معنی رشتن در فرهنگ فارسی عمید

ریسیدن، پنبه یا پشم را با دوک تاب دادن و به شکل نخ درآوردن

معنی رشتن در لغت نامه دهخدا

نام وزیر دارای بزرگ پسر بهمن که پسرش دارابن دارا او را رنجانید و هم او بدین سبب در باطن با اسکندر رومی یکی شد و او را بر ضد دارا برانگیخت. رجوع به فارسنامۀ ابن بلخی ص 55 و 57 شود

معنی رشتن در لغت نامه دهخدا

ریسیدن و تافتن پشم و ابریشم و کتان و جز آن که بعربی غَزْل گویند. (از شعوری ج 2 ورق 19). ریسیدن و تافتن و تابیدن. (ناظم الاطباء). ریسیدن. (آنندراج). ریسیدن پشم و پنبه و غیره باشد. (لغت فرس اسدی، نسخۀ خطی کتاب خانه نخجوانی). تافتن. تابیدن. نخ کردن. ریشتن. ریسیدن. حاصل مصدر غیرمستعمل آن ریش است. (یادداشت مؤلف). غَزْل. (منتهی الارب) (تاج المصادر بیهقی). اغتزال. (منتهی الارب) :، این را زبان نهاد و خرد رشت و عقل بافت، نقاش بود دست و خمیر اندر آن بنان.، ابوشکور بلخی.، گرش بار خار است خود کشته ای، وگر پرنیان است خود رشته ای.، فردوسی.، پس از پشت میش و بره پشم و موی، برید و به رشتن نهادند روی.، فردوسی.، بیاموختشان رشتن و تافتن، به تار اندرون پود را بافتن.، فردوسی.، من امروز ازین اختر کرم سیب، به رشتن نمایم شما را نهیب.، فردوسی.، دوچندان که رشتی به روزی برشت، شمارش همی بر زمین برنوشت.، فردوسی.، جهان را بدانش توان یافتن، بدانش توان رشتن و بافتن.، فرخی.، ز کژّی نشد راست کار کسی، به ناموس رشتن نشاید بسی.، اسدی.، این بافت کار دنیی جولاهه، رشتن ز هیچ و هیچ بُوَد کارش.، ناصرخسرو.، وَاکنون که ریسمان گشت آن سنبلت همانا، آن رشت ریسمان رابر دوک مرگ رشتی.، ناصرخسرو.، دم عیسی کند آن رشته را نیست، وگر آن رشته را مریم برشته.، سوزنی.، سخن را رشته بس باریک رشتم، وگرچه در شب تاریک رشتم.، نظامی.، خرما نتوان خورد از این خار که کشتیم، دیبانتوان بافت از این پشم که رشتیم.، سعدی، رنگ کردن. (ناظم الاطباء) (از لغت محلی شوشتر، نسخۀ خطی کتاب خانه مؤلف). حنا بستن به دست و پا. (از شعوری ج 2 ص 19) :، حناست آنکه ناخن دلبند رُشته ای، یا خون بیدلیست که در بند کُشته ای.، سعدی (از انجمن آرا).، برشتی هفت رنگ اکنون بر آنی، که سازی مدخلی در ارغوانی.، محمد عصار

معنی رشتن - جستجوی لغت در جدول جو

رشتن

فرهنگ فارسی عمید

رشتن

لغت نامه دهخدا

رشتن

لغت نامه دهخدا

رشتن

فرهنگ لغت هوشیار

رشتن

فرهنگ فارسی معین

رشتن

فرهنگ فارسی معین

یشتن

پرستش کردن، عبادت کردن، ستایش کردن

فرهنگ فارسی عمید

رستن

سبز شدن و سر از خاک در آوردن گیاه، روییدن
کنایه از به وجود آمدن، پدید آمدن

فرهنگ فارسی عمید

سرشتن

خمیر کردن، مخلوط ساختن، آغشته کردن، کنایه از خلق کردن

فرهنگ فارسی عمید

برشتن

بریان کردن، تف دادن، بو دادن

فرهنگ فارسی عمید

رشته

آنچه ریسیده شده، مفتول، تابیده شده، چیزهای متصل به هم و متوالی مثلاً رشتۀ کلام،
واحد شمارش اشیای به هم پیوسته مانند قنات، کوه و مانند آن، شاخۀ علمی یا درسی،
آنچه از خمیر آرد گندم به شکل نخ یا نوار باریک می برند و پس از خشک کردن در آش، پلو و مانند آن می ریزند،
نخ، تار، چیزی که برای بستن چیز به کار می رود، ریسمان، بند، کنایه از رابطه مثلاً رشتۀ قلبی،
در پزشکی پیوک، لگام، برای مثال یکی را حکایت کنند از ملوک / که بیماری رشته کردش چو دوک (سعدی۱ - ۶۴) در موسیقی زه آلات موسیقی
رشتۀ سردرگم: رشته یا کلافی که به هم پیچیده باشد و سر آن پیدا نشود

آنچه ریسیده شده، مفتول، تابیده شده، چیزهای متصل به هم و متوالی مثلاً رشتۀ کلام،
واحد شمارش اشیای به هم پیوسته مانند قنات، کوه و مانند آن، شاخۀ علمی یا درسی،
آنچه از خمیر آرد گندم به شکل نخ یا نوار باریک می برند و پس از خشک کردن در آش، پلو و مانند آن می ریزند،
نخ، تار، چیزی که برای بستن چیز به کار می رود، ریسمان، بند، کنایه از رابطه مثلاً رشتۀ قلبی،
در پزشکی پیوک، لگام، برای مِثال یکی را حکایت کنند از ملوک / که بیماری رشته کردش چو دوک (سعدی۱ - ۶۴) در موسیقی زه آلات موسیقی
رشتۀ سردرگم: رشته یا کلافی که به هم پیچیده باشد و سر آن پیدا نشود

فرهنگ فارسی عمید

وشتن

چرخیدن، دور زدن، گردیدن، رقصیدن

فرهنگ فارسی عمید

رشتنی

(رِ تَ)

لایق رشتن. درخور رشتن. سزاوار ریسیدن. قابل ریسیدن. (یادداشت مؤلف)

لغت نامه دهخدا

برشتن

(شُ دَ)

برشته کردن. بریان نمودن. (آنندراج). بریان کردن چنانکه نان را از تیز کردن آتش یا دیر بیرون کردن از تنور:
بهل تا باشد این آتش فروزان
کبابی را که ببرشتی مسوزان.
فخرالدین اسعد (ویس و رامین).
و چنانکه گندم و شاهدانه و امثال آن را بر تابه به آتش نهادن بی آب. بو دادن. (یادداشت مؤلف). تاب دادن:
ز خاک عشق دمیده ست دانه ام صائب
به آتش رخ گل می توان برشت مرا.
صائب.

لغت نامه دهخدا

سرشتن

(لَ / لُو وُ زَ دَ)

پهلوی ’سریشتن’ (رجوع کنید به سرشت) ، سریکلی ’خیرخ -ام’ (آمیختن، مخلوط کردن). مخلوط کردن. آغشته ساختن. خمیر کردن. معجون ساختن. (حاشیۀ برهان قاطع چ معین). خمیر کردن. چیز تر و چیز خشک آمیختن. (آنندراج) (غیاث). عجین. (زوزنی). عجین کردن:
همه تعریف همی خواند از این جای خراب
آنکه بسرشت چنین شخص ترا ز آب و تراب.
ناصرخسرو (دیوان چ تقوی ص 40).
عطاروار یکچند از کبر و ناز و کشّی
سنبل به عنبر تربر سر همی سرشتی.
ناصرخسرو (دیوان چ تقوی ص 471).
بگیرند جندبیدستر و شحم الحنظل و بلبل و کندس همه را بکوبند و به آب مرزنگوش بسرشند. (ذخیرۀ خوارزمشاهی). و آن را به چیزی که دیر گدازد چون عنبر و لادن و راتیانج بسرشند. (ذخیرۀ خوارزمشاهی).
صد رنگ بیامیزم چه سود که در تو
مهری که نبوده ست سرشتن نتوانم.
خاقانی.
خاک چهل صباح سرشتی بدست صنع
خود بر ثنای لطف براندی ثنای خاک.
خاقانی.
هرکه یقین را به توکل سرشت
بر کرم الرزق علی اﷲ نوشت.
نظامی.
خدایا چون گل ما را سرشتی
وثیقت نامۀ ما را نوشتی.
نظامی.
چنانش بر او رحمت آمدز دل
که بسرشت بر خاکش از گریه گل.
سعدی.
یکی بر سر گور گل می سرشت
که حاصل کند زآن گل گور خشت.
سعدی.
بیا ساقی آن می که حور بهشت
عبیر ملایک در آن می سرشت.
حافظ.
، خلق کردن. ایجاد کردن. به تکوین آوردن:
بار خدایا اگر ز روی خدایی
طینت انسان همه جمیل سرشتی.
ناصرخسرو.
، ورز دادن: پاکیزه و بریان و خمیر او ساخته و کوفته و بیخته با وی باید کوفت و می سرشتن تا هموار شود و اگر در سرشتن به آب حاجت آید از آن آب گوشت قطره قطره بر باید چکانید. (ذخیرۀ خوارزمشاهی). و کرسنۀ تازه بگیرند و آرد کنند و آن را (اسقیل پخته را) بدین آرد بسرشند و می کوبند و می سرشند تا هموار سرشته شود. (ذخیرۀ خوارزمشاهی)