- دده
دد، جانور درنده مانند شیر، پلنگ و گرگ برای مثال که گویی که پرورد خواهد تو را / کدامین دده خورد خواهد تو را (نظامی۵ - ۷۷۸)
معنی دده - جستجوی لغت در جدول جو
- دده
کنیزی که مسئول پرورش و بزرگ کردن اطفال است، دایه
- دده (دَ دَ)
فاضل افندی او راست: لجهالفوائد و رساله فی السیاسه الشرعیه. (کشف الظنون)
چلبی بن حمدالله بن شیخ اماسی از خوشنویسان بلاد عثمانی بوده است
چلبی بن حمدالله بن شیخ اماسی از خوشنویسان بلاد عثمانی بوده است
- دده (دَ دَ)
کنیز را گویند که فرزندان کلان می کند. (برهان). مربیۀ طفل از اطفال اعیان. زنی که تربیت طفلی کند. مقابل لله یعنی مردی که بدین کار مأمور باشد. در تداول گویند: من لله و ددۀ او نیستم، یعنی مربی یا مربیۀاو نیستم. امۀ سیاه پوست. صورتی از دادا. مقابل لالا. کنیز. مقابل کاکا یعنی عبد سیاه پوست. بندۀ سیاه مادینه. کنیز سیاه زرخرید. وصیفه. جاریه. داه. خطاب کنیزکان عموماً و کنیزی که طفلی را بزرگ کرده است خصوصاً. (از لغت محلی شوشتر) ، خواهر. (لغت محلی شوشتر) ، قلندر را نیز گویند. (برهان) (لغت محلی شوشتر). صاحب آنندراج گوید: پیر مرشدرا دده گویند و آن را در اصل مشتق از دادا بود که به معنی خدمتکار پیر باشد و مخفف آن دده باشد مانند اشتقاق لله از لالا. (از آنندراج). از راه اکرام و تعظیم درویشان را نیز گویند. (شعوری ج 1 ص 426) ، در ترکی به معنی جد نیز هست. (شعوری ج 1 ص 421)
- دده (دَ دَ / دِ)
سبع. (دهار) (ترجمان القرآن جرجانی). جانور دشتی بود. (اوبهی). درنده. جانور درنده. دد. (برهان). وحش. جانور درنده از بهایم. مقابل دام. (از شرفنامه). چارپایه که درنده باشد مثل شیر و غیره. (غیاث). ج، ددگان: معاویه السلمی گفت یا رسول الله دشمن اندر حصار چنان بود که دده اندر سوراخ. (ترجمه طبری بلعمی).
عهد و میثاق باز تازه کنیم
از سحرگاه تا بوقت نماز
باز پدواز خویش بازشویم
چون دده باز جنبد از پدواز.
آغاجی.
خروشی برآمد ز آتشکده
که بر تخت اگر شاه باشد دده...
فردوسی.
بزد نیزه ای بر میان دده
که شد سنگ خارا بخون آژده.
فردوسی.
بداغی جگرشان کنی آژده
که بخشایش آرد بر ایشان دده.
فردوسی.
بیابان بی آب و راه دده
سراپرده ای دید جایی زده.
فردوسی.
بجایی رسیدی که مرغ و دده
زنند از پس و پیش تختت رده.
فردوسی.
چه بوی چون ستور و دیو و دده
چار میخ اندرین گدای کده.
سنائی.
چویعقوب دلخستۀ غمزده
غریوید بسیار با آن دده.
شمسی (یوسف و زلیخا).
نیمۀ خم نهاده بر سر او
تا دده کم شود شناور او.
نظامی.
در مرداری ز گرگ تا شیر
کرده ددۀ دواشکمی سیر.
نظامی.
همان نسبت آدمی تا دده
برآن رودها شد یکایک زده.
نظامی.
که یارب که پرورد خواهد ترا
کدامین دده خورد خواهد ترا.
نظامی.
گاه حیوان قاصد خونت شده
گه سر خود را بدندان دده.
مولوی.
شیر و خرس و یوز و هر گرگ و دده
گردبرگرد تو شب گرد آمده.
مولوی.
از جهاز ابرهه همچون دده
آن فقیران عرب منعم شده.
مولوی.
حجر، سوراخ دده و خزنده. هجهجه، بانگ برزدن بر دده. حجران، سوراخ دده و خزنده. جهجهه، بانگ برزدن بر دده تا بازداشته شود. جارحه، شکاری از مرغ و دده. (منتهی الارب).
- مرغ و دده، پرنده و درنده:
بجایی رسیدی که مرغ و دده
زنند از بر تخت پیشت رده.
فردوسی.
- مرغ و دام و دده، پرنده و چرنده و درنده:
شبی قیرگون ماه پنهان شده
بخواب اندرون مرغ و دام و دده.
فردوسی.
- دیو و دده، مردم وحشی و درندگان:
نه مردم شمر بل ز دیو و دده
دلی کو نباشد بدرد آزده.
فردوسی.
، بمناسبت، مجسمۀ دده. مجسمۀ وحش. تندیس حیوانات درنده:
همان چند زرین و سیمین دده
ز گوهر بر و چشمشان آزده.
فردوسی (شاهنامه چ دبیرسیاقی ج 5 ص 2470).
بی اندازه زرین و سیمین دده
درون مشک و بیرون بزر آزده.
اسدی.
ز سیم و ز زر مرغ و پیل و دده
بنیرنگ کرده روان بر رده.
اسدی.
، بیابان پر از شکار. (لغت محلی شوشتر)
عهد و میثاق باز تازه کنیم
از سحرگاه تا بوقت نماز
باز پدواز خویش بازشویم
چون دده باز جنبد از پدواز.
آغاجی.
خروشی برآمد ز آتشکده
که بر تخت اگر شاه باشد دده...
فردوسی.
بزد نیزه ای بر میان دده
که شد سنگ خارا بخون آژده.
فردوسی.
بداغی جگرشان کنی آژده
که بخشایش آرد بر ایشان دده.
فردوسی.
بیابان بی آب و راه دده
سراپرده ای دید جایی زده.
فردوسی.
بجایی رسیدی که مرغ و دده
زنند از پس و پیش تختت رده.
فردوسی.
چه بوی چون ستور و دیو و دده
چار میخ اندرین گدای کده.
سنائی.
چویعقوب دلخستۀ غمزده
غریوید بسیار با آن دده.
شمسی (یوسف و زلیخا).
نیمۀ خم نهاده بر سر او
تا دده کم شود شناور او.
نظامی.
در مرداری ز گرگ تا شیر
کرده ددۀ دواشکمی سیر.
نظامی.
همان نسبت آدمی تا دده
برآن رودها شد یکایک زده.
نظامی.
که یارب که پرورد خواهد ترا
کدامین دده خورد خواهد ترا.
نظامی.
گاه حیوان قاصد خونت شده
گه سر خود را بدندان دده.
مولوی.
شیر و خرس و یوز و هر گرگ و دده
گردبرگرد تو شب گرد آمده.
مولوی.
از جهاز ابرهه همچون دده
آن فقیران عرب منعم شده.
مولوی.
حجر، سوراخ دده و خزنده. هجهجه، بانگ برزدن بر دده. حجران، سوراخ دده و خزنده. جهجهه، بانگ برزدن بر دده تا بازداشته شود. جارحه، شکاری از مرغ و دده. (منتهی الارب).
- مرغ و دده، پرنده و درنده:
بجایی رسیدی که مرغ و دده
زنند از بر تخت پیشت رده.
فردوسی.
- مرغ و دام و دده، پرنده و چرنده و درنده:
شبی قیرگون ماه پنهان شده
بخواب اندرون مرغ و دام و دده.
فردوسی.
- دیو و دده، مردم وحشی و درندگان:
نه مردم شمر بل ز دیو و دده
دلی کو نباشد بدرد آزده.
فردوسی.
، بمناسبت، مجسمۀ دده. مجسمۀ وحش. تندیس حیوانات درنده:
همان چند زرین و سیمین دده
ز گوهر بر و چشمشان آزده.
فردوسی (شاهنامه چ دبیرسیاقی ج 5 ص 2470).
بی اندازه زرین و سیمین دده
درون مشک و بیرون بزر آزده.
اسدی.
ز سیم و ز زر مرغ و پیل و دده
بنیرنگ کرده روان بر رده.
اسدی.
، بیابان پر از شکار. (لغت محلی شوشتر)
- دده ((دَ دِ))
جانور درنده، قلندر
- دده ((دَ دَ))
پرستار کودک که زن باشد، جمع ددگان، دادگان
- دده
آباجی، آبجی، باجی، خواهر، همشیره، جد، دایی، کاکا، کنیز
- دده
خواهر، مادر، مادربزرگ
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
(دَ دَ)
لغت نامه دهخدا
نام ترکی الکساندروپولیس دریا بندر و شهری دارای 16632 نفر جمعت به تراکیای غربی یونان. کنار دریای اژه بفاصله 16کیلومتری شمال غربی مصب رود مارتیسا در 1871م. تأسیس شد و بسرعت رونق یافت و مرکز یک سنجاق مملکت عثمانی گردید و در 1919 به یونان واگذار شد. (از دائره المعارف فارسی). و نیز رجوع به قاموس الاعلام ترکی شود
یکی از نه بخشی که ولایت ادرنه را به آسیای صغیر تشکیل دهد و شامل نواحی مکری دارای سیزده و فره جک دارای ده و شاهینلر دارای ده و طوغای حصار دارای نه و سماورک دارای 1 ده باشد. مرکز آن نیز این نام دارد. (از قاموس الاعلام ترکی)
یکی از نه بخشی که ولایت ادرنه را به آسیای صغیر تشکیل دهد و شامل نواحی مکری دارای سیزده و فره جک دارای ده و شاهینلر دارای ده و طوغای حصار دارای نه و سماورک دارای 1 ده باشد. مرکز آن نیز این نام دارد. (از قاموس الاعلام ترکی)
(دَ دَ بَ)
لغت نامه دهخدا
نامی از نامهای کنیزکان سیاه: مثل دده بزم آرا، یکی از ائمۀ اربعۀ کتاب کلثوم ننه. از زنان صاحب رای در کتاب کلثوم ننه. یکی از مفتیه های کتاب کلثوم ننه
(دَ دَ بَ)
لغت نامه دهخدا
از امراء صوفیه به عهده شاه اسماعیل صفوی و ایالت مروشاه جهان داشت. اما چون بسبب توهم ورود سپاه اوزبک شهر را رها کرد و در النگ رادکان به حضورشاه رسید شاه دستور داد که بواسطۀ آن حرکت ناهنجار جامۀ نسوان بر او بپوشانندو بر درازگوش سوار کنند و در اردو بگردانند ساعتی بعد شاه او را عفو کرد و در سلک امرا منتظم داشت. (حبیب السیر چ کتاب خانه خیام ج 1 ص 515 و 538 و 441)
(دَ دِ)
لغت نامه دهخدا
دهی از دهستان مشکین خاوری بخش مرکزی شهرستان خیاو واقع در 28هزارگزی شمال خاوری خیاوو پنجهزار گزی شوسۀ اردبیل به خیاو. جلگه و معتدل. دارای 545 تن سکنه. آب آن از قره سو و محصول آن غلات و حبوبات، پنبه، برنج. شغل اهالی زراعت و گله داری و راه آنجا مالروست. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4)
(دَ دِ)
لغت نامه دهخدا
دهی است از دهستان قوشخانه بخش باجگیران شهرستان قوچان. در 71هزارگزی شمال باختری باجگیران. سرراه مالرو عمومی باجگیران. کوهستانی و سردسیر. دارای 117 تن سکنه آب آن از چشمه. محصول آنجا غلات و شغل اهالی زراعت و مالداری و قالیچه و گلیم و جوراب بافی و راه آنجا مالروست. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9)
(دَ دَ خَ فَ)
لغت نامه دهخدا
ابراهیم بن یحیی (بخشی) متوفی به سال 973 هجری قمری او راست: رساله فی اللواطه و تحریمها. و رساله فی البنج و الحشیش و تحریمها. (کشف الظنون)
(دَ دِ سَقْ قی)
لغت نامه دهخدا
دهی از دهستان نازلو بخش حومه شهرستان ارومیه واقع در چهارهزارگزی شمال خاوری ارومیه و 2500گزی خاور راه ارابه رو آده به ارومیه. جلگه معتدل دارای 59 تن سکنه است آب آن از قنات و شهرچای و محصول آنجا غلات وتوتون و حبوبات و کشمش و چغندر شغل اهالی زراعت و راه آنجا ارابه روست. (از فرهنگ جغرافیایی ایران 4)
(دَ دَ / دِ)
لغت نامه دهخدا
ددۀ سیاه. کنیز سیاه پوست. زن حبشی یا زنگی سیاهپوست. کنیز و امۀ سیاه: مثل دده سیاه، سخت سیه چرده و چرکین. مگر دده سیاهی، سیاه و آلوده به سیاهی هستی
(دَ دَ دَ)
لغت نامه دهخدا
سیدمحمدسعید از مشاهیرخطاطان است و در خط تعلیق مهارت تام داشت وفات او به سال 1173 هجری قمری بوده است. (قاموس الاعلام ترکی)
(دَ دَ / دِ لَ لَ / لِ)
لغت نامه دهخدا
کنیز سیاه و غلام سیاه، مربیۀ اطفال و مربی اطفال. رجوع به دده و نیز رجوع به لله شود
(سِ دَ دَ)
لغت نامه دهخدا
جمع واژۀ سدّ، وادی سنگناک که آب در وی ایستد. (آنندراج) (منتهی الارب). رجوع به سدّ شود
(بِ دَ دَ)
لغت نامه دهخدا
جمع واژۀ بدّ. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (آنندراج). بتها. (یادداشت مؤلف) : و اهل الصین و الهند یزعمون ان البدده تکلمهم و انما یکلمهم عبادهم... و هم (اهل الصین) یزعمون ان الهند وضعوا لهم البدده. (اخبار الصین و الهند از مؤلف)
تتمه ریسمان و ابریشمی که پس از آن که جولاهه جامه تافته را از آن ببرد بعرض کار در نورد بماند، گلوله ریسمانی
