- گزاینده
آزار رساننده
معنی گزاینده - جستجوی لغت در جدول جو
- گزاینده (گَ یَ دَ / دِ)
گزنده. آزاررساننده. آسیب رساننده:
نه از تخم ایرج زمین پاک شد
نه زهر گزاینده تریاک شد.
فردوسی.
از او یک زمان شیر و شهدست بهر
بدیگر زمان چون گزاینده زهر.
فردوسی.
چو سودابه او را فریبنده گشت
تو گویی که زهر گزاینده گشت.
فردوسی.
طعنۀ دشمن گزاینده است
طیبت دوستان بنگزاید.
انوری.
گزاینده عفریتی آشوبناک
شتابنده چون اژدها بر هلاک.
نظامی.
چه خوش داستانی زد آن هوشمند
که بر ناگزاینده ناید گزند.
نظامی.
گمان برد کآبی گزاینده خورد
درو زهر و زهر اندرو کارکرد.
نظامی.
، کیفردهنده. مجازات کننده:
نخست آفرین کرد بر یک خدای
که اویست بر نیکویی رهنمای
برآرندۀ هور و کیوان و ماه
نشانندۀ شاه بر پیشگاه
گزایندۀ هر که جویدبدی
فزایندۀ فرۀ ایزدی.
فردوسی.
، زننده. درشت:
فرستادۀ شاه گردن فراز (ساوه شاه)
بیامد بنزدیک بهرام باز (بهرام چوبینه)
بگفت آن گزاینده پیغام اوی
همانا که بد زان سخن کام اوی.
فردوسی.
، درآینده و داخل شونده ، فشارنده، کار مهم. (ناظم الاطباء)
نه از تخم ایرج زمین پاک شد
نه زهر گزاینده تریاک شد.
فردوسی.
از او یک زمان شیر و شهدست بهر
بدیگر زمان چون گزاینده زهر.
فردوسی.
چو سودابه او را فریبنده گشت
تو گویی که زهر گزاینده گشت.
فردوسی.
طعنۀ دشمن گزاینده است
طیبت دوستان بنگزاید.
انوری.
گزاینده عفریتی آشوبناک
شتابنده چون اژدها بر هلاک.
نظامی.
چه خوش داستانی زد آن هوشمند
که بر ناگزاینده ناید گزند.
نظامی.
گمان برد کآبی گزاینده خورد
درو زهر و زهر اندرو کارکرد.
نظامی.
، کیفردهنده. مجازات کننده:
نخست آفرین کرد بر یک خدای
که اویست بر نیکویی رهنمای
برآرندۀ هور و کیوان و ماه
نشانندۀ شاه بر پیشگاه
گزایندۀ هر که جویدبدی
فزایندۀ فرۀ ایزدی.
فردوسی.
، زننده. درشت:
فرستادۀ شاه گردن فراز (ساوه شاه)
بیامد بنزدیک بهرام باز (بهرام چوبینه)
بگفت آن گزاینده پیغام اوی
همانا که بد زان سخن کام اوی.
فردوسی.
، درآینده و داخل شونده ، فشارنده، کار مهم. (ناظم الاطباء)
- گزاینده
گزنده، آزار رساننده، آسیب رساننده
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
آنکه نگزد، آنکه آزار نرساند، برای مثال چه خوش داستانی زد آن هوشمند / که بر ناگزاینده نآید گزند (نظامی۵ - ۸۷۳)
دارای توانایی زاییدن، کنایه از دارای توانایی خلق و ابداع، آفریننده، کنایه از افزون شونده
(دَ فَ)
لغت نامه دهخدا
نگزاینده. که گزاینده و گزنده نیست. آنکه نگزد و آزار نرساند. بی آزار:
چه خوش داستانی زد آن هوشمند
که بر ناگزاینده ناید گزند.
نظامی.
، آنکه تعذیب می کند بدون گزند و ضرر. (ناظم الاطباء)
چه خوش داستانی زد آن هوشمند
که بر ناگزاینده ناید گزند.
نظامی.
، آنکه تعذیب می کند بدون گزند و ضرر. (ناظم الاطباء)
(گَ / گِ یَ دَ / دِ)
لغت نامه دهخدا
مایل. متمایل:
فزایندۀ نام و تخت قباد
گرایندۀ تاج و شمشیر و داد.
فردوسی.
اگر مهربان باشد او بر پدر
به نیکی گراینده و دادگر.
فردوسی.
ای گراینده سوی این تلبیس
شعر من سوی تو چه کار آید.
ناصرخسرو.
گراینده شد هر دولشکر به خون
علم برکشیدند چون بیستون.
نظامی.
که دایم به دانش گراینده باش
در بستگی را گشاینده باش.
نظامی.
، مجازاً سنگین و وزین: لاجرم کافۀ انام، خاصه و عوام به محبت او گراینده اند. (گلستان).
ار گراینده نباشد سیم او در جیب من
از سبکساری بناگه باد برباید مرا.
سوزنی.
، شیفته و مجازاً معتقد. مؤمن:
به یزدان کند پوزش او از گناه
گراینده گرددبه آئین و راه.
فردوسی.
گراینده باشد به یزدان پاک
از او دارد امید از او ترس و باک.
فردوسی.
و با ترکیب های ذیل به معانی پیچاننده، تاباننده و جنباننده آید:
- گرایندۀ تاج:
گرایندۀ تاج و زرین کمر
نشانندۀ شاه بر تخت زر.
فردوسی.
- گرایندۀ تیغ:
گرایندۀ تیغ و گرزگران
فروزندۀ نامدار افسران.
فردوسی.
- گراینده گرز:
که جویا بدش نام وجوینده بود
گرایندۀ گرز و گوینده بود.
فردوسی.
گراینده گرز و نماینده تیغ
به بخشش جهان را ندارد دریغ.
فردوسی.
گراینده گرز و نماینده تاج
فروزندۀ ملک بر تخت عاج.
فردوسی.
رجوع به گرائیدن و گراییدن شود
فزایندۀ نام و تخت قباد
گرایندۀ تاج و شمشیر و داد.
فردوسی.
اگر مهربان باشد او بر پدر
به نیکی گراینده و دادگر.
فردوسی.
ای گراینده سوی این تلبیس
شعر من سوی تو چه کار آید.
ناصرخسرو.
گراینده شد هر دولشکر به خون
علم برکشیدند چون بیستون.
نظامی.
که دایم به دانش گراینده باش
در بستگی را گشاینده باش.
نظامی.
، مجازاً سنگین و وزین: لاجرم کافۀ انام، خاصه و عوام به محبت او گراینده اند. (گلستان).
ار گراینده نباشد سیم او در جیب من
از سبکساری بناگه باد برباید مرا.
سوزنی.
، شیفته و مجازاً معتقد. مؤمن:
به یزدان کند پوزش او از گناه
گراینده گرددبه آئین و راه.
فردوسی.
گراینده باشد به یزدان پاک
از او دارد امید از او ترس و باک.
فردوسی.
و با ترکیب های ذیل به معانی پیچاننده، تاباننده و جنباننده آید:
- گرایندۀ تاج:
گرایندۀ تاج و زرین کمر
نشانندۀ شاه بر تخت زر.
فردوسی.
- گرایندۀ تیغ:
گرایندۀ تیغ و گرزگران
فروزندۀ نامدار افسران.
فردوسی.
- گراینده گرز:
که جویا بدش نام وجوینده بود
گرایندۀ گرز و گوینده بود.
فردوسی.
گراینده گرز و نماینده تیغ
به بخشش جهان را ندارد دریغ.
فردوسی.
گراینده گرز و نماینده تاج
فروزندۀ ملک بر تخت عاج.
فردوسی.
رجوع به گرائیدن و گراییدن شود
(گُ رَ دَ / دِ)
لغت نامه دهخدا
مرکّب از: گزار + نده، پسوند اسم فاعل، گزراننده، اداکننده و گوینده. (برهان) (آنندراج)، گوینده. (ناظم الاطباء)، شرح دهنده. بیان کننده:
گزارنده را پیش بنشاندند
همه نامه بر رودکی خواندند.
فردوسی.
گزارنده گفت این نه اندر خور است
غلامی میان زنان اندر است.
فردوسی.
گزارنده صراف گوهرفروش
سخن را به گوهر برآمود گوش.
نظامی.
گزارندۀ گنج آراسته
جواهر چنین داد از آن خواسته.
نظامی.
گزارندۀ صرف این حسب حال
ز پرده چنین مینماید خیال.
نظامی.
گزارندۀ شرح آن مرزبان
گزارش چنین آورد بر زبان.
نظامی.
- گزارندۀ خواب، تعبیر کننده. معبر:
گزارندۀ خواب و دانا کسی
به هر دانشی راه جسته بسی.
فردوسی.
گزارندۀ خواب پاسخ نداد
کزان داستانش نبود ایچ یاد.
فردوسی.
گزارندۀ خواب را خواندند
ردان را بر گاه بنشاندند.
فردوسی.
، نگارنده یعنی نقش کننده. (برهان) (آنندراج) :
گزارندۀ پیکر این پرند
گزارش چنین کرد با نقشبند.
نظامی.
، مأمور مالیات. تحصیلدار:
گزارنده بردی به دیوان شاه
از این بار بهری بهرچارماه.
فردوسی.
و برات به گزارندگان خراج برساند و در دیگر مالیاتها. (تاریخ قم ص 151)، برای هر یک از معانی فوق رجوع به گزاردن شود
گزارنده را پیش بنشاندند
همه نامه بر رودکی خواندند.
فردوسی.
گزارنده گفت این نه اندر خور است
غلامی میان زنان اندر است.
فردوسی.
گزارنده صراف گوهرفروش
سخن را به گوهر برآمود گوش.
نظامی.
گزارندۀ گنج آراسته
جواهر چنین داد از آن خواسته.
نظامی.
گزارندۀ صرف این حسب حال
ز پرده چنین مینماید خیال.
نظامی.
گزارندۀ شرح آن مرزبان
گزارش چنین آورد بر زبان.
نظامی.
- گزارندۀ خواب، تعبیر کننده. معبر:
گزارندۀ خواب و دانا کسی
به هر دانشی راه جسته بسی.
فردوسی.
گزارندۀ خواب پاسخ نداد
کزان داستانش نبود ایچ یاد.
فردوسی.
گزارندۀ خواب را خواندند
ردان را بر گاه بنشاندند.
فردوسی.
، نگارنده یعنی نقش کننده. (برهان) (آنندراج) :
گزارندۀ پیکر این پرند
گزارش چنین کرد با نقشبند.
نظامی.
، مأمور مالیات. تحصیلدار:
گزارنده بردی به دیوان شاه
از این بار بهری بهرچارماه.
فردوسی.
و برات به گزارندگان خراج برساند و در دیگر مالیاتها. (تاریخ قم ص 151)، برای هر یک از معانی فوق رجوع به گزاردن شود
(گُ یَ دَ / دِ)
لغت نامه دهخدا
فاتح. فتاح. مفتّح. بازکننده:
گشایندۀ بند بسته تویی
کیان را سپهر خجسته تویی.
فردوسی.
گشایندۀ بندهای بدی
همش رای و هم فرۀ ایزدی.
فردوسی.
بختش هر روز فزاینده باد
دستش هرگاه گشاینده باد.
منوچهری.
ای گشاینده ی در خیبر، قران
بی گشایشهای خوبت خیبر است.
ناصرخسرو (دیوان چ مینوی ص 35).
سعوطی لطیف کننده و گشاینده. (ذخیرۀ خوارزمشاهی).
درهای امید بر رخم بسته شده
بگشای خدایا که گشاینده تویی.
(منسوب به شیخ ابوسعید ابوالخیر).
که دایم به دانش گراینده باش
در بستگی را گشاینده باش.
نظامی.
تو نیز ای گشایندۀ قفل راز
بترس از چنین روز و با ما بساز.
نظامی.
، حل کننده. تفسیرکننده. شرح دهنده: حل کننده مشکلات حوادث و گشایندۀ معضلات نوایب است. (سندبادنامه ص 226)
گشایندۀ بند بسته تویی
کیان را سپهر خجسته تویی.
فردوسی.
گشایندۀ بندهای بدی
همش رای و هم فرۀ ایزدی.
فردوسی.
بختش هر روز فزاینده باد
دستش هرگاه گشاینده باد.
منوچهری.
ای گشاینده ی در خیبر، قران
بی گشایشهای خوبت خیبر است.
ناصرخسرو (دیوان چ مینوی ص 35).
سعوطی لطیف کننده و گشاینده. (ذخیرۀ خوارزمشاهی).
درهای امید بر رخم بسته شده
بگشای خدایا که گشاینده تویی.
(منسوب به شیخ ابوسعید ابوالخیر).
که دایم به دانش گراینده باش
در بستگی را گشاینده باش.
نظامی.
تو نیز ای گشایندۀ قفل راز
بترس از چنین روز و با ما بساز.
نظامی.
، حل کننده. تفسیرکننده. شرح دهنده: حل کننده مشکلات حوادث و گشایندۀ معضلات نوایب است. (سندبادنامه ص 226)
(فَ یَ دَ / دِ)
لغت نامه دهخدا
افزاینده. افزون کننده. (یادداشت بخط مؤلف) :
پرستنده باش و ستاینده باش
بکار پرستش فزاینده باش.
فردوسی.
همان آفرینندۀ هور و ماه
فزایندۀ بخت و تخت و کلاه.
فردوسی.
تو شاهی و مابندگان توایم
بخوبی فزایندگان توایم.
فردوسی.
بمردی فزایندۀ عز مؤمن
بشمشیر کاهندۀ کفر کافر.
فرخی.
- تری فزاینده، آنچه رطوبت را زیاد کند: شربتهای خنک هم زداینده هم تری فزاینده باید. (ذخیرۀ خوارزمشاهی).
- فزاینده مهر. رجوع به این ترکیب شود.
، زیاد شونده. بسیارشونده. افزاینده. (یادداشت بخط مؤلف) :
همه دانش او راست ما بنده ایم
که کاهنده و هم فزاینده ایم.
فردوسی.
عمر و تن تو باد فزاینده و دراز
عیش خوش تو باد گوارنده و هنی.
منوچهری.
بختش هر روز فزاینده باد
دستش هرگاه گشاینده باد.
منوچهری.
رجوع به افزاینده شود
پرستنده باش و ستاینده باش
بکار پرستش فزاینده باش.
فردوسی.
همان آفرینندۀ هور و ماه
فزایندۀ بخت و تخت و کلاه.
فردوسی.
تو شاهی و مابندگان توایم
بخوبی فزایندگان توایم.
فردوسی.
بمردی فزایندۀ عز مؤمن
بشمشیر کاهندۀ کفر کافر.
فرخی.
- تری فزاینده، آنچه رطوبت را زیاد کند: شربتهای خنک هم زداینده هم تری فزاینده باید. (ذخیرۀ خوارزمشاهی).
- فزاینده مهر. رجوع به این ترکیب شود.
، زیاد شونده. بسیارشونده. افزاینده. (یادداشت بخط مؤلف) :
همه دانش او راست ما بنده ایم
که کاهنده و هم فزاینده ایم.
فردوسی.
عمر و تن تو باد فزاینده و دراز
عیش خوش تو باد گوارنده و هنی.
منوچهری.
بختش هر روز فزاینده باد
دستش هرگاه گشاینده باد.
منوچهری.
رجوع به افزاینده شود
انجام دهنده، پردازنده تادیه کننده، تبلیغ کنند ه، بیان کننده اظهار کننده، شرح دهنده مفسر: ... بل همچنان که از خلق یکی گزارنده علم کتاب بود نیز از خلق یکی پذیرنده علم کتاب بود، ترجمه کننده مترجم، صرف کننده خرج کننده، طرح کننده نقش کننده: گزارنده پیکر این پرند گزارش چنین کرد با نقشبند. (نظامی)، مامور مالیات محصل تحصیلدارجمع: گزارندگان: و برات بگزارندگان خراج برساند و در دیگر مالیاتهالله یا گزارنده خواب. تعبیر کننده خوابمعبر: گزارنده خواب و دانا کسی بهر دانشی راه جسته بسی
باز کننده (در و غیره)، فتح کننده مسخر، حل کننده (مشکل مساله) : حل کننده مشکلات حوادث و گشاینده معضلات نوایب است
مایل متمایل: بل واجب است که بر یک حال سوی مرکز گراینده باشد، معتقد مومن: بیزدان کند پوزش او از گناه گراینده گردد بایین وراه، سنگین وزین: ارگراینده نباشد سیم او در جیب من از سبکساری بناگه باد بر باید مرا. (سوزنی)، در ترکیبات بمعنای جنباننده پیچاننده آید: گراینده تیغ گراینده گرز
آنکه نگزدظنکه آزارنرساند بی آزار: چه خوش داستانی زد آن هوشمند که بر ناگزاینده ناید گزند. (نظامی لغ)
زایا، مولد
متضاد: نابارور
متضاد: نابارور