- گلناک
گل آلود، پرگل، برای مثال در خلایق روح های پاک هست / روح های تیرۀ گلناک هست (مولوی - ۶۳۸) ، تیره
معنی گلناک - جستجوی لغت در جدول جو
- گلناک (گِ / گُ)
حصار قلعه. (برهان). بازوی دژ یعنی قلعه و بازوی دژ تصحیف خوانی شده است و در لغت کشف اللغات گلشانک به معنی بازوی درآمده. (آنندراج)
- گلناک (گِ)
کدر و گل آلوده و پر از گل. (ناظم الاطباء) : ردغ، جای گلناک. وثیخه، زمین گلناک. مکان طان، جای گلناک. ارض متظرمطه، زمین سخت گلناک. (منتهی الارب) :
دل ز پایۀ حوض تن گلناک شد
تن ز آب حوض دلها پاک شد.
مولوی (مثنوی چ نیکلسن دفتر2 ص 321).
در خلایق روحهای پاک هست
روحهای تیره گلناک هست.
مولوی
دل ز پایۀ حوض تن گلناک شد
تن ز آب حوض دلها پاک شد.
مولوی (مثنوی چ نیکلسن دفتر2 ص 321).
در خلایق روحهای پاک هست
روحهای تیره گلناک هست.
مولوی
- گلناک (گُ)
گلزار و گلستان و باغ گل سرخ. (ناظم الاطباء)
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
(دخترانه)
فرهنگ نامهای ایرانی
گل انار، شکوفه انار، گل درخت انار که سرخ رنگ است، از شخصیتهای شاهنامه، نام همسر اردشیر بابکان پادشاه ساسانی
(گَ لَمْ بَ)
لغت نامه دهخدا
دهی است از دهستان عرب خانه بخش شوسف شهرستان بیرجند، واقع در 95هزارگزی شمال باختری شوسف، سر راه مالرو عمومی گیو به شوسف. هوای آن معتدل و دارای 130 تن سکنه است. آب آن از قنات و محصول آن غلات است. شغل اهالی زراعت و مالداری و راه آن مالرو است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9)
(گُ)
لغت نامه دهخدا
مرکّب از: گل + نار =انار، معرب آن جلنار است. (حاشیۀ برهان قاطع چ معین)، گل انار. (برهان)، شکوفه و گل انار است که درسرخی رنگ بی نظیر است. (آنندراج) ، بعضی گویند که آن گل درخت انار بری است و بغیر از گل ثمری ندارد و ثمر وی همان است و بهترین آن مصری باشد و به عربی ثمرهالشوکه المصری خوانند. (برهان)، جلنار. به فارسی گلنار گویند و او غیر گل انار مثمر است. اگرچه در جمیع افعال مشابه یکدیگرند. (تحفۀ حکیم مؤمن)، گل انار بری. جلنار. (بحر الجواهر) :
آراسته گشته ست به تو چهرۀ خوبی
چون چهرۀ دوشیزه به گلرنگ و به گلنار.
خسروی.
بر او تیر بارید همچون تگرگ
چنانچون بریزد ز گلنار برگ.
فردوسی.
به گلنار ماند همی چهر تو
ز شادی بخندد دل از مهر تو.
فردوسی.
همه بوم توران پر از داغ و درد
به باغ اندرون برگ گلنار زرد.
فردوسی.
بتان بهشتند گویی درست
به گلنارشان روی رضوان بشست.
فردوسی.
شاهی که ندیمی چو تو دارد چه کند کس
چون سرخ گل آمد به چه کار آید گلنار؟
فرخی.
دلشاد همی باشی و می لعل همی خواه
از دست بتی ماه رخ و لعل چو گلنار.
فرخی.
نه هم قیمت در باشد بلور
نه همرنگ گلنار باشد پژند.
عسجدی.
دهقان بتعجب سر انگشت گزان است
کاندر چمن و باغ نه گل ماند و نه گلنار.
منوچهری.
معشوقگانت را گل و گلنار و یاسمن
از دست یاره بربود از گوش گوشوار.
منوچهری.
گلنار همچو درزی استاد برکشید
قوارۀ حریر ز بیجاده گون حریر.
منوچهری.
همیشه تا نبود خوید سرخ چون گلنار
همیشه تا نبود سبز لاله چون برغست.
؟ (از فرهنگ اسدی)،
تا گشت زیر غالیه گلنار تو نهان
چون شنبلید کردم رخسار خویشتن.
قطران.
عروس پر نگار و نقش بودی
رخ از گلنار و از لاله دهانت.
ناصرخسرو.
روی گلنار چو بزداید قطرۀ شب
بلبل از گل به سلام گلنار آید.
ناصرخسرو.
ای رخ تو به گونۀ گلنار
اشکم از غم چو ناردانه مکن.
عبدالواسع جبلی.
هرکه از آن ناردانه خورد خنک دل
گشت و چو گلنار کرد گونۀ رخسار.
سوزنی.
فروپوشید گلناری پرندی
بر او هر شاخ گیسو چون کمندی.
نظامی.
خرامنده بر رخش بیجاده نعل
گل لعل در زیر گلنار لعل.
نظامی (شرفنامۀ چ وحید ص 346)،
گلاب و لعل را بر کار کرده
ز لعلی روی چون گلنار کرده.
نظامی.
بستان عارضش که تماشاگه دل است
پر نرگس و بنفشه و گلنار بنگرید.
سعدی (بدایع)،
چو آتش در درخت افکند گلنار
دگر منقل منه آتش میفروز.
سعدی (غزلیات)،
باغبان همچو نسیمم ز در خویش مران
کآب گلزار تو از اشک چو گلنار من است.
حافظ.
چرخ روبه باز را از اشک گلنارت چه باک
بر سر آن گرگ از این باران فراوان آمده.
کاتبی.
، هر گل سرخ بزرگ صدبرگ را نیز گفته اند و معرب آن جلنار باشد. (برهان)، رجوع به گلنار فارسی شود، کنایه از شراب:
چند خواهی ز آهوی سیمین
گاو زرین که میخورد گلنار.
خاقانی (دیوان چ عبدالرسولی ص 202)،
، مجازاً بمعنی گونه است از جهت سرخی:
بماندش دو گلنار خندان نژند
بجوشید پولادش اندر پرند.
فردوسی
آراسته گشته ست به تو چهرۀ خوبی
چون چهرۀ دوشیزه به گلرنگ و به گلنار.
خسروی.
بر او تیر بارید همچون تگرگ
چنانچون بریزد ز گلنار برگ.
فردوسی.
به گلنار ماند همی چهر تو
ز شادی بخندد دل از مهر تو.
فردوسی.
همه بوم توران پر از داغ و درد
به باغ اندرون برگ گلنار زرد.
فردوسی.
بتان بهشتند گویی درست
به گلنارشان روی رضوان بشست.
فردوسی.
شاهی که ندیمی چو تو دارد چه کند کس
چون سرخ گل آمد به چه کار آید گلنار؟
فرخی.
دلشاد همی باشی و می لعل همی خواه
از دست بتی ماه رخ و لعل چو گلنار.
فرخی.
نه هم قیمت در باشد بلور
نه همرنگ گلنار باشد پژند.
عسجدی.
دهقان بتعجب سر انگشت گزان است
کاندر چمن و باغ نه گل ماند و نه گلنار.
منوچهری.
معشوقگانت را گل و گلنار و یاسمن
از دست یاره بربود از گوش گوشوار.
منوچهری.
گلنار همچو درزی استاد برکشید
قوارۀ حریر ز بیجاده گون حریر.
منوچهری.
همیشه تا نبود خوید سرخ چون گلنار
همیشه تا نبود سبز لاله چون برغست.
؟ (از فرهنگ اسدی)،
تا گشت زیر غالیه گلنار تو نهان
چون شنبلید کردم رخسار خویشتن.
قطران.
عروس پر نگار و نقش بودی
رخ از گلنار و از لاله دهانت.
ناصرخسرو.
روی گلنار چو بزداید قطرۀ شب
بلبل از گل به سلام گلنار آید.
ناصرخسرو.
ای رخ تو به گونۀ گلنار
اشکم از غم چو ناردانه مکن.
عبدالواسع جبلی.
هرکه از آن ناردانه خورد خنک دل
گشت و چو گلنار کرد گونۀ رخسار.
سوزنی.
فروپوشید گلناری پرندی
بر او هر شاخ گیسو چون کمندی.
نظامی.
خرامنده بر رخش بیجاده نعل
گل لعل در زیر گلنار لعل.
نظامی (شرفنامۀ چ وحید ص 346)،
گلاب و لعل را بر کار کرده
ز لعلی روی چون گلنار کرده.
نظامی.
بستان عارضش که تماشاگه دل است
پر نرگس و بنفشه و گلنار بنگرید.
سعدی (بدایع)،
چو آتش در درخت افکند گلنار
دگر منقل منه آتش میفروز.
سعدی (غزلیات)،
باغبان همچو نسیمم ز در خویش مران
کآب گلزار تو از اشک چو گلنار من است.
حافظ.
چرخ روبه باز را از اشک گلنارت چه باک
بر سر آن گرگ از این باران فراوان آمده.
کاتبی.
، هر گل سرخ بزرگ صدبرگ را نیز گفته اند و معرب آن جلنار باشد. (برهان)، رجوع به گلنار فارسی شود، کنایه از شراب:
چند خواهی ز آهوی سیمین
گاو زرین که میخورد گلنار.
خاقانی (دیوان چ عبدالرسولی ص 202)،
، مجازاً بمعنی گونه است از جهت سرخی:
بماندش دو گلنار خندان نژند
بجوشید پولادش اندر پرند.
فردوسی
(گُ)
لغت نامه دهخدا
نام کنیزکی ازکنیزان اردوان اشکانی. (از فهرست ولف) :
که گلنار بد نام آن ماهروی
نگاری پر از گوهر و رنگ و بوی.
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ص 1930).
فرستادشان نزد گلنار، شاه
بدان تا کند اختران را نگاه
چو گلنار بشنید آوازشان
سخن گفتن از اختر و رازشان...
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ص 1932).
سخن چون ز گلنار از آنسان شنید
شکیبایی و خامشی برگزید.
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ص 1332).
جهانجوی چون روی گلنار دید
همان گوهر سرخ و دینار دید.
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ص 1933)
که گلنار بد نام آن ماهروی
نگاری پر از گوهر و رنگ و بوی.
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ص 1930).
فرستادشان نزد گلنار، شاه
بدان تا کند اختران را نگاه
چو گلنار بشنید آوازشان
سخن گفتن از اختر و رازشان...
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ص 1932).
سخن چون ز گلنار از آنسان شنید
شکیبایی و خامشی برگزید.
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ص 1332).
جهانجوی چون روی گلنار دید
همان گوهر سرخ و دینار دید.
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ص 1933)
دیدن گلنار در خواب، دلیل عروسی ومنفعت است. اگر بیند که گلنار از درخت بگسست، دلیل که از عروس جدا شود یا از کنیزک. محمد بن سیرین