زبانی از خانوادۀ زبان های سامی - حامی که با زبان عربی مخلوط شده و قسمت عمدۀ لغات آن عربی است نوعی نان سنتی ضخیم، این نوع نان پس از انقلاب مشروطه، به وسیلۀ قوم بربر در برخی شهرهای ایران رواج یافت
زبانی از خانوادۀ زبان های سامی - حامی که با زبان عربی مخلوط شده و قسمت عمدۀ لغات آن عربی است نوعی نان سنتی ضخیم، این نوع نان پس از انقلاب مشروطه، به وسیلۀ قوم بربر در برخی شهرهای ایران رواج یافت
منسوب به بربخ و آن تجویفی است در زوج سیم دماغ. (یادداشت بخط مؤلف). از موری. منسوب به موری. چون موری. (یادداشت بخط مؤلف). القسم الثالث و هو قسم غیر صغیر ینحدر فی التجویف البربخی المهیا فی عظم الوجنه. (یادداشت بخط مؤلف از قانون ابوعلی سینا). رجوع به بربخ شود
منسوب به بربخ و آن تجویفی است در زوج سیم دماغ. (یادداشت بخط مؤلف). از موری. منسوب به موری. چون موری. (یادداشت بخط مؤلف). القسم الثالث و هو قسم غیر صغیر ینحدر فی التجویف البربخی المهیا فی عظم الوجنه. (یادداشت بخط مؤلف از قانون ابوعلی سینا). رجوع به بربخ شود
منسوب به بربر: ببین تا بهنگام کین گستری چه خون راندم از زنگی و بربری. نظامی. حبش بریمین بربری بریسار بقلب اندرون زنگی دیوسار. نظامی. رجوع به بربر شود. - پلنگ بربری، پلنگ وحشی: آهوی بزمی تو با کبر پلنگانت چکار آهوان را کی بود کبر پلنگ بربری. عنصری. چون بدهان شیر در خشم پلنگی آورد روی زمین شود ز تف پشت پلنگ بربری. خاقانی. - جامۀ بربری، جامه که از بربر آرند: ز یاقوت و از تاج و انگشتری ز دیبا و از جامۀ بربری. فردوسی. - خلیج بربری، یکی از پنج خلیج بحرالاعظم است از حد حبشه بر دارد بسوی مغرب بکشد برابر سودان آنرا خلیج بربری خوانند. (حدود العالم). - لعبت بربری، رجوع به بربر و لعبت شود.
منسوب به بربر: ببین تا بهنگام کین گستری چه خون راندم از زنگی و بربری. نظامی. حبش بریمین بربری بریسار بقلب اندرون زنگی دیوسار. نظامی. رجوع به بربر شود. - پلنگ بربری، پلنگ وحشی: آهوی بزمی تو با کبر پلنگانت چکار آهوان را کی بود کبر پلنگ بربری. عنصری. چون بدهان شیر در خشم پلنگی آورد روی زمین شود ز تف پشت پلنگ بربری. خاقانی. - جامۀ بربری، جامه که از بربر آرند: ز یاقوت و از تاج و انگشتری ز دیبا و از جامۀ بربری. فردوسی. - خلیج بربری، یکی از پنج خلیج بحرالاعظم است از حد حبشه بر دارد بسوی مغرب بکشد برابر سودان آنرا خلیج بربری خوانند. (حدود العالم). - لعبت بربری، رجوع به بربر و لعبت شود.
معرب بربت بمعنی سینه بط زیرا که ساز بربط شبیه است به سینۀ بط. (غیاث اللغات). کلمه فارسی است معرب مرکب از بر بمعنی سینه و بت بط مرغابی چه هیأت آن بسینۀ مرغابی و گردن آن ماند. (مفاتیح العلوم خوارزمی). و آن مرکب از چهار تار است نام زفت ترین آن چهار بم است و تاری را که بعد از بم است مثلث خوانندو تار بعد از مثلث را مثنی نامند و چهارمین را که از همه باریکتر است زیر گویند و عرب بربط را عود نام دهد. (مفاتیح العلوم). نام سازی است مشهور و بعضی گویند بربط ساز عود است و آن طنبور مانندی باشد کاسه بزرگ و دسته کوتاه. (غیاث) (برهان). از ذوات الاوتار بوده و با زخمه آنرا مینواخته اند. (یادداشت بخط مؤلف). عود. (بحر الجواهر) (دهار) (زمخشری) (مهذب الاسماء) (شرح قاموس). ابوالشهی. مزهر. (دهار) (السامی) (یواقیت العلوم). کران. (مهذب الاسماء) (السامی). بربت. (السامی فی الاسامی). وتر بربط از روده و زه بوده است. رجوع به مقدمه الادب ذیل کلمه وتر شود. بربط با زخمه و مضراب زده میشده است اسدی در کلمه شکافه گوید:شکافه زخمۀ مطربان بود که بدو بربط و چغانه زنند. رجوع به فرهنگ اسدی شود. بربط تار امروزین است و آنرا عود نیز خوانند در اول صاحب چهار تار بوده و اکنون چهارده تار دارد. (یادداشت بخط مؤلف) : گهی سماع زنی گاه بربط و گه چنگ گهی چغانه و طنبور و شوشک و عنقا. زینتی. آنرا که با مکوی و کلابه بود شمار بربط کجا شناسد و چنگ و چغانه را. شاکر بخاری. چو نومید برگشت از آن بارگاه ابا بربط آمد سوی باغ شاه. فردوسی. چو من دست کردم به بربط دراز سرشکش زدیده برون راند راز. فردوسی. بدو شادمان گشت بهرام و زن نشستند و گفتند بربط بزن. فردوسی. حاسدم گوید که شعر او بود تنها و بس باز نشناسد کسی بربط زچنگ رامتین. منوچهری. نوآئین مطربان داریم و بربطهای گوینده مساعد ساقیان داریم و ساعدهای چون فله. منوچهری. با طرب دارم و مرد طرب آرایت با سماع خوش و با بربط و با نایت. منوچهری. بگوشم قوت مسموع و سامع بسازد نغمۀ بربط شنیدن. ناصرخسرو. چون بگوش آیدت از بربطی آن راهک نو روی پژمردت چون گل شود و طبع کریم. ناصرخسرو. یاد نکنی چون همی از روزگار پیشتر تو تبوراکی بدست ومن یکی بربط بچنگ. حکیم غمناک (از فرهنگ اسدی). بربط اعجمی صفت هشت زبانش در دهان از سر زخمه ترجمان کرده بتازی و دری. خاقانی. بربط که به طفل خفته ماند بانگ از بردایگان برآورد. خاقانی. درآمد باربد چون بلبل مست گرفته بربطی چون آب در دست. نظامی. خردمند را که در زمرۀ اجلاف سخن ببندد شگفت مدار که آواز بربط از غلبۀ دهل برنیاید. (گلستان سعدی). چو آهنگ بربط بود مستقیم کی از دست مطرب خورد گوشمال. سعدی (گلستان). دگر هرکه بربط گرفتی بکف قفا خوردی از دست مردم چو دف. سعدی. - بربطزن، عواد. (مهذب الاسماء). کران نواز. بربط نواز. بربطی: خنیاگر او ستوه و بربطزن از بس شکفه شد در اشکنجه. منوچهری. من رانده بهم چو پیش گه باشد طنبوری و پای کوب و بربطزن. ناصرخسرو. نشاندند مطرب بهر برزنی اغانی سرایی و بربطزنی. نظامی. - بربطسرای، بربطسرا. بربطنواز. (آنندراج). بربطزن: غو کوسشان زخم بربطسرای دم گاودم ناله واوای نای. اسدی (گرشاسب نامه). خروش رباب و هواهای نای ره چنگ و دستان بربطسرای. اسدی (گرشاسب نامه). هست بردن علم و دانش نزد نادان همچنانک پیش کر بربطسرای و پیش کور آیینه دار. (ازسندبادنامه). چون در آواز آمد آن بربطسرای کدخدا را گفتم از بهر خدای. سعدی. - بربطنواز، بربطزن. بربطسرای، کسی که بربط مینوازد. (ناظم الاطباء) : نشستند خوبان بربطنواز یکی عودسوز و یکی عودساز. فردوسی.
معرب بربت بمعنی سینه بط زیرا که ساز بربط شبیه است به سینۀ بط. (غیاث اللغات). کلمه فارسی است معرب مرکب از بر بمعنی سینه و بت بط مرغابی چه هیأت آن بسینۀ مرغابی و گردن آن ماند. (مفاتیح العلوم خوارزمی). و آن مرکب از چهار تار است نام زفت ترین آن چهار بم است و تاری را که بعد از بم است مثلث خوانندو تار بعد از مثلث را مثنی نامند و چهارمین را که از همه باریکتر است زیر گویند و عرب بربط را عود نام دهد. (مفاتیح العلوم). نام سازی است مشهور و بعضی گویند بربط ساز عود است و آن طنبور مانندی باشد کاسه بزرگ و دسته کوتاه. (غیاث) (برهان). از ذوات الاوتار بوده و با زخمه آنرا مینواخته اند. (یادداشت بخط مؤلف). عود. (بحر الجواهر) (دهار) (زمخشری) (مهذب الاسماء) (شرح قاموس). ابوالشهی. مزهر. (دهار) (السامی) (یواقیت العلوم). کران. (مهذب الاسماء) (السامی). بربت. (السامی فی الاسامی). وتر بربط از روده و زه بوده است. رجوع به مقدمه الادب ذیل کلمه وتر شود. بربط با زخمه و مضراب زده میشده است اسدی در کلمه شکافه گوید:شکافه زخمۀ مطربان بود که بدو بربط و چغانه زنند. رجوع به فرهنگ اسدی شود. بربط تار امروزین است و آنرا عود نیز خوانند در اول صاحب چهار تار بوده و اکنون چهارده تار دارد. (یادداشت بخط مؤلف) : گهی سماع زنی گاه بربط و گه چنگ گهی چغانه و طنبور و شوشک و عنقا. زینتی. آنرا که با مکوی و کلابه بود شمار بربط کجا شناسد و چنگ و چغانه را. شاکر بخاری. چو نومید برگشت از آن بارگاه ابا بربط آمد سوی باغ شاه. فردوسی. چو من دست کردم به بربط دراز سرشکش زدیده برون راند راز. فردوسی. بدو شادمان گشت بهرام و زن نشستند و گفتند بربط بزن. فردوسی. حاسدم گوید که شعر او بود تنها و بس باز نشناسد کسی بربط زچنگ رامتین. منوچهری. نوآئین مطربان داریم و بربطهای گوینده مساعد ساقیان داریم و ساعدهای چون فله. منوچهری. با طرب دارم و مرد طرب آرایت با سماع خوش و با بربط و با نایت. منوچهری. بگوشم قوت مسموع و سامع بسازد نغمۀ بربط شنیدن. ناصرخسرو. چون بگوش آیدت از بربطی آن راهک نو روی پژمردت چون گل شود و طبع کریم. ناصرخسرو. یاد نکنی چون همی از روزگار پیشتر تو تبوراکی بدست ومن یکی بربط بچنگ. حکیم غمناک (از فرهنگ اسدی). بربط اعجمی صفت هشت زبانش در دهان از سر زخمه ترجمان کرده بتازی و دری. خاقانی. بربط که به طفل خفته ماند بانگ از بردایگان برآورد. خاقانی. درآمد باربد چون بلبل مست گرفته بربطی چون آب در دست. نظامی. خردمند را که در زمرۀ اجلاف سخن ببندد شگفت مدار که آواز بربط از غلبۀ دهل برنیاید. (گلستان سعدی). چو آهنگ بربط بود مستقیم کی از دست مطرب خورد گوشمال. سعدی (گلستان). دگر هرکه بربط گرفتی بکف قفا خوردی از دست مردم چو دف. سعدی. - بربطزن، عواد. (مهذب الاسماء). کران نواز. بربط نواز. بربطی: خنیاگر او ستوه و بربطزن از بس شکفه شد در اشکنجه. منوچهری. من رانده بهم چو پیش گه باشد طنبوری و پای کوب و بربطزن. ناصرخسرو. نشاندند مطرب بهر برزنی اغانی سرایی و بربطزنی. نظامی. - بربطسرای، بربطسرا. بربطنواز. (آنندراج). بربطزن: غو کوسشان زخم بربطسرای دم گاودم ناله واوای نای. اسدی (گرشاسب نامه). خروش رباب و هواهای نای ره چنگ و دستان بربطسرای. اسدی (گرشاسب نامه). هست بردن علم و دانش نزد نادان همچنانک پیش کر بربطسرای و پیش کور آیینه دار. (ازسندبادنامه). چون در آواز آمد آن بربطسرای کدخدا را گفتم از بهر خدای. سعدی. - بربطنواز، بربطزن. بربطسرای، کسی که بربط مینوازد. (ناظم الاطباء) : نشستند خوبان بربطنواز یکی عودسوز و یکی عودساز. فردوسی.
پارسی تازی شده بربوت بربت یکی از متداولترین و مهمترین سازهای دوره های گذشته تاریخ ایران و عرب. در ساختمان این ساز و جنس چوب واوتار آن دقت فراوان میشده. و آن طنبور مانندی است کاسه بزرگ و دسته کوتاه عود
پارسی تازی شده بربوت بربت یکی از متداولترین و مهمترین سازهای دوره های گذشته تاریخ ایران و عرب. در ساختمان این ساز و جنس چوب واوتار آن دقت فراوان میشده. و آن طنبور مانندی است کاسه بزرگ و دسته کوتاه عود
