در اصطلاح شطرنج آن است که شاه شطرنج در برابر مهرۀ حریف افتد. (براهین العجم). شطرنج عری، یا مات عری، آن است که مهره ای میان شاه و رخ افتد که اگر آن را بردارند شاه کشت شود. (یادداشت مرحوم دهخدا). مهره ای که در میان شاه خود و رخ حریف حایل سازند برای حفاظت شاه از کشت، و برخاستن آن مشکل است. و چون شاه شطرنج در خانه خود بی حرکت شده باشد گویند شاه درعری است. آچمز. (از فرهنگ فارسی معین) : با بیدقیم و مات عری گشته شاه ما میر اجل نظارۀاحوال دان ماست. خاقانی. شه وقت عری شکار باشد بیدق همه زخم خوار باشد. خاقانی (تحفهالعراقین ص 201). کنون برآمد این ماه از وبال محاق کنون برون جست این شاه از بلای عری. میرزا محمدتقی سپهر
