- مثعلبه(مُ ثَ لِ بَ)
ارض مثعلبه، زمین روباه ناک. (منتهی الارب) (از اقرب الموارد) (ناظم الاطباء) (از آنندراج)
معنی مثعلبه - جستجوی لغت در جدول جو
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
(شَ رَ)
لغت نامه دهخدا
یاری دادن کسی را در شیر دوشیدن. (منتهی الارب). معاونه. (تاج المصادر بیهقی)، حلب (ح / ح ل ) . احتلاب. حلاب. (یادداشت مرحوم دهخدا)
(ثَ لِ بَ)
لغت نامه دهخدا
فرقه ای از پانزده فرقۀ خوارج. (مفاتیح العلوم) (بیان الادیان). از اصحاب ثعلب بن عامر. این فرقه ولایت را درباره کودکان شرط دانند. خواه کوچک باشند یا بزرگ تا زمانی که انکار وحدانیت الهی بعد از رسیدن به حد بلوغ از آنها سرنزده باشد و از این گروه نقل است که گفته اند بر اطفال حکمی در دوستی و دشمنی نیست تا زمانی که به حد بلوغ رسند. و از غلام زرخرید در صورتی که به حد بی نیازی و مالداری برسند زکوه بستانند. و چون نیازمند گردند بدیشان زکوه دهند. و این گروه بر چهار تیره باشند. اخنسیه. معبدیه. شیبانیه. و مکرمیه. (کشاف اصطلاحات الفنون)
مؤلف قاموس الاعلام گوید ثعالبه قبیله ای از عرب باشند که در مغرب الجزائر ساکن بودند از اولاد ثعلب بن بکر بن صفیره. مسکن این قبیله کوههای وانشریش بود و رئیس قبیله بنی توجین محمد بن عبدالقوی با آنان جنگی درپیوسته و ایشان را مغلوب و از موطنشان اخراج کرد و ثعالبه به مغرب اقصی شدند و مدت زمانی در تحت ادارۀ رئیس خود در زیر حمایت امراء بنی عمرین بزیستند سپس در قرن هشتم هجری ابوحمویغمراسون با این طایفه جنگهای بسیار کرد و تمام این قبیله را محو و نابود ساخت
مؤلف قاموس الاعلام گوید ثعالبه قبیله ای از عرب باشند که در مغرب الجزائر ساکن بودند از اولاد ثعلب بن بکر بن صفیره. مسکن این قبیله کوههای وانشریش بود و رئیس قبیله بنی توجین محمد بن عبدالقوی با آنان جنگی درپیوسته و ایشان را مغلوب و از موطنشان اخراج کرد و ثعالبه به مغرب اقصی شدند و مدت زمانی در تحت ادارۀ رئیس خود در زیر حمایت امراء بنی عمرین بزیستند سپس در قرن هشتم هجری ابوحمویغمراسون با این طایفه جنگهای بسیار کرد و تمام این قبیله را محو و نابود ساخت
(ثَ لَ بی یَ)
لغت نامه دهخدا
یکی از منازل راه مکه است که سابق قریه ای بود و اکنون خرابه است و مشهور. (مراصد الاطلاع). این موضع به سه منزلی کوفه بین شقوق و خزیمیه است. (معجم البلدان) :
گرمگاهی کافتاب استاده در قلب اسد
سنگ و ریک ثعلبیه بید و ریحان دیده اند.
خاقانی
گرمگاهی کافتاب استاده در قلب اسد
سنگ و ریک ثعلبیه بید و ریحان دیده اند.
خاقانی
(مُ تَ عَلْ لِ قَ)
لغت نامه دهخدا
زن شخص. (ناظم الاطباء) : بابا پیروک و متعلقه اش ویلان و سرگردان سیر بیابانها همی کردند. (ولنگاری، قضیۀ نمک ترکی، صادق هدایت چ چهارم امیرکبیر، ص 169)
(مُ لِ بَ)
لغت نامه دهخدا
شتر مادۀ چرکن. معلّبه. (منتهی الارب) (آنندراج) ، ماده شتری که در گردن وی نشان علاب باشد. معلّبه. (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد)
(مُثَ لِ)
لغت نامه دهخدا
روباه ناک و پر از روباه. (ناظم الاطباء). جایی که روباه بسیار باشد. (از اقرب الموارد)
(مَ عَ لَ)
لغت نامه دهخدا
ارض مثعله، زمین روباه ناک. (منتهی الارب) (از اقرب الموارد) (از محیطالمحیط). پر از روباه و روباه ناک. (ناظم الاطباء)
(ثَ لَ بَ)
لغت نامه دهخدا
ابن عمرو بن محصن بن عمرو عتیک بن عمرو بن مبذول بن مالک بن النجار الانصاری. صحابی است. موسی بن عقبه او را در شمار بدریین آرد و گوید در جنگ جسر ابی عبید بشهادت نائل شد و واقدی گوید او در خلافت عثمان وفات یافت. رجوع به کتاب الاصابه چ مصر سنه 1323 ج 1 ص 209 شود
ابن سلام. صحابی و برادر عبدالله ابن سلام است. ابو عمر آرد که طبری بروایت مقطوع، از ابن جریح آورده است که این ثعلبه یکی از کسانی است که آیۀ ’من اهل الکتاب امه قائمه’ (قرآن 113/3) در باب آنان نازل شده است. رجوع به کتاب الاصابه چ مصر سنۀ 1323 ج 1 ص 207 شود
ابن عبید بن عدی. صحابی است. ذهبی در تجرید آرد، که ابن الجوزی در تلقیح، ذکر او آورده است. عسقلانی گوید: ترسم که در نام پدر وی تصحیفی باشد و این مرد ظاهراً همان ثعلبه بن عنمه بن عدی است. رجوع به کتاب الاصابه چ مصر سنۀ 1323 ج 1 ص 208 شود
ابن بلال البصری الاعمی محدث است. صاحب لسان المیزان گوید ’لا یعرف’ و همو گوید که قواریری حدیثی منکر از او روایت کرده. و بخاری در باب وی گوید: ’لایتابع’ ولی ابن جهان او را در زمرۀ ثقات آرد. رجوع به لسان المیزان، ج 2 ص 82 شود
ابن رهم العدوانی از تیره عدنان، جدی است جاهلی. عبدالله بن جبیر و خوات بن جبیر و حارث بن نعمان و صباح بن ثابت، که در زمرۀ صحابه اند از نسل ابن ثعلبه میباشند رجوع به الاعلام زرکلی ج 1 ص 170 شود
ابن ابی مالک القرضی مکنی به ابویحیی صحابی است و او پیشوای قبیلۀ بنی قریظه بود و از او بعض احادیث منقول است. (قاموس الاعلام). و رجوع به کتاب الاصابه چ مصر سنۀ 1323 هجری قمری ج 1 ص 209 شود
ابن المطهربن احمد الحنظلی. مکنی به ابوطاهر. از ابوعلی مصاحفی، و جز او، سماع دارد، و وفات او در سنۀ 398 هجری قمری بوده است. رجوع به ذکر اخبار اصفهان ابی نعیم ج 1 ص 240 شود
ابن سهیل. گویند که ثعلبه نام ابوامامه حارثی صحابی است و بقولی مشهورتر نام ابوامامه ایاس بن ثعلبه است نه ثعلبه. رجوع به کتاب الاصابه چ مصر سنۀ 1323 ج 1 ص 208 و ج 8 ص 9 شود
ابن ابراهیم کوفی. محدث است. ابن ابی طی وی را در زمرۀ رجال شیعه آرد و گوید او را تصنیفی است که در آن از جماعتی از اهل سنت روایت حدیث کند. رجوع به لسان المیزان ج 822 شود
ابن ابی بلتعه. صحابی است. و در صغر سن درک صحبت رسول کرده است واز اکثر صحابۀ کرام روایت دارد. (قاموس الاعلام). و رجوع به ج 1 ص 206 کتاب الاصابه چ مصر سنۀ 1323 شود
ابن اودبن اسد. از تیره خزیمه از قبیله عدنان جدی است جاهلی. و کمیت اسدی شاعر و ضرار بن عمروصحابی از فرزندان او باشند. رجوع به الاعلام زرکلی ج 1 ص 170 شود
ابن سعد یا ثعلبه بن ساعده. صحابی است. او درک غزای بدر کرد و در غزوۀ احد بشهادت رسید. (قاموس الاعلام) و رجوع به کتاب الاصابه چ مصر سنۀ 1323 ج 1 ص 207 شود
ابن سوید انصاری. برادر اویس بن سوید انصاری صحابی است و ابن فتحون ثعلبه را نیز در شمار صحابه آورده است. رجوع به کتاب الاصابه چ مصر سنۀ 1323 ج 1 ص 207 شود
ابن سلامان بن ثعل از قبیلۀ طی. جدی است جاهلی و بنو ثعلبه که در مشرق مصر و بادیهالشام متفرق اند از نسل وی میباشند. رجوع به الاعلام زرکلی ج 1 ص 171 شود
ابن خدام انصاری او از شش یا هفت تن صحابه ای است که از غزوۀ تبوک تخلف کردند. رجوع به کتاب الاصابه چ مصر سنۀ 1323 هجری قمری ج 851 و 207 شود
ابن سعد بن ضبه. جدی است جاهلی و منسوب بدو را ثعلبی گویند و فرزندان او بطنی از قبیلۀ ضبه باشد. رجوع به الاعلام زرکلی ج 1 ص 170 شود
ابن سعد بن ذبیان بن بغیض، از تیره غطفان، جدی است جاهلی، و فرزندان او بطنی ازذبیان میباشند. رجوع به الاعلام زرکلی ج 1 ص 171 شود
ابن بکر بن حبیب از تیره تغلب بن وائل، جدی است جاهلی که اعشی تغلب شاعر از نسل او میباشد. رجوع به الاعلام زرکلی، ج 1 ص 170 شود
ابن ثابت و بقولی ثعلبه بن اوس. صحابی انصاری است. رجوع به کتاب الاصابه چ مصر سنۀ 1323 ج 1 ص 206 و ج 8 ص 271 شود
ابن سلام. صحابی و برادر عبدالله ابن سلام است. ابو عمر آرد که طبری بروایت مقطوع، از ابن جریح آورده است که این ثعلبه یکی از کسانی است که آیۀ ’من اهل الکتاب امه قائمه’ (قرآن 113/3) در باب آنان نازل شده است. رجوع به کتاب الاصابه چ مصر سنۀ 1323 ج 1 ص 207 شود
ابن عبید بن عدی. صحابی است. ذهبی در تجرید آرد، که ابن الجوزی در تلقیح، ذکر او آورده است. عسقلانی گوید: ترسم که در نام پدر وی تصحیفی باشد و این مرد ظاهراً همان ثعلبه بن عنمه بن عدی است. رجوع به کتاب الاصابه چ مصر سنۀ 1323 ج 1 ص 208 شود
ابن بلال البصری الاعمی محدث است. صاحب لسان المیزان گوید ’لا یعرف’ و همو گوید که قواریری حدیثی منکر از او روایت کرده. و بخاری در باب وی گوید: ’لایتابع’ ولی ابن جهان او را در زمرۀ ثقات آرد. رجوع به لسان المیزان، ج 2 ص 82 شود
ابن رهم العدوانی از تیره عدنان، جدی است جاهلی. عبدالله بن جبیر و خوات بن جبیر و حارث بن نعمان و صباح بن ثابت، که در زمرۀ صحابه اند از نسل ابن ثعلبه میباشند رجوع به الاعلام زرکلی ج 1 ص 170 شود
ابن ابی مالک القرضی مکنی به ابویحیی صحابی است و او پیشوای قبیلۀ بنی قریظه بود و از او بعض احادیث منقول است. (قاموس الاعلام). و رجوع به کتاب الاصابه چ مصر سنۀ 1323 هجری قمری ج 1 ص 209 شود
ابن المطهربن احمد الحنظلی. مکنی به ابوطاهر. از ابوعلی مصاحفی، و جز او، سماع دارد، و وفات او در سنۀ 398 هجری قمری بوده است. رجوع به ذکر اخبار اصفهان ابی نعیم ج 1 ص 240 شود
ابن سهیل. گویند که ثعلبه نام ابوامامه حارثی صحابی است و بقولی مشهورتر نام ابوامامه ایاس بن ثعلبه است نه ثعلبه. رجوع به کتاب الاصابه چ مصر سنۀ 1323 ج 1 ص 208 و ج 8 ص 9 شود
ابن ابراهیم کوفی. محدث است. ابن ابی طی وی را در زمرۀ رجال شیعه آرد و گوید او را تصنیفی است که در آن از جماعتی از اهل سنت روایت حدیث کند. رجوع به لسان المیزان ج 822 شود
ابن ابی بلتعه. صحابی است. و در صغر سن درک صحبت رسول کرده است واز اکثر صحابۀ کرام روایت دارد. (قاموس الاعلام). و رجوع به ج 1 ص 206 کتاب الاصابه چ مصر سنۀ 1323 شود
ابن اودبن اسد. از تیره خزیمه از قبیله عدنان جدی است جاهلی. و کمیت اسدی شاعر و ضرار بن عمروصحابی از فرزندان او باشند. رجوع به الاعلام زرکلی ج 1 ص 170 شود
ابن سعد یا ثعلبه بن ساعده. صحابی است. او درک غزای بدر کرد و در غزوۀ احد بشهادت رسید. (قاموس الاعلام) و رجوع به کتاب الاصابه چ مصر سنۀ 1323 ج 1 ص 207 شود
ابن سوید انصاری. برادر اویس بن سوید انصاری صحابی است و ابن فتحون ثعلبه را نیز در شمار صحابه آورده است. رجوع به کتاب الاصابه چ مصر سنۀ 1323 ج 1 ص 207 شود
ابن سلامان بن ثعل از قبیلۀ طی. جدی است جاهلی و بنو ثعلبه که در مشرق مصر و بادیهالشام متفرق اند از نسل وی میباشند. رجوع به الاعلام زرکلی ج 1 ص 171 شود
ابن خدام انصاری او از شش یا هفت تن صحابه ای است که از غزوۀ تبوک تخلف کردند. رجوع به کتاب الاصابه چ مصر سنۀ 1323 هجری قمری ج 851 و 207 شود
ابن سعد بن ضبه. جدی است جاهلی و منسوب بدو را ثعلبی گویند و فرزندان او بطنی از قبیلۀ ضبه باشد. رجوع به الاعلام زرکلی ج 1 ص 170 شود
ابن سعد بن ذبیان بن بغیض، از تیره غطفان، جدی است جاهلی، و فرزندان او بطنی ازذبیان میباشند. رجوع به الاعلام زرکلی ج 1 ص 171 شود
ابن بکر بن حبیب از تیره تغلب بن وائل، جدی است جاهلی که اعشی تغلب شاعر از نسل او میباشد. رجوع به الاعلام زرکلی، ج 1 ص 170 شود
ابن ثابت و بقولی ثعلبه بن اوس. صحابی انصاری است. رجوع به کتاب الاصابه چ مصر سنۀ 1323 ج 1 ص 206 و ج 8 ص 271 شود
(مَ لَ بَ / مَلُ بَ)
لغت نامه دهخدا
عیب. (دهار) (اقرب الموارد). نقصان. (مهذب الاسماء). عیب و نقیصه. ج، مثالب. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء). مقابل منقبه. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). و رجوع به مثالب شود، ملامت. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء)
متعذبه در فارسی مونث متعذب خوردنی خوشگوار، نوشیدنی خوشگوار، کیفر، کیفر دهنده
مغالبه در فارسی: پیشدستی در چیرگی بر یکدیگر چیره شدن غلبه کردن} اما رکاکت معنوی مسئله مغالبه یعنی مسابقه در غلبه است - میان اندیشه دیو گاو پای و روزگار) (فرزان. یغما: 2: 10 ص 60)، غلبه چیرگی
مونث مثالی یا اشباح مثالیه. بعضی از فلاسفه قایلند که میان مجردات محض و مادیات عالمی است که آنرا عالم اشباح نامند که برزخ میان روحانیات و جسمانیات است و از آن جهت اشباح گویند که دارای مقدار و شکل میباشد و شبح و قشر اجسام اند و چون دارای ماده نمی باشند فوق اجسام اند و مانند صوری هستند که از اشیا در آیینه منعکس میشوند. عالمی را که محل صور مقداریه است عالم اشباح و عالم اشباح مثالیه و اشباح جسمیه نامند
مونث مجتلب. یا دایره مجتلبه. یکی از دایره های عروضی. سه بحر رجز و هزج و رمل از آن جدا می شود توضیح سوالم هر سه بحر (هزج رجز رمل) را در دایره ای نهاده اند و نام آن دایره موتلفه کرده و مزاحفات آنرا در دایره ای دیگر نهاده و نام آن دایره مجتلبه کرده و الحق این استاذیی سخت جاهلانه است و تصرفی نیک فاسدانه
