معنی شفقان - جستجوی لغت در جدول جو

شفقان

لغت نامه دهخدا

خفقان

تپیدن به ویژه تپیدن قلب
در علوم سیاسی کنایه از نبودن آزادی سیاسی، اختناق، خفه شو

فرهنگ فارسی عمید

مشفقانه

از روی مهربانی و دلسوزی

فرهنگ فارسی عمید

شوقان

از بلوکات ولایت بجنورد خراسان، عده قرا 26، مساحت 5 فرسخ و مرکز آن نیز شوقان است، (یادداشت مؤلف)

لغت نامه دهخدا

مشفقانه

(مُ فِ نَ / نِ)

از روی مهربانی و محبت. (ناظم الاطباء). محبت آمیز. (از فرهنگ جانسون) : نصیحت خالص از ریا و صادقانه و وعظ نصیحت آمیز مشفقانه. (ترجمه محاسن اصفهان ص 94).
خانه داری و اعتماد سرای
یک یک آوردمشفقانه بجای.
نظامی

لغت نامه دهخدا

شقان

(شُ)

نام یکی از دهستانهای بخش اسفراین شهرستان بجنورد واقع در شمال باختری اسفراین. موقع طبیعی کوهستانی معتدل. آب مزروعی بیشتر آبادی از چشمه سار و رود خانه محلی است. محصول عمده آن غلات آبی و دیمی و انواع میوه و انگور است. دارای 43 ده و جمعیتی در حدود 8195 تن است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9). و رجوع به نزهه القلوب ج 3 ص 150 و تاریخ غازانی ص 37 شود

لغت نامه دهخدا

شفان

(شَفْ فا)

سردبادی که با نم باشد. (منتهی الارب) (آنندراج) (ناظم الاطباء). باد سرد باباران. (مهذب الاسماء) : غداه ذات شفان، بامداد خنک باباد. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا

شفنان

(شَ)

نام کوهی است و در شعر ذیل در ناصرخسرو آمده است:
ور به مال اندر بودی هنرو فضل و خطر
کوه شفنان ملکی بودی بیدار و بصیر.
ناصرخسرو

لغت نامه دهخدا

شفوان

(شَ فَ)

به صیغۀ تثنیه، دو طرف و دو انتها و دو سر هر چیزی. (ناظم الاطباء). مثنای شفا. (منتهی الارب)

لغت نامه دهخدا

شفتان

(شَ فَ)

تثنیۀ شفه. دو لب. (از اقرب الموارد) (فرهنگ فارسی معین) (یادداشت مؤلف). هر دو لب، و لام کلمه آن حرف هاء است. (کشاف اصطلاحات الفنون). و رجوع به شفه و شفتین شود

لغت نامه دهخدا

طفقان

(حَ کَ لَ)

در کاری کردن ایستادن. طفق. (تاج المصادر)

لغت نامه دهخدا

طفقان

(طِ لَ)

نام کوهی است به تغزغز که در پیش آن قصبۀ جنیانجکث مستقر تغزغز است و از پس آن کوزارک، جملکت، بنجیکث، بارلغ، جامغر. (حدود العالم)

لغت نامه دهخدا

شیقان

دو کوهند، (منتهی الارب) (آنندراج)، موضعی است نزدیک مدینه، (منتهی الارب) (معجم البلدان)

لغت نامه دهخدا

خفقان

(تَ)

جنبیدن علم. (منتهی الارب) (از تاج العروس) (از لسان العرب) (از اقرب الموارد). خفق:
تا خفقان علم خندۀ شمشیر دید.
خاقانی.
ز هیبت تو دل شیر آسمان همه وقت
چنانکه شیر علم روز باد در خفقان.
کمال الدین اسماعیل.
تا رایات ظفرنگار نصرت پیکار ماحفها اﷲ بالنصر بر حدود ممالک ارمن خفقان یافته است. (جهانگشای جوینی). رجوع به خفق در این لغت نامه شود، طپیدن دل. (منتهی الارب) (از تاج العروس) (از لسان العرب). جستن دل: خفقان، طپیدن دل را گویند. (ذخیرۀ خوارزمشاهی) ، طپیدن سراب. (منتهی الارب) (از تاج العروس) (از لسان العرب)

لغت نامه دهخدا

خفقان

(خَ فَ)

طپش دل. تپش دل. حرکت اختلاجی که عارض قلب شود چون لرزه ای که در نوبه عارض تمام تن شده باشد. (یادداشت بخط مؤلف). حرکت اختلاجیه ای است که عارض قلب شود بسبب چیزی که باعث آزار آن شود. قرشی گوید مقصود ما در این مورد از لفظاختلاج مفهوم آن نیست و اختلاج، حرکتی است که عارض میشود قلب را بسبب چیزی از باد که در قلب جای میگیرد وتا مخرجی نیابد بیرون نرود، بلکه زیاد گردد بقلب حرکت ارتعادیه، مانند حرکتی که عارض می گردد اعضاء را هنگام عارضه نافض و همچنانکه این حرکت حادث میشود بسیلان ماده ردیئه عفنه بر اعضاء و برای دفع آن بلرزد. همچنانست حرکت خفقان که عارض میشود برای رسیدن چیزی آزاررساننده بر قلب، پس بلرزه درآید برای دفع موذی لرزشی از پی هم. (از کشاف اصطلاحات فنون). این کلمه معرب خپه و خپگی است. (یادداشت بخط مؤلف) :
چرخ چو لاله بدل در خفقان رفته صعب
دهر چو نرگس بچشم در یرقان مانده زار.
خاقانی.
در یرقان چو نرگسی در خفقان چو لاله ای
نرگس چاک جامه ای لاله خاک بستری.
خاقانی.
بگیرد از طپش تیغ وز امتلای خلاف
دل زمین خفقان و دم زمانۀ فواق.
خاقانی.
لاله ز تعجیل که بشتافته
از تپش دل خفقان یافته.
نظامی.
در راه چنین قومی عطار بیان کرده
جانش بلب افتاده در دل خفقان مانده.
عطار.
در نگر آخر که ز سوز دلم
چون دل آتش خفقان می کند.
عطار.
چون جان فرید در تو محو است
دل در خفقان کجات جویم.
عطار.
ترنجبین وصالم بده که شربت مصر
نمیدهد خفقان فؤاد را تسکین.
سعدی.
ناخن تدبیر را خفقان دلتنگی شکست
عقدۀ من وانشد چون غنچه از اظفار طیب.
میرمحمد افضلی (از آنندراج)