نشانه ها آثار علوی: پدیده های هواشناسی مانند رعد و برق، صاعقه، باران، برف و باد، کائنات جو آثار سفلی: پدیده های زمین شناسی مانند چشمه ها، آتش فشان ها، کوه ها و معادن
نشانه ها آثار عِلوی: پدیده های هواشناسی مانند رعد و برق، صاعقه، باران، برف و باد، کائناتِ جَو آثار سِفلی: پدیده های زمین شناسی مانند چشمه ها، آتش فشان ها، کوه ها و معادن
جمع واژۀ اثر و اثر، نشانه ها، علامات، چیزها که از کسی بر جای ماند، آسال: ای فخر آل اردشیر ای مملکت را ناگزیر ای همچنان چون جان و تن آثار و افعالت هژیر، دقیقی، چنین کنند بزرگان چو کرد باید کار چنین نماید شمشیر خسروان آثار، عنصری، آن رسوم و آثار ستوده هیچ جای نیست، (تاریخ بیهقی)، پادشاهان را چون نیکوسیرت و نیکوآثار باشند طاعت باید داشت، (تاریخ بیهقی)، آنکه آثار همتش بسته ست گردن دین و ملک را زیور، مسعودسعد، و تو اگرچه مراد خویش مستور میداشتی من آثار آن میدیدم، (کلیله و دمنه)، و یکی از آثار باقی آن پادشاه حضرت بغداد است، (کلیله و دمنه)، آنچنان آثار مرضیه و مساعی حمیده که در تقدیم ابواب عدل و سیاست سلطان ماضی ... ابوالقاسم محمود است، (کلیله و دمنه)، آثار و دلائل آن حیرت می بینم، (کلیله و دمنه)، آنگاه در آثار و نتائج علم طب تأملی کردم، (کلیله و دمنه)، احادیث و اخبار مأثوره، سنن، واهل حدیث آنچه را که از پیغمبر مأثور است خبر و آنچه را از صحابه منقول است اثر گویند، لوازمی که معلل بیک چیز باشند یعنی علت آنها یک چیز باشد، (تعریفات میرسید شریف)، جمع واژۀ ثأر، به معنی خونخواهی، کینه جوئی، - آثار سفلی، آثار طبایع و عناصر چهارگانه، - آثار علوی، اثرهای افلاک و کواکب
جَمعِ واژۀ اَثَر و اِثْر، نشانه ها، علامات، چیزها که از کسی بر جای ماند، آسال: ای فخر آل اردشیر ای مملکت را ناگزیر ای همچنان چون جان و تن آثار و افعالت هژیر، دقیقی، چنین کنند بزرگان چو کرد باید کار چنین نماید شمشیر خسروان آثار، عنصری، آن رسوم و آثار ستوده هیچ جای نیست، (تاریخ بیهقی)، پادشاهان را چون نیکوسیرت و نیکوآثار باشند طاعت باید داشت، (تاریخ بیهقی)، آنکه آثار همتش بسته ست گردن دین و ملک را زیور، مسعودسعد، و تو اگرچه مراد خویش مستور میداشتی من آثار آن میدیدم، (کلیله و دمنه)، و یکی از آثار باقی آن پادشاه حضرت بغداد است، (کلیله و دمنه)، آنچنان آثار مرضیه و مساعی حمیده که در تقدیم ابواب عدل و سیاست سلطان ماضی ... ابوالقاسم محمود است، (کلیله و دمنه)، آثار و دلائل آن حیرت می بینم، (کلیله و دمنه)، آنگاه در آثار و نتائج علم طب تأملی کردم، (کلیله و دمنه)، احادیث و اخبار مأثوره، سنن، واهل حدیث آنچه را که از پیغمبر مأثور است خبر و آنچه را از صحابه منقول است اثر گویند، لوازمی که معلل بیک چیز باشند یعنی علت آنها یک چیز باشد، (تعریفات میرسید شریف)، جَمعِ واژۀ ثأر، به معنی خونخواهی، کینه جوئی، - آثار سفلی، آثار طبایع و عناصر چهارگانه، - آثار علوی، اثرهای افلاک و کواکب
اذیت، آسیب، گزند، برای مثال آزار بیش زاین گردون بینی / گر تو به هر بهانه بیازاری (رودکی - ۵۱۱) عملی که موجب رنجش دیگری شود، رنجش، بن مضارع آزردن و آزاردن، پسوند متصل به واژه به معنای آزارنده مثلاً دل آزار، زیردست آزار، مردم آزار، بیماری، ناخوشی، درد و مرض، ناراحتی، کدورت، کینه آزار تلخه: بیماری یرقان، زردی آزار دادن: رنج دادن، آزار کردن، اذیت کردن، آزردن
اذیت، آسیب، گزند، برای مِثال آزار بیش زاین گردون بینی / گر تو به هر بهانه بیازاری (رودکی - ۵۱۱) عملی که موجب رنجش دیگری شود، رنجش، بن مضارعِ آزردن و آزاردن، پسوند متصل به واژه به معنای آزارنده مثلاً دل آزار، زیردست آزار، مردم آزار، بیماری، ناخوشی، درد و مرض، ناراحتی، کدورت، کینه آزار تلخه: بیماری یرقان، زردی آزار دادن: رنج دادن، آزار کردن، اذیت کردن، آزردن
نم و رطوبت که به زمین یا در چیزی فروبرود و اثر آن باقی بماند، برای مثال عقیق زار شده ست آن زمین ز بس که ز خون / به روی دشت و بیابان فزون شده ست آغار (عنصری - ۷۵)، نم و رطوبت که از کوزه و مانند آن بیرون تراود، برای مثال از خاطر پرعلم سخن ناید جز خوب / از پاک سبو پاک برون آید آغار (ناصرخسرو - ۳۷۷)
نم و رطوبت که به زمین یا در چیزی فروبرود و اثر آن باقی بماند، برای مِثال عقیق زار شده ست آن زمین ز بس که ز خون / به روی دشت و بیابان فزون شده ست آغار (عنصری - ۷۵)، نم و رطوبت که از کوزه و مانند آن بیرون تراود، برای مِثال از خاطر پرعلم سخن ناید جز خوب / از پاک سبو پاک برون آید آغار (ناصرخسرو - ۳۷۷)
ماه سوم تقویم شمسی کشورهای عربی، بعد از شباط و قبل از نیسان، مطابق ماه مارس فرنگی. از ماه های سال سریانی یا رومی، ماه اول بهار، برای مثال این هنوز اول آذار جهان افروز است / باش تا خیمه زند دولت نیسان و ایار (سعدی۲ - ۶۴۶)
ماه سوم تقویم شمسی کشورهای عربی، بعد از شباط و قبل از نیسان، مطابق ماه مارس فرنگی. از ماه های سال سُریانی یا رومی، ماه اول بهار، برای مِثال این هنوز اول آذار جهان افروز است / باش تا خیمه زند دولت نیسان و ایار (سعدی۲ - ۶۴۶)
گرد و خاک، غبار، برای مثال از آوار اسبان و گرد سپاه / بشد روشنایی ز خورشید و ماه (فردوسی - لغت نامه - آوار)، خاک، سنگ، آجر، گچ، تیر و دیگر مصالح ساختمانی که هنگام خراب شدن بنا فرومی ریزد، ویران غارت، چپاول، برای مثال باد گویی نافه های تبتستان بر درید / باغ گویی کاروان شوشتر آوار کرد (فرخی - ۴۲۷)، آزار، رنج، ستم، فساد، بی نظم آواره، برای مثال به من سپرد و ز من بستدند فرعونان / شدم به عجز و ضرورت ز خانمان آوار (مسعودسعد - ۲۲۷)
گرد و خاک، غبار، برای مِثال از آوار اسبان و گرد سپاه / بشد روشنایی ز خورشید و ماه (فردوسی - لغت نامه - آوار)، خاک، سنگ، آجر، گچ، تیر و دیگر مصالح ساختمانی که هنگام خراب شدن بنا فرومی ریزد، ویران غارت، چپاول، برای مِثال باد گویی نافه های تبتستان بر درید / باغ گویی کاروان شوشتر آوار کرد (فرخی - ۴۲۷)، آزار، رنج، ستم، فساد، بی نظم آواره، برای مِثال به من سپرد و ز من بستدند فرعونان / شدم به عجز و ضرورت ز خانمان آوار (مسعودسعد - ۲۲۷)
ماده ای مرکب از نشاسته، کتیرا و مانند آنکه به پارچه یا کاغذ می زنند تا محکم، سفت و براق شود گلی درشت و پر برگ به رنگ های مختلف سفید، زرد، سرخ کم رنگ که بلندی بوته اش به نیم متر می رسد و آن را در باغچه ها می کارند و گیاه یک ساله است
ماده ای مرکب از نشاسته، کتیرا و مانند آنکه به پارچه یا کاغذ می زنند تا محکم، سفت و براق شود گلی درشت و پُر برگ به رنگ های مختلف سفید، زرد، سرخ کم رنگ که بلندی بوته اش به نیم متر می رسد و آن را در باغچه ها می کارند و گیاه یک ساله است
ترشی، هر چیز خوردنی که آن را در آب لیمو یا سرکه خیسانیده باشند و طعمش ترش شده باشد مثلاً آجیل آچار، چاشنی، برای مثال آچار سخن چیست معانی و عبارت / نونو سخن آری چو فراز آمدت آچار (ناصرخسرو - ۳۷۷) ابزار فلزی برای باز و بسته کردن پیچ و مهره
ترشی، هر چیز خوردنی که آن را در آب لیمو یا سرکه خیسانیده باشند و طعمش ترش شده باشد مثلاً آجیل آچار، چاشنی، برای مِثال آچار سخن چیست معانی و عبارت / نونو سخن آری چو فراز آمدت آچار (ناصرخسرو - ۳۷۷) ابزار فلزی برای باز و بسته کردن پیچ و مهره
ترکی دست افزار (آچار برابر با پرورده ها و ترشی ها و زمین پست یا سراشیب پارسی است) انواع پرورده ها و ترشیها در آب لیمو و سرکه و مانند آن انواع ترشی آلات، زمین پست و بلند و سراشیب، درهم آمیخته ضم کرده. یا آجیل آچار. آجیلی که بدان زعفران و آب لیمو و گلپر زنند. کلید هر قفل، آلتی فلزی که بوسیله آن مهره های آهنین را باز کنند، قلم حکاکی درفش یا سنبک حکاکی. یا آچار پیچ گوشتی. آلتی فلزی که بوسیله آن پیچ را باز کنند
ترکی دست افزار (آچار برابر با پرورده ها و ترشی ها و زمین پست یا سراشیب پارسی است) انواع پرورده ها و ترشیها در آب لیمو و سرکه و مانند آن انواع ترشی آلات، زمین پست و بلند و سراشیب، درهم آمیخته ضم کرده. یا آجیل آچار. آجیلی که بدان زعفران و آب لیمو و گلپر زنند. کلید هر قفل، آلتی فلزی که بوسیله آن مهره های آهنین را باز کنند، قلم حکاکی درفش یا سنبک حکاکی. یا آچار پیچ گوشتی. آلتی فلزی که بوسیله آن پیچ را باز کنند
