معنی صرعان - جستجوی لغت در جدول جو

صرعان

لغت نامه دهخدا

صرعان

لغت نامه دهخدا

پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما

تصویری از صنعان — تصویر صنعان

(پسرانه)

طبق روایت شیخ عطار در منطق الطیر نام عارفی بزرگ که هفتاد مرید داشت

فرهنگ نامهای ایرانی

(صُ)

جمع واژۀ اصلع. رجوع به اصلع شود

لغت نامه دهخدا

(صِ)

جمع واژۀ صرد

لغت نامه دهخدا

(صَ رَ)

مرگ. (منتهی الارب) (اقرب الموارد) ، مس و قلعی. (منتهی الارب). النحاس و الرصاص. (اقرب الموارد). اسرب که قلعی گویند. (برهان قاطع) ، نوعی از خرما. (برهان قاطع) (مهذب الاسماء). نوعی از خرمای گران سنگ سخت مضغ که بیشتر از جهت کفایت بخرج صاحب عیالان بسیارخرج و مزدوران و بندگان آید یا آن صیحانی است و از امثال ایشان است: صرفانه ربعیه تصرم بالصیف و تؤکل بالشتیه. (منتهی الارب)

مرگ. (منتهی الارب) (اقرب الموارد) ، مس و قلعی. (منتهی الارب). النحاس و الرصاص. (اقرب الموارد). اسرب که قلعی گویند. (برهان قاطع) ، نوعی از خرما. (برهان قاطع) (مهذب الاسماء). نوعی از خرمای گران سنگ سخت مضغ که بیشتر از جهت کفایت بخرج صاحب عیالان بسیارخرج و مزدوران و بندگان آید یا آن صیحانی است و از امثال ایشان است: صرفانه رِبعیه تصرم بالصیف و تؤکل بالشتیه. (منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

(صَ / صِ)

شب و روز. (اقرب الموارد)

لغت نامه دهخدا

(صَ)

موضعی است. (معجم البلدان) (منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

(صَ)

رجل ٌ صفعان، مرد سیلی زننده. (منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

(صَ)

لطیف از پرهای مرغ که بدان پر تیر سازند. (منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

(صَ)

شیخ صنعان، نام بزرگی که هفتصد مرید داشت و شیخ فریدالدین عطار هم از مریدان اوست. گویند که از بد دعای حضرت غوث الاعظم بر دختر ترسا عاشق شده از اسلام درگذشت، مگر به آخر هدایت غیبی دست او گرفت. (غیاث اللغات). شیخ صنعان که در ادبیات فارسی معروفست، درست معلوم نیست کیست. در ادبیات فارسی شیخ صنعان را چنین وصف کرده اند: که وی عابدی گوشه نشین بود، سپس دلدادۀ دختر ترسائی شد و از مسلمانی رو برتافت وبکلیسا شد و زنار بست. آنچه درباره این داستان میتوان بتقریب گفت، اینست که داستان شیخ صنعان براساس احوال فقیهی نهاده است معروف به ابن سقا که در قرن ششم هجری در بغداد میزیست. بسال 506 هجری قمری که یوسف بن ایوب بن یوسف بن حسین همدانی فقیه و عارف معروف به بغداد شد، ابن سقا بمجلس وی رفت و از او پرسشی کرد. یوسف برآشفت و گفت: خاموش شو که از تو بوی کفر میشنوم و به دین اسلام نخواهی مرد. سرانجام ابن سقا به روم رفت و ترسا گشت. (تلخیص از جستجو در احوال و آثار فریدالدین عطار تألیف نفیسی صص 90-91). و رجوع به کامل التواریخ ابن اثیر وقایع سال 506-535 شود:
گر مرید راه عشقی فکر بدنامی مکن
شیخ صنعان خرقه رهن خانه خمار داشت.
حافظ (چ قزوینی ص 54).
بگسلانم سبحه و زنار بندم بر میان
عشق ترسابچه ای خواهم که صنعانم کند.
ملا سالک یزدی (از آنندراج)

شیخ صنعان، نام بزرگی که هفتصد مرید داشت و شیخ فریدالدین عطار هم از مریدان اوست. گویند که از بد دعای حضرت غوث الاعظم بر دختر ترسا عاشق شده از اسلام درگذشت، مگر به آخر هدایت غیبی دست او گرفت. (غیاث اللغات). شیخ صنعان که در ادبیات فارسی معروفست، درست معلوم نیست کیست. در ادبیات فارسی شیخ صنعان را چنین وصف کرده اند: که وی عابدی گوشه نشین بود، سپس دلدادۀ دختر ترسائی شد و از مسلمانی رو برتافت وبکلیسا شد و زنار بست. آنچه درباره این داستان میتوان بتقریب گفت، اینست که داستان شیخ صنعان براساس احوال فقیهی نهاده است معروف به ابن سقا که در قرن ششم هجری در بغداد میزیست. بسال 506 هجری قمری که یوسف بن ایوب بن یوسف بن حسین همدانی فقیه و عارف معروف به بغداد شد، ابن سقا بمجلس وی رفت و از او پرسشی کرد. یوسف برآشفت و گفت: خاموش شو که از تو بوی کفر میشنوم و به دین اسلام نخواهی مرد. سرانجام ابن سقا به روم رفت و ترسا گشت. (تلخیص از جستجو در احوال و آثار فریدالدین عطار تألیف نفیسی صص 90-91). و رجوع به کامل التواریخ ابن اثیر وقایع سال 506-535 شود:
گر مرید راه عشقی فکر بدنامی مکن
شیخ صنعان خرقه رهن خانه خمار داشت.
حافظ (چ قزوینی ص 54).
بگسلانم سبحه و زنار بندم بر میان
عشق ترسابچه ای خواهم که صنعانم کند.
ملا سالک یزدی (از آنندراج)

لغت نامه دهخدا

(سَ رَ / سَ)

زه کمان، پی هر دو جانب استخوان پشت است بر شکل موی مجتمع پس آن را از گوشت پاک کنند و از آن زه کمانهای غربیّه سازند، یکی آن سرعانه، زه قوی و محکم. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء) ، زه که از گوشت پشت سازند، پی که فراهم می آرد اطراف پرها را. (منتهی الارب) ، موی فراهم آمده در گردن اسب یا پاشنه، اوایل اسبان که سبقت گرفته باشند. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء).
- سرعان الناس، اوایل مردمان. (منتهی الارب).
- ، سبقت و پیشی گیرندگان در کاری. (منتهی الارب)

زه کمان، پی هر دو جانب استخوان پشت است بر شکل موی مجتمع پس آن را از گوشت پاک کنند و از آن زه کمانهای غربیّه سازند، یکی آن سرعانه، زه قوی و محکم. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء) ، زه که از گوشت پشت سازند، پی که فراهم می آرد اطراف پرها را. (منتهی الارب) ، موی فراهم آمده در گردن اسب یا پاشنه، اوایل اسبان که سبقت گرفته باشند. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء).
- سَرعان الناس، اوایل مردمان. (منتهی الارب).
- ، سبقت و پیشی گیرندگان در کاری. (منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

جمع واژۀ صاع، جمع واژۀ صواع، (منتهی الارب) (اقرب الموارد)

لغت نامه دهخدا

(مِ)

جمع واژۀ مرعه یا مرعه. (اقرب الموارد). مرعان. (منتهی الارب). رجوع به مرعه شود

لغت نامه دهخدا

(مُ)

جمع واژۀ مرعه یا مرعه. (منتهی الارب). مرعان. (اقرب الموارد). رجوع به مرعه شود

لغت نامه دهخدا

(رِ)

جمع واژۀ رعن به معنی بینی سارۀ کوه. (آنندراج). جمع واژۀ رعن. (منتهی الارب) (از اقرب الموارد). دماغۀ کوه بلند. (از معجم البلدان)

لغت نامه دهخدا

(رِ)

نام جایگاهی است در بین صفرا و ینبع و در آنجا چشمه و نخل است. (از معجم البلدان)

لغت نامه دهخدا

(صَ)

شهر قدیمی است که در اعمال نینوی بوده در مقابل موصل و خراب شده. گویند در این مکان گنجها وجود دارد و آورده اند. که جماعتی از گنجهای مزبور یافته بمقام بی نیازی رسیده اند. (معجم البلدان). و رجوع به قاموس الاعلام ترکی شود

لغت نامه دهخدا

(کِ)

جمع واژۀ کراع، بمعنی پشتۀ دراز و بیرون آمده از زمین سنگلاخ سوخته. (منتهی الارب) (آنندراج) (از اقرب الموارد)

لغت نامه دهخدا

(سَ نَ)

گاهی خبر محض واقع شود و گاهی خبری که متضمن معنی تعجب بود و منه قولهم: لسرعان ما صنعت کذا، ای ما اسرع . (از ناظم الاطباء). اسم فعل است مبنی بر فتح. گاه خبر محض بود و گاه خبری که در آن معنی تعجب باشد. (از اقرب الموارد). سرعان ذا خروجاً، چه زود است بیرون آمدن این. (مهذب الاسماء). سرعان ذا خروجاً، ای سرع ذا خروجاً، فتحۀ سرع را به نون سرعان دادندپس مبنی بر فتح شد و سرعان گاهی خبر محض واقع شود وگاهی خبر متضمن معنی تعجب، چنانکه گویند: لسرعان ما صنعت کذا، ای ما اسرع . (منتهی الارب)

گاهی خبر محض واقع شود و گاهی خبری که متضمن معنی تعجب بود و منه قولهم: لسرعان ما صنعت کذا، ای ما اَسْرَع َ. (از ناظم الاطباء). اسم فعل است مبنی بر فتح. گاه خبر محض بود و گاه خبری که در آن معنی تعجب باشد. (از اقرب الموارد). سرعان ذا خروجاً، چه زود است بیرون آمدن این. (مهذب الاسماء). سَرْعان َ ذا خُروجاً، ای سَرُع َ ذا خروجاً، فتحۀ سَرُع َ را به نون سرعان دادندپس مبنی بر فتح شد و سرعان گاهی خبر محض واقع شود وگاهی خبر متضمن معنی تعجب، چنانکه گویند: لَسَرْعان َ ما صَنَعْت َ کذا، ای ما اَسْرَع َ. (منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

(ذِ)

جمع واژۀ ذرع

لغت نامه دهخدا

(کَ)

رعنا گردانیدن. (نسخه ای از کنزاللغات)

لغت نامه دهخدا

(صُرْ را)

درخت مصطکی که بر زمین سخت روید. (ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا

(ذُ)

جمع واژۀ ذراع

لغت نامه دهخدا

از قراء فارس است. ابن بلخی نویسد: کاس و فرعان از اعمال پرگ و تارم است. (از فارسنامه ص 130)

لغت نامه دهخدا

(فُ)

جمع واژۀ افرع. (منتهی الارب) (اقرب الموارد)

لغت نامه دهخدا

(فَ)

نام معمار خسروپرویز. (ولف) :
چو بشنید خسرو که فرعان گریخت
به گوینده بر خشم فرعان بریخت.
فردوسی (شاهنامه چ بروخیم ج 9 بیت 2762)
ابن اعرف. یکی از بنی مره، شاعر و دزد. (منتهی الارب)
ابن اعرف. یکی از بنی نزال است. (منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

تصویری از قرعان — تصویر قرعان

جمع قرعا، زنان کل زنان بی مو

فرهنگ لغت هوشیار

تصویری از صلعان — تصویر صلعان

جمع اصلع، کلان مردان کل

فرهنگ لغت هوشیار

تصویری از صردان — تصویر صردان

جمع صرد، کاک ها شیر گنجشگ ها دو رگ زیر زبان

فرهنگ لغت هوشیار

تصویری از صرفان — تصویر صرفان

مرگ، مس و ارزیز (قلعی)، خرمای سفت شب و روز

فرهنگ لغت هوشیار

تصویری از سرعان — تصویر سرعان

شتابان شتاب، زه زه کمان

فرهنگ لغت هوشیار

تصویری از ذرعان — تصویر ذرعان

جمع ذرع، گوساله های ارام

فرهنگ لغت هوشیار

تصویری از ارعان — تصویر ارعان

رعنا گردانیدن

فرهنگ لغت هوشیار

تصویری از کرعان — تصویر کرعان

خار پوست دریایی

فرهنگ لغت هوشیار