- داسنی (سِ)
منسوب به داسن، نام طایفه ای از کردان ساکن کوه داسن شمال موصل. (کرد و پیوستگی نژادی و تاریخی او ص 131 و 179)
معنی داسنی - جستجوی لغت در جدول جو
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
گیاهی خودرو با برگ های کرک دار، ساقه ای کوتاه و گل های آبی که ریشه، برگ و دانۀ آن مصرف دارویی دارد، هرگاه دانه های تلخ آن با گندم مخلوط و آرد شود طعم آرد را تلخ می کند، کسنی، انگوپا، انوپا، هندبا، هندباج، هندبید، تلخک، تلخ جکوک، تلخ جوک، تلخ دانه
کسنه، کسنی، (برهان)، کاشنی، (هرمزدنامه ص 90)، گیاهی که به تازی هندبا گویند و قسمی از آن دوائی و قسمی مزروع و برگهای آن مأکول، (ناظم الاطباء)، از انواع زبانه گلی ها و دارای گلهای آبی رنگ و برگهای بریده که بسیار تلخ است و بعضی جنسهای آن را میکارند (گیاه شناسی گل گلاب ص 262) گیاهی است علفی ارتفاعش بین 0/5 تا 1/5 متر، ریشه اش دارای شیرابه ای شیری رنگ میباشد، برگهایش متناوب و پوشیده از تارهای فراوان در اطراف رگبرگ میانی است، گلهای آبی رنگ زیبایش در مقابل نور خورشید حالت شکفته بخود میگیرند و در غروب یا شب گلبرگهایش جمع میشوند قطعات ریشه کاسنی را پس از بو دادن بصورت گرد درآورده مانند قهوه بمصرف میرسانند، مصرف کاسنی (خصوصاً ریشه و برگهای آن) از قدیم الایام بین ملل مختلف معمول بوده و اثرمقوی، مقوی معده، تصفیه کننده خون، ملین، بت بر دارد، و نیز در دفع رسوبات ادراری و عفونت مجرای ادرار وکم خونی و درمان نقرس و رماتیسم اثر معالج دارد، (ازگیاهان داروئی ج 3)، بقلۀ یهودیه، بقل دشتی، بقله المبارکه، تلخی، کستاج، هلفیفا، (تحفه)، هندب، هندبا، هندبی، لعساعه، (منتهی الارب) : الهی اگر کاسنی تلخ است از بوستان است و اگر عبداﷲ مجرم است از دوستان است، (مناجات نامۀ خواجه عبداﷲ انصاری)،
کیکیز و گندنا و سپندان و کاسنی
این هر چهار گونه که دادی همه وژن،
(حاشیۀ فرهنگ اسدی نخجوانی)
کیکیز و گندنا و سپندان و کاسنی
این هر چهار گونه که دادی همه وژن،
(حاشیۀ فرهنگ اسدی نخجوانی)
دان، (در تداول عوام) محل، جا، چون چیزی را از چوب وفلز و شیشه و بلور کنند و قابل حمل و نقل باشد بیشتر با ’دان’ از آن تعبیر کنند، نمکدان، قنددان، زبیل دان، آشغال دان، خاکروبه دان، و چون از خاک و خشت و سنگ و مانند آن کنند و قابل حمل و نقل نباشد بیشتر ’دانی’ گویند: خاکروبه دانی، زبیل دانی، ماردانی و غیره،
- آشغالدانی، جای آشغال،
- خاکروبه دانی، جای خاکروبه،
- زبیلدانی، جای زبیل،
- زغالدانی، جای زغال، محل انبار کردن زغال،
- گاودانی، جای نگهداری گاو،
- قلمدانی، جای نگهداری قلم،
-، اطاق، نوعی اطاق با شکل خاص همانند قلمدان،
- ماردانی، جای نگهداری مار،
- مرغدانی، جای نگهداری مرغ،
- ناندانی، جای نگهداری نان، ظرف نان،
-، عایدی مستمر بی تحمل زحمت و خرج،
- هیزمدانی، جای هیزم، محل انبار کردن هیزم،
- هلدانی، سیاه چال،
- هلفدانی، زندان تاریک و تنگ، سیاه چال
- آشغالدانی، جای آشغال،
- خاکروبه دانی، جای خاکروبه،
- زبیلدانی، جای زبیل،
- زغالدانی، جای زغال، محل انبار کردن زغال،
- گاودانی، جای نگهداری گاو،
- قلمدانی، جای نگهداری قلم،
-، اطاق، نوعی اطاق با شکل خاص همانند قلمدان،
- ماردانی، جای نگهداری مار،
- مرغدانی، جای نگهداری مرغ،
- ناندانی، جای نگهداری نان، ظرف نان،
-، عایدی مستمر بی تحمل زحمت و خرج،
- هیزمدانی، جای هیزم، محل انبار کردن هیزم،
- هلدانی، سیاه چال،
- هلفدانی، زندان تاریک و تنگ، سیاه چال
دانندگی، دانستن، و این در ترکیب آید چون: سخن دانی، دمنه دانی، غیب دانی
(سِ)
لغت نامه دهخدا
نام کوه بزرگی است در شمال موصل از سوی دجلۀ شرقی و بدانجا گروهی بسیار از کردان باشند که داسنیه نامیده می شوند. (معجم البلدان)
ابوالعباس، از جملۀ مشایخی است که حمداﷲ مستوفی نام وی را در تاریخ گزیده (فصل چهارم از باب پنجم) آورده است، (تاریخ گزیده چ اروپا ص 795)
نام ناحیه ای از اروپای باستان میان دانوب و جبال کارپات و دنیسترو لوپن اکزین و تیس
قنه است و آن را بارزد نامند، (فهرست مخزن الادویه) (تحفۀ حکیم مؤمن)
(سَ)
لغت نامه دهخدا
مردمی را گویندکه بقریۀ کاسن منسوبند که قریه ای است از قرای سمرقند. (برهان). منسوب به قریۀ کاسن. (ناظم الاطباء)
دانی ٔ، پست، مقابل عالی، مقابل بلند: عالی و دانی، خرد و بزرگ، بی باک، (از مصدر دنائت) ناکس، فرومایه، دنی، خسیس، دون، ماجن، ناکس و فرومایه و پست، (غیاث)، مسکین، سافل، (از مصدر دنوّ) قریب، نزدیک، (غیاث)، مقابل قاصی، مقابل دور، نزدیک شونده:
خجسته مجلس او را سران اهل سخن
سزد که مدح سرایند قاصی و دانی،
سوزنی،
خاص و عام از قاصی و دانی هواخواه تواند
عمرو و زید و جعفرو صالح یزید و بایزید،
سوزنی
خجسته مجلس او را سران اهل سخن
سزد که مدح سرایند قاصی و دانی،
سوزنی،
خاص و عام از قاصی و دانی هواخواه تواند
عمرو و زید و جعفرو صالح یزید و بایزید،
سوزنی
(مَ)
لغت نامه دهخدا
طایفه ای از طوایف بلوچستان مرکزی یا ناحیۀ بمپور دارای 200 خانوار. (جغرافیایی سیاسی کیهان ص 99)
(دَ)
لغت نامه دهخدا
درخور دادن. چیزی که لایق دادن باشد. (آنندراج)، که دادن آن لزومی دارد. که دادن سزاوار آن بود: چون به خوار ری رسید (مسعود غزنوی) شهر را به زعیم ناحیت سپرد و مثالها که دادنی بود بداد. (تاریخ بیهقی ص 23 چ ادیب).
پای در این صومعه ننهادنی است
چون بنهی واستده دادنی است.
نظامی.
- امثال:
حق گرفتنی است نه دادنی.
، مقروض. وامدار. بده کار: به بقال سرگذر فلان مبلغ دادنی هستم، بدو وامدارم
پای در این صومعه ننهادنی است
چون بنهی واستده دادنی است.
نظامی.
- امثال:
حق گرفتنی است نه دادنی.
، مقروض. وامدار. بده کار: به بقال سرگذر فلان مبلغ دادنی هستم، بدو وامدارم
(مَ)
لغت نامه دهخدا
منسوب به دامن. مخفف دامانی. (انجمن آرا) ، جزئی از قماش که برای دامان بکار برند. پاره ای از قماش که خیاط برای دامن تقدیر کند، جامه که پوشند خادمات بر روی دیگر جامه ها و آن از کمر تا شتالنگ را پوشد، چادر. چادر باریک یک عرض بی درز. (غیاث) ، سرانداز. مقنعه. سرانداز زنان را گویند. (برهان) (شعوری ص 432 ج 1) :
خود این شه را حق آن شاه افکنی داد
که بر سرهای شاهان دامنی داد.
امیرخسرو.
هدایت گوید: شعر مذکور در فوق یحتمل اصطلاح هند باشد
خود این شه را حق آن شاه افکنی داد
که بر سرهای شاهان دامنی داد.
امیرخسرو.
هدایت گوید: شعر مذکور در فوق یحتمل اصطلاح هند باشد
موضعی است ظاهراً بحدود موصل، و محل اقامت کردان آن نواحی، و شاید نیز صورتی از داسن باشد، رجوع به داسن شود، (از کتاب کرد و پیوستگی نژادی و تاریخی او ص 176)
(رِ)
لغت نامه دهخدا
نام موضعی است به هندوستان. (آنندراج). در آنجا در زمان محمود غزنوی بتخانه ای بود که بدست او ویران شده است:
بکشت مردم بتخانه ها و بسوخت
چنانکه بتکدۀ دارنی و تانیسر.
فرخی
بکشت مردم بتخانه ها و بسوخت
چنانکه بتکدۀ دارنی و تانیسر.
فرخی
گیاهی است علفی و پایا از از تیره مرکباء که در حقیقت سر دسته این تیره است. ارتفاعش بین 50 سانتیمتر تا 1 متر است و آن بر اثر کشت های متوالی تا 2 متر نیز میرسد. ریشه این گیاه دراز 5، 0 الی 1 متر و بقطر یک انگشت و رنگش قهو ه یی است. گیاه مزبور قابل انعطاف است. ساقه اش خشن و برگهایش پوشیده از کرک میباشد. برگهای قاعده این گیاه دارای بریدگیهای مشخص ولی برگهای فوقانیش معمولا کوچک و نوک تیز و تقریبا ساقه آغوش است. گلهایش که در فاصله ماههای تیر و مرداد ظاهر میشوند برنگ آبی زیبا و گاهی گلی یا سفید رنگ و طبق گل مسطح است. جام گل منحصرا مرکب از گلهای زبانه یی است. این گیاه در اراضی بایر و کنار جاده ها و چمنزار ها میروید و کشت آن نیز مواظبت و دقت لازم ندارد. قسمت مورد استفاده گیاه مذکور برگ تازه و ریشه خشک شده آن است. ریشه کاسنی شامل مواد لعابی و اینولین و قندهای مختلف دیگر از قبیل گلوکز و سوولز و ساکارز است و بمقدار جزوی تانن نیز دارد. بعلاوه دارای یک آلکالوئید بنام شیکورین و مقداری نیترات پتاسیم است. کاسنی در تداوی بعنوان مقوی عمومی و مقوی معده و تصفیه کننده خون و مدروملین و تب بر استعمال میشود. برگهای این گیاه بسیار تلخ است و بعنوان تقویت دهنده دستگاه هضم در بیمارانی که از تبهای نوبه یی برخاسته اند توصیه میشود. درایران معمولا برگهای کاسنی را میجوشانند و پس از تقطیر آنرا بنام عرق کاسنی مورد استفاده قرار میدهند و بعلاوه ریشه و برگها و ساقه های خشک شده و نرم شده آنرا با قهوه مخلوط و مصرف میکنند. این گیاه در اکثر نقاط بحرالرومی و آسیای صغیر و شمال افریقا و ایران بفراوانی میروید و بطور مختلف مصرف میشود هندبا انطوبیا شکوریه سرس کاسنی تلخ سیکوریا هندبه کسناج کونه یک چیپوتیپایی شکوریا امیرون آجی مارول سریس شریش سکوثا کاسنی دشتی ارحل کاسنی بیابانی کاسنی وحشی. یا تیره کاسنی. منظور تیره مرکبان است که کاسنی سر دسته آنهااست. یا چکیده کاسنی. مایع کم و بیش لزج و غلیظی که از جوشاندن ریشه و برگهای کاسنی قبل از صاف کردن حاصل میشود و در طب بعنوان معالج تبهای نوبه یی مصرف میگردد. یا عرق کاسنی. عرقی که از تقطیر جوشانده ریشه و برگهای کاسنی گیرند و مصرف طبی دارد کاشنی عرق. یا کاسنی صحرای. از تیره مرکبا جزو دسته کاسنی ها که در اروپا و آسیا (درایران: اطراف یزد) میروید و جوشانده اش در تداوی دردهای مزمن مفاصل استعمال میشود پروتیزک خندریلی یعضیض مروریه هندباء بری آق هندبا یعضید جعضیض علث. یا کاسنی فرنگی. گونه ای کاسنی که آنرا میکارند و چون مانند کاسنی معمولی برگهایش تلخ نیست برگهای آنرا در سالاد ریخته میخورند کاسنی سالادی کاسنیه تیفاف فیخوریون هندبی کاسنی بستانی هندبه بستانی کاسنی شیرین. یا کاسنی وحشی
گیاهی است علفی و پایا از تیره مرکبان که در حقیقت سردسته این تیره است. دارای ساقه خشن و برگ های تلخ مزه و پوشیده از کرک. گل های آبی و گاه سفید و قرمز دارد. برگ های این گیاه در تداوی بیماران مبتلا به تب نوبه مورد استفاده قرار می گیرد، تلخک
گیاهی است علفی و پایا از تیره ی مرکبات که در حقیقت سردسته
قصه، افسانه
پارچه ی نخی مربع شکل و سنتی بافت که در موقع چیدن پنبه به کمر
خوابانیده، خوابانده شده