- طحس (حَ رَ)
طحس الجاریه طحساً، آرامید با کنیزک. (منتهی الارب). رجوع به المعرب ص 223 شود
معنی طحس - جستجوی لغت در جدول جو
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
شوم، کسی که هر کجا پا بگذارد بدبختی و مصیبت پیدا شود، بدقدم، مشوم، میشوم، سبز قدم، نافرّخ، خشک پی، منحوس، شمال، بدشگون، نامیمون، بداغر، پاسبز، نامبارک، سبز پا، سیاه دست، مرخشه، بدیمن، شنار، تخجّم، بداختر
در احکام نجوم ویژگی برخی سیارات
در احکام نجوم ویژگی برخی سیارات
مکعب کوچکی که در شش طرف آن نقطه هایی از یک تا شش دارد
نوعی کاسۀ مسی، لگن، کاسه، جام شراب،
آویزی پیاله مانند بر نیزه یا علم
نوعی آویز زینتی شبیه گردن بند، طاسک
نوعی پارچۀ گران بها
کچل، تاس، دارای سر بی مو، ویژگی سری که موهای آن بر اثر بیماری یا علت دیگر ریخته باشد، مبتلا به کچلی، کل، خشنگ، چسنگ، دغسر، داغسر، لغسر، اصلع، تویل، تز
طاس آبگون: کنایه از آسمان
طاس افلاک: کنایه از آسمان، طاس آبگون
طاس چهل کلید: کنایه از طاسی که بر آن دسته کلیدی آویخته و دعاهایی نقش کرده اند و بعضی از زنان برای رسیدن به مراد یا دفع سحر و جادو آن را پر آب کرده و بر سر خود می ریزند
طاس زر: کنایه از آفتاب
طاس لغزنده: کنایه از مهلکه، سوراخ کوچک قیف مانندی در زمین که مورچه خوار برای به دام انداختن مورچه می سازد، برای مثال چو در طاس لغزنده افتاد مور / رهاننده را چاره باید نه زور (نظامی - لغت نامه - لغزنده)
طاس نگون: کنایه از آسمان، طاس آبگون
نوعی کاسۀ مسی، لگن، کاسه، جام شراب،
آویزی پیاله مانند بر نیزه یا علم
نوعی آویز زینتی شبیه گردن بند، طاسک
نوعی پارچۀ گران بها
کچل، تاس، دارای سر بی مو، ویژگی سری که موهای آن بر اثر بیماری یا علت دیگر ریخته باشد، مبتلا به کچلی، کل، خشنگ، چسنگ، دغسر، داغسر، لغسر، اصلع، تویل، تز
طاس آبگون: کنایه از آسمان
طاس افلاک: کنایه از آسمان، طاس آبگون
طاس چهل کلید: کنایه از طاسی که بر آن دسته کلیدی آویخته و دعاهایی نقش کرده اند و بعضی از زنان برای رسیدن به مراد یا دفع سحر و جادو آن را پر آب کرده و بر سر خود می ریزند
طاس زر: کنایه از آفتاب
طاس لغزنده: کنایه از مهلکه، سوراخ کوچک قیف مانندی در زمین که مورچه خوار برای به دام انداختن مورچه می سازد،
طاس نگون: کنایه از آسمان، طاس آبگون
به یونانی صلبه (؟) است. (فهرست مخزن الادویه)
در اصل فارسی تاس است، فارسی زبانان عربی دان به طاء نویسند و رواج گرفت، از عالم طپیدن و طلا به معنی طشت کلان و گهری، (غیاث اللغات)، و در منتخب نوشته ظرفی که درو آب و شراب خورند و هیچ نگفته که معرب است و در شرح نصاب نوشته که: طاس از لغات مولد است یعنی عربی نیست بلکه از آن گرفته اند، (غیاث اللغات)، ج، طاسات، (مهذب الاسماء)، پنگان، (لغتنامۀ اسدی)، فنجان، اجانه، ظرفی که در آن آشامند، ظرف شراب، جام، آوند شراب، (دهار)، مکّوک، طاس که بدان آب خورند، (منتهی الارب)، پیاله، تشت، طشت:
تو چه پنداریا که من ملخم
که بترسم ز بانگ سینی و طاس،
خسروی،
سیه چهره و ریش کافورگون
دو چشمش بمانند دو طاس خون،
فردوسی،
یکی طاس پر گوهر شاهوار
ز دینار چندی ز بهر نثار،
فردوسی،
همان هر چه زرین به پیش اندر است
اگر طاس و جام است وگر مجمراست،
فردوسی،
بجوشید بر هر دو جوشن زخشم
چو دوطاس خون کرده از کینه چشم،
فردوسی،
بگفت این و از بارگه شد برون
دو چشمش بمانند دو طاس خون،
فردوسی،
سنگی زده است پیری بر طاس عمر تو
کان را بهیچ روی نیارد کس التیام،
ناصرخسرو،
اینت مسکر حرام کرد چو خوک
وانت گفتا بجوش و پر کن طاس،
ناصرخسرو،
این طاس خالی از من و آن کوزه ای که بود
پارینه پر ز شهد مصفی از آن تو،
وحشی،
، درفارسی ظرفی که بحمام برند و در آن آب کرده نزد خویش نهند استعمال را، این ظرف را در ترکی هم طاس گویند،
- سرطاس نشاندن، به جربزی و مکر کسی را بگفتن راز بازداشتن،
- طاس گم شدن، هیاهوی برپا شدن، قیل و قال برخاستن،
، و نیز نام جامۀ زرتار، (از چراغ هدایت) (غیاث اللغات)،
، قبه مانندی از فلز در گردن نیزه که پرچم را در آن آویزند، (شرح دیوان خاقانی) :
جهان بپرچم طاس رماح او نازد
کزین دو مادت نور و ظلام او زیبد،
خاقانی،
، آویزهای طلا و نقره که بر علم آویزند، (شرح دیوان خاقانی) :
کیوانش پرچم است و مه و آفتاب طاس
چون زلف آنکه عید بتان خواند آذرش،
خاقانی،
، حقۀ سیم، از اسباب زینت است، (شرح دیوان خاقانی) :
آن نگویم کز دم شیر فلک در آفتاب
پرچم و طاسش برای خنگ و اشقر ساختند،
خاقانی،
،
سر بیموی، داغسر، دغسر، تاس، داس، داس سر، روخ، روخ چکاد،
در بازی نرد، کعب، کعبه، هر دو طاس نرد، کعبتین، طاسهای نرد، رجوع به طاسک شود
تو چه پنداریا که من ملخم
که بترسم ز بانگ سینی و طاس،
خسروی،
سیه چهره و ریش کافورگون
دو چشمش بمانند دو طاس خون،
فردوسی،
یکی طاس پر گوهر شاهوار
ز دینار چندی ز بهر نثار،
فردوسی،
همان هر چه زرین به پیش اندر است
اگر طاس و جام است وگر مجمراست،
فردوسی،
بجوشید بر هر دو جوشن زخشم
چو دوطاس خون کرده از کینه چشم،
فردوسی،
بگفت این و از بارگه شد برون
دو چشمش بمانند دو طاس خون،
فردوسی،
سنگی زده است پیری بر طاس عمر تو
کان را بهیچ روی نیارد کس التیام،
ناصرخسرو،
اینت مسکر حرام کرد چو خوک
وانت گفتا بجوش و پر کن طاس،
ناصرخسرو،
این طاس خالی از من و آن کوزه ای که بود
پارینه پر ز شهد مصفی از آن تو،
وحشی،
، درفارسی ظرفی که بحمام برند و در آن آب کرده نزد خویش نهند استعمال را، این ظرف را در ترکی هم طاس گویند،
- سرطاس نشاندن، به جربزی و مکر کسی را بگفتن راز بازداشتن،
- طاس گم شدن، هیاهوی برپا شدن، قیل و قال برخاستن،
، و نیز نام جامۀ زرتار، (از چراغ هدایت) (غیاث اللغات)،
، قبه مانندی از فلز در گردن نیزه که پرچم را در آن آویزند، (شرح دیوان خاقانی) :
جهان بپرچم طاس رماح او نازد
کزین دو مادت نور و ظلام او زیبد،
خاقانی،
، آویزهای طلا و نقره که بر علم آویزند، (شرح دیوان خاقانی) :
کیوانش پرچم است و مه و آفتاب طاس
چون زلف آنکه عید بتان خواند آذرش،
خاقانی،
، حقۀ سیم، از اسباب زینت است، (شرح دیوان خاقانی) :
آن نگویم کز دم شیر فلک در آفتاب
پرچم و طاسش برای خنگ و اشقر ساختند،
خاقانی،
،
سر بیموی، داغسر، دغسر، تاس، داس، داس سر، روخ، روخ چکاد،
در بازی نرد، کعب، کعبه، هر دو طاس نرد، کعبتین، طاسهای نرد، رجوع به طاسک شود
(تَ)
لغت نامه دهخدا
دل پر غصه و اندوه. (اشتینگاس) (ناظم الاطباء) (لسان العجم شعوری ج 1 ورق 278 ب) :
طالع بد در جهان برعکس بود
در همه عمری نصیبم تحس بود.
ابوالمعالی (از شعوری ایضاً).
رجوع به تخس شود
طالع بد در جهان برعکس بود
در همه عمری نصیبم تحس بود.
ابوالمعالی (از شعوری ایضاً).
رجوع به تخس شود
(طِ)
لغت نامه دهخدا
کوسه. به عرف عرب کسی را گویند که در روی وی اصلاً موی نباشد. سادات طلس چهار تن بوده اند: قیس بن سعد که درباره وی از انس بن مالک در سیرالسلف مروی است که گفت: منزله قیس بن سعد بن عباده من النبی کمنزله صاحب الشرط من الامیر، عبداﷲ زبیر، احنف بن قیس، شریح قاضی. و یکی از اصحاب قیس می گفت که اگر خریدن لحیه به زر میسر بودی بدانچه ممکن می بود لحیه برای قیس میخریدم. (حبیب السیر ج 1 ص 340)
چادرسیاه، پاک کردن نوشته را، زدودن، به زندان افتادن، کور گردیدن، تیز دادن گوزیدن نوشته زدوده، جامه ریمناک، کهنه
مهره ای است استخوانی مکعب که در شش طرف آن نقطه هائی از یک تا شش دارد که در بازی بکار میرود کچلی، بی مو بودن سر
ناپدید شدن ناپدیدی، ناپدید کردن، از بیخ بر کندن، کور کردن، زابزدایی زبانزد سوفیانه زدایش همه زاب ها (طفات) در شیفتگی به فروزه های خدایی ناپدید کردن ناپیدا کردن، هلاک کردن، ناپیدا شدن، دور نگریستن، دوری گزیدن، رفتن همه صفات بشریت در صفات انوار ربوبیت، یکی از زحافات عروض فارسی و آن چنانست که از فاع لاتن مفروق الوتد پس از اسقاط هر دو سبب عین نیز ساقط گردد فا بماند
خوبی و تازگی چهره بعد از بیماری دوام و همیشگی چیزی، داروئی که برای حفظ آشامیده شود، بپوشانیدن نام سابق شهر مشهد
پاک شد که زدوده نامه ای که نوشته آن را بزدایند و دگر باره برآن نویسند، سیاه کردن
مهره ای مکعب شکل که بر هر یک از شش طرف آن اعداد از یک تا شش نوشته شده است که در بازی نرد از آن استفاده می کنند
طشت بزرگ، ظرفی که در حمام برای استفاده از آب به کار برند، پیاله، ساغر، آویزه های طلا یا نقره که بر علم آویزند
