- دخیلاء (دُ خَ)
دخیلاءالرجل، نیت مرد و نهانی او. (از منتهی الارب). دخّیلی ̍، بازی است مر عربان را. دخیلاء. (منتهی الارب)
معنی دخیلاء - جستجوی لغت در جدول جو
- دخیلاء (دَ)
بازی است مر عربان را. دخیلاء. (از منتهی الارب)
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
(شُ وَ)
لغت نامه دهخدا
مصغر و ممدود، لقب عمرو بن عامر پادشاه یمن. (اقرب الموارد). لقب عمرو بن عامر پادشاه یمن که هر روز جامۀ نو می پوشید و شب آن را پاره میکرد تا دیگری نپوشد. (از منتهی الارب) (ناظم الاطباء). لقب عمرو بن عامر ماءالسماء. (المعرب ص 284). لقب عمرو بن عامر ماءالسمأبن حارثه.... (وفیات الاعیان ص 283 و ص 276) : جفنه بن عمرو اول غسانیان بود ونسب پدرش عمرو بن مزیقیأبن عامر ماءالسمأبن حارثهبن... بود و مزیقیاء او را از آن خواندند که ازدیان در وقت او ممزق شدند، یعنی گریخته و چون عرب از زمین سباء بگریختند. (مجمل التواریخ و القصص چ بهار ص 174). عمرو بن لحی بن حارثه بن عمرو مزیقیاء بن عامر بن حارثهبن... ملک الحجاز و او اول کسی است که بت ها را در خانه کعبه قرار داد و آنها را عبادت کرد. (از حاشیۀ ص 225 مجمل التواریخ والقصص چ بهار)
(دَ)
لغت نامه دهخدا
دهی است از بخش نور شهرستان آمل. واقع در 4هزارگزی خاور بلده. دارای 100 تن سکنه است. آب آن از رود خانه اوز رود است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 3)
(دَ)
لغت نامه دهخدا
نازیدن، نازیدن به خوی نیکو. (منتهی الارب) (اقرب الموارد) ، افزون داشتن کسی را بر کسی در فخر. (منتهی الارب) ، مباهات به نیکی ها و بزرگواری ها و حسب و نسب و جز آن، چه در خود و چه در پدران خود. (اقرب الموارد)
(تَ خَیْ یُ)
لغت نامه دهخدا
جمع واژۀ تخیل. در نفایس الفنون آرد: و آن قضایایی بود که تأثیر کنند در نفس یا انبساطی یا انقباضی یا تسهیل امری یا تهویل یا تعظیم یا تحقیر آن (که مبادی شعر است). رجوع به شعر شود، موهومات و چیزهای موهومی و خیالی و توهمی. (ناظم الاطباء)
دهی از دهستان نازلو بخش حومه شهرستان ارومیه، در 9/5هزارگزی شمال خاوری ارومیه و 3/5هزارگزی خاور شوسۀ ارومیه بمهاباد، با 99 تن سکنه، آب آن از قنات و چشمه، محصول آنجا غلات وچغندر و توتون و کشمش و حبوبات، شغل اهالی زراعت و راه آن ارابه روست، (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4)
دهی جز دهستان حومه بخش مرکزی شهرستان اهر، در 13هزارگزی باختر اهر و 2هزارگزی شوسۀ تبریز به اهر، سکنه 386 تن آب آن از چشمه، محصول آنجا غلات، شغل اهالی زراعت و گاوداری و گلیم بافی، راه آن مالروست، (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 4)
(رُ تَ)
لغت نامه دهخدا
رتیلا. از حشرات است و معروف ترین اقسام آن شبیه مگس است که در اطراف چراغ پرواز میکند وهمه انواع آن از رستۀ عنکبوت است. (از اقرب الموارد). و رجوع به رتیلا شود. رتیلا. جانورکی زهردار که بفارسی دلمه گویند. (ناظم الاطباء). جانورکیست زهردار بفارسی آنرا دلمه گویند، و آنرا انواع است و معروف ترین آنها آن است که به گرد چراغ پرواز میکند و نوعی از آن سیاه با خجک سپید و نوعی است تیره رنگ زغب دار. (منتهی الارب) (آنندراج). خایه گز. (ملخص اللغات). دیلمک. (دهار). جنسی از هوام است و انواع بسیار دارد وهمه نوع آن گزنده است و گاهی کشنده. (از تاج العروس). رتیل، گیاهی است که شکوفۀ آن با شکوفۀ سوسن ماند گزیدن رتیلا و عقرب را فایده بخشد. (منتهی الارب) (ناظم الاطباء). گیاهی است که شکوفۀ آن بشکوفۀ سوسن ماند. ج، رتیلاوات. (از اقرب الموارد)
(خُ یَ / خِ یَ)
لغت نامه دهخدا
تکبر. بزرگ منشی. (یادداشت مؤلف). یقال: اختال الرجل و به خیلاء و خیلاء، یعنی خرامید آن مرد با کبر و بزرگ منشی. (منتهی الارب) (از تاج العروس). تکبر: چون در هر دوری و قرنی بندگان را بطر نعمت و نخوت ثروت و خیلاء رفاهیت از قیام به التزام اوامر باری جلت قدرته و علت کلمته بالغمی آمده ست. (جهانگشای جوینی). و ملوک و اشراف اطراف از خیلاء کبریا و بطر عظمت و جبروت بر ذروۀ اوج العظمه. (جهانگشای جوینی) ، پندار. خیال
(دُ هََ)
لغت نامه دهخدا
بلاء. تصغیر الدهماء. (منتهی الارب) (آنندراج). داهیه و بلا و سختی. (از ناظم الاطباء) ، آزمایش. (آنندراج)
جمع مخیله، گمانیده ها پنداشته ها، جمع مخیله، گماننده ها پندارندگان پندارنده ها جمع مخیله (مخیل) جمع مخیله (مخیل)، قضایا و مقدماتی هستند که نفس را بجنبانند تا بر چیزی حرص آرد یا از چیزی نفرت گیرد و باشد که نفس داند که دروغند. در دستور آمده: مخیلات عبارت از قضایایی هستند که در نفس اثر شگفت آوری گذاشته و موجب قبض و بسط شوند و قیاسی را که مرکب از مخیلات است شعر نامند
