- لاذقی (ذِ قی ی)
منسوب به لاذقیه، شهری از شام
معنی لاذقی - جستجوی لغت در جدول جو
- لاذقی
منسوب به لاذقیه از مردم لاذقیه
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
(گِ)
لغت نامه دهخدا
شهری است از شام بر کران دریای روم و اندروی مسلمانانند. شهری است با نعمت بسیار و کشت و برز بسیار و خواسته های بسیار. (حدود العالم). لاادیسه. (دمشقی). نام چند شهر مسمی به لاادیسه و بالاخص نام لاتاکیه. و این در جنوب آسیهالصغری است. یاقوت در معجم البلدان گوید لاذقیه شهری است بر ساحل دریای شام و از اعمال حمص شمرده شود و به مغرب جبله واقع و میان آن دو، شش فرسنگ مسافت است و اکنون (بروزگار یاقوت) از اعمال حلب بشمار است. بطلمیوس در کتاب الملحمه گوید مدینه لاذقیه طولها ثمان و ستون درجه و عشرون دقیقه و عرضها خمس و ثلاثون درجه وست دقائق فی الاقلیم الرابع طالعها القوس، عشرون درجه من السرطان. مدینه عتیقه رومیه. فیها ابنیه قدیمه مکینه و هو بلد حسن فی وطاء من الارض و له مرفأجید محکم و قلعتان متصلتان علی تل مشرف علی الربض و البحر علی غربیها و هی علی ضفته و لذلک قال المتنبی:
و یوم جلبتها شعث النواصی
معقده السبائب للطرّاد
و حام بها الهلاک علی اناس
لهم باللاذقیه بغی عاد
فکان الغرب بحراً من میاه
و کان الشرق بحراً من جیاد.
... و قال المعری الملحد اذ کانت اللاذقیه بیدالروم بها قاض و خطیب ٌ و جامعٌ لعباد المسلمین اذا ادنوا ضرب الروم النواقیس کیاداً لهم. فقال:
فی اللاذقیه فتنه
ما بین احمد و المسیح
هذا یعالج دلبه
والشیخ من حنق یصیح.
الدلبه، الناقوس - والشیخ الذّی یصیح، اراد به المؤذن... قال ابن فضلان و اللاذقیه مدینه قدیمه سمیّت باسم بانیها و رأیت بها فی سنه 446 اعجوبه و ذلک ان المحتسب یجمع القحاب و الغرباء المؤثرین للفساد من الروم فی حلقه و ینادی علی کل واحد منهم و یزایدون علیها الی دراهم ینتهون الیها لیلتها علیه و یأخذونهم الی الفنادق التی یسکنها الغرباء بعدان یأخذ کل واحد منهم من المحتسب خاتم المطران حجه معه و یعقب الوالی له فانه متی وجد انساناً مع خاطئه و لیس معه خاتم المطران الزم خیانه... و من هذه المدینه اعنی اللاذقیه خرج نیقولاوس صاحب جوامع الفلسفه و توفلس صاحب الحجج فی قدم العالم.... (معجم البلدان). در ذیل معجم البلدان یعنی منجم العمران چنین آمده است: ذکرها فی الاصل و قال غیره، هی مدینه قدیمه علی ساحل البحر المتوسط علی الشمالی الغربی من الرأس الداخل فی البحر بینها و بین مینائها مقدار نصف ساعه و هی من ابنیه الفینقیین الکنعانیین او غیرهم و کان اسمها رامانتا و قیل بناها سلوقوس ملک السلوقیین و سماها لاذقیه باسم امه سنه 290 قبل از میلاد و الظاهر انه جدد بناؤها و لم تزل بید السلوقیین حتی اندثرت ثم انتقلت الی یدالرومانیین و ظلت بایدی الرومانیین الی ان افتتحها المسلمون سنه 15 هجری قمری و لم تزل بایدیهم الی زمن الصلیبیین ثم استولت علیها الافرنج ثم استرجعها الاسلام فی زمن صلاح الدین الایوبی ثم استرجعها الافرنج ثم استولی علیها الملک قلاوون و لم تزل بیدالمسلمین الی الان و لم تکن فی جمیع هذه التواریخ ذات اهمیه تستحق الذکر و کانت تاره تتبع حلب و تاره لطرابلس و تاره لحمص و آخرا کانت تابعه لطرابلس ثم فی ایام مدحت پاشا صارت بهمته متصرفیه و بها کثیر من الاّثار القدیمه و اراضیها کثیرهالخصابه من حواصلها انواع الحبوب و القطن و العسل و الزیت و السمن و الشمعو التبغ و هو معظم تجارتها و اهالیها فی غایه اللطف و دماثه الاخلاق و اکرام الضیف و عددهم نحو 15 الف نسمه اکثرهم مسلمون و به عده مکاتب و ابنیه جمیله و ساحلها به نحو 60 قریه من قری النصیریه و الی الشمال الشرقی منها مقاطعه البهلولیه تحتوی علی 74 قریه و اهلها کلهم نصیریه ایضاً و الی الجههالشمالیه الشرقیه منها ایضاً جبل الاکراد به نحو 120 قریه و مزرعه بها عده عشائر من المسلمین و بها ایضاً اکراد نصیریه و ارمن و هواء اللاذقیه فی غایه الجوده. (منجم العمران). و لاذقیه همان لیسۀ اروپائی است. قفطی در شرح حال برقلس گوید قال المختار بن عبدون ابن بطلان الطبیب... ان ّ برقلس هذا، کان من اهل اللاذقیه و این برقلس از مردم لیسه است
و یوم جلبتها شعث النواصی
معقده السبائب للطرّاد
و حام بها الهلاک علی اناس
لهم باللاذقیه بغی عاد
فکان الغرب بحراً من میاه
و کان الشرق بحراً من جیاد.
... و قال المعری الملحد اذ کانت اللاذقیه بیدالروم بها قاض و خطیب ٌ و جامعٌ لعباد المسلمین اذا ادنوا ضرب الروم النواقیس کیاداً لهم. فقال:
فی اللاذقیه فتنه
ما بین احمد و المسیح
هذا یعالج دلبه
والشیخ من حنق یصیح.
الدلبه، الناقوس - والشیخ الذّی یصیح، اراد به المؤذن... قال ابن فضلان و اللاذقیه مدینه قدیمه سمیّت باسم بانیها و رأیت بها فی سنه 446 اعجوبه و ذلک ان المحتسب یجمع القحاب و الغرباء المؤثرین للفساد من الروم فی حلقه و ینادی علی کل واحد منهم و یزایدون علیها الی دراهم ینتهون الیها لیلتها علیه و یأخذونهم الی الفنادق التی یسکنها الغرباء بعدان یأخذ کل واحد منهم من المحتسب خاتم المطران حجه معه و یعقب الوالی له فانه متی وجد انساناً مع خاطئه و لیس معه خاتم المطران الزم خیانه... و من هذه المدینه اعنی اللاذقیه خرج نیقولاوس صاحب جوامع الفلسفه و توفلس صاحب الحجج فی قدم العالم.... (معجم البلدان). در ذیل معجم البلدان یعنی منجم العمران چنین آمده است: ذکرها فی الاصل و قال غیره، هی مدینه قدیمه علی ساحل البحر المتوسط علی الشمالی الغربی من الرأس الداخل فی البحر بینها و بین مینائها مقدار نصف ساعه و هی من ابنیه الفینقیین الکنعانیین او غیرهم و کان اسمها رامانتا و قیل بناها سلوقوس ملک السلوقیین و سماها لاذقیه باسم امه سنه 290 قبل از میلاد و الظاهر انه جدد بناؤها و لم تزل بید السلوقیین حتی اندثرت ثم انتقلت الی یدالرومانیین و ظلت بایدی الرومانیین الی ان افتتحها المسلمون سنه 15 هجری قمری و لم تزل بایدیهم الی زمن الصلیبیین ثم استولت علیها الافرنج ثم استرجعها الاسلام فی زمن صلاح الدین الایوبی ثم استرجعها الافرنج ثم استولی علیها الملک قلاوون و لم تزل بیدالمسلمین الی الان و لم تکن فی جمیع هذه التواریخ ذات اهمیه تستحق الذکر و کانت تاره تتبع حلب و تاره لطرابلس و تاره لحمص و آخرا کانت تابعه لطرابلس ثم فی ایام مدحت پاشا صارت بهمته متصرفیه و بها کثیر من الاّثار القدیمه و اراضیها کثیرهالخصابه من حواصلها انواع الحبوب و القطن و العسل و الزیت و السمن و الشمعو التبغ و هو معظم تجارتها و اهالیها فی غایه اللطف و دماثه الاخلاق و اکرام الضیف و عددهم نحو 15 الف نسمه اکثرهم مسلمون و به عده مکاتب و ابنیه جمیله و ساحلها به نحو 60 قریه من قری النصیریه و الی الشمال الشرقی منها مقاطعه البهلولیه تحتوی علی 74 قریه و اهلها کلهم نصیریه ایضاً و الی الجههالشمالیه الشرقیه منها ایضاً جبل الاکراد به نحو 120 قریه و مزرعه بها عده عشائر من المسلمین و بها ایضاً اکراد نصیریه و ارمن و هواء اللاذقیه فی غایه الجوده. (منجم العمران). و لاذقیه همان لیسۀ اروپائی است. قفطی در شرح حال برقلس گوید قال المختار بن عبدون ابن بطلان الطبیب... ان ّ برقلس هذا، کان من اهل اللاذقیه و این برقلس از مردم لیسه است
(اَ قا)
لغت نامه دهخدا
فرس اذقی، اسپ فروهشته گوش سست بینی. (منتهی الارب). مؤنث: ذقواء، بی آرام کردن کسی را. (منتهی الارب). جنبانیدن. (تاج المصادر بیهقی) ، سست کردن، چنانکه روزه کسی را: اذلاق صوم، اذلاق طائر، فضله افکندن پرندگان. سرگین انداختن مرغ. (منتهی الارب) ، اذلاق سراج، روشن کردن چراغ را، اذلاق ضب ّ، آب ریختن در سوراخ سوسمار تا بیرون آید. (منتهی الارب)