منسوب به عقل. هر امری که حس باطن را در آن مدخلیتی نباشد، آن را عقلی نامند، و این معنی بنا بر قول مشهور باشد. و گاه اطلاق شود بر چیزی که آن چیز و یا مادۀ آن به تمامی به یکی از حواس ظاهره ادراک نشود خواه جزئی از مادۀ آن چیز ادراک شده یا نشده باشد. (از کشاف اصطلاحات الفنون). مقابل حسی. و رجوع به عقل شود: نظر تیره در این راه نداند سر خویش ورچه رهبر بسوی عالم عقلی نظر است. ناصرخسرو. بحث عقلی گر در و مرجان بود آن دگر باشد که بحث جان بود. مولوی. - دلیل و حجت عقلی، برهانی که مبنای آن بر استدلال عقلی باشد، در مقابل دلیل نقلی. (از فرهنگ فارسی معین) : ظاهری راحجت از ظاهر برم پیش عاقل حجت عقلی برم. ناصرخسرو
