جدول جو
جدول جو

معنی عیدروی - جستجوی لغت در جدول جو

عیدروی
که روی چون عید دارددر بشاشت و خندانی، بمناسبت شادی و نشاط عید، کنایه از محبوب است، (آنندراج) :
از در دلها همه دریوزۀ جان میکنم
عیدرویان هر زمان خواهند قربانی توئی،
نورالدین ظهوری (از آنندراج)
لغت نامه دهخدا

پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما

تصویری از حیدری
تصویر حیدری
مقابل نعمتی، هر یک از پیروان قطب الدین حیدر، عارف ایرانی (۵۰۸ ی ۶۱۵ قمری)، مربوط به حیدر (لقب علی بن ابی طالب)، کنایه از شیعه مثلاً مذهب حیدری
فرهنگ فارسی عمید
تصویری از عیسوی
تصویر عیسوی
پیرو حضرت عیسی مسیحی، نصرانی، مربوط به عیسی
فرهنگ فارسی عمید
تصویری از پیروی
تصویر پیروی
از پی کسی رفتن، دنبال کسی روان شدن، متابعت، برای مثال حذر از پیروی نفس که در راه خدای / مردم افکن تر از این غول بیابانی نیست (سعدی۲ - ۶۳۶)
فرهنگ فارسی عمید
تصویری از عیاروش
تصویر عیاروش
عیارمانند، شبیه عیاران
فرهنگ فارسی عمید
تصویری از پیشروی
تصویر پیشروی
پیشرفت، پیش رفتن، پیشوایی، راهنمایی
فرهنگ فارسی عمید
(بَ خوا / خا)
عیدآراینده، آرایش دهنده عید، و در بیت ذیل منظور عید رمضان است، آرایش دهنده جشن روزه گشادن:
به عیدآرای ابروی هلالی
ندیدش کس که جان نسپرد حالی،
نظامی
لغت نامه دهخدا
(گِ)
آن که روی مدور دارد: مردمانش گردروی اند (مردمان خمدان مستقر مغفور چین) و پهن بینی. (حدود العالم). حلیت (او) (یزید بن عبدالملک) مردی بود دراز، ضخم و گردروی. (مجمل التواریخ و القصص).
رقاق تنک کردۀ گردروی
ز گرد سراپرده تا گرد کوی.
نظامی.
چو آن گردروی آهن سخت پشت
بنرمی درآمد ز خوی درشت.
نظامی.
، در چراغ هدایت بمعنی آئینۀ فولادی که مدور باشد. (غیاث)
لغت نامه دهخدا
(صَ)
نسبت است به صیداء. صیدانی. (الانساب سمعانی)
لغت نامه دهخدا
(ضَ خوَرْ / خُرْ دَ / دِ)
دیررو، دیر روینده، آن تخم که دیر از خاک سرزند، (یادداشت مؤلف)
لغت نامه دهخدا
(عُ بَ وی ی)
منسوب به ده عکبری. (منتهی الارب). رجوع به عکبرا و عکبری شود
لغت نامه دهخدا
(بَ جَهْ / جِهْ)
عیب جوینده. عیبجو. کسی که کاوش معایب و بدی مردمان کند تا آشکار سازد. (از ناظم الاطباء) :
چه گوید تو را دشمن عیبجوی
چو بی جنگ پیچی ز بدخواه روی.
فردوسی.
چنین گفت کای داور تازه روی
که بر تو نیابد سخن عیبجوی.
فردوسی.
از آهو همان کش سپید است موی
نگوید سخن مردم عیبجوی.
فردوسی.
یکی را گفتندعیب هست، گفت نه، گفتند عیبجوی هست، گفت بسیار، گفتند چنان دان که معیوبتر کس توئی. (قابوسنامه).
جاهلی کفر و عاقلی دین است
عیبجوی آن و عیب پوش اینست.
سنائی.
چو دریا شدم دشمن عیب شوی
نه چون آینه دوست را عیبجوی.
نظامی.
دانی که عرب چه، عیب جویند
کاین کار کنم مرا چه گویند.
نظامی.
بیاموز از عاقلان حسن خوی
نه چندانکه از جاهل عیبجوی.
سعدی.
پسند آمد از عیبجوی خودم
که معلوم من کرد خواهی بدم.
سعدی.
پراکنده دل گشت از آن عیبجوی.
سعدی.
به مجنون گفت روزی عیبجوئی
که پیدا کن به ازلیلی نکوئی.
وحشی.
، بدگوی مردمان. (ناظم الاطباء)
لغت نامه دهخدا
(بَ کَ / کِ شَ دَ / دِ)
عیب گوینده. عیب گو. بدگوی. (ناظم الاطباء). شمارندۀ عیب و بدی:
تو عیب کسان هیچ گونه مجوی
که عیب آورد بر تو بر عیبگوی.
فردوسی.
عیب گویانم حکایت پیش جانان گفته اند
من خود این پیدا همی گویم که پنهان گفته اند.
سعدی.
چند گویی که بداندیش و حسود
عیبگویان من مسکینند.
سعدی.
گه بیخبران و عیبگویان از پس
منسوب کنندم به هوی و به هوس.
سعدی (کلیات چ فروغی ص 675)
لغت نامه دهخدا
(عَ)
احمد بن یونس بن احمد، ملقب به شهاب الدین (941-1025 هجری قمری). از فقهای دمشق بود. ازجملۀ تصانیف وی ’الحبب’ در فقه شافعی و ’الخبب فی التقاط الحبب’ است در شرح الحبب. (از الاعلام زرکلی از خلاصهالاثر ج 1 ص 369)
لغت نامه دهخدا
(عَ)
منسوب است به عیدان، و آن بطنی است از حضرموت، و او پدر ربیعه بن عیدان بن ربیعۀ ذی العرف ابن وائل ذی طراف بود. (از اللباب فی تهذیب الانساب)
لغت نامه دهخدا
(بَ)
عیدزاینده، آنکه یا آنچه سبب جشن و عید شود، هرچه موجب پیروزی و فتح و شادی گردد:
زآن عیدزای گوهر شمشیر آبدار
شد آب بحر و آب شد از شرم گوهرش،
خاقانی
لغت نامه دهخدا
(عَ دَ)
ابوبکر بن عبدالله شاذلی عیدروس، از آل باعلوی. وی بسال 851 هجری قمری در تریم (حضرموت) متولد شد و به سیاحت پرداخت و میوۀ قهوه را در یمن دید و آن را پسندید و پیروان خود را به مصرف آن تشویق کرد. و از آنگاه مصرف قهوه در یمن سپس در حجاز و شام و مصر بعد در تمام جهان متداول شد. عیدروس بسال 914 هجری قمری در عدن درگذشت. او را کتابی است بنام الجزء اللطیف فی علم التحکیم الشریف. (از الاعلام زرکلی از الکواکب السائره و شذرات الذهب و نورالسافر)
لغت نامه دهخدا
(عَ دَ)
جانورکی است. (از اقرب الموارد) (منتهی الارب). عیدشوق
لغت نامه دهخدا
(عَ دَ)
شتر مادۀ شتاب رو. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء). ناقۀ سریع. (از اقرب الموارد)
لغت نامه دهخدا
(رَ)
عمل پیشرو. بجلو رفتن و پیشرفت کردن، امامت. دلهثه. (منتهی الارب). قیادت:
آلت خسروی و پیشروی
همه داده ست مر ترا یزدان.
فرخی.
، تجاوز از حد طبیعی. رجوع به پیشروی کردن شود، ترقی
لغت نامه دهخدا
(دَ دی)
بیرنجی. بیحسی، بیرحمی و سنگدلی. (از ناظم الاطباء). بیرحمی. شقاوت. قساوت، مجازاً، بی عاری. بی غیرتی. بی ننگ و عاری. لاابالیگری. بی ننگی یعنی با ننگی و با عاری. (یادداشت مؤلف) ، خلاصی از درد و رنج. (ناظم الاطباء)
لغت نامه دهخدا
(دِ رَ)
مرکّب از: بی + درم + ی، فقر. بی پولی. افلاس:
وامداری نه کز تهی شکمی
دز رویین بود ز بی درمی.
نظامی
لغت نامه دهخدا
(دَ وا)
مرکّب از: بی + دعوی، بدون مرافعه. عاری از ادعا و درخواست. (ناظم الاطباء)، و رجوع به دعوی شود
لغت نامه دهخدا
(عَ دَ)
جانورکی است. (منتهی الارب) (اقرب الموارد). عیدشون
لغت نامه دهخدا
تصویری از حیدری
تصویر حیدری
منسوب به حیدر (قطب الدین) پیرو طریقت حیدری مقابل نعمتی
فرهنگ لغت هوشیار
تصویری از بیدردی
تصویر بیدردی
بیرنجی بیحسی، بیرحمی شقاوت
فرهنگ لغت هوشیار
عمل پیشرو بجلو رفتن پیشرفت، ترقی ارتقا، پیشوایی قیادت: آلت خسروی و پیشروی همه داده است مر ترا یزدان. (فرخی)، تجاوز کردن از حد طبیعی
فرهنگ لغت هوشیار
تصویری از پیروی
تصویر پیروی
تاسی، تبعیت، اقتداء، متابعت، پس روی، اسوه
فرهنگ لغت هوشیار
تصویری از عیسوی
تصویر عیسوی
مسیحی و نصرانی را گویند
فرهنگ لغت هوشیار
تصویری از ایدری
تصویر ایدری
اینجایی، این جهانیدنیوی
فرهنگ لغت هوشیار
تصویری از عید روی
تصویر عید روی
جشن روی
فرهنگ لغت هوشیار
تصویری از پیشروی
تصویر پیشروی
((رَ))
پیشرفت، رشد، پیشوایی
فرهنگ فارسی معین
تصویری از پیروی
تصویر پیروی
تقلید، اطاعت، تبعیت
فرهنگ واژه فارسی سره
سرعت
متضاد: کندروی، افراط
متضاد: تفریط
فرهنگ واژه مترادف متضاد
پیشاهنگی، پیشتازی، پیشقدمی، پیشگامی، ترقی، تعالی، تجاوز، تعدی
متضاد: پسروی
فرهنگ واژه مترادف متضاد