افسوسی. مسخره. مستهزء. هزال. دلقک. (یادداشت بخط مؤلف) : به بخشش نباشد ورا دستگاه فسوسی بخواند بزرگش، نه شاه. فردوسی. مر مؤذن را چون نانی دشوار دهی ؟ مر فسوسی را دینار جز آسان ندهی. ناصرخسرو. گفت تا اکنون فسوسی بوده ام وز طمع در چاپلوسی بوده ام. مولوی
افسوسی. مسخره. مستهزء. هزال. دلقک. (یادداشت بخط مؤلف) : به بخشش نباشد ورا دستگاه فسوسی بخواند بزرگش، نه شاه. فردوسی. مر مؤذن را چون نانی دشوار دهی ؟ مر فسوسی را دینار جز آسان ندهی. ناصرخسرو. گفت تا اکنون فسوسی بوده ام وز طمع در چاپلوسی بوده ام. مولوی
پارچه ای که از پنبه و ابریشم بافند، (ناظم الاطباء)، پارچه ای است محرمات و چارخانه و ریزخط، (لغات دیوان نظام قاری) : دندان از دو رسته بخیۀ پیوسته و زبان از سوزندان سوسی، (دیوان نظام قاری ص 134)
پارچه ای که از پنبه و ابریشم بافند، (ناظم الاطباء)، پارچه ای است محرمات و چارخانه و ریزخط، (لغات دیوان نظام قاری) : دندان از دو رسته بخیۀ پیوسته و زبان از سوزندان سوسی، (دیوان نظام قاری ص 134)
بازی و ظرافت. (برهان) : بی علم به دست نآید از تازی جز چاکری فسوس و طنازی. ناصرخسرو. ، سحر و لاغ. (برهان). افسوس. (فرهنگ فارسی معین). استهزاء. مسخره. ریشخند. (از یادداشتهای مؤلف) : به پیران بفرمود تا بست کوس که بر ماز ایران همین بس فسوس. فردوسی. یکی شاه بد نام او بخسلوس که با حیله و رنگ بود و فسوس. عنصری. اندرین ایام ما بازار هزل است و فسوس کار بوبکر ربابی دارد و طنز حجی. منوچهری. ور عطا دادن بشعر شاعران بودی فسوس احمد مرسل ندادی کعب را هدیه ردی. منوچهری. خروشید و گفت ای شه نوعروس ز بیغاره ننگت نبد وز فسوس ؟ اسدی. کواژه همی زد چنین وز فسوس همی خواند مهراج را نوعروس. اسدی. چو پیش شه آمد زمین داد بوس بپرسید شاهش ز روی فسوس. اسدی. باز پرچین شودت روی و بخندی بفسوس چون بخوانم ز قران قصۀ اصحاب رقیم. ناصرخسرو. کز این نامه هم گر نرفتی ببوس سخن گفتن تازه بودی فسوس. نظامی. چو خسرو بر فسوس مرگ فرهاد بشیرین آنچنان تلخی فرستاد. نظامی. دی گله ای ز طره اش کردم و از سر فسوس گفت که این سیاه کج گوش بمن نمیکند. حافظ. - پرفسوس، پرتمسخر. در حال استهزاء و ریشخند. (یادداشت بخط مؤلف) : سواران ترکان پس پشت طوس روان پر ز کین و زبان پرفسوس. فردوسی. سرانی کز چنین سر پرفسوسند چو گل گردن زنان دست بوسند. نظامی. ، دریغ و حسرت و تأسف. (برهان) : که این تخت شاهی فسوس است و باد بدو جاودان دل نباید نهاد. فردوسی. که گیتی سراسر فسوس است و رنج سر آید همی چون نمایدت گنج. فردوسی. جهانا سراسر فسوسی و باد به تو نیست مرد خردمند شاد. فردوسی. به مرگ خداوندش آزار طوس تبه کرد مر خویشتن بر فسوس. عنصری. منه دل بر این گیتی چاپلوس که جمله فسون است و باد و فسوس. اسدی. - بافسوس، متأسف. بادریغ: به لشکر چنین گفت بیدار طوس که هم باهراسیم و هم بافسوس. فردوسی. چو گودرز کشواد و چون گیو و طوس بناکام رزمی بود بافسوس. فردوسی. - سرای فسوس، کنایت از دنیاست: مکن ایمنی در سرای فسوس که گه سندروس است و گه آبنوس. فردوسی. چه بندی دل اندر سرای فسوس که هزمان به گوش آید آوای کوس. فردوسی. ترکیب ها: - فسوس آمدن. فسوس پذرفتن. فسوس داشتن. فسوس کردن. رجوع به همین مدخل ها در ردیف خود شود. ، زیرکی، بذله گویی، اغوا، سرزنش و ملامت، گناه و جرم، بهتان، قمار، لهو و لعب، آزار و جفا، اندوه و غم. (ناظم الاطباء) ، افسون و تدبیر و حیله: برآمد ز هر دو سپه بانگ کوس نماند ایچ راه فسون و فسوس. فردوسی. ، از راه بیرون شدن و بیراهی کردن. (برهان). بیرون شدگی از راه سلامت و رستگاری. (ناظم الاطباء). - برفسوس، بیهوده و بی ثمر: یک شب که چشم فتنه بخوابست زینهار بیدار باش تا نرود عمر برفسوس. سعدی. - بفسوس، برفسوس. بیهوده. بیفایده: چون زهرۀ شیران بدرد نعرۀ کوس بر باد مده جان گرامی بفسوس. سعدی. رجوع به افسوس شود
بازی و ظرافت. (برهان) : بی علم به دست نآید از تازی جز چاکری فسوس و طنازی. ناصرخسرو. ، سحر و لاغ. (برهان). افسوس. (فرهنگ فارسی معین). استهزاء. مسخره. ریشخند. (از یادداشتهای مؤلف) : به پیران بفرمود تا بست کوس که بر ماز ایران همین بس فسوس. فردوسی. یکی شاه بد نام او بخسلوس که با حیله و رنگ بود و فسوس. عنصری. اندرین ایام ما بازار هزل است و فسوس کار بوبکر ربابی دارد و طنز حجی. منوچهری. ور عطا دادن بشعر شاعران بودی فسوس احمد مرسل ندادی کعب را هدیه ردی. منوچهری. خروشید و گفت ای شه نوعروس ز بیغاره ننگت نبد وز فسوس ؟ اسدی. کواژه همی زد چنین وز فسوس همی خواند مهراج را نوعروس. اسدی. چو پیش شه آمد زمین داد بوس بپرسید شاهش ز روی فسوس. اسدی. باز پرچین شودت روی و بخندی بفسوس چون بخوانم ز قران قصۀ اصحاب رقیم. ناصرخسرو. کز این نامه هم گر نرفتی ببوس سخن گفتن تازه بودی فسوس. نظامی. چو خسرو بر فسوس مرگ فرهاد بشیرین آنچنان تلخی فرستاد. نظامی. دی گله ای ز طره اش کردم و از سر فسوس گفت که این سیاه کج گوش بمن نمیکند. حافظ. - پرفسوس، پرتمسخر. در حال استهزاء و ریشخند. (یادداشت بخط مؤلف) : سواران ترکان پس پشت طوس روان پر ز کین و زبان پرفسوس. فردوسی. سرانی کز چنین سر پرفسوسند چو گل گردن زنان دست بوسند. نظامی. ، دریغ و حسرت و تأسف. (برهان) : که این تخت شاهی فسوس است و باد بدو جاودان دل نباید نهاد. فردوسی. که گیتی سراسر فسوس است و رنج سر آید همی چون نمایدت گنج. فردوسی. جهانا سراسر فسوسی و باد به تو نیست مرد خردمند شاد. فردوسی. به مرگ خداوندش آزار طوس تبه کرد مر خویشتن بر فسوس. عنصری. منه دل بر این گیتی چاپلوس که جمله فسون است و باد و فسوس. اسدی. - بافسوس، متأسف. بادریغ: به لشکر چنین گفت بیدار طوس که هم باهراسیم و هم بافسوس. فردوسی. چو گودرز کشواد و چون گیو و طوس بناکام رزمی بود بافسوس. فردوسی. - سرای فسوس، کنایت از دنیاست: مکن ایمنی در سرای فسوس که گه سندروس است و گه آبنوس. فردوسی. چه بندی دل اندر سرای فسوس که هزمان به گوش آید آوای کوس. فردوسی. ترکیب ها: - فسوس آمدن. فسوس پذرفتن. فسوس داشتن. فسوس کردن. رجوع به همین مدخل ها در ردیف خود شود. ، زیرکی، بذله گویی، اغوا، سرزنش و ملامت، گناه و جرم، بهتان، قمار، لهو و لعب، آزار و جفا، اندوه و غم. (ناظم الاطباء) ، افسون و تدبیر و حیله: برآمد ز هر دو سپه بانگ کوس نماند ایچ راه فسون و فسوس. فردوسی. ، از راه بیرون شدن و بیراهی کردن. (برهان). بیرون شدگی از راه سلامت و رستگاری. (ناظم الاطباء). - برفسوس، بیهوده و بی ثمر: یک شب که چشم فتنه بخوابست زینهار بیدار باش تا نرود عمر برفسوس. سعدی. - بفسوس، برفسوس. بیهوده. بیفایده: چون زهرۀ شیران بدرد نعرۀ کوس بر باد مده جان گرامی بفسوس. سعدی. رجوع به افسوس شود
محمودبیک فسونی. گویند از تبریز است. کارمند دفتر است و سیاق را خوب میداند. حسن صورت و سیرت هم دارد. این ابیات از اوست: مردم از غم سخن از رفتن خود چند کنی این نه حرفی است که گویی و شکرخند کنی گشته غیر از تو دل آزرده و من در تابم که دلش باز به آزار که خرسند کنی... (از مجمع الخواص ص 203). فسونی از شعرای دورۀ شاه عباس اول صفوی است
محمودبیک فسونی. گویند از تبریز است. کارمند دفتر است و سیاق را خوب میداند. حسن صورت و سیرت هم دارد. این ابیات از اوست: مُردم از غم سخن از رفتن خود چند کنی این نه حرفی است که گویی و شکرخند کنی گشته غیر از تو دل آزرده و من در تابم که دلش باز به آزار که خرسند کنی... (از مجمع الخواص ص 203). فسونی از شعرای دورۀ شاه عباس اول صفوی است
دریغ و تأسف و حسرت خوردن، مسخرگی و ظرافت کردن. (برهان) : رخش بر مه و خور فسوسد همی پری خاک راهش ببوسد همی. فردوسی. بدان سقا که خود خشک است کاسش گهی بگری و گه بفسوس و برخند. ناصرخسرو. ، از راه بیرون شدن و بیراهی کردن. (برهان)
دریغ و تأسف و حسرت خوردن، مسخرگی و ظرافت کردن. (برهان) : رخش بر مه و خور فسوسد همی پری خاک راهش ببوسد همی. فردوسی. بدان سقا که خود خشک است کاسش گهی بگری و گه بفسوس و برخند. ناصرخسرو. ، از راه بیرون شدن و بیراهی کردن. (برهان)
