- امیرآب(اَ)
میرآب. (از آنندراج). آنکه کار تقسیم آبهای ناحیتی باو محول است: گفت (یعقوب لیث) بمظالم بودی، گفتا بودم، گفت هیچکس از امیرآب گله کرد، گفت نه. (تاریخ سیستان). و رجوع به میرآب شود
معنی امیرآب - جستجوی لغت در جدول جو
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
دهی است از دهستان خروسلو بخش گرمی شهرستان اردبیل، واقع در 37هزارگزی باختری گرمی با 120 تن سکنه، آب آن از چشمه و راه آن مالرو است، (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 4)
مباشر و ناظر تقسیم آبها، (ناظم الاطباء)، باغبان که آب رسانی ذمۀ او باشد، (از غیاث)، آبران، آبرانه، قلاّد، آب بخش، آبیار، اویار، آن که آب را بخشد، (یادداشت مؤلف)، آن که بر سهمیۀ هر خانه یا باغ یا کشتزار از آب رود یا نهر یا قنات یا چشمه نظارت دارد و شغل او رساندن سهم آب هرکس به اوست در موعدهای مقرر:
چند بینی گردش دولاب را
سر برون کن هم ببین میراب را،
مولوی،
می شکافد سینه ام را عاقبت همچون صدف
می دهد گر قطره ای میراب این دریا مرا،
کلیم کاشی (از آنندراج)،
در بیان تفصیل شغل میراب دارالسلطنۀ اصفهان تعیین مادی سالاران و تنقیۀ انهار و جداول و رسانیدن آب زاینده رود به تمامی محال اصفهان که از آب رودخانه شرب می شود، (تذکرهالملوک چ دبیرسیاقی ص 50)، داروغۀ گذر دریاکه کشتیها به اختیار او باشد، (غیاث)
چند بینی گردش دولاب را
سر برون کن هم ببین میراب را،
مولوی،
می شکافد سینه ام را عاقبت همچون صدف
می دهد گر قطره ای میراب این دریا مرا،
کلیم کاشی (از آنندراج)،
در بیان تفصیل شغل میراب دارالسلطنۀ اصفهان تعیین مادی سالاران و تنقیۀ انهار و جداول و رسانیدن آب زاینده رود به تمامی محال اصفهان که از آب رودخانه شرب می شود، (تذکرهالملوک چ دبیرسیاقی ص 50)، داروغۀ گذر دریاکه کشتیها به اختیار او باشد، (غیاث)
شیر آب، شیر، شیرابه، شیر و لوله ای که آب از آن جریان یابد، (یادداشت مؤلف)، رجوع به شیر شود، در اصطلاح رختشویان، آب کم: شیرآب یا شیرآبه دادن به جامه ای که قبلاًآنرا با صابون شسته اند، کمی آب بر آن ریختن، یا در کمی آب بار دیگر شستن، آب کشیدن، (یادداشت مؤلف)
که زود انزال نکند، (یادداشت مؤلف) :
زین سرابونی، یک اندامی، درشتی، پردلی
مغ کلاهی مغ روی دیرآب زود افشاره ای،
سوزنی
زین سرابونی، یک اندامی، درشتی، پردلی
مغ کلاهی مغ روی دیرآب زود افشاره ای،
سوزنی
(کَ مَ)
لغت نامه دهخدا
دهی از دهستان درو فرامان است که در بخش مرکزی شهرستان کرمانشاهان واقع است و 135 تن سکنه دارد. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5)
نام ایستگاهی است بین شاهی و تهران و 300 تن سکنه دارد، (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 3)، قریۀ مهم بلوک آنند در ناحیۀ ولوپی سوادکوه و هیجدهمین ایستگاه راه آهن تهران - بندر شاه، (یادداشت بخط مرحوم دهخدا)، حد شمالی سوادکوه است و در زیرآب رود خانه راست پی و لوپی یکی میشود، (التدوین)
دهی از دهستان خسویه است که در بخش داراب شهرستان فسا واقع است و 538 تن سکنه دارد، (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 7)، رجوع به فارسنامۀ ناصری شود
دهی از دهستان خسویه است که در بخش داراب شهرستان فسا واقع است و 538 تن سکنه دارد، (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 7)، رجوع به فارسنامۀ ناصری شود
مجرایی است در ته مخزنهای آب که هنگام خالی کردن آب، آن را بگشایند، (فرهنگ عامیانۀ جمال زاده)، مخرجی دربسته در تک خزانه یاحوض یا آب انبار و غیره که به چاهی یا مغاکی منتهی میشود تا آنگاه که خواهند، آن را باز کنند و آبدان ازآب و لجن تهی شود، (از یادداشت بخط مرحوم دهخدا)،
- زیرآب زدن، باز کردن زیرآب تا آب مستعمل یا گنده فروشود، (از یادداشت بخط مرحوم دهخدا)،
- زیرآب کسی را زدن، اورا نزد کسی متهم کردن و بدین وسیله دست او را از عملی و جز آن کوتاه کردن، چاکری را پیش خواجه به غمازی منفور ساختن و سبب اخراج او شدن، (یادداشت بخط مرحوم دهخدا)، کسی را از سر کاری برداشتن و از خدمت معاف کردن یا بشدت بر ضرر و به ضد او اقدام کردن و او رابی آنکه بداند از جایی راندن، (فرهنگ عامیانۀ جمال زاده)،
-، عقاید عالمی را به کفر و زندقه نسبت کردن، رای او را با دلیلی تردید کردن، (یادداشت بخط مرحوم دهخدا)،
-، تعبیری است نظیر: کلک کسی را کندن و امثال آن که شاید بتوان آنرا حتی در مورد از میان برداشتن و از بین بردن کسی یا چیزی استعمال کرد، (فرهنگ عامیانۀ جمال زاده)
- زیرآب زدن، باز کردن زیرآب تا آب مستعمل یا گنده فروشود، (از یادداشت بخط مرحوم دهخدا)،
- زیرآب کسی را زدن، اورا نزد کسی متهم کردن و بدین وسیله دست او را از عملی و جز آن کوتاه کردن، چاکری را پیش خواجه به غمازی منفور ساختن و سبب اخراج او شدن، (یادداشت بخط مرحوم دهخدا)، کسی را از سر کاری برداشتن و از خدمت معاف کردن یا بشدت بر ضرر و به ضد او اقدام کردن و او رابی آنکه بداند از جایی راندن، (فرهنگ عامیانۀ جمال زاده)،
-، عقاید عالمی را به کفر و زندقه نسبت کردن، رای او را با دلیلی تردید کردن، (یادداشت بخط مرحوم دهخدا)،
-، تعبیری است نظیر: کلک کسی را کندن و امثال آن که شاید بتوان آنرا حتی در مورد از میان برداشتن و از بین بردن کسی یا چیزی استعمال کرد، (فرهنگ عامیانۀ جمال زاده)
سیراب، ضد تشنه یعنی کسی و چیزی که از آب سیر باشد، (آنندراج) (غیاث)، ریان، (منتهی الارب) (دهار) :
ز تخم ستمکاره افراسیاب
نباید که تشنه شود سیرآب،
فردوسی،
خوی گرفته لالۀ سیرابش از تف نبید
خیره گشته نرگس موژانش از خواب خمار،
(منسوب به فرخی)،
زمین خشک شد سیرآب و باغ زرد شد اخضر
هوای تیره شد روشن جهان پیر شد برنا،
مسعودسعد،
ماه دوهفته ندارد قد و چشم و رخ و زلف
عرعر و نرگس سیرآب و گل سوری و آس،
سوزنی،
فردا به بهشت گشته سیرآب
در کوثر مصطفات جویم،
خاقانی،
نمک در دیدۀ بیخواب میکرد
ز نرگس لاله را سیرآب میکرد،
نظامی،
چشمۀ مهتاب تو سردی گرفت
لالۀ سیرآب تو زردی گرفت،
نظامی،
چو سیرآب خواهی شدن ز آب جوی
چرا ریزی از بهر برف آبروی،
سعدی،
ترا حکایت ما مختصر بگوش آید
که حال تشنه نمیدانی ای گل سیرآب،
سعدی،
آری نیلی کز اوست سبطی سیرآب
خون شود آبش بکام قبطی ابتر،
قاآنی،
، تازه وآبدار، (آنندراج)، شاداب:
هر سوءالی کز آن گل سیرآب
دوش کردم همه بداد جواب،
عنصری،
لؤلؤ سیراب اقاصی ثغور نواحی آن متبسم و از بوی گل ... (ترجمه محاسن اصفهان)،
دایم گل این بستان سیرآب نمی ماند
دریاب ضعیفان را در وقت توانایی،
حافظ،
،
غذایی است که از امعای حیوانات مثل بز و گوسفند با آب سازند و در آن سیر کنند و فقرا خورند، (آنندراج) (انجمن آرا)، اشکنبه، شکنبه، سختو:
بهر سیرآب و پاچه و سنگک
خویشتن را زنند بر چنگک،
یحیی شیرازی (از آنندراج)،
یکی ببوی کباب من آمده سرمست
یکی ز کاسۀ سیرآب من شده مخمور،
بسحاق اطعمه
ز تخم ستمکاره افراسیاب
نباید که تشنه شود سیرآب،
فردوسی،
خوی گرفته لالۀ سیرابش از تف نبید
خیره گشته نرگس موژانش از خواب خمار،
(منسوب به فرخی)،
زمین خشک شد سیرآب و باغ زرد شد اخضر
هوای تیره شد روشن جهان پیر شد برنا،
مسعودسعد،
ماه دوهفته ندارد قد و چشم و رخ و زلف
عرعر و نرگس سیرآب و گل سوری و آس،
سوزنی،
فردا به بهشت گشته سیرآب
در کوثر مصطفات جویم،
خاقانی،
نمک در دیدۀ بیخواب میکرد
ز نرگس لاله را سیرآب میکرد،
نظامی،
چشمۀ مهتاب تو سردی گرفت
لالۀ سیرآب تو زردی گرفت،
نظامی،
چو سیرآب خواهی شدن ز آب جوی
چرا ریزی از بهر برف آبروی،
سعدی،
ترا حکایت ما مختصر بگوش آید
که حال تشنه نمیدانی ای گل سیرآب،
سعدی،
آری نیلی کز اوست سبطی سیرآب
خون شود آبش بکام قبطی ابتر،
قاآنی،
، تازه وآبدار، (آنندراج)، شاداب:
هر سوءالی کز آن گل سیرآب
دوش کردم همه بداد جواب،
عنصری،
لؤلؤ سیراب اقاصی ثغور نواحی آن متبسم و از بوی گل ... (ترجمه محاسن اصفهان)،
دایم گل این بستان سیرآب نمی ماند
دریاب ضعیفان را در وقت توانایی،
حافظ،
،
غذایی است که از امعای حیوانات مثل بز و گوسفند با آب سازند و در آن سیر کنند و فقرا خورند، (آنندراج) (انجمن آرا)، اشکنبه، شکنبه، سختو:
بهر سیرآب و پاچه و سنگک
خویشتن را زنند بر چنگک،
یحیی شیرازی (از آنندراج)،
یکی ببوی کباب من آمده سرمست
یکی ز کاسۀ سیرآب من شده مخمور،
بسحاق اطعمه
(اَ)
لغت نامه دهخدا
یکی از دهستانهای بخش لاریجان شهرستان آمل. این دهستان در قسمت شمال خاوری بخش واقع شده و منطقه ایست کوهستانی و دارای هوای سردسیر. آب آن از چشمه سار و محصول آن غلات، لبنیات، انگور، گردو و عسل. این دهستان دارای ده آبادی و 2000 تن جمعیت است. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 3)
دهی است از بخش مرکزی شهرستان شیراز با 105 تن سکنه. آب آن از قنات و محصول آن غلات، پنبه و صیفی است. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 7)
دهی است از بخش مرکزی شهرستان شیراز با 105 تن سکنه. آب آن از قنات و محصول آن غلات، پنبه و صیفی است. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 7)
(اَ)
لغت نامه دهخدا
از دههای لاریجان است. (از سفرنامۀ مازندران و استرآباد رابینو ص 114 متن انگلیسی و ص 154 ترجمه فارسی)
(اَ)
لغت نامه دهخدا
دهی است از بخش قیدار شهرستان زنجان با 379 تن سکنه. آب آن از رود محلی است. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 2)
(اَ)
لغت نامه دهخدا
دهی است از بخش شهرستان خرم آباد با 240 تن سکنه. آب آن از چشمه و محصول آن غلات است. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 6)
(اَ دِهْ)
لغت نامه دهخدا
دهی است از بخش بندی شهرستان بابل با 195 تن سکنه. آب از چشمۀ بولک و محصول آن برنج و غلات است. (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 3)
(اَ)
لغت نامه دهخدا
امیرزاده. شاهزاده. میرزا: عازم اردوی پادشاه بودند و پادشاه ا میرزا شاهرخ بوده به سمرقند رفته بود. (مزارات کرمان ص 43). ورجوع به همین کتاب ص 45 و 54 و 108، و میرزا شود
(اَ)
لغت نامه دهخدا
یعضید. خندریلی. سرالیهالحمار. (یادداشت مؤلف). علف خبرکش. (فرهنگ فارسی معین). رجوع به خندریلی و یعضید شود
(اَ ری یَ)
لغت نامه دهخدا
نام محلی در 145700 گزی تهران بفاصله 3400 گزی سرچمن بین تهران و شاهی. (یادداشت مؤلف)
(اَ)
لغت نامه دهخدا
دریاسالار. (تاریخ تمدن اسلام جرجی زیدان ترجمه جواهرکلام ج 1 ص 201). سردار لشکر بحری. (ناظم الاطباء). دریابیگ. امیرالبحر
(پَ)
لغت نامه دهخدا
ماءالجبن. (ذخیرۀ خوارزمشاهی). و آن آبی است که از پنیر تر برمی آید: پس پنیرآب که بسکنجبین افتیمون کرده باشند بکار دارند. (ذخیرۀ خوارزمشاهی).
پنیرآب دادن نشاید به میش
که یابد در او قطرۀ خون خویش.
نظامی
پنیرآب دادن نشاید به میش
که یابد در او قطرۀ خون خویش.
نظامی
کسی که متصدی تقسیم آب مشترک است وآب را بخانه ها باغها مزارع و غیره رساند آبیار
امیر بودن، امارت، حکمرانی، سرداری، سالاری، سروری، بزرگی، منسوب به امیر، آهنگی که بدان دوبیتی های امیر پازاواری مازندرانی را خوانند، نوعی ترمه که به دستور میرزا تقی خان امیر
امارت، تسلط، حکومت، سلطنت، کیایی، پادشاهی، سالاری، سرداری
از توابع دهستان بندپی بابل