خشک از لاغری، کوتاه قامت درآمده اندام. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد) (آنندراج). شخص کوتاه قامت و پرگوشت و ستبر. (از اقرب الموارد). غالباً پیرزن را بدین صفت توصیف کنندو نون آن زائد است. (از منتهی الارب) (از ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). عنجوف. رجوع به عنجوف شود
خشک از لاغری، کوتاه قامت درآمده اندام. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد) (آنندراج). شخص کوتاه قامت و پرگوشت و ستبر. (از اقرب الموارد). غالباً پیرزن را بدین صفت توصیف کنندو نون آن زائد است. (از منتهی الارب) (از ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد). عُنجوف. رجوع به عنجوف شود
راسو. (ناظم الاطباء). رجوع به راسو شود. در یادداشتی بخطمرحوم دهخدا عنجل، ’سیاه گوش و عناق الارض و پروانه و فروانق و فجل’ معنی شده است. رجوع به سیاه گوش شود
راسو. (ناظم الاطباء). رجوع به راسو شود. در یادداشتی بخطمرحوم دهخدا عنجل، ’سیاه گوش و عناق الارض و پروانه و فروانق و فجل’ معنی شده است. رجوع به سیاه گوش شود
رفق و مدارا نکردن بر کسی. (از اقرب الموارد). درشتی نمودن با کسی. (از منتهی الارب) (از آنندراج). درشتی کردن و تندی و ستیزه نمودن. (غیاث اللغات). عنافه. رجوع به عنافه شود
رفق و مدارا نکردن بر کسی. (از اقرب الموارد). درشتی نمودن با کسی. (از منتهی الارب) (از آنندراج). درشتی کردن و تندی و ستیزه نمودن. (غیاث اللغات). عَنافه. رجوع به عنافه شود
اول هر چیزی. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء) : هم یخرجون عنفاً عنفاً، أی اولاً فأولاً، یعنی آنها یکی پس از دیگری خارج میشوند. (از اقرب الموارد) (ناظم الاطباء)
اول هر چیزی. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء) : هم یخرجون عنفاً عنفاً، أی اولاً فأولاً، یعنی آنها یکی پس از دیگری خارج میشوند. (از اقرب الموارد) (ناظم الاطباء)
درشتی و سختی. ضد رفق و مدارا. (از منتهی الارب) (از آنندراج) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد) : مال خدایگان بستاند به عنف و کره از دست منکرانی چون منکر و نکیر. فرخی. از هرات و نواحی آن... به هزارهزار دینار براه نبشتندلشکر را و به عنف بستدند. (تاریخ بیهقی ص 602). ز عنف و لطف خصال تو خواستند مدد بلی و گرنه بماندندی ابتر آتش و آب. مسعودسعد. بر عدو عنف تو سموم بود بر ولی لطف تو صبا باشد. مسعودسعد. عنف و لطف تو بهر وقت خزانست و بهار خشم و عفو تو بهر حال سموم است و صباست. مسعودسعد. شیر به چنگال عنف گردن آهو شکست باز به منقار قهر بال کبوتر گرفت. خاقانی. به روز کوشش چون شیر همه عنف، گاه بخشش چون ابر همه کرم و لطف. (ترجمه تاریخ یمینی ص 15). مکاتبۀ برادر از سر گرفت و از وعد و وعید سخن راند و به لطف و عنف دقایق اعذار و انذار مقدم داشت. (ترجمه تاریخ یمینی ص 157). و از سلطان میثاقی خواست، سلطان بوقوخان را به التماس او درفرستاد تا او را به عنف و نصیحت بیرون آورد. (جهانگشای جوینی). گفت بشنو گر نباشم جای لطف سر نهادم پیش اژدرهای عنف. مولوی. نه خود می رود هرکه جویای اوست بعنفش کشان می برد لطف دوست. سعدی. اسیر بند غمت را بلطف خویش مران که گر بعنف برانی کجا رود مغلول. سعدی. گر از جفای تو در کنج خانه بنشستم خیالت از در وبامم بعنف درگیرد. سعدی. هر جا که لطف اوست کند سوسن از تبر وآنجا که عنف اوست کند خنجر از گیا. سراج الدین قمری
درشتی و سختی. ضد رفق و مدارا. (از منتهی الارب) (از آنندراج) (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد) : مال خدایگان بستاند به عنف و کُرْه از دست منکرانی چون منکر و نکیر. فرخی. از هرات و نواحی آن... به هزارهزار دینار براه نبشتندلشکر را و به عنف بستدند. (تاریخ بیهقی ص 602). ز عنف و لطف خصال تو خواستند مدد بلی و گرنه بماندندی ابتر آتش و آب. مسعودسعد. بر عدو عنف تو سموم بود بر ولی لطف تو صبا باشد. مسعودسعد. عنف و لطف تو بهر وقت خزانست و بهار خشم و عفو تو بهر حال سموم است و صباست. مسعودسعد. شیر به چنگال عنف گردن آهو شکست باز به منقار قهر بال کبوتر گرفت. خاقانی. به روز کوشش چون شیر همه عنف، گاه بخشش چون ابر همه کرم و لطف. (ترجمه تاریخ یمینی ص 15). مکاتبۀ برادر از سر گرفت و از وعد و وعید سخن راند و به لطف و عنف دقایق اعذار و انذار مقدم داشت. (ترجمه تاریخ یمینی ص 157). و از سلطان میثاقی خواست، سلطان بوقوخان را به التماس او درفرستاد تا او را به عنف و نصیحت بیرون آورد. (جهانگشای جوینی). گفت بشنو گر نباشم جای لطف سر نهادم پیش اژدرهای عنف. مولوی. نه خود می رود هرکه جویای اوست بعنفش کشان می برد لطف دوست. سعدی. اسیر بند غمت را بلطف خویش مران که گر بعنف برانی کجا رود مغلول. سعدی. گر از جفای تو در کنج خانه بنشستم خیالت از در وبامم بعنف درگیرد. سعدی. هر جا که لطف اوست کند سوسن از تبر وآنجا که عنف اوست کند خنجر از گیا. سراج الدین قمری
درشت. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء). ضد رفیق. رفق ناکننده. (از اقرب الموارد) ، سخن درشت، و سیر سخت. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء). سخت و شدید از گفتار و حرکت. (از اقرب الموارد). خشن: و من در مقابلۀ این اقوال لطیف جوابهای عنیف داده ام. (سندبادنامه ص 196). چون مثال به ابوالحسن سیمجور رسید شطط غرور زمام تمالک از دست او بستد، جوابهای عنیف داد. (ترجمه تاریخ یمینی ص 39). اگر اندکی درباید بر آن مؤاخذت بلیغ نمایند و تأدیب عنیف کنند. (جهانگشای جوینی). همچنین میگفت او پند لطیف همچنین میگفت او دفع عنیف. مولوی. ، سوارکار سخت. (منتهی الارب) (آنندراج). سوارکار سخت که بر اسب مدارا نکند. (ناظم الاطباء). کسی که در سوار شدن بر اسب مدارا نکند، کسی که سواری را بخوبی نداند. (از اقرب الموارد) ، بازحمت و بامشقت، آنکه در گفتار سخت باشد. (ناظم الاطباء) ، سختگیر. (فرهنگ فارسی معین) ، ظالم و ستمکار و جفاپیشه و دل آزار. (ناظم الاطباء). ج، عنف. (اقرب الموارد)
درشت. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء). ضد رفیق. رفق ناکننده. (از اقرب الموارد) ، سخن درشت، و سیر سخت. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء). سخت و شدید از گفتار و حرکت. (از اقرب الموارد). خشن: و من در مقابلۀ این اقوال لطیف جوابهای عنیف داده ام. (سندبادنامه ص 196). چون مثال به ابوالحسن سیمجور رسید شطط غرور زمام تمالک از دست او بستد، جوابهای عنیف داد. (ترجمه تاریخ یمینی ص 39). اگر اندکی درباید بر آن مؤاخذت بلیغ نمایند و تأدیب عنیف کنند. (جهانگشای جوینی). همچنین میگفت او پند لطیف همچنین میگفت او دفع عنیف. مولوی. ، سوارکار سخت. (منتهی الارب) (آنندراج). سوارکار سخت که بر اسب مدارا نکند. (ناظم الاطباء). کسی که در سوار شدن بر اسب مدارا نکند، کسی که سواری را بخوبی نداند. (از اقرب الموارد) ، بازحمت و بامشقت، آنکه در گفتار سخت باشد. (ناظم الاطباء) ، سختگیر. (فرهنگ فارسی معین) ، ظالم و ستمکار و جفاپیشه و دل آزار. (ناظم الاطباء). ج، عُنُف. (اقرب الموارد)
مویز، و یا نوعی از آن، و یا مویز سیاه، یا هیچکاره ترین آن. (منتهی الارب) (آنندراج). مویز و یا نوعی از مویز، و مویز سیاه و یا پست ترین مویزها. (ناظم الاطباء). دانۀ مویز را گویند که انگور خشک شده باشد و بعربی عجم الزبیب خوانند. (برهان) ، دانۀ انگور. (از اقرب الموارد) ، فرفیون که گیاهی است. (از فرهنگ فارسی معین). رجوع به فرفیون شود
مویز، و یا نوعی از آن، و یا مویز سیاه، یا هیچکاره ترین آن. (منتهی الارب) (آنندراج). مویز و یا نوعی از مویز، و مویز سیاه و یا پست ترین مویزها. (ناظم الاطباء). دانۀ مویز را گویند که انگور خشک شده باشد و بعربی عجم الزبیب خوانند. (برهان) ، دانۀ انگور. (از اقرب الموارد) ، فرفیون که گیاهی است. (از فرهنگ فارسی معین). رجوع به فرفیون شود
کشیدن سوار، مهار شتر را تا سپسایگی بازگرداند، و آن نوعی از ریاضت شتران است. (از منتهی الارب) (از آنندراج) (از ناظم الاطباء). مهار شتر را کشیدن و او را بر دو پایش بازگردانیدن، و آن از اعمالی است که هنگام ورزش و تعلیم دادن شتر به کار می رود. (از اقرب الموارد) ، عناج بستن دلو را. (منتهی الارب) (از ناظم الاطباء). بستن دلو بوسیلۀ عناج. (از اقرب الموارد). رجوع به عناج شود، بستن مهار شتربچه به ساعد وی، و کوتاه کردن آن. و آن برای رام کردن بچه شتر خردسال به کار می رود، جذب کردن و کشیدن. (از اقرب الموارد)
کشیدن سوار، مهار شتر را تا سپسایگی بازگرداند، و آن نوعی از ریاضت شتران است. (از منتهی الارب) (از آنندراج) (از ناظم الاطباء). مهار شتر را کشیدن و او را بر دو پایش بازگردانیدن، و آن از اعمالی است که هنگام ورزش و تعلیم دادن شتر به کار می رود. (از اقرب الموارد) ، عناج بستن دلو را. (منتهی الارب) (از ناظم الاطباء). بستن دلو بوسیلۀ عناج. (از اقرب الموارد). رجوع به عناج شود، بستن مهار شتربچه به ساعد وی، و کوتاه کردن آن. و آن برای رام کردن بچه شتر خردسال به کار می رود، جذب کردن و کشیدن. (از اقرب الموارد)
سرشتن و آغشتن. (برهان قاطع) (آنندراج). سرشتگی و آغشتگی. (ناظم الاطباء) ، گرد کردن و جمع نمودن. (برهان قاطع) (آنندراج). فراهم آمدگی و گردکردگی. (ناظم الاطباء)
سرشتن و آغشتن. (برهان قاطع) (آنندراج). سرشتگی و آغشتگی. (ناظم الاطباء) ، گرد کردن و جمع نمودن. (برهان قاطع) (آنندراج). فراهم آمدگی و گردکردگی. (ناظم الاطباء)
