سنگین شدن و وزین شدن و ثقیل گشتن. (ناظم الاطباء) (شعوری) ، سنجیدن و به گمان و حدس بیان کردن وزن چیزی را با دست، گران کردن. افزودن بر قیمت چیزی، عزیز داشتن و رفیع وعالی پنداشتن چیزی و ستودن آن. (از ناظم الاطباء)
سنگین شدن و وزین شدن و ثقیل گشتن. (ناظم الاطباء) (شعوری) ، سنجیدن و به گمان و حدس بیان کردن وزن چیزی را با دست، گران کردن. افزودن بر قیمت چیزی، عزیز داشتن و رفیع وعالی پنداشتن چیزی و ستودن آن. (از ناظم الاطباء)
متعدی دریدن. ولی قدما دریدن را لازم و متعدی استعمال می کردند. (یادداشت مرحوم دهخدا). چاک دادن و شکافتن کنانیدن و پاره کردن و دریدن کنانیدن. (ناظم الاطباء). پاره پاره کردن. پاره کردن. تمزیق. خرق. قدّ:تخریق، نیک بدرانیدن. (دهار). قدّ، به درازا درانیدن. (دهار). هرت، جامه درانیدن. (از منتهی الارب)
متعدی دریدن. ولی قدما دریدن را لازم و متعدی استعمال می کردند. (یادداشت مرحوم دهخدا). چاک دادن و شکافتن کنانیدن و پاره کردن و دریدن کنانیدن. (ناظم الاطباء). پاره پاره کردن. پاره کردن. تمزیق. خرق. قَدّ:تخریق، نیک بدرانیدن. (دهار). قَدّ، به درازا درانیدن. (دهار). هَرت، جامه درانیدن. (از منتهی الارب)
آرایش دادن. پیرایش کردن. (آنندراج). آراستن. پیراستن، راست کردن. ترتیب کردن. تنظیم کردن. ساختن: خود برآورد و باز ویران کرد خود طرازید و باز خود بفترد. خسروی. خان همی گفت همه روزه که سبحان اﷲ این چه مرد است که محمود فرستاد ایدر آب ترکستان این مرد بیکباره ببرد بطرازیدن جنگ و بفدا کردن زر. فرخی. کار هر کس بطرازی و بسازی چو نگار چه بکردار نکوی و چه بدان دو کف راد. فرخی. شاعران را ملکان خواسته آنگاه دهند که بدیشان بطرازند مدیحی چو درر. فرخی. اگر این شعرکه گفتم چو گلابست بطبع اندر آن باریکی شعر طرازم چو شکر. فرخی. شعر در تهنیت شاهی من دانم گفت تو در آن شعر که فردا بطرازم بنگر. فرخی. بنده آمد که ترا مژده دهد از نوروز مژده بپذیر و بده خلعت و کارش بطراز. فرخی. رخ دولت بفروز آتش فتنه بنشان دل حکمت بزدای آلت ملکت بطراز. منوچهری. آن گردن مخروط هر آنگه که بیازند وز گوش و سر و تیر و کمانی بطرازند. منوچهری (دیوان چ 5 ص 175). بفرمود کاورشن و برزهم طرازند لشکر طلایه بهم. اسدی (گرشاسب نامه). عذر طرازی که میر توبه ام اشکست نیست دروغ ترا خدای خریدار راست نگردد دروغ و مکر بچاره معصیتت را بدین دروغ میاچار. ناصرخسرو. نماند کار دنیا جز ببازی بقائی نیستش هر چون طرازی. ناصرخسرو. از من نثار شکر و جواب مفصلت آنرا که از سؤال طرازد نثار من. ناصرخسرو. یکی دیبا طرازیدم نگاریده بحکمتها که هرگزنآمد و ناید چنین از روم دیبائی. ناصرخسرو. دانش آموز و سر از گرد جهالت بفشان راستی ورز و بکن طاعت و حیلت مطراز. ناصرخسرو. هم مقصر باشی ای دل گر بمدح مصطفی معنی از گوهر طرازی لفظ از شکر کنی. ناصرخسرو. تا کی بود این بنا طرازیدن چون خوابگه دوام نطرازی. ناصرخسرو. خوب دیبائی طرازیدم حکیمان را که او تا قیامت جز سعادت را نبیند کس روا. ناصرخسرو. چو روی دهرزی بازی طرازیدن همی بینی سزد گر زو بتابی روی و کار خویش بطرازی. ناصرخسرو (دیوان چ مینوی ص 127). قصه ای را که نظم خواهد کرد برطرازد سخن بدین هنجار. مسعودسعد (دیوان ص 261). چو آب و آتش باشد ز لشکر تو دو فوج دو صف طرازد بر مرغزار از آتش و آب. مسعودسعد. هر گونه چرا داستان طرازم کامروز بهر گونه داستانم. مسعودسعد. گه دست یازیدم همی زلفش طرازیدم همی گه نرد بازیدم همی یک بوسه بود و دو ندب. سنائی. آن کار را بطرازید. (چهارمقاله). ای در آبدار نهان کرده در شکر وی مشک تابدار طرازیده بر قمر. سیدحسن غزنوی. از بهر تو میطرازد ایام منجوق ز صبح و پرچم از شام. خاقانی. کار من آن به که این و آن نطرازند کآنکه مرا آفرید کارطراز است. خاقانی. از بس که بصنعتش طرازید نقاش طراز ساحری ساخت. خاقانی. گل که عیساش طرازد مرغ است نی که ادریس نشاند قلم است. خاقانی. ، به کارگاه بافتن دیبا و امثال آن. - طرازیدن آب، طرازکردن آب. برابر کردن آن: طلب کردن جای و تدبیر مسکن طرازیدن آب و تقدیر بنیان. ناصرخسرو. ، نیکو کردن. برازیدن. (حاشیۀ فرهنگ اسدی نخجوانی). و رجوع به فرهنگ شعوری ج 2 ص 167 و کلمه ترازیدن در همین لغت نامه شود
آرایش دادن. پیرایش کردن. (آنندراج). آراستن. پیراستن، راست کردن. ترتیب کردن. تنظیم کردن. ساختن: خود برآورد و باز ویران کرد خود طرازید و باز خود بفترد. خسروی. خان همی گفت همه روزه که سبحان اﷲ این چه مرد است که محمود فرستاد ایدر آب ترکستان این مرد بیکباره ببرد بطرازیدن جنگ و بفدا کردن زر. فرخی. کار هر کس بطرازی و بسازی چو نگار چه بکردار نکوی و چه بدان دو کف راد. فرخی. شاعران را ملکان خواسته آنگاه دهند که بدیشان بطرازند مدیحی چو درر. فرخی. اگر این شعرکه گفتم چو گلابست بطبع اندر آن باریکی شعر طرازم چو شکر. فرخی. شعر در تهنیت شاهی من دانم گفت تو در آن شعر که فردا بطرازم بنگر. فرخی. بنده آمد که ترا مژده دهد از نوروز مژده بپذیر و بده خلعت و کارش بطراز. فرخی. رخ دولت بفروز آتش فتنه بنشان دل حکمت بزدای آلت ملکت بطراز. منوچهری. آن گردن مخروط هر آنگه که بیازند وز گوش و سر و تیر و کمانی بطرازند. منوچهری (دیوان چ 5 ص 175). بفرمود کاورشن و برزهم طرازند لشکر طلایه بهم. اسدی (گرشاسب نامه). عذر طرازی که میر توبه ام اشکست نیست دروغ ترا خدای خریدار راست نگردد دروغ و مکر بچاره معصیتت را بدین دروغ میاچار. ناصرخسرو. نماند کار دنیا جز ببازی بقائی نیستش هر چون طرازی. ناصرخسرو. از من نثار شکر و جواب مفصلت آنرا که از سؤال طرازد نثار من. ناصرخسرو. یکی دیبا طرازیدم نگاریده بحکمتها که هرگزنآمد و ناید چنین از روم دیبائی. ناصرخسرو. دانش آموز و سر از گرد جهالت بفشان راستی ورز و بکن طاعت و حیلت مطراز. ناصرخسرو. هم مقصر باشی ای دل گر بمدح مصطفی معنی از گوهر طرازی لفظ از شکر کنی. ناصرخسرو. تا کی بود این بنا طرازیدن چون خوابگه دوام نطرازی. ناصرخسرو. خوب دیبائی طرازیدم حکیمان را که او تا قیامت جز سعادت را نبیند کس روا. ناصرخسرو. چو روی دهرزی بازی طرازیدن همی بینی سزد گر زو بتابی روی و کار خویش بطرازی. ناصرخسرو (دیوان چ مینوی ص 127). قصه ای را که نظم خواهد کرد برطرازد سخن بدین هنجار. مسعودسعد (دیوان ص 261). چو آب و آتش باشد ز لشکر تو دو فوج دو صف طرازد بر مرغزار از آتش و آب. مسعودسعد. هر گونه چرا داستان طرازم کامروز بهر گونه داستانم. مسعودسعد. گه دست یازیدم همی زلفش طرازیدم همی گه نرد بازیدم همی یک بوسه بود و دو ندب. سنائی. آن کار را بطرازید. (چهارمقاله). ای در آبدار نهان کرده در شکر وی مشک تابدار طرازیده بر قمر. سیدحسن غزنوی. از بهر تو میطرازد ایام منجوق ز صبح و پرچم از شام. خاقانی. کار من آن به که این و آن نطرازند کآنکه مرا آفرید کارطراز است. خاقانی. از بس که بصنعتش طرازید نقاش طراز ساحری ساخت. خاقانی. گل که عیساش طرازد مرغ است نی که ادریس نشاند قلم است. خاقانی. ، به کارگاه بافتن دیبا و امثال آن. - طرازیدن آب، طرازکردن آب. برابر کردن آن: طلب کردن جای و تدبیر مسکن طرازیدن آب و تقدیر بنیان. ناصرخسرو. ، نیکو کردن. برازیدن. (حاشیۀ فرهنگ اسدی نخجوانی). و رجوع به فرهنگ شعوری ج 2 ص 167 و کلمه ترازیدن در همین لغت نامه شود
شبانی و چوپانی کردن. علف در علفزار بحیوانات خورانیدن. (ناظم الاطباء). چراندن. (فرهنگ نظام). چراندن حیوانات علف خوار در مرتع یا بیابان. ستوران و چارپایان چرائی را در چراگاه چرا دادن. چارپایان علف خوار را به چرا بردن و آنها را در مرتع به چرا واداشتن. ارعاء. ارتاع. اسامه. رعی. (منتهی الارب) : و گفتند ما را اجازه ده تا اینجا باشیم و آب خوریم و چارپایان را بچرانیم. (قصص الانبیاء ص 50) ، علف مرتع را چراندن. سبزه و گیاه چراگاهی را بمصرف خوراک چارپایان رساندن. علفزاری را گذاشتن که ستوران چرنده علف آنرا بچرند. رجوع به چراندن شود
شبانی و چوپانی کردن. علف در علفزار بحیوانات خورانیدن. (ناظم الاطباء). چراندن. (فرهنگ نظام). چراندن حیوانات علف خوار در مرتع یا بیابان. ستوران و چارپایان چرائی را در چراگاه چرا دادن. چارپایان علف خوار را به چرا بردن و آنها را در مرتع به چرا واداشتن. اِرعاء. اِرتاع. اِسامه. رَعی. (منتهی الارب) : و گفتند ما را اجازه ده تا اینجا باشیم و آب خوریم و چارپایان را بچرانیم. (قصص الانبیاء ص 50) ، علف مرتع را چراندن. سبزه و گیاه چراگاهی را بمصرف خوراک چارپایان رساندن. علفزاری را گذاشتن که ستوران چرنده علف آنرا بچرند. رجوع به چراندن شود
استراحت کردن آسودن، قرار یافتن سکون یافتن، خفتن خوابیدن، از جوش و غلیان باز ایستادن فرو نشستن کف، صبر کردن شکیبا شدن، مطمئن شدن اطمینان یافتن، منزل کردن جای گرفتن، نشستن آشوب رفع شدن فتنه
استراحت کردن آسودن، قرار یافتن سکون یافتن، خفتن خوابیدن، از جوش و غلیان باز ایستادن فرو نشستن کف، صبر کردن شکیبا شدن، مطمئن شدن اطمینان یافتن، منزل کردن جای گرفتن، نشستن آشوب رفع شدن فتنه
پرواز دادن طیور پرانیدن اطاره، پرتاب کردن افکندن انداختن: بشقاب را پراند توی حیاط، سخن درشت و بیجا گفتن: متلک پراندن، لاف زدن و مبالغه در مدح کسی تعریف بیجا کردن، در نهان با مرد آمیختن (زن) تک پراندن تک پرانی
پرواز دادن طیور پرانیدن اطاره، پرتاب کردن افکندن انداختن: بشقاب را پراند توی حیاط، سخن درشت و بیجا گفتن: متلک پراندن، لاف زدن و مبالغه در مدح کسی تعریف بیجا کردن، در نهان با مرد آمیختن (زن) تک پراندن تک پرانی
نادرست نویسی ترازیدن برابر کردن آراییدن آرایش دادن یا طراز آب. طراز کردن آب برابر کردن آن. آرایش کردن آراستن، ترتیب دادن منظم کردن: کار را بطرازید، بافتن دیبا و جز آن در کارگاه، نیکو کردن برازیدن
نادرست نویسی ترازیدن برابر کردن آراییدن آرایش دادن یا طراز آب. طراز کردن آب برابر کردن آن. آرایش کردن آراستن، ترتیب دادن منظم کردن: کار را بطرازید، بافتن دیبا و جز آن در کارگاه، نیکو کردن برازیدن
