محمد بن احمد بن محمد علیش مالکی مغربی اشعری شاذلی ازهری. مکنی به ابوعبدالله. وی از علمای مالکی اواخر قرن 13 هجری قمری و اصل او از طرابلس غرب بود و در رجب سال 1217 هجری قمری در قاهره متولدشد و در ازهر تحصیل کرد و در سال 1245 هجری قمری در جامع ازهر به تدریس فقه مالکی پرداخت. وی متهم به همراهی قیام اعرابی شد و در حالی که در منزلش بستری بوداو را به بیمارستان زندان منتقل کردند و در نهم ذیحجۀ سال 1299 هجری قمری در آنجا درگذشت. او راست: 1- الایضاح فی الکلام علی البسمله الشریفه. 2- تدریب المبتدی و تذکرهالمنتهی، در فرائض مذاهب اربعه. 3- تقریب العقائد السنیه بالادله القرآنیه. 4- حاشیۀ شرح ایساغوجی شیخ الاسلام، در منطق، که آن را به نام ’القول المشرق علی شرح ایساغوجی فی المنطق’ نامیده است. 5- حاشیه بر رساله الصبان البیانیه، در علم بلاغت. 6- موصل الطلاب لمنح الوهاب فی قواعدالاعراب، که شرح قواعدالاعراب شیخ یوسف برناوی است. 7- هدایهالسالک الی اقرب المسالک، در فروع فقه مالکی. 8- هدایهالمرید لعقیدهالتوحید. که همه این کتب در قاهره بچاپ رسیده است. (از ریحانه الادب ج 3 ص 125 از معجم المطبوعات ص 1372 و معجم المؤلفین ج 9 ص 12). صاحب معجم المؤلفین به مآخذ ذیل نیز اشاره کرده است: فهرس المؤلفین بالظاهریه. هدیه العارفین بغدادی ج 2 ص 382. نفحهالبشام فی رحلهالشام قایاتی ص 6. معجم المطبوعات سرکیس ص 1372. فهرست الخدیویه ج 1 ص 385 و سایر مجلدات و صفحات. فهرس الازهریه ج 2 ص 383 و سایر مجلدات و صفحات. ایضاح المکنون بغدادی ج 1 ص 271 و سایر مجلدات و صفحات. الاعلام زرکلی ج 6 ص 244. اکتفاءالقنوع فندیک ص 495. مرآهالعصر زخوره ج 1 ص 196. الاّداب العربیه شیخو ج 2 ص 85. تاریخ آداب اللغه العربیۀ جرجی زیدان ج 4 ص 305 لقب عبدالله بن محمد بن احمد علیش. فقیه بود و در مصر متولد شد و در آنجا پرورش یافت و در سال 1294 هجری قمری درگذشت. او را رساله ای است در حساب و کتابی در منطق. (از معجم المؤلفین از الیواقیت الثمینۀ ازهری ج 1 ص 189)
