معنی ضاهله در لغت نامه دهخدا

عین ٌ ضاهله، چشمۀ کم آب. (منتهی الارب)

معنی ضاهله - جستجوی لغت در جدول جو

ضاهله

لغت نامه دهخدا

ضاهله

فرهنگ لغت هوشیار

اهله

هلال ها، ماه از شب اول ماه قمری تا سه شب که در آسمان به شکل کمان دیده می شود، ماه نوها، جمع واژۀ هلال

فرهنگ فارسی عمید

ضاله

گمراه کننده مثلاً کتاب ضاله، در فقه و حقوق حیوان گم شده، گمراه مثلاً قوم ضاله

فرهنگ فارسی عمید

ضاله

(ضالْ لَ)

شتر که بی شبان و صاحب در جای هلاک باشد. (منتهی الارب). گمشده (مذکر و مؤنث در وی یکسانست). (منتهی الارب) (دهار). گم گشته از حیوان (مذکر و مؤنث) و جز آن. ضایعه. چیزی گمشده. (منتخب اللغات). و در شعر بتخفیف نیز آمده است ضرورت را:
سابع از ثامن ندانم ضاله ام
خون همی گرید فلک از ناله ام.
مولوی.
حکمت قرآن چو ضالۀمؤمنست
هر کسی در ضالۀ خود موقنست.
مولوی.
الحکمه ضاله مؤمن (حدیث)

لغت نامه دهخدا

اهله

(اَ هَِلْ لَ)

جمع واژۀ هلال یعنی ماه نو. (آنندراج) (منتهی الارب) (غیاث اللغات) (ناظم الاطباء) (ترجمان القرآن ترتیب عادل بن علی)

لغت نامه دهخدا

ضاله

(لَ)

یک بنۀ ضال باشد یعنی از کنار دشتی، سلاح هرچه باشد یا تیر خاصهً

لغت نامه دهخدا

باهله

(هَِ لَ)

باهل. زن بی شوهر. (آنندراج) (منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

باهله

(هَِ لَ)

قبیله ای است از قیس همدان. (آنندراج). و آن نام زنی از قبیلۀ همدان بوده است. فرزندانش به وی منسوبند و از آن قبیله است ابوامامۀ باهلی. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء). نام قبیله ای از قبائل تازی. گویند این قبیله برخلاف قاعده کلیۀ اعراب به انتساب غیرمستقیم خود را به دائی و خاله منسوب سازند. (از انساب سمعانی) :
نبشته سوی مهتر باهله
که گر لشکر آید مکنشان یله.
فردوسی.
عنان را بدان باره کرده یله
همی راند ناکام تا باهله.
فردوسی.
فاتک در باب سعید بن سلم باهلی گفته است:
وان من غایه حرص الفتی
طلابه المعروف فی باهله
کبیرهم و غدو مولودهم
تلعنه من قبحه القابله.
(عیون الاخبار ص 37 ج 4)

لغت نامه دهخدا

باهله

(هَِ لَ)

نام زنی از همدان که فرزندانش به او منسوب هستند. (از ناظم الاطباء). و ابوامامۀ باهلی به او منسوب است. (منتهی الارب). او دختر اعصر بوده است. (از انساب سمعانی). زنی از همدان بود که به معن بن اعصر بن سعد بن قیس عیلان (ظ: غیلان) تعلق داشت و فرزندانش به او منسوبند و اینکه گویند که باهله دختر اعصر بود از نمونۀ آن است که گویند تمیم بنت مر بود چه تذکیر برای حی و تأنیث برای قبیله به یک صورت است. (از تاج العروس)

لغت نامه دهخدا

صاهله

(هَِ لَ)

ابن کاهل بن حارث از بنی هذیل از طائفۀ عدنان. وی یکی از اجداد عرب و عبدالله مسعود از اولاد اوست. (الاعلام زرکلی ص 427)

لغت نامه دهخدا

ناهله

(هَِ لَ)

آینده و روندۀ در آب خور. (منتهی الارب) (آنندراج). گروه آینده و رونده در آبخور. (ناظم الاطباء) (از اقرب الموارد) (از معجم متن اللغه). ج، نهال، نواهل، ماده شتر نخست آب خورنده. (ناظم الاطباء). تأنیث ناهل است. رجوع به ناهل شود

لغت نامه دهخدا

واهله

(هَِ لَ)

وهله. اول از هر چیزی. (از منتهی الارب). اول شی ٔ. وهله. وهله. (المنجد). گویند: لقیته اول واهله، ای وهله

لغت نامه دهخدا

واهله

(هَِ لَ)

نام زن نوح (ع). (آنندراج) (غیاث اللغات) (از لطایف اللغات)

لغت نامه دهخدا

ضهله

(ضَ لَ)

عطای اندک. گویند: اعطاه ضهله من ماله، ای عطیه نزره. (منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

اهله

(اَ لَ)

کسان.

لغت نامه دهخدا

اهله

(اَ هَِ لَ)

مال. (ناظم الاطباء). گویند: انهم لاهل اهله. (منتهی الارب) ، بی آرام کردن کسی را. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء). بی آرام کردن کار کسی را. (آنندراج) ، سخت پیر شدن. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا