- ضولع (ضَ لَ)
مائل هوا و خواهش. (منتهی الارب)
معنی ضولع - جستجوی لغت در جدول جو
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
(زَ لَ)
لغت نامه دهخدا
از ’زل ع’، مرد کوفته پاشنه ها. (منتهی الارب) (از اقرب الموارد). مرد کفته پاشنه. (ناظم الاطباء)
(لِ)
لغت نامه دهخدا
ستمکار. جورکننده، کژ که نه از خلقت باشد. (منتهی الارب). میل کننده. (منتخب اللغات) ، شتر هفت ساله
(لَ)
لغت نامه دهخدا
نعت است از ایلاع به معنی آزمند کردن و برانگیختن. (منتهی الارب). صیغۀ اسم مفعول به معنی حریص گردانیده شده. (غیاث) (آنندراج). حریص. (دهار). حریص و آزمند. (ناظم الاطباء). آزمند. ولع. ولوع. آزور. سخت حریص. باولع. (یادداشت مؤلف) : از شعرا ازرقی بدین صنعت (تشبیه) مولعتر بوده است. (المعجم ص 257)، آرزومند و مشتاق و بسیار مایل از روی خشم و قهر. باطمع. طمعکار. (ناظم الاطباء). شیفته. سخت مشتاق. (یادداشت مؤلف) : ولیکن با ایشان مولع مباش. (منتخب قابوسنامه ص 35). و عظیم مولع بود بر کار بنا و عمارت فرمودن. (مجمل التواریخ و القصص). آفت ملک شش چیز است:... مولع بودن به زنان. (کلیله و دمنه).
قومی مطوقند و به معنی چو حرف قوم
مولع به نفس خویش و مزور چو قلب کان.
خاقانی.
گر درآمیزد تو گویی طامع است
ورنه گویی در تکبر مولع است.
مولوی.
بودسنقر سخت مولع در نماز
گفت ای میر من ای بنده نواز.
مولوی.
مولعیم اندر سخنهای دقیق
بر گرهها باز کردن ما عشیق.
مولوی.
یاد دارم که در عهد طفولیت متعبد بودم و شبخیزو مولع زهد و پرهیز. (گلستان).
- مولع شدن بر چیزی، حریص شدن بدان چیز. سخت شیفته و علاقه مند گشتن بدان:
مولع شده بر گفتن شکر تو شب و روز
چون عابد بیدار به تسبیح سحر بر.
امیرمعزی.
- مولع گشتن، حریص و آزمند شدن. شایق و شیفته گردیدن:
گفت مولع گشته این مفتون بر این
بی خبر کاین چه خسار است و غبین.
مولوی
قومی مطوقند و به معنی چو حرف قوم
مولع به نفس خویش و مزور چو قلب کان.
خاقانی.
گر درآمیزد تو گویی طامع است
ورنه گویی در تکبر مولع است.
مولوی.
بودسنقر سخت مولع در نماز
گفت ای میر من ای بنده نواز.
مولوی.
مولعیم اندر سخنهای دقیق
بر گرهها باز کردن ما عشیق.
مولوی.
یاد دارم که در عهد طفولیت متعبد بودم و شبخیزو مولع زهد و پرهیز. (گلستان).
- مولع شدن بر چیزی، حریص شدن بدان چیز. سخت شیفته و علاقه مند گشتن بدان:
مولع شده بر گفتن شکر تو شب و روز
چون عابد بیدار به تسبیح سحر بر.
امیرمعزی.
- مولع گشتن، حریص و آزمند شدن. شایق و شیفته گردیدن:
گفت مولع گشته این مفتون بر این
بی خبر کاین چه خسار است و غبین.
مولوی
(ضَ لَ)
لغت نامه دهخدا
سیم (و صواب به صاد مهمله است). (منتهی الارب). اسم عربی فضه است (افصح به صاد مهمله است). (فهرست مخزن الادویه)
(اَ لَ)
لغت نامه دهخدا
دیوانگی. جنون. (ناظم الاطباء). شبه جنون. (اقرب الموارد). یقال: به الاولع، او جنون دارد. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء)
(خَ لَ)
لغت نامه دهخدا
بیم طاری بر دل که گویا جن مس کرده، قمارباز بدبخت که داو او نیاید، کودک کثیر الجنایات و گول، راهبی دانا، گرگ، غول. (منتهی الارب) (از تاج العروس) (از لسان العرب)
جمع ضعلع، پهلوها برها استخوان های پهلو کنار جانب، استخوان پهلو دنده، پهلو، هر یک از خطوط مستقیم یا یک سطح هندسی که محیط بر زوایاست، جمع اضلاع ضلوع
گول، گرگ، کبست کوفته، دلهره، بد بیار منگیاگر (قمار باز)، سکگوشت گونه ای خوراک: گوشت در سرکه جوشانده
آزمند، آزور، حریص، مشتاق، شایق