جدول جو
جدول جو

معنی ماحضر - جستجوی لغت در جدول جو

ماحضر
آنچه حاضر و موجود است، کنایه از غذای حاضر و موجود، خوراک ساده، حاضری، کنایه از بربدیهه، ارتجالاً، برای مثال گرچه صدرت منشا شعر است و جای شاعران / گفتمت من نیز شعری بی تکلف ماحضر (سنائی۲ - ۱۷۲)
تصویری از ماحضر
تصویر ماحضر
فرهنگ فارسی عمید
ماحضر
(حَ ضَ)
آنچه که حاضر شده. در فارسیان اسم طعام قلیل بی تکلف که موجود و حاضر باشد لهذا به لحاظ اسمیت یای تنکیر در آخر آورده ماحضری می گویند و الا یای تنکیر در آخر فعل ماضی چه معنی دارد بخلاف لفظ مادام که از جهت ماء مصدریه اسمی شده برای تعیین وقت چیزی برای چیزی چون اسمیت غالب شده یای تنکیر درآن آوردن خطاست و ماحضر را ماحضری درویشانه نیز گویند. (آنندراج) (بهار عجم). طعام ناچیز. حاضری از طعام. طعام غیرمتکلف. نزل. غذای دسترس در خانه. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا). هرچه به شتاب و تعجیل تهیه وآماده کنند خصوصاً از طعام. (ناظم الاطباء). عجل. عجله. عجاله. عجاله. (منتهی الارب) :
گرچه صدرت منشاء شعرست و جای شاعران
گفتمت من نیز شعری بی تکلف، ماحضر.
سنائی.
از دیده و دل کرده شرابی و کبابی
هرچند که در نزد تو این ماحضر آمد.
سوزنی.
افزون بود از بخشش گردون بتماثل
آنچ از کف او ماحضری باشد و حالی.
سوزنی.
مال من دزد ببرد و دل من عشق ربود
وقت را زین دویکی ماحضرم بایستی.
خاقانی.
هفت کواکب ز نه سپهر به ده نوع
هشت جنان را نثار ماحضر آورد.
خاقانی.
هان کجائی چه می کنی ؟ گفتم
می خورم خون خود که ماحضر است.
خاقانی.
پادشاه در این کتاب مطالعه می کند تا بنده بخدمتی پردازد وماحضر خوردنی سازد. (سندبادنامه ص 261).
گر نباشد ماحضر چیزی نیندیشم از آن
آتشی از جان برافروزیم و دل بریان کنیم.
عطار.
ماحضری ترتیب کرده پیش ملک آورد. (گلستان).
نه که هر مهره ای گهر باشد
کار درویش ماحضر باشد.
اوحدی.
و عذر خواستم که ماحضری جز این نیست. (انیس الطالبین ص 48).
نیم جانی که هست پیش کنم
چون بدست من اینقدر باشد
نبود لایق نثار ولی
کار درویش ماحضر باشد؟
(از العراضه).
آبرو هرجا که باشد چیز دیگر گو مباش
خجلت از مهمان ندارد سفرۀ بی ماحضر.
میرزا اسد عریان (از آنندراج).
نیست انعام خدا روزی انعامی چند
نشودخاصۀ حق ماحضر عامی چند.
میرزا مهدی (از آنندراج)
لغت نامه دهخدا
ماحضر
آنچه که حاضر شده
تصویری از ماحضر
تصویر ماحضر
فرهنگ لغت هوشیار
ماحضر
((حَ ضَ))
آنچه که حاضر و موجود است، خوراک ساده، غذای آماده و حاضر
تصویری از ماحضر
تصویر ماحضر
فرهنگ فارسی معین

پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما

تصویری از محضر
تصویر محضر
جای حضور، کنایه از درگاه، جای نوشتن اسناد و احکام، دفتر ثبت اسناد، دفترخانه، سجل، فتوا نامه، گواهی نامه
محضر نوشتن: گواهی نوشتن
فرهنگ فارسی عمید
تصویری از محاضر
تصویر محاضر
محضرها، جاهای حضورها، کنایه از درگاه ها، جاهای نوشتن اسناد و احکام ها، دفاتر ثبت اسناد، دفترخانه ها، سجل ها، فتوا نامه ها، گواهی نامه ها، جمع واژۀ محضر
فرهنگ فارسی عمید
(مَ ضِ)
جمع واژۀ محضر. لغتی است مولد (از المعجم الوسیط).
- محاضر شرع، محاکم شرع. رجوع به محضر شود.
، جمع واژۀ محضر، به معنی دفترخانه ها. رجوع به دفترخانه شود، جمع واژۀ محضر، رسیدگان به سوی آب. (ناظم الاطباء) ، جمع واژۀ حاضر. (آنندراج)
لغت نامه دهخدا
(ضِ)
اسم فاعل از مضر و مضور. (از اقرب الموارد) ، شیر ترش زبان گز. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء). شیری زبان گز پیش از ستبر شدن. (از اقرب الموارد). شیری زبان گز و تیز پیش از کلچیدن. (یادداشت به خط مرحوم دهخدا) ، شیرنیک سپید. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء)
لغت نامه دهخدا
(حِ)
خداوند شیر خالص. و رجل ماحض، مرد آزمند شیر خالص. (منتهی الارب) (از ناظم الاطباء) (از آنندراج)
لغت نامه دهخدا
(مَ ضَ)
حضور. (غیاث) (ناظم الاطباء). حاضر شدن. (آنندراج) ، وقت حاضر آمدن. (غیاث). هنگام حاضر شدن. (ناظم الاطباء) ، جای بازگشتن به آب. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) ، جای حاضر آمدن. (غیاث). جای حاضر شدن. (ناظم الاطباء). محل حضور. پیشگاه. آستان:
چون شب آید برود خورشید از محضر ما
ماهتاب آید و درخسبد در بستر ما.
منوچهری.
هر ساله از بابت اوقاف و زکوات و اخماس و سهم امام و مظالم و امثالها قریب دویست هزارتومان به محضر اطهر او ایصال میداشتند. (المآثر و الاّثار ص 137).
- بدمحضر، که مجلس و محفلی ناخوش و سرد و گران و پر از غیبت کسان دارد:
نیست این ممکن که تو بدبخت همچون خویشتن
مر مرابندۀ یکی نادان بدمحضر کنی.
ناصرخسرو.
چون تو بسی به بحر و بر افکنده است
این صعب دیو جاهل بدمحضر.
ناصرخسرو.
- حسن المحضر، آنکه غایبان را به نیکی یاد کند. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء). خوش محضر. که مجلس اوگرم و خوش و فرح انگیز و مایۀ انبساط است.
- خوش محضر، نکومحضر. نیک محضر. رجوع به نیک محضر شود.
- در محضر، در حضور. در خدمت. (ناظم الاطباء).
- نکومحضر، نیک محضر. خوش محضر:
بداده ست داد از تن خویشتن
چو نیکودلان و نکومحضران.
منوچهری.
- نیک محضر، نکومحضر. خوش محضر. که غایب را به نیکی یاد کند. خوش مشرب که محفلی و مجلسی خوش و گرم و باانبساط دارد.
، توسعاً دنیا:
هر بد و نیکی که در این محضرند
رنگ پذیرندۀ یکدیگرند.
نظامی.
، سجل قاضی. (غیاث) (ناظم الاطباء). سجل. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء). آنکه قاضی دعوای مترافعین را در آن مفصل بنویسد اما قضاوتی که درباره آنها نموده است در آن ثبت نکرده و فقط برای تذکر نوشته باشد. (از تعریفات). ورقۀ ثبت اظهارات اصحاب دعوی. به معنای سجل، ورقه ای است که شرح حضور متخاصمین نزد قاضی روی آن نوشته شود. از قبیل گفتگوی طرفین از اقرار یا انکار و حکم بشاهدیا نکول بر وجهی که پس از ختم دعوی برای هیچیک از مخاصمین اشتباهی رخ ندهد. (کشاف اصطلاحات الفنون) ، شاهد. گواه:
یعقوب این فراست دورانش دید گفتا
بر پاکی مسیح چو تو محضری ندارم.
خاقانی.
، در عرف نوشته ای را گویند که برای اثبات دعوی به مهر اهالی و موالی رسانند و با لفظ کردن و ساختن و درست کردن و سرانجام دادن مستعمل است. (آنندراج). چک که برای اثبات دعوی به مهر و گواهی جمعی رسانند. سجل. (یادداشت مرحوم دهخدا). فتوی نامه. گواهی نامه. استشهاد. صورت مجلس:
در آن محضر اژدهاناگزیر
گواهی نبشتند برنا و پیر.
فردوسی.
نباشم بدین محضر اندر گوا
نه هرگز براندیشم از پادشا.
فردوسی.
همه محضر ما به پیمان تو
بدرید و پیچد ز فرمان تو.
فردوسی.
نه نرد و نه تخته نرد پیش ما
نه محضر و نه قباله و بنجه.
منوچهری (دیوان ص 225).
و رسولان همی شدند و همی آمدند و محضر همی نبشتند و سوگندها همی خوردند و عهده همی گرفتند. (تاریخ سیستان). قاضی مکران را با رئیس و چند تن از صلحا و اعیان رعیت به درگاه فرستاد و نامه هاو محضرها که ولیعهد پدر وی است. (تاریخ بیهقی ص 242). این نامه را سلطان بخواند و بر محضر واقف گشت. (تاریخ بیهقی ص 547). و بچهار ماه این معنی درست کردم و محضر پیش امیر ابوالسوار نهادم بدید و بخواند و تبسم کرد و گفت من خود دانم... اما چرا راستی باید گفت که چهار ماه روزگار باید کرد و محضری و گواهی دویست مرد عدول تا از تو آن راست قبول کنند. (منتخب قابوسنامه ص 46).
گفتم که کنون آن شجر و دست چگونه ست
آن دست کجا جویم و آن بیعت و محضر.
ناصرخسرو.
چرخ نه ای محضر نیکی پسند
نیک دراندیش ز چرخ بلند.
نظامی.
محضر کنم که او ظفر دین مصطفی است
عدلش پی گواهی محضر نکوتر است.
خاقانی.
پیش درگاهش میان بست آسمان
محضر جاهش بر آن بست آسمان.
خاقانی.
از خط کردگار ملک راست محضری
المقتفی خلیفتنا مهر محضرش.
خاقانی.
- محضر بر آب نوشتن، مثل نقل بر آب نوشتن، کنایه از حرکت لغو و بیفایده کردن باشد. (آنندراج) (مجموعۀ مترادفات ص 292).
- محضر بستن، محضر کردن. محضر نوشتن:
پیران قبیله نیز یکسر
بستند بر این مراد محضر.
نظامی.
و در روزگار القادر باﷲ عقد محضری بستند. (جهانگشای جوینی).
- محضر خواستن، فتوی نامه و گواهی نامه خواستن: بنده از ملامت ترسید و از ایشان محضری خواست عقد کردند و همگان خطهای خویش بر آن نبشتند و بنده فرستاد. (تاریخ بیهقی ص 546).
- محضر دادن، فتوی دادن. گواهی دادن:
به خون خویش سرانجام میدهد محضر
سیه دلی که چو طاووس در خودآرایی است.
صائب.
- محضر ساختن، محضر نوشتن. استشهاد نوشتن. گواهی گروهی راجمع کردن: محضرها ساختند و در اعتقاد وی سخنها گفتند. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 24). آن قوم که محضر ساختند رفتند. (تاریخ بیهقی ص 24). و آن کسان که آن محضرها ساختند ایشان را محشری و موقفی قوی خواهد بود. (تاریخ بیهقی ص 24).
بر چنان فتحی که این شاه ملایک پیشه کرد
هم ملایک شاهدالحالند و محضر ساختند.
خاقانی.
- محضر کردن، محضر ساختن. محضر نوشتن. شهادتنامه نوشتن جمعی در امری. فتوی دادن. ترتیب دادن گواهی نامه: درحال از گنجه قاصدی فرستادم به گرگان و محضری فرمودم کردن به شهادت قاضی و رئیس و خطیب و جمله عدول. (منتخب قابوسنامه ص 46).
شعرم به زر نوشتند آنجا خواص مکه
بر بی نظیری من کردند حاج محضر.
خاقانی.
محضر کنم که او ظفر دین مصطفی است
عدلش پی گواهی محضر نکوتر است.
خاقانی.
- محضر نوشتن، محضر کردن. نوشتن محضر. استشهاد نوشتن:
یکی محضر اکنون بباید نبشت
که جز تخم نیکی سپهبد نکشت.
فردوسی.
مه و خورشید سالاران گردون اندر این بیعت
نشستستند یکجا و نبشتستند محضرها.
منوچهری.
به انواع مکاید تمسک می ساخت تا محضری بر اعتزال او نبشت. (ترجمه تاریخ یمینی ص 432).
عید از هلال حلقه به گوش آمده است از آنک
بر بندگی شاه نبشتند محضرش.
خاقانی.
تا محضر نصرتت نوشتند
آوازه شکست دیگران را.
خاقانی.
، چک که برای اثبات دعوی به مهر و گواهی اهالی و موالی رسانند. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) ، صک که معرب چک باشد. نوشتۀاقرار به دریافت مال و غیره. (کشاف اصطلاحات الفنون) ، جایی که حاکم شرع در آن به امور مردم رسیدگی کند.
- محضر شرع، محکمۀ شرع.
، دفترخانه. محل نوشتن اسناد شرعیه و عرفیه و ثبت معاملات رسمی و ازدواج و طلاق. دفترخانه که به جای محاکم شرع سابق است که با نظام خاص و برحسب مقررات و موازین قانونی در نقاط مختلف کشور تأسیس می شود
لغت نامه دهخدا
(مُ ضِ)
احضارکننده. که احضار کند، گرزبردار. عصابردار، سرهنگ و آردل، آنکه به نزد قاضی کسی را میطلبد. (ناظم الاطباء)
لغت نامه دهخدا
(اَ ضَ)
نعت تفضیلی از حضور: وقد تورک علی هذا قبل هؤلاء قوم ٌ، کانوا احدّ انیاباً و احضر اسباباً و اعظم اقداراً... فلم یثّم لهم ما ارادوه. (قفطی).
- امثال:
احضر من التراب. (مجمع الأمثال میدانی).
لغت نامه دهخدا
(مَ ضِ)
ابن المورع الهمدانی الیامی، مکنی به ابوالمورع از رجال حدیث و از مردم کوفه است. ابن سعد او را توثیق و تصدیق کرده و نسائی گوید از اعمش احادیث نیکو و مستقیم روایت کرده است و درحدیث او منکری ندیده ام. اما گروهی وی را به غفلت منسوب داشته اند. در باب نبید بر رأی مردم کوفه بود و هم بدان شهر درگذشت. (206 هجری قمری) (الاعلام زرکلی)
لغت نامه دهخدا
(مُ ضِ)
آماده و حاضر، آنکه در حضور شخص ایستاده است. (ناظم الاطباء)
لغت نامه دهخدا
(حَ ضَ)
به تصرف فارسیان، طعام قلیل بی تکلف که بوقت حاجت موجود و حاضر باشد. (غیاث). طعام قلیل بی تکلف که به وقت حاجت موجود و حاضر باشد. (ناظم الاطباء). حاضری:
هرچه در خانه داشت ماحضری
پیشش آورد و کرد لابه گری.
نظامی.
و رجوع به ماحضر شود
لغت نامه دهخدا
تصویری از محضر
تصویر محضر
حضور، وقت حاضر آمدن، پیشگاه
فرهنگ لغت هوشیار
جمع محضر، تزده خانه ها بود گاه ها گزارشها و سر چشمه ها آبشخورها جمع محضر محاضر رسمی. یا محاضر شرع. محاکم شرع
فرهنگ لغت هوشیار
تصویری از ما حضر
تصویر ما حضر
سردستی درویشانه خشک و تر (گویش افغانی)
فرهنگ لغت هوشیار
تصویری از محاضر
تصویر محاضر
((مَ ض))
جمع محضر
فرهنگ فارسی معین
تصویری از محضر
تصویر محضر
محل حضور، دفتر ثبت اسناد، جمع محاضر
فرهنگ فارسی معین
تصویری از محضر
تصویر محضر
پیشگاه، دفترخانه
فرهنگ واژه فارسی سره
محضرها، دفاتراسنادرسمی
متضاد: محاکم، محکمه ها، گواهی ها، استشهادات
فرهنگ واژه مترادف متضاد
آستانه، آستان، درگاه، پیشگاه، حضور، حضورگاه، دفترخانه، دفتر اسناد رسمی
فرهنگ واژه مترادف متضاد