- متعطل(مُ تَ عَطْ طِ)
بی کار. (آنندراج). مرد بی کار و بی شغل. (ناظم الاطباء) (منتهی الارب) (از اقرب الموارد). و رجوع به تعطل شود
معنی متعطل - جستجوی لغت در جدول جو
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
بلندمرتبه، از صفات باری تعالی. در اصل متعالی بوده، یای آن در وصف خداوند حذف گردیده
(مُ تَ عَمْ مِ)
لغت نامه دهخدا
سختی کشنده. (آنندراج) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). ساعی در کار و زحمت کش. (ناظم الاطباء). و رجوع به تعمل شود
(مُ تَ عَزْ زِ)
لغت نامه دهخدا
به یک سو شونده و کناره گزیننده. (آنندراج) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). معزول شده و از شغل و کار خارج شده و برداشته شده و گوشه نشین. (ناظم الاطباء). و رجوع به تعزل شود
(مُ تَ عَذْ ذِ)
لغت نامه دهخدا
نکوهش پذیرنده. (آنندراج). شکیبای برملامت و سرزنش. (ناظم الاطباء). و رجوع به تعذل شود
(مُ تَ عَجْ جِ)
لغت نامه دهخدا
شتابی نماینده و زود گیرنده. (آنندراج) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). زود شتاب و کسی که زودی می کند و شتاب مینماید. (ناظم الاطباء) ، کسی که شیراعجاله می آورد. (ناظم الاطباء). اعجالهآرنده. (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). و رجوع به تعجل شود
(مُ تَ عَیْ یِ)
لغت نامه دهخدا
خرامنده و خمنده و نازنده در رفتار. (آنندراج) (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). و رجوع به تعیل شود
(مُتَ بَطْ طِ)
لغت نامه دهخدا
شجاع و دلیر. (ناظم الاطباء). نعت است از تبطل. (منتهی الارب). و رجوع به تبطل شود
(مُ تَ)
لغت نامه دهخدا
بلندشونده. در اصل متعالی بود اسم فاعل از تعالی که ناقص واوی است از تفاعل در حالت رفعی ضمه بر یاء ثقیل بود ساقط کردند بعد اجتماع ساکنین شد میان یا و تنوین. یاء را حذف کردند و درآخر وقف کردند تنوین هم ساقط گردید، متعال باقی ماند. (غیاث) (آنندراج). بلند و رفیع و بالا. (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد) :
عالم را خاک کف دو پای تو کرده ست
عزوجل ایزد مهیمن متعال.
منوچهری (دیوان چ 2 ص 168).
بزرگ بارخدائی که ایزد متعال
یگانه کرد به توفیقش از جمیع الناس.
منوچهری.
آن آب حیات است که جاوید بماند
نفسی که از او داد کریم متعالش.
ناصرخسرو.
در ملک ایمن از زوال، در ذات و نعمت متعال. (کشف الاسرار). و رجوع به تعالی و متعالی شود
عالم را خاک کف دو پای تو کرده ست
عزوجل ایزد مهیمن متعال.
منوچهری (دیوان چ 2 ص 168).
بزرگ بارخدائی که ایزد متعال
یگانه کرد به توفیقش از جمیع الناس.
منوچهری.
آن آب حیات است که جاوید بماند
نفسی که از او داد کریم متعالش.
ناصرخسرو.
در ملک ایمن از زوال، در ذات و نعمت متعال. (کشف الاسرار). و رجوع به تعالی و متعالی شود
(مُ تَ عَطْ طِ)
لغت نامه دهخدا
تشنه نماینده به تکلف. (آنندراج) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد). کسی که تشنگی را بهانه می کند. (ناظم الاطباء) ، سخت تشنۀ آب. آرزومند و مشتاق آب:
چند خواهی چو من برین لب چاه
متعطش به آب حیوانش.
سعدی.
و رجوع به تعطش شود
چند خواهی چو من برین لب چاه
متعطش به آب حیوانش.
سعدی.
و رجوع به تعطش شود
(مُ کَ طَ)
لغت نامه دهخدا
اسد مکعطل، شیر یازنده. (از منتهی الارب) (از آنندراج). یازیده و دست را دراز کشیده. و گویند: اسد مکعطل. (ناظم الاطباء)
(مُ تَ عَطْطی)
لغت نامه دهخدا
عطا خواهنده. (آنندراج). انعام و بخشش درخواست کننده. (ناظم الاطباء). و رجوع به تعطی شود
(مُ تَ عَطْ طِ)
لغت نامه دهخدا
مهربانی نماینده. (آنندراج). مشفق و مهربان و مایل. (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد) ، کسی که بالاپوش به روی خود می اندازد. (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). و رجوع به تعطف شود
(مُ تَ عَلْ لِ)
لغت نامه دهخدا
نوازنده و نوازشگر. (ناظم الاطباء) ، کسی که خود را به کار مشغول می دارد. و یا بسنده می کند کار را. (ناظم الاطباء) (منتهی الارب) (از اقرب الموارد). و رجوع به تعلل شود
(مُ تَ عَقْ قِ)
لغت نامه دهخدا
هوش بخود آورنده. (آنندراج). عاقل و هوشمند و خردمند و دانا. (ناظم الاطباء) (از منتهی الارب) (از اقرب الموارد) ، قابل تعقل و شایستۀ دریافت. (ناظم الاطباء). و رجوع به تعقل شود
بلند، بلندمرتبه، عالی، متعالی، والا