معنی احتزاز در لغت نامه دهخدا

بریدن. (منتهی الارب)

معنی احتزاز - جستجوی لغت در جدول جو

احتزاز(صَ)

لغت نامه دهخدا

احتزاز

فرهنگ لغت هوشیار

احتیاز

گرد آوردن، در اختیار گرفتن

فرهنگ فارسی عمید

اهتزاز

جنبیدن و تکان خوردن چیزی در جای خود، مثل تکان خوردن بیرق و شاخۀ درخت، شادمانی کردن

فرهنگ فارسی عمید

احتراز

دوری کردن از کسی یا چیزی، پرهیز کردن، ملاحظه

فرهنگ فارسی عمید

احتلاز

احتلاز حق، گرفتن آن. (منتهی الارب) ، جنگیدن دو خروس با یکدیگر: احتمش الدیکان. (منتهی الارب) ، برافروختن از خشم. خشم گرفتن. (زوزنی)

لغت نامه دهخدا

اغتزاز

(اِ)

خاص کردن. یقال: اغتزّ به، ای اختص من بین اصحابه. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء). خاص کردن و خاص شدن. (آنندراج). خاص کردن کسی را از میان یاران: اغتز به، اختصه من بین اصحابه. (از اقرب الموارد)

لغت نامه دهخدا

احتزاک

(صَ نَ پَ رَ)

احتزاک بثوب، درپوشیدن جامه و بخود پیچیدن آن را. (منتهی الارب). جامه پوشیدن، آکندن چیزی بچیزی، در خود پیچیدن. (منتهی الارب). اعتباء، پنبه در خود گرفتن زن حایض. (منتهی الارب). پنبه برداشتن دشتان. پنبه برگرفتن زن گاه ناپاکی

لغت نامه دهخدا

احتزال

(صَ نَ شِ کَ)

تصحیف احتزاک است

لغت نامه دهخدا

احتزام

(صَ / صِ نَ / نُو بَ فَ / فِ کَ)

تنگ بسته شدن بر ستور، فی الفور حاضر آمدن بر آواز. اجابت بسرعت، استعداد و جمع لشکر. آماده و مهیا کردن: چند روز مهلت خواست که با غزنه رود و به احتشاد لشکر و استعداد اهبت قیام نماید. (ترجمه تاریخ یمینی). به استعداد کار و استجماع و احتشاد لشکر مشغول بودند. (ترجمه تاریخ یمینی). بعقد ارباب رنود و احتشاد جنود اشارت راند. (جهانگشای جوینی). و روی به استعداد کار و احتشاد کارزار آوردند. (جهانگشای جوینی) ، آماده و مهیا شدن

لغت نامه دهخدا

احتزان

(صَ اَ)

تحازن. اندوهگین شدن. (مجمل اللغه) (منتهی الارب). در اندوه افکندن

لغت نامه دهخدا

احتفاز

(صَ / صُو مَ عَ / عِ)

آماده شدن.

لغت نامه دهخدا

احتیاز

(طَ فُ)

گرد آوردن چیزی و محیط شدن بر. جمع کردن. (تاج المصادر) : چون سخن بذکر اکتناز و احتیاز زر و سیم رسیدی فرمودی. (جهانگشای جوینی).

لغت نامه دهخدا

ابتزاز

گرفتن و ربودن چیزی به ستم. نزع. انتزاع. سلب. غصب. غلبه، کثرت حظوظ کوکبی دربرجی و در این صورت این کوکب را مبتزّعلیه گویند

لغت نامه دهخدا

ارتزاز

(فَ)

ترنجیده شدن.

لغت نامه دهخدا

اعتزاز

(هََ وَ)

عزیز شدن. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (آنندراج) (تاج المصادر بیهقی) (المصادر زوزنی). و با حرف ’باء’ متعدی شود، یقال: اعتز بفلان، ای عد نفسه عزیزه به. (منتهی الارب) :
وآن قلم اندر بنانش گه معز و گه مذل
دشمنان زو بامذلت، دوستان بااعتزاز.
منوچهری.
کرا جامۀ عز ببرید دنیا
بدین بازگردد بدو اعتزازش.
ناصرخسرو.
از سر اعتزاز بعزت ملک و اعتزاز بنخوت پادشاهی از او سخنهای نالایق حادث میگشت. (ترجمه تاریخ یمینی ص 340) ، چنگ درزدن. (المصادر زوزنی) (ناظم الاطباء) (تاج المصادر بیهقی). چنگ درزدن. تمسک. (منتهی الارب). دست بچیزی زدن. (ازاقرب الموارد). چنگ درزدن بچیزی. (ناظم الاطباء) (آنندراج). چنگ زدن. (یادداشت مؤلف) : و اعتصموا بحبل اﷲ جمیعاً (قرآن 103/3) ، ای تمسکوا. (از منتهی الارب) (ناظم الاطباء). توسل. تمسک. دست اندرزدن به. دست درزدن به. (یادداشت مؤلف) ، ملازم بودن با یار و رفیق خود، پناه بردن بکسی از شرور و مکروه. (از اقرب الموارد) ، دست زدن سوار بچیزی که بر رحل و زین جهت گرفتن سازند. (آنندراج) (منتهی الارب) (ناظم الاطباء). دست در چیزی زدن از خوف افتادن. (یادداشت مؤلف)

لغت نامه دهخدا

احتجاز

(صَ نِ)

به حجاز درآمدن. (منتهی الارب). به حجاز رفتن. (تاج المصادر) ، پیروی کردن، بجا آوردن حکم: احتذی مثاله، بر نهاد وی کار کرد، بکسی پی بردن

لغت نامه دهخدا

ایتزاز

(اِ تِ)

ائتزاز. سخت جوشیدن دیگ یا بجوش آمدن. (منتهی الارب) (آنندراج) (از ناظم الاطباء) : ائتزت القدر، غلیان آن شدید شد. (از اقرب الموارد) ، رام کردن. (از اقرب الموارد) (از ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا

اختزاز

(عَ کَ / کِ)

به تیر و نیزه دوختن، خاص گردیدن. یگانه و خاص شدن، وابسته و خاص شدن، تفضیل. گزیده کردن. بگزیدن، برگزیده شدن، دوستی و یگانگی کردن، مؤلف کشاف اصطلاحات الفنون آرد: اختصاص، فی اللغه امتیاز بعض الجمله بحکم. و عند بعض اهل البیان هو الحصر. و بعضهم فرق بینهما. و یجی ٔ فی لفظالقصر. قال النحاه من المواضع الذی یضمر فیها الفعل قیاساً باب الاختصاص علی طریقه النداء بان یکون منقولا. و ذلک بان یذکر المتکلم اولا ضمیر المتکلم. و یؤتی بعده بلفظ ای و یجری مجراه فی النداء من ضمه والاتیان بعده بهاءالتنبیه. و وضعه بذی اللام. او یذکر بعد ضمیرالمتکلم فی مقام لفظ ای اسم مضاف دال علی مفهوم ذلک الضمیر. و ذلک اما ان یکون لمجرد بیان المقصود بذلک الضمیر نحو انا افعل کذا ایها الرجل، ای انا افعل کذا مختصاً من بین الرجال بفعله فان قولک ایها الرجل لتوکید الاختصاص. لان الاختصاص قد وقع اولا بقولک انا و لیس بنداء لان المراد بصیغه ای هو ما دل علی ضمیرالمتکلم السابق لاالمخاطب. فهو ای قولک ایها الرجل فی محل النصب. لانه حال فی تقدیر مختصاً من بین الرجال. و حکمه فی الاعراب و البناء حکم المنادی. لان کل ما انتقل من باب الی باب فاعرابه علی حسب ما کان علیه. او یکون لبیان المفهوم من الضمیر مع افتخار. نحو: انا اکرم الضیف ایها الرجل. و کذا انا معشرالعرب نفعل کذا. فان المعشر المضاف الی العرب فیه قائم مقام ای فی محل النصب علی الحال و دال علی مفهوم ضمیرالمتکلم. و علی الافتخار ایضاً او مع التصاغر نحو: انا المسکین ایها الرجل و یجب حذف حرف النداء فی باب الاختصاص و قد یکون الاختصاص علی غیر طریقه النداء بان لایکون منقولا عنه. نحو: نحن العرب اقرب الناس للضیف. فانه لیس منقولا من النداء لان المنادی لایکون معرفاً باللام. فیکون نصبه بفعل مقدر ای اخص العرب. و لایجوز اظهاره. کذا فی العباب

لغت نامه دهخدا

اکتزاز

(اِ تِ)

درترنجیده شدن. (از منتهی الارب) (از ناظم الاطباء) (آنندراج) (از اقرب الموارد). انقباض. (یادداشت مؤلف) ، گماریدن. (تاج المصادر بیهقی). خندیدن. تبسم کردن. (از یادداشت مؤلف) (از متن اللغه)

لغت نامه دهخدا

اهتزاز

(اِ تِ)

درخشیدن ستاره به وقت فرو شدن.

لغت نامه دهخدا

افتزاز

(اِ)

چیره گردیدن. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء). چیره شدن. (از اقرب الموارد)

لغت نامه دهخدا

اجتزاز

(شِ / شَ رَ / رِ)

جزّ. (زوزنی). بریدن پشم. فریز کردن (موی). بیرین کردن: اجتزّ الشعر. (منتهی الارب).

لغت نامه دهخدا

ائتزاز

(اِ تی)

رجوع به ایتزاز شود

لغت نامه دهخدا

احتراز

(صُ طَ لَ)

پرهیز کردن. پرهیزیدن. خویشتن را از چیزی نگاه داشتن. (زوزنی). تحرّز. اجتناب. تحفظ. دوری جستن. خویشتن رابگوشه داشتن. خویشتن داری. گریز. پرهیز:
بحجت نگه کن که در دین و دنیا
چگونه است از این ناکسان احترازش.
ناصرخسرو.
کنی ار احتراز وقتش نیست
ور کنی اضطراب جایش هست.
مسعودسعد.
از رنجانیدن جانوران احتراز نمودم. (کلیله و دمنه). و تأکیدی رفت که از راههای شارع احتراز واجب بیند. (کلیله و دمنه). و برزویه را مثال داد مؤکد بسوگند که بی احتراز در باید رفت. (کلیله و دمنه). و اظهار آنچه بندامت کشد احتراز واجب و لازم شمردن. (کلیله و دمنه).
هین مکن زین پس فرا گیر احتراز
که ز بخشایش در توبه ست باز.
مولوی.
حکما... گفته اند... بلا گرچه مقدور، از ابواب دخول آن احتراز واجب. (گلستان).
و ممال آن احتریز است:
ز دشمن بهر حال کن احتریز.
سعدی.
و رجوع به احتریز شود.
- احتراز کردن، اجتناب کردن:
حذر ز ف تنه آن چشم نیم باز کنید
ز میزبان سیه کاسه احتراز کنید.
صائب