- ذروف (تَ فُ)
ذرف. ذرفان ذریف. تذراف. اشک ازچشم رفتن. روان گردیدن سرشک. رفتن اشک و جز آن. (زوزنی). دویدن و بردویدن چیزی روان چون اشک و جز آن
معنی ذروف - جستجوی لغت در جدول جو
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
حرفها، جمع واژۀ حرف
حروف روادف: حروف ث، خ، ذ، ض، ظ، غ (ثخذ و ضظغ) که در آخر حروف ابجد قرار دارند
حروف صفیر: حروف ز، س، ص
حروف عالیات: در تصوف موجودات یا شئون ذاتی موجود در غیب الغیوب مانند درخت در هسته، برای مثال ما جمله حروف عالیاتیم مدام / پنهان ز همه به غیب ذاتیم مدام ی هرچند کتاب عالمی بنوشتیم / پوشیده ز لوح کائناتیم مدام (شاه نعمت الله ولی - لغتنامه - ۸۱۵)
حروف عله: «و»، «ا» و «ی»
حروف معجم: مقابل حروف مهمله، حروف هجائیه، حروف نقطه دار مانند ب، ت، ث
حروف مهمله: مقابل حروف معجم، حروف بی نقطه مانند ا، ح، د، ر، س
حروف هجا: نشانه هایی که کلمات با آن نوشته می شود، از الف تا یا، الفبا
حروف تهجی: نشانه هایی که کلمات با آن نوشته می شود، از الف تا یا، الفبا، حروف هجا
حروف روادف: حروف ث، خ، ذ، ض، ظ، غ (ثخذ و ضظغ) که در آخر حروف ابجد قرار دارند
حروف صفیر: حروف ز، س، ص
حروف عالیات: در تصوف موجودات یا شئون ذاتی موجود در غیب الغیوب مانند درخت در هسته،
حروف عله: «و»، «ا» و «ی»
حروف معجم: مقابل حروف مهمله، حروف هجائیه، حروف نقطه دار مانند ب، ت، ث
حروف مهمله: مقابل حروف معجم، حروف بی نقطه مانند ا، ح، د، ر، س
حروف هجا: نشانه هایی که کلمات با آن نوشته می شود، از الف تا یا، الفبا
حروف تهجی: نشانه هایی که کلمات با آن نوشته می شود، از الف تا یا، الفبا، حروف هجا
ظریف ها، نکته سنج ها، خوش طبع ها، کنایه از شیرین گفتارها، لطیفه گوها، کنایه از زیباها، خوشگل ها، خوش هیکل ها، دارای ظرافت ها، جمع واژۀ ظریف
ظرف ها، وسیله های مقعر و فرورفته که برای پختن و خوردن غذا و نگهداری برخی چیزها کاربرد دارد مانند بشقاب، لیوان، قابلمه و ماهی تابه، جمع واژۀ ظرف
ظروف مرتبطه: در علم فیزیک ظروفی که توسط مجرایی به همدیگر متصل باشند به طوری که هرگاه در یکی از آن ها مایعی بریزند به ظرف های دیگر هم داخل شود و در همۀ آن ها به یک سطح افقی قرار گیرد
ظرف ها، وسیله های مقعر و فرورفته که برای پختن و خوردن غذا و نگهداری برخی چیزها کاربرد دارد مانند بشقاب، لیوان، قابلمه و ماهی تابه، جمع واژۀ ظرف
ظروف مرتبطه: در علم فیزیک ظروفی که توسط مجرایی به همدیگر متصل باشند به طوری که هرگاه در یکی از آن ها مایعی بریزند به ظرف های دیگر هم داخل شود و در همۀ آن ها به یک سطح افقی قرار گیرد
(خَ)
لغت نامه دهخدا
برۀ نر. (منتهی الارب) (از تاج العروس) (از لسان العرب) (از اقرب الموارد). ذکر از اولاد ضأن. (یادداشت بخط مؤلف) : ج، اخرفه، خرفان، خرفان: بچۀ گوسفند را تا چهارماهه و قوی تر در مجموع حالات اگر از میش بود و نر باشد حمل و خروف گویند. (از تاریخ قم ص 178)، بره که گیاه خوردن گرفته و قوی گشته. (منتهی الارب) (از تاج العروس) (از لسان العرب) (از اقرب الموارد). برۀ به چرا آمده. برۀ گیاه خوار. (یادداشت بخط مؤلف). ج، اخرفه، خرفان (خ / خ ) ، اسب کره ای در حدود یکساله یا شش ماهه یا هفت ماهه. (منتهی الارب) (از تاج العروس) (از اقرب الموارد) : بچه اسب چون از مادر بزاید و بر زمین آید نر را مهر و ماده را مهر یا خروف گویند. (تاریخ قم ص 178)
(حُ)
لغت نامه دهخدا
جمع واژۀ حرف. حروف متداول خط کنونی فارسی، سی وپنج یا سی وهفت است. رجوع به حرف و سبک شناسی ج 1 صص 188-196 شود:
وآن حرفهای خطکتاب او
گوئی حروف دفتر قسطا شد.
دقیقی.
گشتن حال و سخن گفتن بآواز حروف
زبر و زیر همه جمله بزیر قمر است.
ناصرخسرو.
و اعیان این مملکت به دیدار او مفتخرند و جواب این حروف را منتظر. (گلستان). هذا قول الشافعی بحروفه. (المزهر سیوطی) ، یعنی بعبارته.
، حرفهای سربی که در چاپخانه های حروفی بکار برده میشود (اصطلاح امروز).
- حروف اعجام، حروف معجمه. حروف تهجی. ا ب ت ث ح الخ. و رجوع به اعجام و حروف معجم شود.
- حروف تخصیص، حروف تهجی.
- حروف جاره، حروف اضافه.
- حروف جمّل، ابجد، هوز، حطی، کلمن، سعفص، قرشت، ثخذ، ضظغ.
- حروف چشمه دار، حروف صاحب دایره.
- حروف حلقیه، حروف شفویه یا شفهیه. رجوع به شفویه شود.
- حروف عالیات، صاحب کشاف اصطلاحات الفنون گوید: هی الشئون الذاتیه الکامنه فی غیب الغیوب، کالشجره فی النواه و الیها اشار الشیخ بقوله:
کنا حروف عالیات لم تقل
متعلقات فی ذری اعلی القلل
انا انت فیه و نحن انت و انت هو
و الکل هو هو فسل عمن وصل.
هکذا فی اصطلاحات الصوفیه لکمال الدین ابی الغنائم.
- کتاب الحروف، نام دیگر کتاب الهیات ارسطوست.
ترکیب های دیگر:
- حروف صامته. حروف عاطفه. حروف عطف. حروف عله. حروف قلقله. حروف لسنیه یا لسانیه ر ز ژ س ش ص ض. حروف مستعلیه. حروف مسروقه. حروف مشبههبالفعل. حروف معانی. ادوات. رباطات (منطق). حروف تهجی عام. حروف نقطه دار. حروف منقوطه. حروف مقرمطه. حروف مهمله. حروف غیرمعجمه. حروف غیرمنقوطه. حروف مهموسه. حروف ناصبه. حروف نافیه. حروف نداء. حروف نطعیه. حروف نقطه. رجوع به هر یک از این کلمات در ردیف خود شود.
، (علم...) علمی است که از خواص حروف بطور مفرد و یا مرکب بحث کند، و موضوع این علم، حروف هجاء باشد. ابن ندیم در فهرست و ابن خلدون در مقدمه درباره آن بحث کرده اند و ما اندکی از آنرا زیر عنوان حروفیان یاد میکنیم. چلبی فهرست کتبی که در این موضوع نوشته شده است چنین یاد کرده است: ازهارالاّفاق، اساس العلوم و المعانی، اسرارالحروف، الاسرار الشافیه الروحانیه، الاشاره المعنویه، اظهارالرموز، اکسیرالاسماء، الواح الذهب، ایماء الی علم الاسماء، الباقیات الصالحات، بحرالفوائد الحرفیه، بحرالوقوف، بدر ریاض المعارف، برقهالانوار، البرقه النورانیه، بروق الانوار، بغیهالطالب، البهاء الامجد، بهجهالاسرار، بهجهالاّفاق، بیان المغنم، التعلیقه الکبری، تمیزالصرف، تنزیل الارواح، التوسلات الکتابیه، تیسیرالعرف، تیسیرالمطالب، جامعاللطائف، جنهالاسماء، الجواهر الخمس، الحائز للعون الناجز، حدائق الاسماء، حدیقهالاحداق، الحدیقه السندسیه، الحرز الاسنی، حرزالاقسام، حرزالامان، الحروف الوضعیه، حقائق الحروف، الحقائق السبوحیه، حل رموزالاسماء، حل الرموز، حلهالکمال، خافیه افلاطون و جعفر الصادق و هرمس، خواص الاسرار، خواص الاسماء، خواص القرآن، الخواطر السواغ، الدر المنظم، الدر النظوم، الدر النظیم، درالاسرار، درهالاّفاق، دره تاج السعاده، دره فنون الکتاب، درهالمعارف، الدرهالناصفه، الرساله اللاهوتیه، رسالهالخفا، الرمز الاعظم، رمزالحقائق، روض الاسرار، روض المعارف، روضهالاسرار، روضهالانوار، زبدهالمصنفات، سرالصرف، سجل الارواح، سجنجل الارواح، سجنجل الجمال، السر الابجدی، سرالاسرار، السر الاسنی، السر الافخر، سرالانس، السر الجامع، سرالجمال، السر الخفی، السر الربانی، سرالسعاده، السر المصون، السر الغامض، السر الفاخر، السر المصون، السر المکتوم، السعد الاکبر، سفر ابراهیم علیه السلام، سفر ادریس علیه السلام، سفر آدم علیه السلام، سفر ارمیا، سفرالخفایا، سفر ذی القرنین، سفر شیت، سفرالمستقیم، سفر نوح علیه السلام، سواطعالانوار، سین الاسرار، شرف التشکیکات، شفأالصدور، شمس الارواح، شمس الاسرار، شمس الاّفاق، شمس الجمال، شمس الرقوم، شمس لطائف الاسماء، شمس مطالعالقلوب، شمس المعارف، الشمس المنیر، شمس الواصلین، شمس الوصال، الصراط المستقیم، طبیعت نامه، طلسم الارواح، طلسم الاسرار، طلسم الاشباح، الطلسم المصون، عجائب الاتفاق، عجائب الاسماء، العقد المنظوم، العلم الاکبر، علم الهدی، العلم الاسنی، عیون الحقائق، غایهالاّمال، غایهالحکیم، الغایه القصوی، فاتح المغنم، فتح الکنوز الحرفیه، فخرالاسماء، فرح نامه، فصول سبعه، فصول عشره، فلک الرموز، فلک السعاده، فواتح الاسرار، فواتح الجمال، فهم سلوک المعنی، قاف الانوار، قبس الاقتداء، قبس الانوار، قلم الاسرار، کتاب اسراسم، کتاب الاسفوطاس، کتاب التعریف، کتاب تنکلوشا، کتاب ثابت، کتاب بلیناس، کتاب طمطم، کتاب الغین، کتاب فاه باللسان، کتاب کنکه، کتاب کیباس، کتاب اللوح، کتاب الملاطیس، کتاب الملکوت، کتاب الهاریطوس، کشف اسرارالحروف، کشف اسرارالمعانی، کشف الاسرار، کشف الاشارات، کشف السر المصون، کشف السر المکنون، کشف الغطا، کشف المعاد، الکشف الکلی، کعبهالاسرار، کعبهالجمال، کنزالاسرار، کنزالالواح، کنزالانوار، الکنز الباهر، کنزالدرر، کنزالسعاده، کنزالقاصدین، کنزالمطالب، الکنز المطلسم، کیمیاءالسعاده، لطائف الاسماء، لطائف الاشارات، لطائف الاّیات، اللطائف الخفیه، اللطائف العلویه، اللطائف الفریده، لمعهالانوار، لوامعالانوار، لوامعالبروق، لوامعالتعریف، لوایح الانوار، المبادی و الغایات، مدخل الی علم الحروف، مشرق الانوار، مصابیح فی الحروف، المطلب الاسنی، مفتاح ابواب السعاده، مفتاح البرق المنشور، مفتاح الکنوز، المقام الاسنی، منبعالاسماء، مناهج الاعلام، منبعالاصول، منبعالعلوم الربانیه، منهج الوهبیه، منیهالطالب، مواقف الغایات، مواقیت البصائر، المواهب الربانیه، نرجس الاسماء، نزههالنفوس، نسیمات الفاتحه، النفحه القدسیه، نور انواره المعارف، وشی المصون، هدایهالقاصدین، یاءالتصریف
وآن حرفهای خطکتاب او
گوئی حروف دفتر قسطا شد.
دقیقی.
گشتن حال و سخن گفتن بآواز حروف
زبر و زیر همه جمله بزیر قمر است.
ناصرخسرو.
و اعیان این مملکت به دیدار او مفتخرند و جواب این حروف را منتظر. (گلستان). هذا قول الشافعی بحروفه. (المزهر سیوطی) ، یعنی بعبارته.
، حرفهای سربی که در چاپخانه های حروفی بکار برده میشود (اصطلاح امروز).
- حروف اعجام، حروف معجمه. حروف تهجی. ا ب ت ث ح الخ. و رجوع به اعجام و حروف معجم شود.
- حروف تخصیص، حروف تهجی.
- حروف جاره، حروف اضافه.
- حروف جمّل، ابجد، هوز، حطی، کلمن، سعفص، قرشت، ثخذ، ضظغ.
- حروف چشمه دار، حروف صاحب دایره.
- حروف حلقیه، حروف شفویه یا شفهیه. رجوع به شفویه شود.
- حروف عالیات، صاحب کشاف اصطلاحات الفنون گوید: هی الشئون الذاتیه الکامنه فی غیب الغیوب، کالشجره فی النواه و الیها اشار الشیخ بقوله:
کنا حروف عالیات لم تقل
متعلقات فی ذری اعلی القلل
انا انت فیه و نحن انت و انت هو
و الکل هو هو فسل عمن وصل.
هکذا فی اصطلاحات الصوفیه لکمال الدین ابی الغنائم.
- کتاب الحروف، نام دیگر کتاب الهیات ارسطوست.
ترکیب های دیگر:
- حروف صامته. حروف عاطفه. حروف عطف. حروف عله. حروف قلقله. حروف لسنیه یا لسانیه ر ز ژ س ش ص ض. حروف مستعلیه. حروف مسروقه. حروف مشبههبالفعل. حروف معانی. ادوات. رباطات (منطق). حروف تهجی عام. حروف نقطه دار. حروف منقوطه. حروف مقرمطه. حروف مهمله. حروف غیرمعجمه. حروف غیرمنقوطه. حروف مهموسه. حروف ناصبه. حروف نافیه. حروف نداء. حروف نطعیه. حروف نقطه. رجوع به هر یک از این کلمات در ردیف خود شود.
، (علم...) علمی است که از خواص حروف بطور مفرد و یا مرکب بحث کند، و موضوع این علم، حروف هجاء باشد. ابن ندیم در فهرست و ابن خلدون در مقدمه درباره آن بحث کرده اند و ما اندکی از آنرا زیر عنوان حروفیان یاد میکنیم. چلبی فهرست کتبی که در این موضوع نوشته شده است چنین یاد کرده است: ازهارالاّفاق، اساس العلوم و المعانی، اسرارالحروف، الاسرار الشافیه الروحانیه، الاشاره المعنویه، اظهارالرموز، اکسیرالاسماء، الواح الذهب، ایماء الی علم الاسماء، الباقیات الصالحات، بحرالفوائد الحرفیه، بحرالوقوف، بدر ریاض المعارف، برقهالانوار، البرقه النورانیه، بروق الانوار، بغیهالطالب، البهاء الامجد، بهجهالاسرار، بهجهالاّفاق، بیان المغنم، التعلیقه الکبری، تمیزالصرف، تنزیل الارواح، التوسلات الکتابیه، تیسیرالعرف، تیسیرالمطالب، جامعاللطائف، جنهالاسماء، الجواهر الخمس، الحائز للعون الناجز، حدائق الاسماء، حدیقهالاحداق، الحدیقه السندسیه، الحرز الاسنی، حرزالاقسام، حرزالامان، الحروف الوضعیه، حقائق الحروف، الحقائق السبوحیه، حل رموزالاسماء، حل الرموز، حلهالکمال، خافیه افلاطون و جعفر الصادق و هرمس، خواص الاسرار، خواص الاسماء، خواص القرآن، الخواطر السواغ، الدر المنظم، الدر النظوم، الدر النظیم، درالاسرار، درهالاّفاق، دره تاج السعاده، دره فنون الکتاب، درهالمعارف، الدرهالناصفه، الرساله اللاهوتیه، رسالهالخفا، الرمز الاعظم، رمزالحقائق، روض الاسرار، روض المعارف، روضهالاسرار، روضهالانوار، زبدهالمصنفات، سرالصرف، سجل الارواح، سجنجل الارواح، سجنجل الجمال، السر الابجدی، سرالاسرار، السر الاسنی، السر الافخر، سرالانس، السر الجامع، سرالجمال، السر الخفی، السر الربانی، سرالسعاده، السر المصون، السر الغامض، السر الفاخر، السر المصون، السر المکتوم، السعد الاکبر، سفر ابراهیم علیه السلام، سفر ادریس علیه السلام، سفر آدم علیه السلام، سفر ارمیا، سفرالخفایا، سفر ذی القرنین، سفر شیت، سفرالمستقیم، سفر نوح علیه السلام، سواطعالانوار، سین الاسرار، شرف التشکیکات، شفأالصدور، شمس الارواح، شمس الاسرار، شمس الاّفاق، شمس الجمال، شمس الرقوم، شمس لطائف الاسماء، شمس مطالعالقلوب، شمس المعارف، الشمس المنیر، شمس الواصلین، شمس الوصال، الصراط المستقیم، طبیعت نامه، طلسم الارواح، طلسم الاسرار، طلسم الاشباح، الطلسم المصون، عجائب الاتفاق، عجائب الاسماء، العقد المنظوم، العلم الاکبر، علم الهدی، العلم الاسنی، عیون الحقائق، غایهالاّمال، غایهالحکیم، الغایه القصوی، فاتح المغنم، فتح الکنوز الحرفیه، فخرالاسماء، فرح نامه، فصول سبعه، فصول عشره، فلک الرموز، فلک السعاده، فواتح الاسرار، فواتح الجمال، فهم سلوک المعنی، قاف الانوار، قبس الاقتداء، قبس الانوار، قلم الاسرار، کتاب اسراسم، کتاب الاسفوطاس، کتاب التعریف، کتاب تنکلوشا، کتاب ثابت، کتاب بلیناس، کتاب طمطم، کتاب الغین، کتاب فاه باللسان، کتاب کنکه، کتاب کیباس، کتاب اللوح، کتاب الملاطیس، کتاب الملکوت، کتاب الهاریطوس، کشف اسرارالحروف، کشف اسرارالمعانی، کشف الاسرار، کشف الاشارات، کشف السر المصون، کشف السر المکنون، کشف الغطا، کشف المعاد، الکشف الکلی، کعبهالاسرار، کعبهالجمال، کنزالاسرار، کنزالالواح، کنزالانوار، الکنز الباهر، کنزالدرر، کنزالسعاده، کنزالقاصدین، کنزالمطالب، الکنز المطلسم، کیمیاءالسعاده، لطائف الاسماء، لطائف الاشارات، لطائف الاّیات، اللطائف الخفیه، اللطائف العلویه، اللطائف الفریده، لمعهالانوار، لوامعالانوار، لوامعالبروق، لوامعالتعریف، لوایح الانوار، المبادی و الغایات، مدخل الی علم الحروف، مشرق الانوار، مصابیح فی الحروف، المطلب الاسنی، مفتاح ابواب السعاده، مفتاح البرق المنشور، مفتاح الکنوز، المقام الاسنی، منبعالاسماء، مناهج الاعلام، منبعالاصول، منبعالعلوم الربانیه، منهج الوهبیه، منیهالطالب، مواقف الغایات، مواقیت البصائر، المواهب الربانیه، نرجس الاسماء، نزههالنفوس، نسیمات الفاتحه، النفحه القدسیه، نور انواره المعارف، وشی المصون، هدایهالقاصدین، یاءالتصریف
(مَ)
لغت نامه دهخدا
اشک روان. (منتهی الارب) : ذرف الدمع، سال، فالدمع ذارف و هو ذریف و مذروف. (از متن اللغه). ذرف العین دمعها، والدمع مذروف و ذریف. (از اقرب الموارد). نعت مفعولی است از ذرف و ذرفان. رجوع به ذرف شود
(خُ)
لغت نامه دهخدا
بادفره که بازیچۀ کودکان از چرم مدور باشد. (ناظم الاطباء). ج، خذاریف. بادبرک. بادفره. بادفرک. فرفره. (یادداشت بخط مؤلف). چرم پاره کرده که کودکان در آن ریسمان کنند و بدو دست بکشند تا آواز کند. (فرهنگ جهانگیری) ، چوبک بادریسه. (یادداشت بخط مؤلف) ، شتابرو. تیزرو. (از منتهی الارب) (از ناظم الاطباء). مرد چالاک در جنگ. (فرهنگ جهانگیری) ، گلۀ شتران، شتران جداشده از گله، برق درخشنده در ابر که از ابر جدا شود. (از ناظم الاطباء) (از منتهی الارب) ، گل که طفلان خمیر کرده مانند کره سازند و بدان بازی کنند. (از منتهی الارب) ، تورک آسیا که در سر قطب بود. (محمود بن عمر ربنجنی). العود الذی یوضع فی خرق الرحاالعلیا. (از تاج العروس) ، هر چیزی که پراگنده شود از چیزی. (منتهی الارب)
(قُ)
لغت نامه دهخدا
عیب. ج، قذاریف. (منتهی الارب) (آنندراج). منه قول ابی تمام: زیر زور عن القذاریف نور. (اقرب الموارد)
(هَُ)
لغت نامه دهخدا
تیزرفتار. (منتهی الارب) ، سریع. ج، هذاریف. (منتهی الارب) (اقرب الموارد). رجوع به هذاریف شود
داروی خشک سوده یا کوفته پراکندنی پاشیدنی در چشم و جراحات ذریره جمع ذرورات، نوعی بوی خوش عطر ذریره جمع اذره. کاغنه از جانوران
سر کوه قله، تارک سر چکاد، بالای هر چیز نوک سر جمع ذری، ذروت غایت بلندی بود و اندر فلک تدویربجای اوج باشد از خارج المرکز و برابر ذروه تدویر بود... ذروت وسطی آن نقطه است از زبرین فلک تدویر که بدو آن خط رسد که از مرکز معدل بیرون آید و بر مرکز تدویر بگذرد و ذروت مرئی آن نقطه است از زبری فلک تدویر که بدو آن رسد کز مرکز عالم بیرون آید و بر مرکز تدویر بگذرد (التفهیم)، چکاد تارک تارک سر، بالا سر، نوک کوهان، فراسوی
جمع صرف، گردش های روزگار جمع صرف حوادث نوایب. یا صروف دهر. گردشهای روزگار حوادث دنیا
سر کوه قله، تارک سر چکاد، بالای هر چیز نوک سر جمع ذری، ذروت غایت بلندی بود و اندر فلک تدویربجای اوج باشد از خارج المرکز و برابر ذروه تدویر بود... ذروت وسطی آن نقطه است از زبرین فلک تدویر که بدو آن خط رسد که از مرکز معدل بیرون آید و بر مرکز تدویر بگذرد و ذروت مرئی آن نقطه است از زبری فلک تدویر که بدو آن رسد کز مرکز عالم بیرون آید و بر مرکز تدویر بگذرد (التفهیم)
((حُ))
فرهنگ فارسی معین
جمع حرف، حرف ها، هر یک از قطعه های ریخته گری یا شکل های ترسیمی که در حروفچینی یا ماشین نویسی به کار رود، الفبا نشانه هایی که واژه های یک زبان به وسیله آن ها نوشته می شود، ایتالیک نوعی حروف چاپی لاتینی و یونانی
((ذَ))
فرهنگ فارسی معین
داروی خشک، سوده یا کوفته شده، پراکندنی یا پاشیدنی در زخم و جراحات، جمع ذرورات، نوعی بوی خوش، عطر، جمع اذره
