نوعی از مار بزرگ و عظیم باشد، (برهان)، مرکب از: شار + مار، (حاشیۀ برهان قاطع چ معین)، مار بزرگ، (رشیدی)، مار سخت بزرگ، (شرفنامۀ منیری) (سروری)، برغمان: شور مورند حسودانش اگر چه گه لاف شارمارند و نفربا نفر آمیخته اند، خاقانی، رجوع به شار در معنی بزرگ شود
نوعی از مار بزرگ و عظیم باشد، (برهان)، مرکب از: شار + مار، (حاشیۀ برهان قاطع چ معین)، مار بزرگ، (رشیدی)، مار سخت بزرگ، (شرفنامۀ منیری) (سروری)، برغمان: شور مورند حسودانش اگر چه گه لاف شارمارند و نفربا نفر آمیخته اند، خاقانی، رجوع به شار در معنی بزرگ شود
ملک ماران، ماری است درازای دو بدست تا سه بدست، و بر سر او نشانی چون اکلیلی یعنی تاجی، و سر او تیز چون اکلیلی یعنی تاجی، و سر او تیز باشد و چشم او سرخ و لون او بسیاهی و زردی زند، (ذخیرۀ خوارزمشاهی)
ملک ماران، ماری است درازای دو بدست تا سه بدست، و بر سر او نشانی چون اکلیلی یعنی تاجی، و سر او تیز چون اکلیلی یعنی تاجی، و سر او تیز باشد و چشم او سرخ و لون او بسیاهی و زردی زند، (ذخیرۀ خوارزمشاهی)
دهی از دهستان دینور بخش صحنۀ شهرستان کرمانشاهان، دارای 365 تن سکنه، آب آن از رودخانه، محصول آن حبوبات، توتون و میوه است، (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5) دهی از دهستان علمدار گرگر بخش جلفای شهرستان مرند، دارای 250 تن سکنه، آب آن از قنات، محصول آن غلات و پنبه است، (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4) دهی از بخش گوران شهرستان شاه آباد، دارای 260 تن سکنه، آب آن از رودخانه، محصول آن غلات و میوه است، (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5)
دهی از دهستان دینور بخش صحنۀ شهرستان کرمانشاهان، دارای 365 تن سکنه، آب آن از رودخانه، محصول آن حبوبات، توتون و میوه است، (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5) دهی از دهستان علمدار گرگر بخش جلفای شهرستان مرند، دارای 250 تن سکنه، آب آن از قنات، محصول آن غلات و پنبه است، (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4) دهی از بخش گوران شهرستان شاه آباد، دارای 260 تن سکنه، آب آن از رودخانه، محصول آن غلات و میوه است، (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5)
بمعنی خاک مانند است چه سار بمعنی مانند هم آمده است، (برهان قاطع) (غیاث اللغات) (آنندراج) : آنکه راه خلاف تو سپرد اگر آبست خاکسار شود، مسعودسعد، ، کنایه از چیزی گردآلود است، (برهان قاطع) (غیاث اللغات) (آنندراج) : فرزند من یتیم و سرافکنده گرد کوی جامه وسخ گرفته و در خاک خاکسار، کسائی، چون کنی از نطع خاک رقعۀ شطرنج رزم از بس گرد نبرد چرخ شود خاکسار، خاقانی (دیوان چ عبدالرسولی ص 198)، گفت ویحک چه کس توانی بود اینچنین خاکسار و خون آلود، نظامی، خاک پیراستن چه کار بود حامل خاک خاکسار بود، نظامی، ، مردم افتاده، درویش، نامراد، خوار، ذلیل: سرانجام بختش کند خاکسار برهنه شود آن سر تاجدار، دقیقی، برفتند هر دو شده خاکسار جهاندارشان رانده و کرده خوار، دقیقی، خروشان بر شهریار آمدند دریده بر و خاکسار آمدند، فردوسی، بدو گفت کای ریمن خاکسار چه کژی بکار آوریدی چو مار، فردوسی، همی آرزو رزم شیران کنی مرا خاکسار دو کیهان کنی، فردوسی، بدگوی او نژند و دل افگار و مستمند بدخواه او اسیر و نگونسار و خاکسار، فرخی، سالار خانیان را با خیل و با خدم کردی همه نگون و نگون بخت و خاکسار، منوچهری، خاک بر سر آن خاکسار که خدمت پادشاهان کند که با ایشان وفا و حرمت و رحمت نیست، (تاریخ بیهقی)، از من برمید غمگسارم چون دید ضعیف و خاکسارم، ناصرخسرو، هر حکیمی کاین شنود از تو چه گوید گویدت خاکساری خاکساری خاکسار ای ناصبی، ناصرخسرو، از شرار تیغ بودی بادساران را شراب وز طعان رمح بودی خاکساران را طعام، امیرمعزی، زهر خندد بخت بد بر زورق آن خاکسار کاتشین قاروره اش بر بادبان افشانده اند، خاقانی، شد پایمال تخت و نگین کز تو درگذشت شد خاکسار تاج و کمر کز تو بازماند، خاقانی، گر چه خصمان ز ریگ بیشترند همه را مرگ خاکسار کند، خاقانی، خاکساران بخاک سیر شوند زیردستان بدست زیر شوند، نظامی، ... که خورده روزی بینی به کام دشمن زر مانده و خاکسار مرده، (گلستان)، دگر سر من و بالین عافیت هیهات بدین هوس که سر خاکسار من دارد، سعدی (دیوان چ مصفا ص 415)، ای قطرۀ منی سر بیچارگی بنه کابلیس را غرور منی خاکسار کرد، سعدی، گناه آید از بندۀ خاکسار به امید عفو خداوندگار، سعدی، من ارچه در نظر یار خاکسار شدم رقیب نیز چنین محترم نخواهد ماند، حافظ، ، غریب، (غیاث اللغات)، آنکه در صف نعال یعنی در کفش کن خانه بنشیند، (برهان قاطع)
بمعنی خاک مانند است چه سار بمعنی مانند هم آمده است، (برهان قاطع) (غیاث اللغات) (آنندراج) : آنکه راه خلاف تو سپرد اگر آبست خاکسار شود، مسعودسعد، ، کنایه از چیزی گردآلود است، (برهان قاطع) (غیاث اللغات) (آنندراج) : فرزند من یتیم و سرافکنده گرد کوی جامه وسخ گرفته و در خاک خاکسار، کسائی، چون کنی از نطع خاک رقعۀ شطرنج رزم از بس گرد نبرد چرخ شود خاکسار، خاقانی (دیوان چ عبدالرسولی ص 198)، گفت ویحک چه کس توانی بود اینچنین خاکسار و خون آلود، نظامی، خاک پیراستن چه کار بود حامل خاک خاکسار بود، نظامی، ، مردم افتاده، درویش، نامراد، خوار، ذلیل: سرانجام بختش کند خاکسار برهنه شود آن سر تاجدار، دقیقی، برفتند هر دو شده خاکسار جهاندارشان رانده و کرده خوار، دقیقی، خروشان بر شهریار آمدند دریده بر و خاکسار آمدند، فردوسی، بدو گفت کای ریمن خاکسار چه کژی بکار آوریدی چو مار، فردوسی، همی آرزو رزم شیران کنی مرا خاکسار دو کیهان کنی، فردوسی، بدگوی او نژند و دل افگار و مستمند بدخواه او اسیر و نگونسار و خاکسار، فرخی، سالار خانیان را با خیل و با خدم کردی همه نگون و نگون بخت و خاکسار، منوچهری، خاک بر سر آن خاکسار که خدمت پادشاهان کند که با ایشان وفا و حرمت و رحمت نیست، (تاریخ بیهقی)، از من برمید غمگسارم چون دید ضعیف و خاکسارم، ناصرخسرو، هر حکیمی کاین شنود از تو چه گوید گویدت خاکساری خاکساری خاکسار ای ناصبی، ناصرخسرو، از شرار تیغ بودی بادساران را شراب وز طعان رمح بودی خاکساران را طعام، امیرمعزی، زهر خندد بخت بد بر زورق آن خاکسار کاتشین قاروره اش بر بادبان افشانده اند، خاقانی، شد پایمال تخت و نگین کز تو درگذشت شد خاکسار تاج و کمر کز تو بازماند، خاقانی، گر چه خصمان ز ریگ بیشترند همه را مرگ خاکسار کند، خاقانی، خاکساران بخاک سیر شوند زیردستان بدست زیر شوند، نظامی، ... که خورده روزی بینی به کام دشمن زر مانده و خاکسار مرده، (گلستان)، دگر سر من و بالین عافیت هیهات بدین هوس که سر خاکسار من دارد، سعدی (دیوان چ مصفا ص 415)، ای قطرۀ منی سر بیچارگی بنه کابلیس را غرور منی خاکسار کرد، سعدی، گناه آید از بندۀ خاکسار به امید عفو خداوندگار، سعدی، من ارچه در نظر یار خاکسار شدم رقیب نیز چنین محترم نخواهد ماند، حافظ، ، غریب، (غیاث اللغات)، آنکه در صف نعال یعنی در کفش کن خانه بنشیند، (برهان قاطع)
آنکه بی تجربه و بی وقوف است، چون: ای خامکار نابخردی تا چند؟، آنکه کارش ساخته نشود و ناتمام بماند، (آنندراج)، بی هنر، ناتجربه کار، (آنندراج)، کارناآزموده، بی وقوف، بی تجربه، (ناظم الاطباء)، نعت است مر کسی را که بی وقوف و بی تجربه باشد: ز جوشیدن زنگی خامکار بجوشید خون در دل شهریار، نظامی (از آنندراج)، نه چون من خامکاری که مستی کند بخامه زدن خام دستی کند، نظامی
آنکه بی تجربه و بی وقوف است، چون: ای خامکار نابخردی تا چند؟، آنکه کارش ساخته نشود و ناتمام بماند، (آنندراج)، بی هنر، ناتجربه کار، (آنندراج)، کارناآزموده، بی وقوف، بی تجربه، (ناظم الاطباء)، نعت است مر کسی را که بی وقوف و بی تجربه باشد: ز جوشیدن زنگی خامکار بجوشید خون در دل شهریار، نظامی (از آنندراج)، نه چون من خامکاری که مستی کند بخامه زدن خام دستی کند، نظامی
مرکّب از: با + کمال، کامل. دارای کمال. فاضل. (ناظم الاطباء) : قدر فلک را کمال و معرفتی نیست در نظر قدر باکمال محمد. سعدی (طیبات)، - باکمال میل، (در محاوره) بطیب خاطر. از روی میل. مرادف اطاعت می شود. بچشم. از صمیم قلب
مُرَکَّب اَز: با + کمال، کامل. دارای کمال. فاضل. (ناظم الاطباء) : قدر فلک را کمال و معرفتی نیست در نظر قدر باکمال محمد. سعدی (طیبات)، - باکمال میل، (در محاوره) بطیب خاطر. از روی میل. مرادف اطاعت می شود. بچشم. از صمیم قلب
بازمارالخادم، مولی مفلح بن خاقان، یکی از ولاه عباسی حلب که در حدود سال 269 هجری قمری بر آن دیار حکمروا بوده است، رجوع به مجمعالانساب زامباور ج 1 ص 50 شود
بازمارالخادم، مولی مفلح بن خاقان، یکی از ولاه عباسی حلب که در حدود سال 269 هجری قمری بر آن دیار حکمروا بوده است، رجوع به مجمعالانساب زامباور ج 1 ص 50 شود