معنی منفعل در فرهنگ فارسی عمید

اثرپذیرفته، شرمنده، شرمسار

معنی منفعل در لغت نامه دهخدا

کرده شده و ساخته شده. (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). رجوع به انفعال شود، اثر چیزی پذیرنده. (غیاث) (آنندراج). اثر چیزی پذیرفته. (ناظم الاطباء). متأثرشده: که از فعل فاعل اندر منفعل پدید آید. (زادالمسافرین ناصرخسرو چ برلین ص 31).، مکن نعتش بدانگونه که ذاتش منفعل گردد، چنان کز کمترین قصدی به گاه فعل ذات ما.، ناصرخسرو (دیوان چ تقوی ص 27).، معلوم است که تعب منفعل چون تعب فاعل نبود. (اخلاق ناصری).، - منفعل اول، (اصطلاح فلسفه) جسم. (مصنفات بابا افضل ج 1 رسالۀ 2 ص 25).، - منفعل شدن، متأثر شدن. تحت تأثیر قرار گرفتن: بدان صفت منفعل شد که در نامه نوشت که آرد نماند. (چهارمقاله چ معین ص 28). منفعل آن آثار شوند تا به اضطراب فاحش و جزع بر احساس الم، خویشتن را فضیحت کنند. (اخلاق ناصری).، - منفعل گشتن، منفعل شدن: چون رودکی بدین بیت رسید امیر چنان منفعل گشت که از تخت فرودآمد و... (چهارمقاله چ معین ص 53). رجوع به ترکیب منفعل شدن شود.،، شرمنده و خجل و شرمسار. (ناظم الاطباء) :، به سودای خامان ز جان منفعل، به ذکر حبیب از جهان مشتغل.، سعدی.، ماه و خورشید از فروغ عکس رویت منفعل، بحر و بر از رشحۀ فیض بنانت شرمسار.، عبید زاکانی.، - منفعل شدن، شرمنده شدن. خجل شدن: آن نازنین چنان منفعل شد که حالتی که به زنان مخصوص است واقع شد. (چهارمقاله ص 36).، - منفعل کردن، شرمنده کردن. خجالت دادن.،، پریشان و آشفته، دلگیر و مهموم و مغموم.،، بجاآورده شده. (ناظم الاطباء)