معنی متقصی - جستجوی لغت در جدول جو

متقصی

لغت نامه دهخدا

متقی

باتقوا، پرهیزگار، پارسا

فرهنگ فارسی عمید

مستقصی

تحقیق و بررسی کننده

فرهنگ فارسی عمید

مقصی

(مَ صی ی)

شتر یا گوسپند بریده گوش. (ناظم الاطباء). جمل مقصو و مقصی، شتری که کنار گوش او اندکی بریده شده باشد. (از اقرب الموارد). مقصی (م ق ص صا) . (قطر المحیط). و رجوع به مادۀ قبل شود

لغت نامه دهخدا

مقصی

(مُ صا)

دوره کرده. (از تاج العروس) (منتهی الارب) (آنندراج). و رجوع به ذیل مادۀ بعد شود

لغت نامه دهخدا

مقصی

(مُ قَصْ صا)

شتری که قسمت کمی از کنارۀ گوشش بریده باشد. (از قطر المحیط) (از المنجد) (از اقرب الموارد) (از تاج العروس) (از شرح قاموس فارسی ص 1150)

لغت نامه دهخدا

متقی

(مُتْ تَ)

المتقی لله. المتقی بالله. ابراهیم بن المقتدربالله. بیست و یکمین خلیفۀ عباسی مکنی به ابواسحاق (297- 357 هجری قمری). وی بعد از برادرش الراضی بالله (329 هجری قمری) به خلافت رسید و چهار سال خلیفه بود و کارها در عهد او مضطرب شد. ’توزون’ از امراء دیلم بر او استیلا یافت (331 هجری قمری). متقی چون آن حال بدید با اهل و خواص به موصل رفت. توزون به متقی کس فرستاد و سوگندان مؤکد خورد که از وی هیچ مکروهی به متقی نرسد. متقی به بغداد بازگشت و توزون که با مستکفی همدست شده بود متقی را در بند کشید و دردیدگان او میل کشید و او را کور ساخت. (333 هجری قمری) و متقی تا پایان عمر دربغداد بسر برد. و رجوع به اعلام زرکلی و تجارب السلف و تاریخ گزیده و کامل ابن اثیر ج 8 ص 142، 147، 148 و عیون الانباء ص 224 و عقدالفرید ج 4 ص 252 و ج 5 ص 409 و تاریخ الخلفاء ص 261 و الاوراق و النقود شود

لغت نامه دهخدا

متقی

(مُتْ تَ)

از ’وق ی’، پرهیزگار. (منتهی الارب) (دهار) (آنندراج) (مهذب الاسماء) (ناظم الاطباء). مؤمن و نمازگزار و زکوه دهنده و کسی که همه واجبات رابجای آورد و مراد از واجبات اعم از آنهائی است که به دلیل قطعی ثابت شده است مانند فرایض، یا به دلیل ظنی. (از تعریفات جرجانی) : و مردم آنجا (شیراز) متقی و جوانمرد باشند. (فارسنامۀ ابن البلخی). و هرگاه که متقی در کار این جهان گذرنده تأملی کندهر آینه مقابح آن را به نظر بصیرت بیند. (کلیله و دمنه). و متقیان و مصلحان پای در دامن امن و عافیت نهادند. (سندبادنامه). در مواضی ایام دهقانی بوده است صاین و متدین و متورع و متقی. (سندبادنامه ص 129).
می بلرزد عرش از مدح شقی
بدگمان گردد ز مدحش متقی.
مولوی.
جمله رندان چونکه در زندان بوند
متقی و زاهد و حق خوان بوند.
مولوی.
ای متقی گر اهل دلی دیده ها بدوز
کایشان بدل ربودن مردم معینند.
سعدی.
طایفه ای سماع را مدعیند و متقی
زمزمه ای بیار خوش تا بدوند ناخوشان.
سعدی

لغت نامه دهخدا

تقصی

(تَ بَکْ کُ)

به نهایت رسیدن. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (آنندراج) (اقرب الموارد) ، به غایت رسیدن در بحث مسئله ای و استقصا کردن در آن. (از اقرب الموارد). و تقول: حدیث متقصی. (اقرب الموارد)

لغت نامه دهخدا

متفصی

(مُ تَ فَصْ صی)

رها شده از تنگی و سختی. (ناظم الاطباء). رهائی یابنده از هر چه باشد مثل آفت و بلا و وام. (آنندراج) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). و رجوع به تفصی شود

لغت نامه دهخدا

متقصد

(مُ تَ قَ قَصْ صِ)

نیزۀ شکسته. (آنندراج) (ناظم الاطباء) (منتهی الارب) (از اقرب الموارد) ، مرده. (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). و رجوع به تقصد شود

لغت نامه دهخدا

متقصص

(مُ تَ قَصْ صِ)

در پی رونده. (آنندراج) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). بسراغ گام و اثر پا رونده. (ناظم الاطباء) ، کسی که یاد می گیرد سخن و قصه و افسانه را. (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). و رجوع به تقصص شود

لغت نامه دهخدا

متقصع

(مُ تَ قَصْ صِ)

جراحتی که پر شود از ریم و آب زرد. (آنندراج) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). دیدۀپر شده از ریم. (ناظم الاطباء). رجوع به تقصع شود

لغت نامه دهخدا

متقصف

(مُ تَ قَصْ صِ)

کشتی که شکسته شود از طوفان. (آنندراج). درهم شکننده کشتی. (ناظم الاطباء). و رجوع به تقصف شود

لغت نامه دهخدا

متقصل

(مُ تَ قَصْ صِ)

بریده شده. (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). و رجوع به تقصل شود، خرد شده. (ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا

متقصم

(مُ تَ قَصْ صِ)

شکسته شونده. (آنندراج) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد) ، شکسته. (آنندراج) (از ناظم الاطباء). رجوع به تقصم شود

لغت نامه دهخدا

متقطی

(مُ تَ قَطْ طی)

از ’ق طو’، درنگ و تأخیر نماینده. (آنندراج) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد) ، (از ’ق طی’) دول پرآبی که آهسته و اندک اندک از چاه برآید. (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). رجوع به تقطی شود

لغت نامه دهخدا

متقفی

(مُ تَ قَفْ فی)

پیروی نماینده و در پی کسی رونده. (آنندراج) (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). و رجوع به تقفی شود

لغت نامه دهخدا

متقوی

(مُ تَ قَوْ وی)

توانا. (آنندراج) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). توانا و قادر. (ناظم الاطباء) : مدد و معاونت ایشان در تمشیت آن کار متقوی شود. (ترجمه تاریخ یمینی چ 1 تهران ص 259) ، دلاور و دلیر. (ناظم الاطباء) (از فرهنگ جانسون). و رجوع به تقوی شود

لغت نامه دهخدا

متعصی

(مُتَ عَصْ صی)

آن که با چوبدستی می زند. (ناظم الاطباء) (از فرهنگ جانسون) ، گردنگش و یاغی. (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد) ، کار مشکل و دشوار و در پیجان. (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). و رجوع به تعصی شود

لغت نامه دهخدا

متقبی

(مُ تَ قَبْ بی)

قبا پوشنده. (آنندراج) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). قباپوشیده. (ناظم الاطباء). و رجوع به تقبی شود

لغت نامه دهخدا

مستقصی

(مُ تَ)

مستقص. نعت فاعلی از استقصاء. کوشش تمام کننده و به نهایت چیزی رسنده. (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). رجوع به استقصاء شود

لغت نامه دهخدا

متقضی

(مُ تَ قَضْ ضی)

تمام کرده و پرداخته و معدوم و ناپدید، باز چنگ در زده. (ناظم الاطباء). و رجوع به تقضی شود