طبیعت و طریقۀ هر چیز و کیفیت. (ناظم الاطباء). حال. وضع. طور. حالت. کیف. چونی. هویت. ماهیت. کیفیت: و کیفیت بود چون چگونگی چیزها. (کشف المحجوب سجستانی 17).... چگونگی حال قاید منجوق از وی پرسید. (تاریخ بیهقی). آنکه نداند چگونگیت نداند کهنه سرایا که تو ز بهر چرائی. ناصرخسرو. ... پیش از حدوث خطر و معاینۀ شر چگونگی آن را شناخته باشد. (کلیله و دمنه). رجوع به چگونه و کیفیت و چونی شود، شرح و تفسیر. شرح و توضیح. سرگذشت. (ناظم الاطباء) : ایارده، چگونگی پازند است. (صحاح الفرس). چنانکه بیارم چگونگی آن برجای خویش. (تاریخ بیهقی) ، حقیقت. (ناظم الاطباء). حاق مطلب. بیان واقع، (اصطلاح فلسفه) ابن سینا آن را بجای کیفیت بکار برده، همچنانکه ’چندی’ را نیز بجای کمیت آورده است: و این را چگونگی خوانند وبتازی کیفیت. (دانشنامۀ علایی چ خراسانی ج 1 ص 85). اﷲ را چگونگی نباشد. (کتاب المعارف)
