدن، آلبالو چیدن چشم. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) :
گفت چون چشمش کلاپیسه شود
فهم کن کان وقت انزالش بود.
مولوی.
کلاپیسه شد چشم چرخ دژم
سفید و سیه هردو شد عین هم.
میرزا عبدالقاهر تونی (از آنندراج)
معبد ترسایان محل عبادت مسیحیان: (در کلیسابدلبری ترسا گفتم ای بدام تو در بند) (هاتف اصفهانی)
((کَ سَ یا س))
فرهنگ فارسی معین
تغییر حالت چشم در اثر خشم یا لذت بسیار (مثلاً وقت جماع) و یا به جهت ضعف و سستی
باشو، سوسمار کوچک، مارمولک، کلپاسه
بافته ی تارهای بلند پوست درخت نم دار که از آن جهت آویزان