جدول جو
جدول جو

معنی صدقی - جستجوی لغت در جدول جو

صدقی
(صِ)
وی از فضلای استرآباد و نام او سلطان محمد و در فن قصیده گوئی استاد و در دارالمؤمنین کاشان درگذشت. از اوست:
باز گرسنه چشم بدور عدالتت
گنجشک را ب خانه چشم آشیان دهد.
(آتشکدۀ آذر ذیل شعرای استرآباد).
و رجوع به قاموس الاعلام ترکی شود
ملا صدقی، فرزند طالب و از شهر هرات است، علمی دارد اما خالی از نشانه (نشاءه؟) جنون نیست. از اوست:
عرق نشسته ز پندم رخ نکوی تو را
ز من مرنج که میخواهم آبروی تو را.
(مجالس النفائس ص 151)
لغت نامه دهخدا

پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما

تصویری از صدیق
تصویر صدیق
(پسرانه)
بنده خالص خداوند، بسیار راستگو و درستکار، لقب حضرت یوسف (ع) پسر یعقوب (ع)
فرهنگ نامهای ایرانی
تصویری از صدیق
تصویر صدیق
راستگو، مهربان، مخلص
فرهنگ فارسی عمید
تصویری از صدری
تصویر صدری
مربوط به سینه، در علم زیست شناسی نوعی برنج مرغوب ایرانی، در موسیقی گوشه ای در آواز افشاری
فرهنگ فارسی عمید
تصویری از صدقه
تصویر صدقه
آنچه در راه خدا به بینوایان می دهند به جهت ثواب، چیزی که کسی برای سلامت خود و دفع بلا به مردم فقیر و مستحق می دهد، صدقۀ سر، صدقه سری
فرهنگ فارسی عمید
تصویری از صدیق
تصویر صدیق
بندۀ خالص خداوند، راستگو
فرهنگ فارسی عمید
(صِدْ دی)
مرد بسیارصدق. دائم الصدق. آنکه قول خود را بفعل خود راست گرداند. (منتهی الارب). سخت راستگو. (ترجمان علامۀ جرجانی) (مهذب الاسماء). بسیار راستگو. (غیاث اللغات) :
توفیق رفیق اهل تصدیق شود
زندیق در این طریق صدیق شود.
خاقانی.
اندر این هفته هشت نه صدیق
مصطفی را بخواب دیده ستند.
خاقانی.
، کسی را گویند که در تصدیق آنچه بر رسول خدا صلی اﷲ علیه و سلم آمده است کامل بود بعلم قول و فعل بصفاء باطن و قربی که او راست بباطن پیغمبر و بدین جهت است که در کتاب خدا مرتبه ای بین نبی و صدیق فاصله نشده است که فرماید: فاولئک مع الذین انعم اﷲ علیهم من النبیین و الصدیقین و الشهداء و الصالحین. (قرآن 69/4) (کذا فی اصطلاحات الصوفیه از کشاف اصطلاحات الفنون)
لغت نامه دهخدا
(صِدْ دی)
لقب یوسف پیغامبر:
یوسف صدیق چون بربست نطق
از قضا موسی پیغمبر بزاد.
خاقانی.
خاقانیا چه ترسی از اخوان گرگ فعل
چون در ظلال یوسف صدیق دیگری.
خاقانی.
آن را که بصارت نبود، یوسف صدیق
جائی بفروشد که خریدار نباشد.
سعدی.
رجوع به یوسف شود
لغت نامه دهخدا
(صُ دَیْ یِ)
تصغیر صدیق است. (منتهی الارب)
لغت نامه دهخدا
(صَ)
دوست. (منتهی الارب) (ربنجنی) (مهذب الاسماء) (ترجمان علامۀ جرجانی). ج، اصدقاء. صدقاء. صدقان. جج، اصادق. (منتهی الارب). دوست خالص ضد عدوّ. یکدل. یکدله. هوالذی لم یدع شیئاً مما اظهره باللسان الا حققه بقلبه و عمله. (تعریفات جرجانی) : چون ایشان رادرنگری باز چون ایشان زودزود خدمتکاران صدیق درگاه دربایست بدست نیایند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 166).
چون نیندیشی از آن روز که دستت نگرد
نه رفیق و نه ندیم و نه صدیق و نه حمیم.
ناصرخسرو
لغت نامه دهخدا
(صُ دَ)
تصغیر صدق (ضد کذب). (معجم البلدان)
لغت نامه دهخدا
(صِدْدی)
لقب ابوبکر بن ابی قحافه است:
وگر بصدق بماندی کسی بدین صدیق
وگر بعدل بماندی کسی بدین عمر.
ناصرخسرو.
صدیق بصدق پیشوا بود
فاروق ز فرق هم جدا بود.
نظامی.
تریاک در دهان رسول آفرید حق
صدیق را چه غم بود از زهر جانگزا.
سعدی.
رجوع به ابی بکر بن ابی قحافه شود
لغت نامه دهخدا
(صَ)
دهی از دهستان باراندوزچای بخش حومه شهرستان ارومیّه 15هزارگزی جنوب باختری اورمیه. 2هزارگزی جنوب راه ارابه رو زیوه. کوهستانی. سردسیر. سالم. سکنۀ آن 25 تن. آب آن از چشمه. محصول آن غلات، توتون. شغل اهالی زراعت و گله داری صنایع دستی جاجیم بافی. راه مالرو دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4)
لغت نامه دهخدا
از شعرای ایران و از مردم استرآباد است و در کاشان میزیست و به سال 952 هجری قمری درگذشت. او راست:
گر عاقلی مباش مقید بهیچ جا
نشنیده ای که ملک خدا بندۀ خدا
بحر قناعت است که در موج آمده
عریان تنی که هست منقش ز بوریا.
(قاموس الاعلام ترکی).
چنین است در قاموس الاعلام ولی در تذکرۀ نصرآبادی، آتشکدۀ آذر، تذکرۀ مجمع الخواص، ریاض العارفین، مجمع الفصحاءشاعری بدین نسبت دیده نشده
لغت نامه دهخدا
(صُ دُ قَ)
دست پیمان. (منتهی الارب)
لغت نامه دهخدا
(صَ قَ)
تأنیث صدق. رجوع به صدق شود
لغت نامه دهخدا
(صَ دُ قَ)
کابین زن. ج، صدقات. (منتهی الارب). دست پیمان. (منتهی الارب). کاوین. (مهذب الاسماء) (ترجمان علامۀ جرجانی). کابین. (مهذب الاسماء). صداق. شیربها. مهر
لغت نامه دهخدا
(صَ دَ قَ)
زکات. ج، صدقات. (منتهی الارب) (مهذب الاسماء). مؤلف قاموس مقدس آرد: این لفظ در عهد قدیم وارد نشده است، لکن از بعضی اشارات معلوم میشود که ترحم برفقرا از جملۀ واجبات می باشد، از جملۀ اوامر واجبۀ اسرائیلیان واگذاشتن گوشه و کنارهای مزارع بود که آنها را در موقع حصاد صرف نظر کرده خوشه چینی نکنند وبجهت فقرا واگذارند (سفر لاویان 19:9 و 10 و 23:22، سفر تثنیه 15:11 و 24:19) و مأمور بودند که از نوبرمحصولات خودشان در حضور کاهن آن عصر بیاورند که او بحضور خداوند تقدیم نماید (سفر تثنیه 26:2- 13) و ازحکایات روت معلوم میشود که عادت خوشه چینی که در (این ؟) ایام هم معمول است در آن زمان هم رواج داشته و هر سه سال یک مرتبه هم می بایست عشر محصولات ارضی را به لاویان و یتیمان و غربا و بیوه زنان بدهند (سفر تثنیه 14:28 و 29) و هم چنین کسی که بر فقرا تصدق دهد پسندیده باشد (دوم تواریخ ایام 31:17. مزامیر 41:1 و 112:9) در هیکل نیز صندوقی قرار داده بودند تا عطایا وتصدقات را در آنجا جمع کرده، اولاد فقرا که از خانوادۀ محترم و شریفی می بودند تربیت نمایند و تصدق از جملۀ اعمال مخصوصۀ فریسیان بود که خود بدان نهایت مراقبت و فخر را داشتند و عیسی مسیح ایشان را محض دادن صدقه سرزنش و توبیخ نفرموده بلکه بواسطۀ فخر ایشان بود که متعرض حال ایشان گردید (انجیل متی 6:2. 15:25- 27. اول تواریخ ایام 16:1- 4). (قاموس کتاب مقدس). و در تاریخ تمدن اسلام آرد: صدقه و زکاه دو اسمی است که یک معنی دارد و از مسلمانان متمول گرفته و بفقرای اسلام داده میشد. صدقه یا زکاه در مرکز (دارالخلافه) دیوان مخصوص داشته و شعبات آن در تمام ممالک (شهرها و ده ها) دایر بوده است و مأمورین مخصوص آن را جمع و تفریق میکردند. آنچه زکاه به آن تعلق میگیرد چهار چیز است: چارپایان، زر و سیم، میوه، محصول کشت و کار. زکاه چارپایان به شتر و گاو و گوسفند تعلق میگیرد و حضرت رسول اکرم (بامر خدا) میزان آن را تعیین فرموده اند و اینک (ترجمه) متن نامه ای که ابوبکر در مورد زکاه به انس بن مالک هنگام اعزام او به بحرین نوشته است: بنام خدای بخشایندۀ مهربان. این صدقه فریضه ای است که رسول خدا صلی اﷲ علیه و سلم بفرمان خدا برمسلمین فرض نموده و چیزی از آن نباید کم و زیاد بشود و آن فریضه چنین است: تا 24 شتر و کمتر از آن برای هر پنج شتر یک گوسفند، از 25 شتر تا 35 شتر یک شتر مادۀ دوساله، از 36 تا 45 شتر، یک شتر سه سالۀ ماده، از 46 تا 60 شتر یک شتر نر پنجساله، از 61 تا 75 شتر یک شتر پنج ساله، از 76 تا 90 دو کره شتر ماده، از - 120 به بالا از هر چهل شتر یک کره شتر ماده و ازهر پنجاه شتر یک شتر نر پنج ساله. هر کس چهار شتر دارد زکاه نمیدهد و همینکه پنج شتر پیدا کرد باید یک گوسفند زکاه بدهد اما زکاه گوسفند چنین است: اگر در صحرا می چرد و آب صحرا می خورد از 40 تا 120 گوسفند یک گوسفند، از 121 تا 200 گوسفند دو گوسفند، از 200 تا300 گوسفند سه گوسفند، از 300 گوسفند به بالا برای هر صد گوسفند یک گوسفند واگر از چهل یکی کم بود زکاه ندارد و اگر گوسفند دستی آب و علوفه میخورد از هر دویست گوسفند یک گوسفند و صد و نود گوسفند زکاه ندارد. فقیهان راجع بزکاه کتابهای مفصلی نگاشته اند و در هرصورت اسب و استر و الاغ زکاه ندارد. زکاه نقره، از دویست درهم ببالا برای هر صد درهم دو درهم و نیم در سال (1- 40) و از دویست درهم بپائین زکاه ندارد. زکاه طلا در هر بیست مثقال نیم مثقال در سال و هرچه مقدار بالا برود زکاتش همان نیم مثقال در بیست مثقال میباشد و از بیست مثقال به پائین زکاه ندارد. سایر کالاهای تجارتی نیز بهمین میزان تسعیر میشود و زکاه میدهند. زکاه میوه بسته بطریق آبیاری آن است به این قسم که اگر با آب رودخانه و یا باران (بدون زحمت آب کشی) آبیاری شده زکاتش ده یک است ودر غیر آن ده نیم میباشد و در هر حال باید مقدار محصول میوه به پنج وسق برسد تا زکاه واجب بشود هر وسقی شصت صاع است و هر صاع پنج رطل و ثلث رطل عراق است. خرما و انگور نیز مانند سایر میوه ها مشمول همین احکام میشود. حکم زکاه جو و گندم و برنج و نخود و لوبیا عیناً مانند احکام زکاه میوه میباشد. مصرف زکاه صریحاً در قرآن مجید بیان شده چنانکه در سورۀ توبه میفرماید: صدقه برای فقیران، مسکینان و مأمورین جمعآوری آن و دل بدست آوردگان و برای آزاد کردن بندگان و بدهکاران و در راه خدا و آوارگان است. بنابراین زکاه به هشت سهم تقسیم میشود از این قرار: 1- سهم فقیران یعنی کسانی که هیچ ندارند. 2- سهم مسکینان، کسانی که هزینۀ آنان بیش از درآمدشان است. سهم این دو طایفه با رعایت اوضاع و احوال نباید از 200 درم افزون شودچه در آنصورت خودشان باید زکاه بدهند و مستحق زکاه نمیشوند و بنا بر روایت قاضی ابویوسف در کتاب موسوم به ’خراج’ فقرای اهل ذمه (یهود و نصاری) بگفتۀ عمر جزء مساکین بشمار می آمدند، اما کلمه فقرا فقط شامل فقرای اسلام میشده است. 3- حقوق مأمورین جمع و تفریق زکاه مطابق خدمت و استحقاق آنان و اگر سهم هر کی از آنان بیش از میزان حقوق و استحقاق آنان بود مازاد را بسهم دیگران می افزایند. 4- سهم دل بدست آوردگان - اینان کسانی بودند که حضرت رسول و خلفا سهمی از زکاهبه آنان میدادند تا مسلمانان را آزار نرسانند و یا در اسلام خود پایدار بمانند و یا کسان خود را بمسلمان شدن تشویق نمایند و اگر این دسته خودشان مسلمان نبودند از مسلمانان سهم نمیبردند بلکه از غنیمت و فی ٔ سهم میگرفتند. 5- سهم مخصوص برای خریدن بندگان و آزاد کردن آنها. 6- سهم مخصوص برای پرداخت وام وامدارانی که توانائی پرداخت آن را ندارند. 7- سهم مخصوص هزینۀ محاربه در راه خدا. 8- سهم مخصوص هزینۀ راه آوارگانی که از وطن دور مانده اند و وسیلۀ بازگشت ندارند. مأمورین صدقه (زکاه) از خود اختیاراتی داشتندکه مطابق احکام فوق زکاه را جمع کنند و بمستحقین بپردازند مگر اینکه دستور مخالف آن از طرف خلیفه صادر شده باشد. ولی مأمورین اموال غنیمت و فی ٔ فقط با اذن صریح خلیفه و یا جانشین او میتوانستند در آن نوع اموال تصرف کنند. (ترجمه تاریخ تمدن اسلامی جرجی زیدان ج 1 صص 204- 207) و رجوع به زکاه شود:
تا بحدی که عامل صدقات
آنچه ماند از منش ستد بزکات.
نظامی.
- صدقه بتله، صدقه ای که دهنده را باز رجوع در آن جایز نبود. (منتهی الارب)
آنچه بدرویش دهی در راه خدای تعالی. (منتهی الارب). آنچه براه خدا بفقرا دهند و بسکون دال خطاست. (غیاث اللغات). هر چه بدهند نه بر سبیل وجوب. (مهذب الاسماء). آرازش. (برهان). تسک. مؤلف کشاف اصطلاحات الفنون گوید: صدقه با دو فتحه مشتق از صدق، بخششی را نامند که به منظور احراز ثواب باشد نه بمنظور اکرام. زیرا چنین بخشایشی راستی و خلوص نیت بخشاینده را حکایت کند. کذا فی جامع الرموز - انتهی: و صدقات و قربانی روان شد بی اندازه. (تاریخ بیهقی). یک روز آن جا بار افکند و بسیار صدقه فرمود درویشان را. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 198). یوسف بسیار شادی کرد و بسیار چیز بخشید خادمان را و بسیار صدقه داد. (تاریخ بیهقی). او را بخانه بردند و صدقات و قرابی روان شد. (تاریخ بیهقی). در صدقه بی نیت... فایده بیشتر نباشد. (کلیله و دمنه). آن بقعه ازو ذکری جاری و صدقه ای باقی ماند. (ترجمه تاریخ یمینی ص 441). این شوخ دیده را بصدقۀ گور پدرت آزاد کن. (گلستان).
- از صدقۀ سر فلان، یعنی ازتوجه او. از عنایت او. از لطف او.
- از صدقۀ سر شما نان می خوریم، یعنی بطفیل وجود شما زنده ایم. از نوالۀ شمابرخورداریم.
- صدقه سری،مجانی. رایگان.
- صدقۀ کسی رفتن، قربانت شوم و تصدقت شوم گفتن
لغت نامه دهخدا
(صِدْدی)
یکی از درجات خمسۀ دینی مانویه است: معلمین درجۀ اول مشمسین. دویم قسسین. سوم صدیقین..
لغت نامه دهخدا
(صَ دَ قَ)
کوچه ای است به مرو. (معجم البلدان)
لغت نامه دهخدا
(صَ)
وی از شعرای عثمانی است. نام او پیری و به توقادلی زاده شهرت داشت و بعهد سلطان بایزیدخان ثانی میزیست و با وزرا و اعیان معاشر و به احوال آنان احاطۀ کامل داشت و ادعای مهارت در رمل می کرد. (قاموس الاعلام ترکی)
از شعرای عثمانی و از اهالی اشتیب است و بدرس شیخی افندی مداومت داشت. وی به سال 993 هجری قمری در استانبول درگذشت. (قاموس الاعلام ترکی). او را دیوانی است به ترکی. (کشف الظنون)
لغت نامه دهخدا
(حَ دَ)
اسم جنس هر گلی که مستدیر و بشکل حدقۀ چشم باشد، گلی که آنرا سراج القطرب و اواقنتش و اواقنثوس و قسطل الارض و حافرالبغل و باربلبوس و سنبل و ابرود نیز نامند
لغت نامه دهخدا
(تَ صَدْ دُ)
منسوب به تصدق.
- وجوه تصدقی، پولهای دفع بلا. پولهای صدقه: و روز مولود سلاطین وجوه تصدقی که قورچی باشیان.... بنظر آفتاب اثر می رسانیده اند... به مستحقین تقسیم می نمودند. (تذکرهالملوک ص 20). و رجوع به تصدق و ترکیبات آن شود
لغت نامه دهخدا
آخرین (تن) از سلسلۀ سلاطین یهود. او پسر یوشیا و عم یهویاگین و نام حقیقی وی متانیا بود و نبوخد نصر (نبوکد نزر) نام او را به صدقیا مبدل کرد و او را به تخت نشانید. وی در 21 سالگی جلوس کرد و مدت یازده سال از 598 تا 588 پیش از مسیح پادشاهی کرد. (دوم تواریخ ایام 36:11) وی مردی نادان و سخیف الرأی بود و بروزگار او اسباط فاسد گشتند و وی را چندان اقتدار نبود که ارمیا را پاک کند و پیمبران دروغ گو را بر آن داشت که اسباط را بفریفتند و ازاین کار زیانها پدید شد. به سال نهم سلطنت خویش بر نبوخد نصر عاصی گشت و نبوخد نصر به یهودیه لشکر کشیدو همه شهرهای آنجا را مسخر کرد و به سال یازدهم سلطنت او که با قرن چهارم پیش از میلاد مطابق بود پادشاه بابل اورشلیم را بگرفت. صدقیا با رجال دولت خود بخیال افتاد که شبانه فرار کند، لکن عساکر کلدانیان آنان را در دشت اریحا دریافتند و صدقیا را دست گیر کرده به ربله بحضور نبوخد نصر بردند و او وی را بر بیوفائی و پیمان شکنی که کرده بود سخت سرزنش کرد و بفرمود که بکیفر این کار زشت فرزندان او را پیش چشمش بکشتند، سپس فرمان داد تا چشمان او را کندند و بند نهاده مغلولاً او را به بابل بردند (دوم پادشاهان 25:1- 11 ودوم تواریخ ایام 36:12- 20) و بدینطور نبوتی که درباره او شده بود که ببابل برده خواهد شد اما آن رانخواهد دید کامل گشت (ارمیا 32:4 و 5 و 34:3، مقابل حزقیال 12:13). (از قاموس کتاب مقدس). و رجوع به قاموس الاعلام ترکی و مجمل التواریخ و القصص ص 145 شود
یکی از مدعیان نبوت که در ایام آحاب بود (اول پادشاهان 22:11 و 24 و دوم تاریخ ایام 18:10 و 23). (از قاموس کتاب مقدس)
یکی از مدعیان نبوت که نبوخد نصر (نبوکد نزر) امر بقتلش داد. (ارمیا 29:21 و 22). (قاموس کتاب مقدس)
یکی از رؤسای دیوان خانه یهویاکم (ارمیا 36:12). (قاموس کتاب مقدس)
یکی از کسانی که عهدنامه را مهر کردند (نحمیا 10:1). (قاموس کتاب مقدس)
لغت نامه دهخدا
جمع صدیق. توضیح در عربی در حالت نصبی وجری استعمال می شود ولی در فارسی مراعات این قاعده نکنند
فرهنگ لغت هوشیار
تصویری از صدیقی
تصویر صدیقی
صدیق بودن، همچون ابوبکر صدیق بودن
فرهنگ لغت هوشیار
تصویری از صدری
تصویر صدری
سینه ای، نام گونه ای برنج
فرهنگ لغت هوشیار
شسنی از رنگ ها شسندیس منسوب به صدف، برنگ صدف بگونه صدف، قسمی اسطرلاب است
فرهنگ لغت هوشیار
دوست، دوست خالص، جمع اصدقاء، صدقاء، صدقان، جمع الجمع اصادق، مقابل عدو
فرهنگ لغت هوشیار
آنچه بدرویش دهند در راه خدایتعالی، آنچه در راه خدا به بینوایان بدهند
فرهنگ لغت هوشیار
تصویری از صدیق
تصویر صدیق
دوست، یار بسیار راستگو
فرهنگ لغت هوشیار
تصویری از صدری
تصویر صدری
((صَ))
نوع مرغوبی از برنج که در شمال کشت می شود
فرهنگ فارسی معین
تصویری از صدیق
تصویر صدیق
((صَ))
دوست، دوست خالص
فرهنگ فارسی معین
تصویری از صدیق
تصویر صدیق
((ص دُ))
بسیار راست گو
فرهنگ فارسی معین
تصویری از صدقه
تصویر صدقه
((صَ دَ قِ))
آن چه از مال که برای رضای خدا به بینوایان دهند
فرهنگ فارسی معین