معنی رشخوار - جستجوی لغت در جدول جو

رشخوار

لغت نامه دهخدا

رشنواد

(پسرانه)

از شخصیتهای شاهنامه، نام دلاور ایرانی در زمان همای مادر داراب شناساند و داراب را به حکومت رساندند

فرهنگ نامهای ایرانی

رباخوار

کسی که سود پول می گیرد، نزول خور

فرهنگ فارسی عمید

غمخوار

کسی که غم و اندوه به خود راه بدهد، یار مهربان و دلسوز که در غم و غصۀ شخص شریک باشد، برای مثال پیوند عمر بسته به مویی است هوش دار / غم خوار خویش باش غم روزگار چیست (حافظ - ۱۴۸)

فرهنگ فارسی عمید

هشیوار

هوشیار، باهوش، هوشمند، زرنگ

فرهنگ فارسی عمید

پشتوار

پشتیبان، پشت وپناه، پشتواره

فرهنگ فارسی عمید

نشخوار

عمل نیم جویده فرو بردن غذا و آن را از راه مری به دهان برگرداندن و دوباره جویدن که خاص حیوانات نشخوار کننده است

فرهنگ فارسی عمید

دشخوار

سخت، مشکل، برای مثال با مردم سهل خوی دشخوار مگوی / با آنکه در صلح زند جنگ مجوی (سعدی - ۱۷۲ حاشیه)

فرهنگ فارسی عمید

بشخوار

باقی ماندۀ آب در ظرفی که از آن آب خورده باشند، پیش خوار، پیش خور

فرهنگ فارسی عمید

دشخوار

(دُ خوا / خا)

از: دش، خلاف و ضد + خوار، سهل و آسان، (یادداشت مرحوم دهخدا). مشکل و دشوار. (غیاث). دشوار. (آنندراج). به معنی دشوار که امور مشکله است. (لغت محلی شوشتر، نسخۀ خطی). ارونان. باهظ. سخت. صعب. عسر. عسیر. عویص. غامض. مشکل. مقابل خوار که به معنی آسان و سهل است. (یادداشت مرحوم دهخدا) :
شب تیره افسون نیامد بکار
همی آمدش کار دشخوار خوار.
فردوسی.
دگر آنکه پرسد که دشخوار چیست
به آزار دل را پرآزار چیست.
فردوسی.
به دستور گفت آن زمان شهریار
که پیش آمد این کار دشخوار خوار.
فردوسی.
تو خواهی مرا زو بجان زینهار
نگیری تو این کار دشخوار خوار.
فردوسی.
اینجا بیش از این ممکن نیست مقام کردن که کار علف سخت تنگ و دشخوار شده است. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 502).
بود جستنش کار دشخوارتر
چو آمد به کف نیست زو خوارتر.
اسدی.
چون تفریق الاتصال تولد کرده باشد (در شبکیۀ چشم) از استفراق فائده نباشد و قوت داروهای کشیدنی دشخوار بدو رسد. (ذخیرۀخوارزمشاهی). لکن هرگاه که بشورد (خداوند مانیای با سودای سوخته) و اندر حرکت آید او را دشخوار فرو توان گرفت و دیر آرام گیرد. (ذخیرۀ خوارزمشاهی). دشخوارهایش به آسانی پیوندد. (راحه الصدور راوندی). نه نه افکندن دشخوار بود. (راحه الصدور). نگاه داشتن این طریق دشخوار است. (راحه الصدور). پرسید که مرگ بر که دشخوارتر؟ گفت هر که را اعمال ناپسندیده بود. (سندبادنامه ص 340). کار تو از این همه بدتر و دشخوارتر است. (سندبادنامه ص 311). قسمت کردن هزار دینار متعذرو دشخوار بود. (سندبادنامه ص 293). یافتن منال بی وسیلت مال دشخوار و ناممکن بود. (سندبادنامه ص 293). آبی بسیار و مدخلی دشخوار که مخائض آن سوار و پیاده فرومی برد. (ترجمه تاریخ یمینی ص 425).
خوارو دشخوار جهان چون پی هم میگذرد
گر تو دشوار نگیری همه کار آسانست.
اثیر اومانی.
آبگینه همه جا یابی از آن قدرش نیست
لعل دشخوار بدست آید از آنست عزیز.
سعدی (گلستان).
تا غایت آن مقدار آب که بنجشکی بدان سیراب شود متعذر و دشخوار بدست می آید. (تاریخ قم ص 42). أشکل، دشخوارتر. اًصعاب، دشخوار کردن و دشخوار یافتن. اًعزاز، دشخوار آبستن شدن شتر. (از منتهی الارب). أعیی ̍، دشخوارتر. اًقطاع، دشخوار و شنیع آمدن کار. تعسیر، دشخوار گردانیدن. (از منتهی الارب). معاسره، دشخوار فراگرفتن با کسی. (تاج المصادر بیهقی).
- دشخوارترک،با کمی دشخواری. با دشواری اندک. دشوار اما نه چندان سخت: اما با خصم دشخوارترک باشد کشتی گرفتن که چون بیفتد ترسم که برنخیزد. (کتاب النقض ص 525).
- دشخوارخوار، که خوردن آن دشوار باشد:
جام جفا باشد دشخوارخوار
چون ز کف دوست بود خوش بود.
مولوی (از آنندراج).
- دشخوارگوار، بطی ءالهضم. (یادداشت مرحوم دهخدا).
- راه دشخوار، راه صعب العبور:
بسی راه دشخوار بگذاشتم
بسی دشمن از پیش برداشتم.
فردوسی.
وز آنجا سوی دیو فرسنگ صد
بیامد یکی راه دشخوار و بد.
فردوسی.
بیابانها و کوه و راه دشخوار
به چشمش بود گلزار و سمن زار.
(ویس و رامین).
رهی سخت دشخوار شش ماهه بیش
همه کوه و دریا و پشته ست پیش.
اسدی.
گو پهلوان گفت چندین سپاه
نباید که دشخوار و دور است راه.
اسدی.
- زمین دشخوار، زمین ناهموار. پست و بلند. وعر و صعب و درشت. (یادداشت مرحوم دهخدا) :
آشکوخد بر زمین هموار بر
همچنان چون بر زمین دشخوار بر.
رودکی.
، درشت و سخت، چون: سخن دشخوار:
بدو داد پس نامۀ شهریار
سخن رفت هر گونه دشخوار و خوار.
فردوسی.
با مردم سهل خوی دشخوار مگوی
با آنکه در صلح زند جنگ مجوی.
سعدی (گلستان).
، درشت و سنگین، مریض،
{{قید}} بطور سنگینی،
{{اسم}} غم و اندوه. (ناظم الاطباء)

از: دش، خلاف و ضد + خوار، سهل و آسان، (یادداشت مرحوم دهخدا). مشکل و دشوار. (غیاث). دشوار. (آنندراج). به معنی دشوار که امور مشکله است. (لغت محلی شوشتر، نسخۀ خطی). اَرْوَنان. باهِظ. سخت. صعب. عَسِر. عَسیر. عَویص. غامض. مشکل. مقابل خوار که به معنی آسان و سهل است. (یادداشت مرحوم دهخدا) :
شب تیره افسون نیامد بکار
همی آمدش کار دشخوار خوار.
فردوسی.
دگر آنکه پرسد که دشخوار چیست
به آزار دل را پرآزار چیست.
فردوسی.
به دستور گفت آن زمان شهریار
که پیش آمد این کار دشخوار خوار.
فردوسی.
تو خواهی مرا زو بجان زینهار
نگیری تو این کار دشخوار خوار.
فردوسی.
اینجا بیش از این ممکن نیست مقام کردن که کار علف سخت تنگ و دشخوار شده است. (تاریخ بیهقی چ ادیب ص 502).
بود جستنش کار دشخوارتر
چو آمد به کف نیست زو خوارتر.
اسدی.
چون تفریق الاتصال تولد کرده باشد (در شبکیۀ چشم) از استفراق فائده نباشد و قوت داروهای کشیدنی دشخوار بدو رسد. (ذخیرۀخوارزمشاهی). لکن هرگاه که بشورد (خداوند مانیای با سودای سوخته) و اندر حرکت آید او را دشخوار فرو توان گرفت و دیر آرام گیرد. (ذخیرۀ خوارزمشاهی). دشخوارهایش به آسانی پیوندد. (راحه الصدور راوندی). نه نه افکندن دشخوار بود. (راحه الصدور). نگاه داشتن این طریق دشخوار است. (راحه الصدور). پرسید که مرگ بر که دشخوارتر؟ گفت هر که را اعمال ناپسندیده بود. (سندبادنامه ص 340). کار تو از این همه بدتر و دشخوارتر است. (سندبادنامه ص 311). قسمت کردن هزار دینار متعذرو دشخوار بود. (سندبادنامه ص 293). یافتن منال بی وسیلت مال دشخوار و ناممکن بود. (سندبادنامه ص 293). آبی بسیار و مدخلی دشخوار که مخائض آن سوار و پیاده فرومی برد. (ترجمه تاریخ یمینی ص 425).
خوارو دشخوار جهان چون پی هم میگذرد
گر تو دشوار نگیری همه کار آسانست.
اثیر اومانی.
آبگینه همه جا یابی از آن قدرش نیست
لعل دشخوار بدست آید از آنست عزیز.
سعدی (گلستان).
تا غایت آن مقدار آب که بنجشکی بدان سیراب شود متعذر و دشخوار بدست می آید. (تاریخ قم ص 42). أشکل، دشخوارتر. اًصعاب، دشخوار کردن و دشخوار یافتن. اًعزاز، دشخوار آبستن شدن شتر. (از منتهی الارب). أعْیی ̍، دشخوارتر. اًقطاع، دشخوار و شنیع آمدن کار. تعسیر، دشخوار گردانیدن. (از منتهی الارب). مُعاسره، دشخوار فراگرفتن با کسی. (تاج المصادر بیهقی).
- دشخوارتَرَک،با کمی دشخواری. با دشواری اندک. دشوار اما نه چندان سخت: اما با خصم دشخوارترک باشد کشتی گرفتن که چون بیفتد ترسم که برنخیزد. (کتاب النقض ص 525).
- دشخوارخوار، که خوردن آن دشوار باشد:
جام جفا باشد دشخوارخوار
چون ز کف دوست بود خوش بود.
مولوی (از آنندراج).
- دشخوارگوار، بطی ءالهضم. (یادداشت مرحوم دهخدا).
- راه دشخوار، راه صعب العبور:
بسی راه دشخوار بگذاشتم
بسی دشمن از پیش برداشتم.
فردوسی.
وز آنجا سوی دیو فرسنگ صد
بیامد یکی راه دشخوار و بد.
فردوسی.
بیابانها و کوه و راه دشخوار
به چشمش بود گلزار و سمن زار.
(ویس و رامین).
رهی سخت دشخوار شش ماهه بیش
همه کوه و دریا و پشته ست پیش.
اسدی.
گو پهلوان گفت چندین سپاه
نباید که دشخوار و دور است راه.
اسدی.
- زمین دشخوار، زمین ناهموار. پست و بلند. وعر و صعب و درشت. (یادداشت مرحوم دهخدا) :
آشکوخد بر زمین هموار بر
همچنان چون بر زمین دشخوار بر.
رودکی.
، درشت و سخت، چون: سخن دشخوار:
بدو داد پس نامۀ شهریار
سخن رفت هر گونه دشخوار و خوار.
فردوسی.
با مردم سهل خوی دشخوار مگوی
با آنکه در صلح زند جنگ مجوی.
سعدی (گلستان).
، درشت و سنگین، مریض،
{{قِید}} بطور سنگینی،
{{اِسم}} غم و اندوه. (ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا

نشخوار

(نَ / نُ خوا / خا)

مرکّب از: نش شاید مخفف نوش + خوار خوردن، نشخور. (حاشیۀ برهان چ معین)، آنچه گاو و شتر و گوسپند خوردۀ خود را باز از معده به دهن آورده بخایند و فروبرند. (از غیاث اللغات)، آنچه شتر و گاو خورده باشد و باز از معده برآورد نیک خائیده فروبرند. (انجمن آرا)، جاویدن گاو و گوسفند و شتر و امثال آنهاچیزی را که خورده باشند و باز فروبردن. (آنندراج)، نیم جاویده که جانوران دوباره به دهان آورده بخورند. (فرهنگ خطی)، آنچه نشخوارکنندگان برگردانند به دهان دوباره جویدن را. (یادداشت مؤلف)، نشوار. (انجمن آرا) (نصاب) (دهار)، وسع، برآوردن شتر نشخوار از شکم به دهان. (صراح)، جره. (از منتهی الارب) :
سیه کاسه و دون و پرخوار بود
شتروار دایم به نشخوار بود.
بوالمثل بخاری.
- امثال:
نشخوار آدمی حرف است.
، کاه و علف که از دواب بازماند. (آنندراج)، بقیۀکاه که بعد از خوردن حیوانات بماند. (انجمن آرا)، نیم خوردۀ علف ستوران و از گلو برآورده و خائیدۀ شتران و امثال آن. (برهان قاطع)، نشوار. (نصاب)، بازماندۀ علف چارپایان. علف بوزده که دیگر نخورند. (فرهنگ خطی)، نشوار معرب آن است. (انجمن آرا)

مُرَکَّب اَز: نش شاید مخفف نوش + خوار خوردن، نشخور. (حاشیۀ برهان چ معین)، آنچه گاو و شتر و گوسپند خوردۀ خود را باز از معده به دهن آورده بخایند و فروبرند. (از غیاث اللغات)، آنچه شتر و گاو خورده باشد و باز از معده برآورد نیک خائیده فروبرند. (انجمن آرا)، جاویدن گاو و گوسفند و شتر و امثال آنهاچیزی را که خورده باشند و باز فروبردن. (آنندراج)، نیم جاویده که جانوران دوباره به دهان آورده بخورند. (فرهنگ خطی)، آنچه نشخوارکنندگان برگردانند به دهان دوباره جویدن را. (یادداشت مؤلف)، نشوار. (انجمن آرا) (نصاب) (دهار)، وسع، برآوردن شتر نشخوار از شکم به دهان. (صراح)، جره. (از منتهی الارب) :
سیه کاسه و دون و پرخوار بود
شتروار دایم به نشخوار بود.
بوالمثل بخاری.
- امثال:
نشخوار آدمی حرف است.
، کاه و علف که از دواب بازماند. (آنندراج)، بقیۀکاه که بعد از خوردن حیوانات بماند. (انجمن آرا)، نیم خوردۀ علف ستوران و از گلو برآورده و خائیدۀ شتران و امثال آن. (برهان قاطع)، نشوار. (نصاب)، بازماندۀ علف چارپایان. علف بوزده که دیگر نخورند. (فرهنگ خطی)، نشوار معرب آن است. (انجمن آرا)

لغت نامه دهخدا

ریشخوار

(خوا / خا)

دهی از بخش چاپشلو شهرستان دره گز. دارای 1061 تن سکنه. آب آن از چشمه و محصول عمده آنجا غلات و بنشن و صنایع دستی آنجا قالیچه بافی است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9)

لغت نامه دهخدا

بشخوار

(بِ)

بشخور سؤر یعنی بازماندۀ آب در ظرفی که از آن آب خورده باشند. (ناظم الاطباء). نیم خورده. ته مانده. و رجوع به بشخور شود

لغت نامه دهخدا

دشخوار

سخت و دشوار

معنی رشخوار - جستجوی لغت در جدول جو

پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما