خانه، زن و فرزند، اهل خانه، برای مثال غریب اگرچه وزیر شه جهان باشد / همیشه میل دلش سوی خانمان باشد (ابن یمین - لغت نامه - خانمان)، خانه و اسباب خانه، اسباب زندگانی
خانه، زن و فرزند، اهل خانه، برای مِثال غریب اگرچه وزیر شه جهان باشد / همیشه میل دلش سوی خانمان باشد (ابن یمین - لغت نامه - خانمان)، خانه و اسباب خانه، اسباب زندگانی
گنجه. قفسه ای که در آن ظروف و امثال آن می نهند. بوفه (در نزد فرنگان). خرستانه. (از دزی ج 1ص 362) : فخافت منه المراءه ان یراه عندها... فادخلته الی خرستان عندها و خبته... ثم انها فتحت الخرستان علی الغلام و قالت اخرج. (سندبادنامۀ عربی ص 358) خرماستان. نخلستان. (ناظم الاطباء) (از فرهنگ شعوری ج 1 ص 399)
گنجه. قفسه ای که در آن ظروف و امثال آن می نهند. بوفه (در نزد فرنگان). خرستانه. (از دزی ج 1ص 362) : فخافت منه المراءه ان یراه عندها... فادخلته الی خرستان عندها و خبته... ثم انها فتحت الخرستان علی الغلام و قالت اخرج. (سندبادنامۀ عربی ص 358) خرماستان. نخلستان. (ناظم الاطباء) (از فرهنگ شعوری ج 1 ص 399)
دهی است از دهستان شیب کوه زاهدان بخش مرکزی شهرستان فسا، واقع در 24هزارگزی جنوب خاوری فسا و 5هزارگزی شوسۀ فسا به جهرم. این ده در دامنه واقع و گرمسیر است. آب از قنات. محصول آن غلات، حبوبات، خرما، انار، لیمو. شغل اهالی زراعت. صنایع دستی قالی بافی. راه آن مالرو است. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 7)
دهی است از دهستان شیب کوه زاهدان بخش مرکزی شهرستان فسا، واقع در 24هزارگزی جنوب خاوری فسا و 5هزارگزی شوسۀ فسا به جهرم. این ده در دامنه واقع و گرمسیر است. آب از قنات. محصول آن غلات، حبوبات، خرما، انار، لیمو. شغل اهالی زراعت. صنایع دستی قالی بافی. راه آن مالرو است. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 7)
بصیغۀ تثنیه در حالت رفعی از خلفه. (منتهی الارب) (از تاج العروس) (از لسان العرب). منه: له ولدان خلفتان، او راست دو فرزند یکی دراز و دیگری کوتاه ویا یکی سپید و دیگری سیاه. بدین معنی است له عبدان خلفتان، او راست دو فرزند یکی دراز و دیگری کوتاه و یا یکی سپید و دیگری سیاه و کذلک له امتان خلفتان
بصیغۀ تثنیه در حالت رفعی از خِلفَه. (منتهی الارب) (از تاج العروس) (از لسان العرب). منه: له ولدان خلفتان، او راست دو فرزند یکی دراز و دیگری کوتاه ویا یکی سپید و دیگری سیاه. بدین معنی است له عبدان خلفتان، او راست دو فرزند یکی دراز و دیگری کوتاه و یا یکی سپید و دیگری سیاه و کذلک له امتان خلفتان
خانه خمار که آنجا خمها بزمین فروبرده باشند و آن را خمخانه و خمکده نیزگویند. (شرفنامۀ منیری) (از آنندراج) : ای شرابی به خمستان رو و بردار کلید در او بازکن و رو بر آن خم نبیذ. منوچهری. بر غوره چهار مه کنم صبر تا باده به خمستان ببینم. خاقانی. لعل تاج خسروان بربودمی بر سفال خمستان افشاندمی. خاقانی. عاشقی توبه شکسته همچو من از طواف خمستان آمد برون. خاقانی. ، کوره و داش سفال و خشت پزی. (ناظم الاطباء)
خانه خمار که آنجا خمها بزمین فروبرده باشند و آن را خمخانه و خمکده نیزگویند. (شرفنامۀ منیری) (از آنندراج) : ای شرابی به خمستان رو و بردار کلید در او بازکن و رو بر آن خم نبیذ. منوچهری. بر غوره چهار مه کنم صبر تا باده به خمستان ببینم. خاقانی. لعل تاج خسروان بربودمی بر سفال خمستان افشاندمی. خاقانی. عاشقی توبه شکسته همچو من از طواف خمستان آمد برون. خاقانی. ، کوره و داش سفال و خشت پزی. (ناظم الاطباء)
دهی است از دهستان بربرود بخش الیگودرز شهرستان بروجرد، دارای 316 تن سکنه. آب آن از قنات و محصول آن غلات و لبنیات است. شغل اهالی زراعت و گله داری می باشد. از صنایع دستی زنان قالی و جاجیم بافی و راه مالرو است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6)
دهی است از دهستان بربرود بخش الیگودرز شهرستان بروجرد، دارای 316 تن سکنه. آب آن از قنات و محصول آن غلات و لبنیات است. شغل اهالی زراعت و گله داری می باشد. از صنایع دستی زنان قالی و جاجیم بافی و راه مالرو است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6)
نام دو رشته کوه در آسیای شرقی است یکی خینگان بزرگ که از رود آمور وارگون تا رود لیائو امتداد دارد و دیگر خینگان کوچک که شاخه ای از خینگان بزرگ است و عمده در امتداد رود آمور واقع است
نام دو رشته کوه در آسیای شرقی است یکی خینگان بزرگ که از رود آمور وارگون تا رود لیائو امتداد دارد و دیگر خینگان کوچک که شاخه ای از خینگان بزرگ است و عمده در امتداد رود آمور واقع است
آنتوان ژوزف، معروف به آدلف، سازتراش بلژیکی متولد دینان (1814- 1894 میلادی) فرزند ژوزف ساکس (1791- 1865 میلادی) است، وی در اصلاح و تکمیل سازهای بادی کوشید و دسته ای از سازها را بوجود آورد که بنام ساکسفن معروف است
آنتوان ژوزف، معروف به آدلف، سازتراش بلژیکی متولد دینان (1814- 1894 میلادی) فرزند ژوزف ساکس (1791- 1865 میلادی) است، وی در اصلاح و تکمیل سازهای بادی کوشید و دسته ای از سازها را بوجود آورد که بنام ساکسفن معروف است
خانه با اهل خانه. (ناظم الاطباء). اهل و عیال و خانه و اسباب خانه. رجوع به خان و مان شود: که در ارگ باشد مرا خانمان به آسودگی امشب آنجا بمان. فردوسی. لیکن چو خان بخدمت درگاه او دوید حرّی نمود و نستد ازو ملک و خانمان. فرخی. تو نیکبختی کز مهر خاندان رسول غریب و رانده و بی نان و خانمان شده ای. ناصرخسرو. گرد ایشان رمیده کرد مرا از سر خانمان و نعمت و ناز. ناصرخسرو. بلکه از چسبندگی بر خانمان تلخ آیدشان شنیدن این بیان. مولوی. ، خویشان و اهل و عیال: جلب کشی و همه خانمانت پرجلب است بلی جلب کش و کرده به کودکی جلبی. عسجدی. در زینهار خویش بداری و بند خویش او را و خانمان و تنش را ز روزگار. منوچهری. غریب اگر چه وزیر شه جهان باشد همیشه میل دلش سوی خانمان باشد. ابن یمین. ، خانه و اسباب خانه: چون دیو ببرد خانمان از من به زین بجهان نیافتم داری. ناصرخسرو. اگر دوستی خاندان بایدت هم چو ناصربه دشمن بده خانمان را. ناصرخسرو. بود شخصی مفلسی بی خانمان مانده در زندان و بند بی امان. مولوی. به دوستان گله آغاز کرد و حجّت ساخت که خانمان من این شوخ دیده پاک برفت. سعدی (گلستان). - از خانمان برکندن، آواره ساختن. ریشه کن نمودن از خانه و منزل. (ناظم الاطباء). - بی خانمان، بی کس و کار. بی خانواده. بی کس. - خانمان برانداز، امری که اساس و پایۀ خانمانی را از بین ببرد. نابودکننده خانمان. پریشان کننده خانمان. - نوخانمان، تازه بدوران رسیده. آنکه تازه خانمانی بهم زده. ، میهن. وطن. چون:از خانمان بیرون کردن، بمعنی: از وطن راندن. اجلاء. (مجمل اللغه) ، حیوان اهلی. جانور خانگی، دولت و ثروت خصوصاً ثروت موروثی که قابل حمل باشد. (ناظم الاطباء)
خانه با اهل خانه. (ناظم الاطباء). اهل و عیال و خانه و اسباب خانه. رجوع به خان و مان شود: که در ارگ باشد مرا خانمان به آسودگی امشب آنجا بمان. فردوسی. لیکن چو خان بخدمت درگاه او دوید حرّی نمود و نستد ازو ملک و خانمان. فرخی. تو نیکبختی کز مهر خاندان رسول غریب و رانده و بی نان و خانمان شده ای. ناصرخسرو. گرد ایشان رمیده کرد مرا از سر خانمان و نعمت و ناز. ناصرخسرو. بلکه از چسبندگی بر خانمان تلخ آیدشان شنیدن این بیان. مولوی. ، خویشان و اهل و عیال: جلب کشی و همه خانمانت پرجلب است بلی جلب کش و کرده به کودکی جلبی. عسجدی. در زینهار خویش بداری و بند خویش او را و خانمان و تنش را ز روزگار. منوچهری. غریب اگر چه وزیر شه جهان باشد همیشه میل دلش سوی خانمان باشد. ابن یمین. ، خانه و اسباب خانه: چون دیو ببرد خانمان از من به زین بجهان نیافتم داری. ناصرخسرو. اگر دوستی خاندان بایدت هم چو ناصربه دشمن بده خانمان را. ناصرخسرو. بود شخصی مفلسی بی خانمان مانده در زندان و بند بی امان. مولوی. به دوستان گله آغاز کرد و حجّت ساخت که خانمان من این شوخ دیده پاک برفت. سعدی (گلستان). - از خانمان برکندن، آواره ساختن. ریشه کن نمودن از خانه و منزل. (ناظم الاطباء). - بی خانمان، بی کس و کار. بی خانواده. بی کس. - خانمان برانداز، امری که اساس و پایۀ خانمانی را از بین ببرد. نابودکننده خانمان. پریشان کننده خانمان. - نوخانمان، تازه بدوران رسیده. آنکه تازه خانمانی بهم زده. ، میهن. وطن. چون:از خانمان بیرون کردن، بمعنی: از وطن راندن. اجلاء. (مجمل اللغه) ، حیوان اهلی. جانور خانگی، دولت و ثروت خصوصاً ثروت موروثی که قابل حمل باشد. (ناظم الاطباء)
نام قریتی بوده است بکوههای هرات از اعمال بادغیس و از آنجاست احمد بن عبداﷲ خجستانی. رجوع به معجم البلدان یاقوت شود: ناحیتی است بخراسان اندر کوه و او را کشت و برز بسیار است و مردمانی جنگی اند. (حدود العالم ضمیمۀ گاهنامۀ سیدجلال الدین طهرانی) : عمل سیستان پس از اسلام و کورتهاء آن بر صلح قدیم الف الف درهم، سجستان و بست و رخد و کابل و زابلستان و نوزاد و زمین داور و اسفزارو خجستان. (تاریخ سیستان ص 26). احمد بن عبداﷲ الخجستانی را پرسیدند که تو مردی خربنده بودی به امیری خراسان چون افتادی، گفت: ببادغیس در خجستان روزی دیوان حنظلۀ بادغیسی همی خواندم. (چهارمقالۀ نظامی عروضی ص 42). خجستان از جبال هرات باشد. (تاریخ بیهق)
نام قریتی بوده است بکوههای هرات از اعمال بادغیس و از آنجاست احمد بن عبداﷲ خجستانی. رجوع به معجم البلدان یاقوت شود: ناحیتی است بخراسان اندر کوه و او را کشت و برز بسیار است و مردمانی جنگی اند. (حدود العالم ضمیمۀ گاهنامۀ سیدجلال الدین طهرانی) : عمل سیستان پس از اسلام و کورتهاء آن بر صلح قدیم الف الف درهم، سجستان و بست و رخد و کابل و زابلستان و نوزاد و زمین داور و اسفزارو خجستان. (تاریخ سیستان ص 26). احمد بن عبداﷲ الخجستانی را پرسیدند که تو مردی خربنده بودی به امیری خراسان چون افتادی، گفت: ببادغیس در خجستان روزی دیوان حنظلۀ بادغیسی همی خواندم. (چهارمقالۀ نظامی عروضی ص 42). خجستان از جبال هرات باشد. (تاریخ بیهق)
ده کوچکی است از دهستان شهر آسمان بخش ساردوئیه شهرستان جیرفت. واقع در 53هزارگزی جنوب باختری ساردوئیه و 18هزارگزی جنوب راه مالرو بافت - ساردوئیه. این محل دارای بیست تن سکنه می باشد که ساکنین آن از طایفۀکوهستانی هستند. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8)
ده کوچکی است از دهستان شهر آسمان بخش ساردوئیه شهرستان جیرفت. واقع در 53هزارگزی جنوب باختری ساردوئیه و 18هزارگزی جنوب راه مالرو بافت - ساردوئیه. این محل دارای بیست تن سکنه می باشد که ساکنین آن از طایفۀکوهستانی هستند. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8)
نام سلسله ای از سلاطین ترک است که پیش از مغول بر ترکستان شرقی حکم میرانده اند، این طایفه به اسامی: ’خاقانیه’ و ’ایلک خانیه’ و ’خانیان’ و ’آل افراسیاب’ نیز شهرت داشته اند، رجوع به ’آل افراسیاب’ شود: ز هول رزمگهش خانیان بترکستان اگر کنند به کوه و بدشت ژرف نگاه، فرخی، تا جهان باشد جهان را عبرت است از حدیث بلخ و جنگ خانیان، فرخی، سالار خانیان را با خیل و باخدم کردی همه نگون و نگون بخت و خاکسار، منوچهری، مملکت خانیان همه بستاند بر در ماچین خلیفتی بنشاند، منوچهری، و با خانیان مکاتبت کنیم و از این حالها با ایشان سخن گوییم، (تاریخ بیهقی)، آنکه چون سوی بخارا برد لشکر درفتاد خانیان را در سر او خانه فریاد و انین، لامعی، پس سوی ماوراءالنهر رفت و سمرقند بستد بحرب و خانه خانیان از تخمۀ افراسیاب و خزینهای ایشان جمله با احمدخان بعراق آورد، (مجمل التواریخ و القصص)، از خانیان گروهی کز خط شدند بیرون جنگ آوران یغما جانشان زدند یغما، امیرمعزی
نام سلسله ای از سلاطین ترک است که پیش از مغول بر ترکستان شرقی حکم میرانده اند، این طایفه به اسامی: ’خاقانیه’ و ’ایلک خانیه’ و ’خانیان’ و ’آل افراسیاب’ نیز شهرت داشته اند، رجوع به ’آل افراسیاب’ شود: ز هول رزمگهش خانیان بترکستان اگر کنند به کوه و بدشت ژرف نگاه، فرخی، تا جهان باشد جهان را عبرت است از حدیث بلخ و جنگ خانیان، فرخی، سالار خانیان را با خیل و باخدم کردی همه نگون و نگون بخت و خاکسار، منوچهری، مملکت خانیان همه بستاند بر در ماچین خلیفتی بنشاند، منوچهری، و با خانیان مکاتبت کنیم و از این حالها با ایشان سخن گوییم، (تاریخ بیهقی)، آنکه چون سوی بخارا برد لشکر درفتاد خانیان را در سر او خانه فریاد و انین، لامعی، پس سوی ماوراءالنهر رفت و سمرقند بستد بحرب و خانه خانیان از تخمۀ افراسیاب و خزینهای ایشان جمله با احمدخان بعراق آورد، (مجمل التواریخ و القصص)، از خانیان گروهی کز خط شدند بیرون جنگ آوران یغما جانشان زدند یغما، امیرمعزی
دهی است از دهستان سه هزار شهرستان شهسوار، واقع در 33 هزارگزی جنوب شهسوار، این ده ناحیتی است کوهستانی و سردسیر که 540 تن سکنه دارد، مذهب اهالی شیعه و زبانشان گیلکی و فارسی است، آب آنجا از چشمه و محصول آنجا غلات و لبنیات و گردو و شغل اهالی زراعت و گله داری است، راه این دهکده مالرو است و در زمستانها عده ای از آنها احشام خود را برای تعلیف به حدود خرم آباد می برند، (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 3)
دهی است از دهستان سه هزار شهرستان شهسوار، واقع در 33 هزارگزی جنوب شهسوار، این ده ناحیتی است کوهستانی و سردسیر که 540 تن سکنه دارد، مذهب اهالی شیعه و زبانشان گیلکی و فارسی است، آب آنجا از چشمه و محصول آنجا غلات و لبنیات و گردو و شغل اهالی زراعت و گله داری است، راه این دهکده مالرو است و در زمستانها عده ای از آنها احشام خود را برای تعلیف به حدود خرم آباد می برند، (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 3)
دوده. تبار. (آنندراج) (ناظم الاطباء). آل. (مجمل اللغه). دودمان. (شرفنامۀ منیری). قبیله. اهل بیت. عترت. خانمان. خانواده: بدآمد بدین خاندان بزرگ همه میش گشتیم و دشمن چو گرک. فردوسی. تو با بندگان گوی زآنسان سخن که زیبد از آن خاندان کهن. فردوسی. بماناد تا مانده باشد زمین بزرگی و شاهی در این خاندان. فرخی. خاندان تو شریف است از آنی تو شریف تو چنانی بشریفی که بود زر ازکان. فرخی. معروف گشته از کف او خاندان او چون از سخای حاتم طی خاندان طی. منوچهری. نوروز رابگفت که در خاندان ملک از فروزینت تو که پیرار بود و پار. منوچهری. در این دنیای فریبندۀ مردمخوار چندانی بمانم که کارنامۀ این خاندان بزرگ را برانم. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 393). علی در این باب تکلفی ساخت از اندازه گذشته که رئیس الرؤساء بود و چنین کارها او را آمده بود و خاندان مبارکش را. (تاریخ بیهقی). و خواجه اسماعیل رنجهای بسیار کشید و فراوان گرم و سرد چشید و حق این خاندان نگاهداشت. (تاریخ بیهقی). بیندیش شب کار فردا نخست بدان رای رو پس که کردی درست نژاد شهان از بنه گم مکن مکن خاندانی که باشد کهن. اسدی طوسی. ازین کرد دور از خورشهای آن خوان مهین خاندان دشمن خاندان را. ناصرخسرو. مخور انده خاندان چون نماند همی خاندان نیزسلطان و خان را. ناصرخسرو. اندر جهان بدوستی خاندان حق چون آفتاب کرد چنین مشتهر مرا. ناصرخسرو. خاندانها و ملکها و شهرها بمردی باز بسته میباشد. (از سیاست نامۀ خواجه نظام الملک). سیدبه آواز ضعیف میگوید: اگر چه میروم دو چیز میان شمامیگذارم یادگاری. یکی قرآن و یکی خاندان. (قصص ص 242). و ریاست آن ولایت بمیراث خاندان مادر بدو رسید... و هرگز در خاندان او هیچ از نواب مجلس حکم و... یک درم از هیچکس نستاند. (از فارسنامۀ ابن بلخی ص 118). اکنون اگر خواهید که حق نعمت خاندان من گزارده باشید امروز تا آخر روز مرا مهلت دهید. (فارسنامۀ ابن بلخی ص 101). و مزیت و رجحان این پادشاه دیندار در مکارم خاندان مبارک... بر پادشاهان عصر... از آن ظاهرتر است که بندگان را در آن باطنابی و اسبابی حاجت افتد. (از کلیله و دمنۀ بهرامشاهی). چنین گوید برزویه:... که پدر من از لشکریان بود و مادر از خاندان علماء دین زردشت. (کلیله و دمنه). شعار پادشاهی و جلال جهانداری در این خاندان بزرگ دایم و مؤید و جاوید و مخلد گشته است. (کلیله و دمنه). و برکات و مثوبات آن شهنشاه غازی محمود و دیگر ملوک این خاندان را مدخر میشود. (کلیله و دمنه). ز خاندان قدیمم من و تو خود دانی که واجب است مراعات خاندان قدیم. عبدالواسع جبلی. یکره چو خضر جهان بپیمای تا چند ز خاندان مادر. خاقانی. چون حیدرخانه دار اسلام شاهنشه خاندان دولت. خاقانی. پسر خاندان را بود خانه دار چو جان پدر شد بدیگر سرای. خاقانی. کردند خاندان تو غربت نه زین صفت ای کرده غربت و شرف خاندان شده. خاقانی. دیدیم چند بار و نیاید همی نکو فرجام آنک قصد بدین خاندان کند. (ترجمه تاریخ یمینی ص 265 چ 1). پسر نوح با بدان بنشست خاندان نبوتش گم شد. سعدی (گلستان). مگر دشمن خاندان خودی که با خانمانها پسندی بدی. سعدی. گفت: ای خداوند جهان پروردۀ نعمت این خاندانم. سعدی (گلستان). پیوسته حق گزار آن خاندان بوده است. (تاریخ قم چ سیدجلال طهرانی ص 221). و او پدرش بدین خاندان معروف و مشهور بوده اند. (از تاریخ قم چ سید جلال طهرانی ص 221). - امثال: خاندان بزن بسلامت باشد هرچند فرزند نزاید. (از تاریخ سیستان) (از امثال و حکم دهخدا). خاندانها و ملکها و شهرها بمردی بازبسته میباشد. (از سیاست نامۀ خواجه نظام الملک (از امثال و حکم دهخدا). - خاندان رسول، بازماندگان پیغمبر: تا سخنم مدح خاندان رسول است نابغه طبع مرا متابع و یار است. ناصرخسرو. - خاندان علی، بازماندگان علی (امام اول شیعیان). - خاندان نبوت، بازماندگان پیغمبر. ، خیلخانه. (شرفنامۀ منیری) (ناظم الاطباء) ، نسل. (ناظم الاطباء) : و همه آتشکده ها را امت او بکشد، و ملک از خاندان پارسیان ببرند. (فارسنامۀ ابن بلخی ص 97) ، پاک نژاد، صاحب خانه. (ناظم الاطباء)
دوده. تبار. (آنندراج) (ناظم الاطباء). آل. (مجمل اللغه). دودمان. (شرفنامۀ منیری). قبیله. اهل بیت. عترت. خانمان. خانواده: بدآمد بدین خاندان بزرگ همه میش گشتیم و دشمن چو گرک. فردوسی. تو با بندگان گوی زآنسان سخن که زیبد از آن خاندان کهن. فردوسی. بماناد تا مانده باشد زمین بزرگی و شاهی در این خاندان. فرخی. خاندان تو شریف است از آنی تو شریف تو چنانی بشریفی که بود زر ازکان. فرخی. معروف گشته از کف او خاندان او چون از سخای حاتم طی خاندان طی. منوچهری. نوروز رابگفت که در خاندان ملک از فروزینت تو که پیرار بود و پار. منوچهری. در این دنیای فریبندۀ مردمخوار چندانی بمانم که کارنامۀ این خاندان بزرگ را برانم. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 393). علی در این باب تکلفی ساخت از اندازه گذشته که رئیس الرؤساء بود و چنین کارها او را آمده بود و خاندان مبارکش را. (تاریخ بیهقی). و خواجه اسماعیل رنجهای بسیار کشید و فراوان گرم و سرد چشید و حق این خاندان نگاهداشت. (تاریخ بیهقی). بیندیش شب کار فردا نخست بدان رای رو پس که کردی درست نژاد شهان از بنه گم مکن مکن خاندانی که باشد کهن. اسدی طوسی. ازین کرد دور از خورشهای آن خوان مهین خاندان دشمن خاندان را. ناصرخسرو. مخور انده خاندان چون نماند همی خاندان نیزسلطان و خان را. ناصرخسرو. اندر جهان بدوستی خاندان حق چون آفتاب کرد چنین مشتهر مرا. ناصرخسرو. خاندانها و ملکها و شهرها بمردی باز بسته میباشد. (از سیاست نامۀ خواجه نظام الملک). سیدبه آواز ضعیف میگوید: اگر چه میروم دو چیز میان شمامیگذارم یادگاری. یکی قرآن و یکی خاندان. (قصص ص 242). و ریاست آن ولایت بمیراث خاندان مادر بدو رسید... و هرگز در خاندان او هیچ از نواب مجلس حکم و... یک درم از هیچکس نستاند. (از فارسنامۀ ابن بلخی ص 118). اکنون اگر خواهید که حق نعمت خاندان من گزارده باشید امروز تا آخر روز مرا مهلت دهید. (فارسنامۀ ابن بلخی ص 101). و مزیت و رجحان این پادشاه دیندار در مکارم خاندان مبارک... بر پادشاهان عصر... از آن ظاهرتر است که بندگان را در آن باطنابی و اسبابی حاجت افتد. (از کلیله و دمنۀ بهرامشاهی). چنین گوید برزویه:... که پدر من از لشکریان بود و مادر از خاندان علماء دین زردشت. (کلیله و دمنه). شعار پادشاهی و جلال جهانداری در این خاندان بزرگ دایم و مؤید و جاوید و مخلد گشته است. (کلیله و دمنه). و برکات و مثوبات آن شهنشاه غازی محمود و دیگر ملوک این خاندان را مدخر میشود. (کلیله و دمنه). ز خاندان قدیمم من و تو خود دانی که واجب است مراعات خاندان قدیم. عبدالواسع جبلی. یکره چو خضر جهان بپیمای تا چند ز خاندان مادر. خاقانی. چون حیدرخانه دار اسلام شاهنشه خاندان دولت. خاقانی. پسر خاندان را بود خانه دار چو جان پدر شد بدیگر سرای. خاقانی. کردند خاندان تو غربت نه زین صفت ای کرده غربت و شرف خاندان شده. خاقانی. دیدیم چند بار و نیاید همی نکو فرجام آنک قصد بدین خاندان کند. (ترجمه تاریخ یمینی ص 265 چ 1). پسر نوح با بدان بنشست خاندان نبوتش گم شد. سعدی (گلستان). مگر دشمن خاندان خودی که با خانمانها پسندی بدی. سعدی. گفت: ای خداوند جهان پروردۀ نعمت این خاندانم. سعدی (گلستان). پیوسته حق گزار آن خاندان بوده است. (تاریخ قم چ سیدجلال طهرانی ص 221). و او پدرش بدین خاندان معروف و مشهور بوده اند. (از تاریخ قم چ سید جلال طهرانی ص 221). - امثال: خاندان بزن بسلامت باشد هرچند فرزند نزاید. (از تاریخ سیستان) (از امثال و حکم دهخدا). خاندانها و ملکها و شهرها بمردی بازبسته میباشد. (از سیاست نامۀ خواجه نظام الملک (از امثال و حکم دهخدا). - خاندان رسول، بازماندگان پیغمبر: تا سخنم مدح خاندان رسول است نابغه طبع مرا متابع و یار است. ناصرخسرو. - خاندان علی، بازماندگان علی (امام اول شیعیان). - خاندان نبوت، بازماندگان پیغمبر. ، خیلخانه. (شرفنامۀ منیری) (ناظم الاطباء) ، نسل. (ناظم الاطباء) : و همه آتشکده ها را امت او بکشد، و ملک از خاندان پارسیان ببرند. (فارسنامۀ ابن بلخی ص 97) ، پاک نژاد، صاحب خانه. (ناظم الاطباء)
ناحیه ای است بین هرات و سیستان، حمداﷲ مستوفی نویسد:از هرات تا جامان یک مرحله از او تا کوه سیاه یک مرحلۀ از او تا قنات سری یک مرحله، از او تا خاستان از توابع اسفزار یک مرحله، (نزههالقلوب ج 3 ص 178)
ناحیه ای است بین هرات و سیستان، حمداﷲ مستوفی نویسد:از هرات تا جامان یک مرحله از او تا کوه سیاه یک مرحلۀ از او تا قنات سری یک مرحله، از او تا خاستان از توابع اسفزار یک مرحله، (نزههالقلوب ج 3 ص 178)