معنی سردمهری در لغت نامه دهخدا

بی محبتی. بی رحمی:، چشم بگذار بر من ای سره مرد، سردمهری مکن به آبی سرد.، نظامی.، لیلی ز سر گرفته چهری، دیدی سوی او به سردمهری.، نظامی.، بسی گردنان را ز گردن کشان، زد از سردمهری به یخ بر نشان.، نظامی

معنی سردمهری در فرهنگ واژه مترادف متضاد

بدمهری، نامهربانی، بی عاطفگی، بی محبتی

معنی سردمهری - جستجوی لغت در جدول جو

سردمهری

لغت نامه دهخدا

سردمهری

فرهنگ واژه مترادف متضاد

سرشماری

شمردن و تعیین کردن عدۀ نفوس یک شهر یا یک کشور

فرهنگ فارسی عمید

سرداری

سپهسالاری، فرماندهی سپاه، کنایه از ریاست ایل و طایفه
نوعی یقه، نوعی لباس مردانۀ بلند که پشت آن چین دار بود و روی لباس های دیگر می پوشیدند

فرهنگ فارسی عمید

بدمهری

نامهربانی، بدخواهی

فرهنگ فارسی عمید

گردمهره

(گِ مُ رَ / رِ)

گردوغند. دارای مهرۀ گرد. درچیده اندام:
به ماه چهره بودی رشک زهره
به رنگ و قد سفید و گردمهره.
کاتبی

لغت نامه دهخدا

سردمه

(سَ دَ مَ /مِ)

جلد و چابک و چالاک در رفتن. (اشتینگاس)

لغت نامه دهخدا

سرمری

(سُرْ رَمَرْ ری)

یوسف بن محمد بن مسعود بن محمد عقیلی سرمری (696- 776 هجری قمری). از علمای حنبلی بود. وی در سامره (سرمن رأی) متولد شد و در دمشق اقامت گزید. او راست: ’غیث السحابه فی فضل الصحابه’. ’عمدهالدین فی فضل الخلفاء الراشدین’. ’عقوداللاّلی فی الامالی’. ’نشر قلب المیت بفضل اهل البیت’. ’عجائب الاتفاق و غرائب ما وقع فی الاّفاق’. (از اعلام زرکلی ج 3 ص 1185)

یوسف بن محمد بن مسعود بن محمد عقیلی سرمری (696- 776 هجری قمری). از علمای حنبلی بود. وی در سامره (سرمن رأی) متولد شد و در دمشق اقامت گزید. او راست: ’غیث السحابه فی فضل الصحابه’. ’عمدهالدین فی فضل الخلفاء الراشدین’. ’عقوداللاَّلی فی الامالی’. ’نشر قلب المیت بفضل اهل البیت’. ’عجائب الاتفاق و غرائب ما وقع فی الاَّفاق’. (از اعلام زرکلی ج 3 ص 1185)

لغت نامه دهخدا

سردری

(سَ دَ)

منسوب است به سردر که از قراء بخاراست. (از انساب سمعانی)

لغت نامه دهخدا

سمهری

(سَ هََ)

نیزۀ درشت و راست منسوب به سمهرکه شخصی بوده نیزه ساز. (ناظم الاطباء). نیزۀ درشت ورست یا منسوب است بسوی سمهر شوهر ردینه و آن هر دو نیزه را بثقاف راست میکردند یا منسوب است بسوی دهی به حبشه. (منتهی الارب) (آنندراج). نیزۀ سخت و منسوب بسوی سمهر است شوهر ردینه که هر دو راست میکردند نیزه ها را یا منسوب است بسوی دهی بحبشه. (شرح قاموس).
- رمح سمهری، منسوب بمردی که نیزه های نیکو ساختی و رمح سمهری و رماح سمهریه منسوب بوی است. (از اقرب الموارد) (از متن اللغه)

لغت نامه دهخدا

سرموری

(سَ)

چیز بسیار خرد و ریزه ها چون قیمۀ سرموری و افشان سرموری. (آنندراج) :
گر به زلف عنبرین دل گاه گاهم میکشد
قیمۀ سرموری خط سیاهم میکشد.
محسن تأثیر (از آنندراج)

لغت نامه دهخدا

سربمهر

(سَ بِ مُ)

مهرکرده شده. (آنندراج). ممهور. سربسته. که سر آن نگشوده باشند. دست نخورده:
زد نفس سربمهر صبح ملمعنقاب
خیمۀ روحانیان گشت معنبرطناب.
خاقانی.
خنده ای سربمهر زد دم صبح
الصبوح ای حریف محرم صبح.
خاقانی.
آن گنج سربمهر که خاقانیش نهاد
ذهن تو برگشاد طلسمات گنج را.
خاقانی.
تو گنجی سربمهری نابسوده
بد و نیک جهان ناآزموده.
نظامی.
گنج گهرم که دربمهر است
چون غنچۀ باغ سربمهر است.
نظامی.
مهر بنهاد ومهر از او برداشت
همچنان سربمهر خود بگذاشت.
نظامی.
داغ پنهانم نمی بینند و مهر سربمهر
آنچه بر اجزای ظاهر دیده اند آن گفته اند.
سعدی.
سخن سربمهر دوست به دوست
حیف باشد به ترجمان گفتن.
سعدی

لغت نامه دهخدا

بدمهری

(بَ مِ)

نامهربانی. بدخواهی. (ناظم الاطباء). سردمهری. (آنندراج). بی مهری. (از ولف). صفت بدمهر. (یادداشت مؤلف) :
به بدمهری من روانم مسوز
به من بازبخش و دلم برفروز.
فردوسی.
بریده چو طبع مؤمن از مرتد
از بددلی و بدی و بدمهری.
منوچهری.
یک چند کنون لباس بدمهری
از دلت همی بباید آهختن.
ناصرخسرو.
دل نرم را سخت کردی چو سنگ
به بدمهری اندر زدی هر دو چنگ.
شمسی (یوسف و زلیخا).
تو بدین خوبی و پریچهری
خو چرا کرده ای به بدمهری.
نظامی.
زمانه با تو چه دعوی کند به بدمهری
سپهر با تو چه پهلو زند به غدّاری.
سعدی (طیبات).
هنوز با همه بدعهدیت دعا گویم
هنوز با همه بدمهریت طلبکارم.
سعدی (طیبات).
- بدمهری کردن، نامهربانی کردن. بدخویی کردن:
با عروسی بدین پریچهری
نکند هیچ مرد بدمهری.
نظامی (هفت پیکر ص 313).
خاطرم نگذاشت یک ساعت که بدمهری کنم
گر چه دانستم که پاک از خاطرم بگذاشتی.
سعدی (طیبات)

لغت نامه دهخدا

سردسیری

(سَ)

محل و جائی که سردسیر باشد

لغت نامه دهخدا

سردمهر

(سَ مِ)

بی محبت. بی رحم. (آنندراج) (غیاث) :
نمودند کآن رومی خوبچهر
چه بد دید از آن زنگی سردمهر.
نظامی.
مظفر گشت خصم سردمهرش
علم بشکست ز آسیب سپهرش.
میرخسرو (از آنندراج).
ننالم چرا از سلوک سپهر
که گرمی ندیدم از این سردمهر.
ملاطغرا (از آنندراج)

لغت نامه دهخدا