- سربکش
بنوش
معنی سربکش - جستجوی لغت در جدول جو
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
حصه، بهره، نصیب، قسمت، برای مثال چو نوبت به سربخش دارا رسید / شتر بار زر تا بخارا رسید (نظامی۵ - ۸۰۵)
گردنکش، یاغی، نافرمان، کنایه از توانا، قوی، زورمند، برای مثال منم سرکشی گفت از ایران سپاه / چو شب تیره شد بازماندم ز شاه (فردوسی - ۶/۴۲۶) ، کنایه از سرافراز
(سَ کَ)
لغت نامه دهخدا
نام خنیاگر و مطربی بوده بی عدیل و نظیر. (برهان). کریستنسن نویسد: مشهورترین موسیقی دانان و آهنگ سازان دربار خسرو دوم (پرویز) سرکش و باربدبوده اند. روایاتی که در باب این دو تن به ما رسیده مأخوذ از خوذای نامک (خدای نامه) نیست بلکه محتملاً ازبعضی کتب معمول در اواخر دورۀ ساسانی نقل شده است. تفصیلی که فردوسی و ثعالبی نقل کرده اند کمابیش افسانه آمیز است. گویند سرکش در آغاز حائز رتبۀ اول بود و بعلت حسادت پیوسته باربد را که رامشگری جوان و بقول ثعالبی از مردم مرو بود از قرب شاه دور میداشت، اما باربد حیله کرد و آواز خویش را به گوش خسرو رسانیدو خنیاگر مقرب شاه گردید. احتمال داده اند ’سرکش’ مطرب و خواننده ای یونانی بود که نام اصلی وی ’سرجیوس’ بوده، تلفظ ایرانی آن ’سرگس’ شده و شاید ’سرگیش’ و ’سرگش’ املای سریانی آن باشد. سرکب نیز اگر غیر از ’سرگیش’ باشد باز هم یونانی است. ولف در فهرست شاهنامۀ خود سرگس را همان ’سرکب’ دانسته و ’سرگش’ و ’سرکش’ را هم بهمین مفهوم ضبطکرده است. (حاشیۀ برهان قاطع چ معین) :
یکی مطربی بوده سرکش بنام
به رامشگری در شده شادکام.
فردوسی.
ز رامشگران سرکش و باربد
که هرگز نگشتیش بازار بد.
فردوسی.
شاعرانت چو رودکی و شهید
مطربانت چو سرکش و سرکب.
فرخی.
یکی نی بر سر کسری، دوم نی بر سر شیشم
سدیگر پردۀ سرکش، چهارم پردۀ لیلی.
منوچهری.
مجلسی آن صفت که ره طلبد
سرکش و باربد بدان مجلس.
سوزنی
یکی مطربی بوده سرکش بنام
به رامشگری در شده شادکام.
فردوسی.
ز رامشگران سرکش و باربد
که هرگز نگشتیش بازار بد.
فردوسی.
شاعرانت چو رودکی و شهید
مطربانت چو سرکش و سرکب.
فرخی.
یکی نی بر سر کسری، دوم نی بر سر شیشم
سدیگر پردۀ سرکش، چهارم پردۀ لیلی.
منوچهری.
مجلسی آن صفت که ره طلبد
سرکش و باربد بدان مجلس.
سوزنی
(سَ کَ)
لغت نامه دهخدا
دهی جزء دهستان دیزمار باختری بخش ورزقان شهرستان اهر. دارای 518 تن سکنه. آب آن از چشمه و رود سرکش. محصول آن غلات و سردرختی و درخت تبریزی است. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 4)
بدرام، بدرفتار، تخس، چموش، طاغی، عاصی، عصیانگر، طغیانگر، فرمان ناپذیر، گردنکش، لجام گسیخته، مارد، متجاسر، متمرد، ناجم، نافرمان، وحشی، یاغی
متضاد: رام
متضاد: رام
خمیری که خوب ور آید
بالا پوش نمدین اسب که به هنگام عرق کردن و برداشتن پالان.، چوبی که در شیروانی خانه های روستایی به کار رود
