- پروریدن
پروردن، پروراندن، پرورش دادن، تربیت کردن، فربه ساختن، آماده کردن
معنی پروریدن - جستجوی لغت در جدول جو
- پروریدن (گُ شُ دَ)
پروردن. پروراندن. پرورانیدن. تیمار کردن. پرورش دادن. تربیت کردن. بار آوردن. بزرگ کردن. ترشیح. تعلیم. تأدیب:
یوز را هرچند بهتر پروری
چون یکی خشم آورد کیفر بری.
رودکی.
مار را هرچند بهتر پروری
چون یکی خشم آورد کیفر بری.
بوشکور.
بکشت از گوان جهان شست مرد
همه پروریده بگرد نبرد.
دقیقی.
جهانا ندانم چرا پروری
که پروردۀ خویش را بشکری.
فردوسی.
جهانا مپرورچو خواهی درود
چو می بدروی پروریدن چه سود.
فردوسی.
چنان پروریدیش دایه بناز
که روزی بچیزی نبودش نیاز.
فردوسی.
چنین گفت با دختر سرفراز
که ای پروریده بناز و نیاز.
فردوسی.
که چون بچۀ شیر نر پروری
چودندان کند تیز کیفر بری.
فردوسی.
بکوه و کنام و بمردار خون
همی پروریدم بخاک اندرون.
فردوسی.
که مانده ست شاهم بر آن خاک خشک
سیه ریش او پروریده به مشک.
فردوسی.
بکشت از تکینان چین شست مرد
همه پروریده بگرد نبرد.
فردوسی.
چنین یال و این چنگهای دراز
نه والا بود پروریدن به ناز.
فردوسی.
همی پروریدش به ناز و به رنج
بدو بود شاد و بدو داد گنج.
فردوسی.
بنزد نیایادگار از پدر
نیا پروریده مر او (هوشنگ) را ببر.
فردوسی.
بدو دادمت روزگاری دراز
همی پروریدت ببر بر بناز.
فردوسی.
بدو گفت منذر بسی رنج دید
که آزاده بهرام را پرورید.
فردوسی.
که کهتر برادر بدو سرفراز
قبادش همی پروریدی به ناز.
فردوسی.
آن خادم را نعلینی چند بر گردن زد و گفت شما ملک زادگان را چنین می پرورید!. (نوروزنامه).
نه سگ دامن کاروانی درید
که دهقان نادان که سگ پرورید.
سعدی (بوستان).
یکی بچۀ گرگ می پرورید
چو پرورده شد خواجه را بردرید.
سعدی (گلستان).
نشنیده ای که چه گفت آنکه از پروریدۀ خویش جفا دید؟. (گلستان).
، حمایت کردن. نوازش کردن:
گوئی برفت حافظ از یاد شاه یحیی
یارب بیادش آور درویش پروریدن.
حافظ.
، تغذیه کردن. غذا دادن. غذو:
بچرخ برین بر پرد جان ما
گر او را بخورهای دین پروریم.
ناصرخسرو.
حورا که شنود ای مسلمانان
پرورده به آب چشم اهریمن.
ناصرخسرو.
، افراختن. بزرگ کردن
یوز را هرچند بهتر پروری
چون یکی خشم آورد کیفر بری.
رودکی.
مار را هرچند بهتر پروری
چون یکی خشم آورد کیفر بری.
بوشکور.
بکشت از گوان جهان شست مرد
همه پروریده بگرد نبرد.
دقیقی.
جهانا ندانم چرا پروری
که پروردۀ خویش را بشکری.
فردوسی.
جهانا مپرورچو خواهی درود
چو می بدروی پروریدن چه سود.
فردوسی.
چنان پروریدیش دایه بناز
که روزی بچیزی نبودش نیاز.
فردوسی.
چنین گفت با دختر سرفراز
که ای پروریده بناز و نیاز.
فردوسی.
که چون بچۀ شیر نر پروری
چودندان کند تیز کیفر بری.
فردوسی.
بکوه و کنام و بمردار خون
همی پروریدم بخاک اندرون.
فردوسی.
که مانده ست شاهم بر آن خاک خشک
سیه ریش او پروریده به مشک.
فردوسی.
بکشت از تکینان چین شست مرد
همه پروریده بگرد نبرد.
فردوسی.
چنین یال و این چنگهای دراز
نه والا بود پروریدن به ناز.
فردوسی.
همی پروریدش به ناز و به رنج
بدو بود شاد و بدو داد گنج.
فردوسی.
بنزد نیایادگار از پدر
نیا پروریده مر او (هوشنگ) را ببر.
فردوسی.
بدو دادمت روزگاری دراز
همی پروریدت ببر بر بناز.
فردوسی.
بدو گفت منذر بسی رنج دید
که آزاده بهرام را پرورید.
فردوسی.
که کهتر برادر بدو سرفراز
قبادش همی پروریدی به ناز.
فردوسی.
آن خادم را نعلینی چند بر گردن زد و گفت شما ملک زادگان را چنین می پرورید!. (نوروزنامه).
نه سگ دامن کاروانی درید
که دهقان نادان که سگ پرورید.
سعدی (بوستان).
یکی بچۀ گرگ می پرورید
چو پرورده شد خواجه را بردرید.
سعدی (گلستان).
نشنیده ای که چه گفت آنکه از پروریدۀ خویش جفا دید؟. (گلستان).
، حمایت کردن. نوازش کردن:
گوئی برفت حافظ از یاد شاه یحیی
یارب بیادش آور درویش پروریدن.
حافظ.
، تغذیه کردن. غذا دادن. غذو:
بچرخ برین بر پرد جان ما
گر او را بخورهای دین پروریم.
ناصرخسرو.
حورا که شنود ای مسلمانان
پرورده به آب چشم اهریمن.
ناصرخسرو.
، افراختن. بزرگ کردن
- پروریدن
تیمار کردن، بار آوردن
- پروریدن ((پَ وَ دَ))
پروردن، تغذیه، حمایت کردن
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
فروردین، ماه اول سال خورشیدی پس از اسفند و پیش از اردیبهشت، ماه اول بهار، روز نوزدهم از هر ماه خورشیدی
پروراندن، پرورش دادن، برای مثال مار را هر چند بهتر پروری / چون یکی خشم آورد کیفر بری (رودکی - ۵۱۱) ، یکی بچۀ گرگ می پرورید / چو پرورده شد خواجه بر هم درید (سعدی۱ - ۱۸۹) تربیت کردن، فربه ساختن، کنایه از آماده کردن
(گُ دَ گَ لَ / لِ اَ کَ دَ)
لغت نامه دهخدا
پروراندن. پروریدن. پرورانیدن. پرورش کردن. پرورش دادن.تنبیت. تربیت کردن. رب ّ. تربیت. (تاج المصادر بیهقی). ترشیح. (تاج المصادر). تأدیب. تعلیم کردن. آموختن. فرهنجیدن. بزرگ کردن. بار آوردن (چنانکه طفلی را) :
دریغ فر جوانی و عز اوی دریغ
عزیز بود از این پیش همچنان سپریغ
بناز باز همی پرورد ورا دهقان
چو شد رسیده نیابد ز تیغ تیز گریغ.
شهید بلخی.
یوز را هرچند بهتر پروری
چون یکی خشم آورد کیفر بری.
رودکی.
مار را هر چند بهتر پروری
چون یکی خشم آورد کیفر بری.
ابوشکور.
بر آن پرورد کش همی پروری
بیاید بهر راه کش آوری.
ابوشکور.
نورد بودم تا ورد من مورّد بود
به روی ورد مرا ترک من همی پرورد.
کسائی.
بداد و بدانش بدین وخرد
ورا پاک یزدان همی پرورد.
فردوسی.
جهانا ندانم چرا پروری
چو پروردۀ خویش را بشکری.
فردوسی.
جهانا مپرور چو خواهی درود
چو می بدروی پروریدن چه سود.
فردوسی.
چنین است کردار این گوژپشت
بپرورد وپروردۀ خویش کشت.
فردوسی.
همان را که پرورد در بر بناز
درافکند خیره بچاه نیاز.
فردوسی.
مرا کاش هرگز نپروردیم
چو پرورده بودی نیازردیم.
فردوسی.
کسی دشمن خویشتن پرورد
بگیتی درون نام بد گسترد.
فردوسی.
بپرورده بودم تنت را بناز
برخشنده روز و شبان دراز.
فردوسی.
بپرورد تا بر تنش بد رسید
وز آن بهر ماهوی نفرین سزید.
فردوسی.
گذشته سخن یاد دارد خرد
بدانش روان را همی پرورد.
فردوسی.
تو مر بیژن خرد را درکنار
بپرور نگهدارش از روزگار.
فردوسی.
بفرهنگ یازد کسی کش خرد
بود در سر و مردمی پرورد.
فردوسی.
بپروردشان از ره بدخوئی
بیاموختشان کژی و جادوئی.
فردوسی.
که با شاه نوشین بسر برده ام
ترانیز دربر بپرورده ام.
فردوسی.
ترا از دو گیتی برآورده اند
بچندین میانجی بپرورده اند.
فردوسی.
پدر شاه و رستمش پرورده است
به نیکی مر او را برآورده است.
فردوسی.
چه گوئید گفتا که آزاده ای
بسختی همی پرورد زاده ای.
فردوسی.
بداند که چندان نداری خرد
که مغزت بدانش سخن پرورد.
فردوسی.
نگهدار تن باش و آن خرد
که جان رابدانش خرد پرورد.
فردوسی.
بپروردیم چون پدر در کنار
همی شادی آورد بختم ببار.
فردوسی.
کز آن گنج دیگر کسی برخورد
جهاندار دشمن چرا پرورد.
فردوسی.
خداوند هوش و روان و خرد
خردمند را داد او پرورد.
فردوسی.
به رنج و به سختی بپروردیم
بگفتار هرگز نیازردیم.
فردوسی.
و منجمان آنرا سالهاء تربیت نام کنند ای پروردن. (التفهیم).
رز مسکین بمهر چندین گاه
بچه پرورد در بر و پستان.
فرخی.
مادر این بچگکان را ندهد شیر همی
نه بپروردنشان باشد باژیر همی.
منوچهری.
و این بوالقاسم کنیزک پروردی و نزدیک امیر نصر آوردی و با صله بازگشتی. (تاریخ بیهقی).
ویران شده دلها به می آبادان گردد
آباد بر آن دست که پروردش آباد.
ابوالمظفر جخج یا جمح (از فرهنگ اسدی).
چنان است پروردن از ناز تن
که دیوار زندان قوی داشتن.
اسدی.
همه درد تن در فزون خوردن است
درستیش به اندازه پروردن است.
اسدی.
جانت را با تن بپروردن قرین و راست دار
نیست عادل هر که رغبت زی تن تنها کند.
ناصرخسرو.
جان را بنکو سخن بپرور
زین بیش مگرد گرد دیوان.
ناصرخسرو.
و هرچه مؤمن بودندی جان پروردندی. (قصص الانبیاء ص 150). (سلطان محمود زن را) گفت پسر تو را قبول کردم من او را بپرورم تو دل از کار او فارغ دار. (نوروزنامه). دانه مادام که در پردۀ خاک نهان است هیچکس در پروردن وی سعی ننماید. (کلیله و دمنه).
جز خط آن سیمین بدن کافزوده حسنش را ثمن
هرگز شنیدی کاهرمن مهر سلیمان پرورد.
خاقانی.
من آنم که اسبان شه پرورم
بخدمت در این مرغزار اندرم.
سعدی (بوستان).
بنعمت نبایست پروردنش
چو خواهی به بیداد خون خوردنش.
سعدی (بوستان).
نفس پروردن خلاف رای هر عاقل بود
طفل خرما دوست دارد صبر فرماید حکیم.
سعدی.
فرزند بنده ایست خدا را غمش مخور
تو کیستی که به ز خدا بنده پروری.
سعدی.
درختی که پروردی آمد ببار
هم اکنون بدیدی برش در کنار.
(از تاریخ گیلان مرعشی).
، تغذیه کردن. غذا دادن. غذو. اغذاء. اطعام. خورانیدن:
بهر خاشه ای خویشتن پرورد
بجز خاشه او را چه اندر خورد.
فردوسی.
نه گویا زبان و نه جویا خرد
ز هر خاشه ای خویشتن پرورد.
فردوسی.
بخونش بپرورد بر سان شیر
بدان تا کند پادشا را دلیر.
فردوسی.
می آن مایه باید که جان پرورد
نه چندان که یابد نکوهش خرد.
فردوسی.
نه گویا زبان ونه جویا خرد
ز خار و ز خاشاک تن پرورد.
فردوسی.
، حمایت کردن:
چنین پادشاهان که دین پرورند
ببازوی دین گوی دولت برند.
سعدی (بوستان).
علم از بهر دین پروردن است نه از بهر دنیا خوردن. (گلستان)، پرستش. پرستیدن.پرستش کردن:
بداداریت پروردن نیایدفهم یونانی.
سنائی (از جهانگیری).
، درعسل یا شکر و جز آن حفظ کردن و بعمل آوردن داروئی یا میوه ای. اطراء. تطریه: آملۀ پرورده. هلیلۀ پرورده. زنجبیل پرورده: همه را کوفته و بیخته به آب غوره بپرورند چند بار به آب غوره تازه می کنند وباز خشک میکنند. (ذخیرۀ خوارزمشاهی). و آب پرورده با او یعنی (با برف) بهتر است. (تحفۀ حکیم مؤمن)، نهادن. قرار دادن. مواضعه کردن: امیر حاجب جمال الدین... بخواندن او رفت بخوزستان باجازت اتابک خاصبک و با سلطان بپرورد که اول روزکه به همدان رسد خاصبک را بگیرد. (راحهالصدور).
- خرد پروردن، بکار بردن عقل و درایت.
، انشاء، تنشئه، انشاء، پروردن. (صراح اللغه). ابو، اباوه، پروردن. (تاج المصادر بیهقی) :
چنان کرد یزدان تن آدمی
که بردارد او سختی و خرمی
بر آن پرورد کش همی پروری
بیاید بهر راه کش آوری.
ابوشکور بلخی.
بدو گفت کای مرد روشن خرد
نبرده کسی کو خرد پرورد.
فردوسی.
که با فر و برزست و بخش و خرد
همی راستی را خرد پرورد.
فردوسی.
جز آنی که بر تو گمانی برد
جهاندیده ای کو خرد پرورد.
فردوسی
دریغ فر جوانی و عز اوی دریغ
عزیز بود از این پیش همچنان سپریغ
بناز باز همی پرورد ورا دهقان
چو شد رسیده نیابد ز تیغ تیز گریغ.
شهید بلخی.
یوز را هرچند بهتر پروری
چون یکی خشم آورد کیفر بری.
رودکی.
مار را هر چند بهتر پروری
چون یکی خشم آورد کیفر بری.
ابوشکور.
بر آن پرورد کش همی پروری
بیاید بهر راه کش آوری.
ابوشکور.
نورد بودم تا ورد من مورّد بود
به روی ورد مرا ترک من همی پرورد.
کسائی.
بداد و بدانش بدین وخرد
ورا پاک یزدان همی پرورد.
فردوسی.
جهانا ندانم چرا پروری
چو پروردۀ خویش را بشکری.
فردوسی.
جهانا مپرور چو خواهی درود
چو می بدروی پروریدن چه سود.
فردوسی.
چنین است کردار این گوژپشت
بپرورد وپروردۀ خویش کشت.
فردوسی.
همان را که پرورد در بر بناز
درافکند خیره بچاه نیاز.
فردوسی.
مرا کاش هرگز نپروردیم
چو پرورده بودی نیازردیم.
فردوسی.
کسی دشمن خویشتن پرورد
بگیتی درون نام بد گسترد.
فردوسی.
بپرورده بودم تنت را بناز
برخشنده روز و شبان دراز.
فردوسی.
بپرورد تا بر تنش بد رسید
وز آن بهر ماهوی نفرین سزید.
فردوسی.
گذشته سخن یاد دارد خرد
بدانش روان را همی پرورد.
فردوسی.
تو مر بیژن خرد را درکنار
بپرور نگهدارش از روزگار.
فردوسی.
بفرهنگ یازد کسی کش خرد
بود در سر و مردمی پرورد.
فردوسی.
بپروردشان از ره بدخوئی
بیاموختشان کژی و جادوئی.
فردوسی.
که با شاه نوشین بسر برده ام
ترانیز دربر بپرورده ام.
فردوسی.
ترا از دو گیتی برآورده اند
بچندین میانجی بپرورده اند.
فردوسی.
پدر شاه و رستمش پرورده است
به نیکی مر او را برآورده است.
فردوسی.
چه گوئید گفتا که آزاده ای
بسختی همی پرورد زاده ای.
فردوسی.
بداند که چندان نداری خرد
که مغزت بدانش سخن پرورد.
فردوسی.
نگهدار تن باش و آن خرد
که جان رابدانش خرد پرورد.
فردوسی.
بپروردیم چون پدر در کنار
همی شادی آورد بختم ببار.
فردوسی.
کز آن گنج دیگر کسی برخورد
جهاندار دشمن چرا پرورد.
فردوسی.
خداوند هوش و روان و خرد
خردمند را داد او پرورد.
فردوسی.
به رنج و به سختی بپروردیم
بگفتار هرگز نیازردیم.
فردوسی.
و منجمان آنرا سالهاء تربیت نام کنند ای پروردن. (التفهیم).
رز مسکین بمهر چندین گاه
بچه پرورد در بر و پستان.
فرخی.
مادر این بچگکان را ندهد شیر همی
نه بپروردنشان باشد باژیر همی.
منوچهری.
و این بوالقاسم کنیزک پروردی و نزدیک امیر نصر آوردی و با صله بازگشتی. (تاریخ بیهقی).
ویران شده دلها به می آبادان گردد
آباد بر آن دست که پروردش آباد.
ابوالمظفر جخج یا جمح (از فرهنگ اسدی).
چنان است پروردن از ناز تن
که دیوار زندان قوی داشتن.
اسدی.
همه درد تن در فزون خوردن است
درستیش به اندازه پروردن است.
اسدی.
جانت را با تن بپروردن قرین و راست دار
نیست عادل هر که رغبت زی تن تنها کند.
ناصرخسرو.
جان را بنکو سخن بپرور
زین بیش مگرد گرد دیوان.
ناصرخسرو.
و هرچه مؤمن بودندی جان پروردندی. (قصص الانبیاء ص 150). (سلطان محمود زن را) گفت پسر تو را قبول کردم من او را بپرورم تو دل از کار او فارغ دار. (نوروزنامه). دانه مادام که در پردۀ خاک نهان است هیچکس در پروردن وی سعی ننماید. (کلیله و دمنه).
جز خط آن سیمین بدن کافزوده حسنش را ثمن
هرگز شنیدی کاهرمن مهر سلیمان پرورد.
خاقانی.
من آنم که اسبان شه پرورم
بخدمت در این مرغزار اندرم.
سعدی (بوستان).
بنعمت نبایست پروردنش
چو خواهی به بیداد خون خوردنش.
سعدی (بوستان).
نفس پروردن خلاف رای هر عاقل بود
طفل خرما دوست دارد صبر فرماید حکیم.
سعدی.
فرزند بنده ایست خدا را غمش مخور
تو کیستی که به ز خدا بنده پروری.
سعدی.
درختی که پروردی آمد ببار
هم اکنون بدیدی برش در کنار.
(از تاریخ گیلان مرعشی).
، تغذیه کردن. غذا دادن. غذو. اغذاء. اطعام. خورانیدن:
بهر خاشه ای خویشتن پرورد
بجز خاشه او را چه اندر خورد.
فردوسی.
نه گویا زبان و نه جویا خرد
ز هر خاشه ای خویشتن پرورد.
فردوسی.
بخونش بپرورد بر سان شیر
بدان تا کند پادشا را دلیر.
فردوسی.
می آن مایه باید که جان پرورد
نه چندان که یابد نکوهش خرد.
فردوسی.
نه گویا زبان ونه جویا خرد
ز خار و ز خاشاک تن پرورد.
فردوسی.
، حمایت کردن:
چنین پادشاهان که دین پرورند
ببازوی دین گوی دولت برند.
سعدی (بوستان).
علم از بهر دین پروردن است نه از بهر دنیا خوردن. (گلستان)، پرستش. پرستیدن.پرستش کردن:
بداداریت پروردن نیایدفهم یونانی.
سنائی (از جهانگیری).
، درعسل یا شکر و جز آن حفظ کردن و بعمل آوردن داروئی یا میوه ای. اطراء. تطریه: آملۀ پرورده. هلیلۀ پرورده. زنجبیل پرورده: همه را کوفته و بیخته به آب غوره بپرورند چند بار به آب غوره تازه می کنند وباز خشک میکنند. (ذخیرۀ خوارزمشاهی). و آب پرورده با او یعنی (با برف) بهتر است. (تحفۀ حکیم مؤمن)، نهادن. قرار دادن. مواضعه کردن: امیر حاجب جمال الدین... بخواندن او رفت بخوزستان باجازت اتابک خاصبک و با سلطان بپرورد که اول روزکه به همدان رسد خاصبک را بگیرد. (راحهالصدور).
- خرد پروردن، بکار بردن عقل و درایت.
، انشاء، تنشئه، انشاء، پروردن. (صراح اللغه). ابو، اباوه، پروردن. (تاج المصادر بیهقی) :
چنان کرد یزدان تن آدمی
که بردارد او سختی و خرمی
بر آن پرورد کش همی پروری
بیاید بهر راه کش آوری.
ابوشکور بلخی.
بدو گفت کای مرد روشن خرد
نبرده کسی کو خرد پرورد.
فردوسی.
که با فر و برزست و بخش و خرد
همی راستی را خرد پرورد.
فردوسی.
جز آنی که بر تو گمانی برد
جهاندیده ای کو خرد پرورد.
فردوسی
(پَرْ وَ دَ / دِ)
لغت نامه دهخدا
پرورده. پرورانیده. پرورش یافته. تربیت شده. تعلیم گرفته. مربی. متأدّب. مرشّح.
- شبان پروریده، پروردۀ شبان:
شبان پروریده ست وز گوسفند
مزیده ست شیر این شه بی گزند.
فردوسی
- شبان پروریده، پروردۀ شبان:
شبان پروریده ست وز گوسفند
مزیده ست شیر این شه بی گزند.
فردوسی
پروردن پرورش دادنپرورانیدن تربیت کردن بار آوردن بزرگ کردن تعلیم ترشیح، تغذیه غذا دادن، انشا ایجاد خلق، آراستن ظاهر کلام
پروردن پرورش دادنپرورانیدن تربیت کردن بار آوردن بزرگ کردن تعلیم ترشیح، تغذیه غذا دادن، انشا ایجاد خلق، آراستن ظاهر کلام
پرورش دهنده پروراننده پروردگار تربیت کننده مربی معلم مودب، جمع پرورندگان
پرواز دادن طیور پرانیدن اطاره، پرتاب کردن افکندن انداختن: بشقاب را پراند توی حیاط، سخن درشت و بیجا گفتن: متلک پراندن، لاف زدن و مبالغه در مدح کسی تعریف بیجا کردن، در نهان با مرد آمیختن (زن) تک پراندن تک پرانی
در عسل یا شکر و جز آن حفظ کردن و بعمل آوردن دارویی یا میوه ای آماده کردن اطراء تطریه: (همه را کوفته و بیخته باب غوره بپرورند) (ذخیره خوارزمشاهی)، پرورده شدن تربیت یافتن، حمایت کردن، پرستش کردن پرستیدن، نهادن قرار دادن مواضعه کردن، آموختن تع
