جامۀ نیم تنه زنان. نیم تنه زنانه، و امروز این کلمه بیشتر در روستاها مستعمل است. قسمی جامۀ کوتاه زنان که فقط نیمۀ تن را می پوشید: یل من یراق می خاد. (یادداشت مؤلف)
جامۀ نیم تنه زنان. نیم تنه زنانه، و امروز این کلمه بیشتر در روستاها مستعمل است. قسمی جامۀ کوتاه زنان که فقط نیمۀ تن را می پوشید: یل من یراق می خاد. (یادداشت مؤلف)
شجاع و دلیر و پهلوان و مبارز و جنگجوی پر زور و قوت. (ناظم الاطباء). شجاع و دلیر. (آنندراج). شجاع و دلاور و بهادر و پهلوان را گویند. (برهان). مرد مبارز. (لغت فرس اسدی). پهلوان و دلاور را گویند. (فرهنگ جهانگیری) : گر این هفت یل را به چنگ آوریم جهان پیش کاووس تنگ آوریم. فردوسی. بیامد سوی کاخ دستان فراز یل پهلوان رستم سرفراز. فردوسی. مگر پور دستان سام یلی گزین نامور رستم زابلی. فردوسی. به روز نبرد آن یل ارجمند به تیغ و به تیر و به گرز و کمند برید و درید و شکست و ببست یلان را سر و سینه و پای و دست. فردوسی. جایی که برکشند مصاف از پی مصاف وآهن سلب شوند یلان از پس یلان. فرخی. حاجت آمد به معاونت یلان غور. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 115). از آن ده دلاور یل نامدار که سالار بد هریکی بر هزار. اسدی. یلی شد که در خم خام کمند گسستی سر ژنده پیلان ز بند. اسدی. چو عهد عدو جرم آفاق تیره چو تیغ یلان روی مریخ احمر. ناصرخسرو. بخاستند یلان سپاه تو هریک چو طوس و نوذر و گرگین و بیژن و میلاد. مسعودسعد. هر کجا هست در اسلام یکی مهتر چیر هر کجا هست در اسلام یکی سرور یل. امیرمعزی. در رزم یلان پی نبردند در بزم سران پی کلاهند. خاقانی. ای خدیو ماه رخش، ای خسرو خورشیدچتر ای یل بهرام زهره، ای شه کیوان دها. خاقانی. کو آن سپه کشیدن و توران شکستنش یال یلان و گردن گردان شکستنش. خاقانی. سحرگهی که یلان تیغ برکشند چو صبح به عزم رزم کنند از برای کینه یساق. خاقانی. فلسفی مرد دین مپندارید حیز را جفت سام یل منهید. خاقانی. چهل پنجه هزاران مرد کاری گزین کرد از یلان کارزاری. نظامی. یلان کماندار و نخجیرزن غلامان باترکش و تیرزن. سعدی. چو شد رایت گرد یزدی پدید یل زوده از اصفهان هم رسید. نظام قاری. ، تناور و جسیم و قوی و توانا و زوردار. (ناظم الاطباء) ، رهایافته و آزادشده و مطلق العنان و بر سر خود گذاشته شده. (ناظم الاطباء). رهاکرده شده و به سر خود گردیده و مطلق العنان را گویند. (برهان). یله و رهاکرده ومطلق العنان. (از فرهنگ جهانگیری) (از فرهنگ اوبهی). یله. (یادداشت مؤلف). و رجوع به یله شود، اسبی که در فراخی چرا می کند. (ناظم الاطباء) ، چیزی را گویند که از چیزی آویخته باشند، چیزی که از چیزی برآمده باشد. (برهان) ، دلی که از غم و اندیشه فارغ باشد. (ناظم الاطباء) (برهان). دل فارغ از غم و اندیشه بود. (فرهنگ جهانگیری) ، سود و فایده. (ناظم الاطباء)
شجاع و دلیر و پهلوان و مبارز و جنگجوی پر زور و قوت. (ناظم الاطباء). شجاع و دلیر. (آنندراج). شجاع و دلاور و بهادر و پهلوان را گویند. (برهان). مرد مبارز. (لغت فرس اسدی). پهلوان و دلاور را گویند. (فرهنگ جهانگیری) : گر این هفت یل را به چنگ آوریم جهان پیش کاووس تنگ آوریم. فردوسی. بیامد سوی کاخ دستان فراز یل پهلوان رستم سرفراز. فردوسی. مگر پور دستان سام یلی گزین نامور رستم زابلی. فردوسی. به روز نبرد آن یل ارجمند به تیغ و به تیر و به گرز و کمند برید و درید و شکست و ببست یلان را سر و سینه و پای و دست. فردوسی. جایی که برکشند مصاف از پی مصاف وآهن سلب شوند یلان از پس یلان. فرخی. حاجت آمد به معاونت یلان غور. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 115). از آن ده دلاور یل نامدار که سالار بد هریکی بر هزار. اسدی. یلی شد که در خم خام کمند گسستی سر ژنده پیلان ز بند. اسدی. چو عهد عدو جرم آفاق تیره چو تیغ یلان روی مریخ احمر. ناصرخسرو. بخاستند یلان سپاه تو هریک چو طوس و نوذر و گرگین و بیژن و میلاد. مسعودسعد. هر کجا هست در اسلام یکی مهتر چیر هر کجا هست در اسلام یکی سرور یل. امیرمعزی. در رزم یلان پی نبردند در بزم سران پی کلاهند. خاقانی. ای خدیو ماه رخش، ای خسرو خورشیدچتر ای یل بهرام زهره، ای شه کیوان دها. خاقانی. کو آن سپه کشیدن و توران شکستنش یال یلان و گردن گردان شکستنش. خاقانی. سحرگهی که یلان تیغ برکشند چو صبح به عزم رزم کنند از برای کینه یساق. خاقانی. فلسفی مرد دین مپندارید حیز را جفت سام یل منهید. خاقانی. چهل پنجه هزاران مرد کاری گزین کرد از یلان کارزاری. نظامی. یلان کماندار و نخجیرزن غلامان باترکش و تیرزن. سعدی. چو شد رایت گرد یزدی پدید یل زوده از اصفهان هم رسید. نظام قاری. ، تناور و جسیم و قوی و توانا و زوردار. (ناظم الاطباء) ، رهایافته و آزادشده و مطلق العنان و بر سر خود گذاشته شده. (ناظم الاطباء). رهاکرده شده و به سر خود گردیده و مطلق العنان را گویند. (برهان). یله و رهاکرده ومطلق العنان. (از فرهنگ جهانگیری) (از فرهنگ اوبهی). یله. (یادداشت مؤلف). و رجوع به یله شود، اسبی که در فراخی چرا می کند. (ناظم الاطباء) ، چیزی را گویند که از چیزی آویخته باشند، چیزی که از چیزی برآمده باشد. (برهان) ، دلی که از غم و اندیشه فارغ باشد. (ناظم الاطباء) (برهان). دل فارغ از غم و اندیشه بود. (فرهنگ جهانگیری) ، سود و فایده. (ناظم الاطباء)
شب آخر پاییز و اول زمستان که مقارن است با ولادت حضرت عیسی و اول دی ماه، دراز ترین شب سال شمسی، کنایه از تاریک و طولانی، شب چلّه، شب یلدا برای مثال باد آسایش گیتی نزند بر دل تنگ / صبح صادق ندمد تا شب یلدا نرود (سعدی۲ - ۴۳۶)
شب آخر پاییز و اول زمستان که مقارن است با ولادت حضرت عیسی و اول دی ماه، دراز ترین شب سال شمسی، کنایه از تاریک و طولانی، شَبِ چِلِّه، شَبِ یَلدا برای مِثال باد آسایش گیتی نزند بر دل تنگ / صبح صادق ندمد تا شب یلدا نرود (سعدی۲ - ۴۳۶)
ترک کردن، رها کردن، واگذاشتن، وانهادن، واهشتن، واهلیدن، هلیدن، بدرود گفتن، چپ دادن برای مثال گله کرد باید به گیتی یله / تو را چون نباشد ز گیتی گله (فردوسی - ۲/۳۱۸)
ترک کردن، رها کردن، واگُذاشتَن، وانَهادَن، واهِشتَن، واهَلیدَن، هَلیدَن، بِدرود گُفتَن، چَپ دادَن برای مِثال گله کرد باید به گیتی یله / تو را چون نباشد ز گیتی گله (فردوسی - ۲/۳۱۸)
پارسی تازی گشته یلمه معین یلمه را ترکی دانسته برهان و غیاث یلمه را پارسی دانسته اند یلمه گونه ای جامه است لایه دار قبا جامه پوشیدنی: وچون آفتاب جهانتاب درنقطه حمل که بیت الشرف اوست بنفخات نسیم بهاری وقطرات مدامع ابرآزاری زمین را سندس اخضر و کوهسار را یلمق احمر
پارسی تازی گشته یلمه معین یلمه را ترکی دانسته برهان و غیاث یلمه را پارسی دانسته اند یلمه گونه ای جامه است لایه دار قبا جامه پوشیدنی: وچون آفتاب جهانتاب درنقطه حمل که بیت الشرف اوست بنفخات نسیم بهاری وقطرات مدامع ابرآزاری زمین را سندس اخضر و کوهسار را یلمق احمر
