شهر معروف و پایتخت کشور فرانسه بر ساحل رود سن بفاصله قلیلی از ملتقای سن با مارن، کرسی ایالت سن و مرکز حکومت فرانسه و اسقف نشین آن، دارای دیوان کشور و انستیتو، ادارات و وزارتخانه های فرانسه در آنجا متمرکز است و مرکز تلاقی کلیۀ راه آهنها و خطوط تلگرافی کشور میباشد و بواسطۀ قلاع اطراف در نوع خود بی نظیر است، موزه های هنرهای متنوعه و علوم و فنون، دانشکده ها و مدارس عالیه، کتابخانه ها و ادارۀ ضبط اسناد عمومی، بانک فرانسه، بانک رهنی و استقراضی و دیگر مؤسسات عمومی بدانجاست، صنایع آن از جهت تنوع بسیار جالب توجه و از حیث کیفیت و اصالت و زیبائی قابل اهمیت میباشد از قبیل جواهرسازی، بازیچه های کودکان، دوخت البسه ازهر نوع، مد، پوست حیوانات، اشیاء صنعتی خاص و جز آن، پاریس مرکز هنرها و یکی از وسیعترین و غنی ترین و زیباترین شهرهای عالم و پس از لندن در اروپا از جملۀ بلاد پرجمعیت تر و پس از رم در کثرت و هم زیبائی ابنیۀ عالی مقام اول را حائز است، از مهمترین ابنیۀ آن: لوور، پاله روایال، انوالید، بورس، نوتردام، پانته ئون، مادلن، ستون و اندم، ترکادرو، شهرداری، طاق نصرت کارّوسل، طاق نصرت اتوال، دروازۀ سن دنیس، دروازۀ سن مارتن و جز آن، جمعیت پاریس نزدیک سه میلیون میباشد، در عهد سزار محوطه ای از پاریس که بعدها نوتردام در آن بنا شد ’لوتس’ نام داشت و ساکنان آن پاریزی ئی خوانده میشدند و همین نام است که بعدها به پایتخت فرانسه داده شد، پاریزی ئیان در برابر فرماندهان سزار در حدود سال 52 قبل از میلاد سخت مقاومت کرده اند، لوتس اندک اندک در سواحل سن وسعت یافت و در سال 451 میلادی سنت ژنویو آنرا از هجوم قبایل خونخوار هون محفوظ داشت، این شهر که بتدریج بنام پاریزی ئی ها بجای لوتس به پاریس شهرت یافته بود پایتخت کلوویس و بعد بدست نرمان ها خراب شد اهالی آن در سال 885م، 271/ بر هجری قمری نرمانها قیام کردند و 13 ماه در محاصره بودند، پاریس بعهد فیلیپ اوگوست آبادتر از پیش شد و اصلاحاتی در آن صورت گرفت، از آن جمله حصار استواری گرد آن برآوردند و این حصار در قرن چهاردهم و باز در دورۀ سلطنت لوئی سیزدهم بزرگتر شد، از میان پادشاهان فرانسه سن لوئی و شارل پنجم و فرانسوای اول و لوئی دوازدهم، به یاری ذوق سلیم و توجه کامل خود در زیبائی و تزیین پاریس بیش از دیگران شرکت کرده اند، لوئی چهاردهم ساختمانهای زیبای بسیار در این شهر ایجاد کرد و لوئی فیلیپ و ناپلئون سوم نیز در این راه بسی کوشیده اند، در سال 1814م، 1229/ هجری قمری متفقین به پاریس وارد شدند و در 1815م، 1230/ هجری قمری پروسیان و انگلیسیان بر آن دست یافتند، در سال 1856م، 1272/ هجری قمری معاهدۀ پاریس جنگ کریمه را پایان بخشید، در سالهای 1870- 1871م، / 1286- 1287 هجری قمری محاصرۀ پاریس و واقعۀ کمرّن روی داد، در جنگ جهانگیر اول 1914-1918م، / 1332-1336 هجری قمری پاریس دو بار مورد تهدید آلمانیان قرار گرفت یک بار در سال 1914م، پیش ازنخستین جنگ مارن و یک بار در بهار 1918 که آلمانیان آنرا با هواپیما و توپهای دورزن بمباران کردند، حصار مستحکم قدیمی پاریس از سال 1921م، / 1339 هجری قمری به بعد ویران شد، و در سال 1940 پس از شکست قوای فرانسه از آلمان بدست سپاهیان آلمان افتاد و در 1945م، به نیروی سپاهیان فرانسه امریکا و انگلیس رهائی یافت
