معنی خرمی در لغت نامه دهخدا

منسوب بفرقۀ خرمدینیه که محرمات را مباح کرده اند و مانند مزدکیه هستند. (از انساب سمعانی). منسوب بمذهب خرم دین که مذهب بابک باشد. (ناظم الاطباء) : چون معتصم بطرطوس شد لشکر بر او بیعت کردند و عباس پسر مأمون او را بیعت کرده و ببغداد آمد به اول ماه رمضان این سال و خیر آمدش که مردمان همدان و اصفهان اندر دین خرمی شدند و مذهب بابک گرفتند. (ترجمه طبری بلعمی)

معنی خرمی در لغت نامه دهخدا

از آدمی زادگان شهر هرات است اما از آدمی گری اثری در او نیست و بسبب بدمزاجیهای خود در شهر نتوانست بود، به عراق رفت و از آنجا عزیمت مکه و مدینه و بیت المقدس کرد و در آن ممالک پیاده بزیارت اکثر انبیاء و مشایخ رسید بلکه دو بار بدین دولت و سعادت مشرف و سرافراز گردید، اما بواسطۀ بی دولتی که در ذات او بود چون بازآمد از اول بدبختی و بدفعلی بیشتر می نمود. القصه از مداحی او زبان قاصر و عقل عاجز است. با وجود همه طرفگیها شعر نیز می گوید ودر این فن کسی را پسند نمی کند. این مطلع از اوست:، آوازۀ رخ گل تا باز برنیامد، در بوستان ز بلبل آواز برنیامد.، (مجالس النفائس ص 63)

معنی خرمی در لغت نامه دهخدا

نام قلعتی بوده است درنزدیکی شام. حمدالله مستوفی آرد: سلطان جلال الدین از آذربایجان بگرجستان رفت و مسخر کرد. آنجا شنید که براق در کرمان مخالفت میکند. در هفده روز از تفلیس بکرمان آمد براق حاجب بخدمت پیش او رفت. سلطان جلال الدین براق حاجب را بکشت، ملک اشرف بشام بفرستاد و ملکه خاتون را از قلعۀ خرمی ببرد و با او خلوت کرد و گرجیان از مطاوعت بیرون رفتند. (تاریخ گزیده چ 1 ص 501)

معنی خرمی در لغت نامه دهخدا

شادمانی. شعف. سرور. خوشحالی. (ناظم الاطباء). نشاط. (حبیش تفلیسی). تازگی. (آنندراج). شادی. سرور. انبساط. فرح. شادمانی. (یادداشت بخط مؤلف) :، جهاندار دانندۀ خوب و زشت، مرا گر سپردی سراسر بهشت، نبودی مرا دل بدین خرمی، که روی تو دیدم بتوران زمی.، فردوسی.، ز کشواد و گیوت که داد آگهی، که با خرمی بادی و فربهی.، فردوسی.، چو با راستی باشی و مردمی، نبینی جز از خوبی و خرمی.، فردوسی.، بدان قبه در تخت زرین نهاد، بر آن خرمی تخت بنشست شاد.، فردوسی.، یارتو خیر و خرمی چون پارسای فاطمی، جفت تو جود و مردمی چون جفت خاتم ماریه.، منوچهری.، نوروز روز خرمی ِ بی عدد بود.، منوچهری.، و چنان شده بود که دیگر آن چنان ندیدم و آن شب بخرمی بپایان آمد. (تاریخ بیهقی). از آن مرد بندگان او راحت خواهد بود و ایمنی و درزندگانی از شادی و خرمی. (تاریخ بیهقی).، اگر سالیان از هزاران فزون، در او خرمی ها کنی گونه گون.، اسدی.، بباغی دو درماند ار بنگری، کز این در درآیی وز آن بگذری.، اسدی.، زن ارچند باچیز و باآبروی، نگیرد دلش خرمی جزبشوی.، اسدی.، شادی از لشکر شما برآمد و زنگیان از بالای قلعه نگاه می کردند آن آشوب و خرمی بدیدند. (اسکندرنامه نسخۀ سعید نفیسی).، عالم همه چو خوازه ز شادی و خرمی، من مانده همچو مردۀ تنها بگور تنگ.، عمعق.، خرمی چون باشد اندر کوی دین کز بهر ملک، خون روان کردند از حلق حسین در کربلا.، سنائی.، خرامیدنش باد بر خرمی، که ماهی چو شاهی است خرم خرام.، سوزنی.، عنقای مغرب است در این دورخرمی، خاص ازبرای محنت و رنج است آدمی.، ابوالفرج سگزی.، بمان بدولت جاوید تا بحرمت تو، زمانه زی حرم خرمی دهد بارم.، خاقانی.، مردمی از نهاد کس مطلب، خرمی ازمزاج دهر مجوی.، خاقانی.، غم تخم خرمی است که در یک دل افکنم، دردیست جنس می که بیک دن درآورم.، خاقانی.، مرا بزادن دختر چه خرمی زاید، که کاش مادر من هم نزادی از مادر.، خاقانی.، خرمی کآن فلک دهد غم دان، دل که با غم بساخت خرم دان.، خاقانی.، شاد دلم زآنکه دل من غمی است، کآمدن غم سبب خرمی است.، نظامی.، پشت دوتای فلک راست شد از خرمی، تا چو تو فرزند زاد مادر ایام را.، سعدی (گلستان).، بروزه نیست مرا غیر غصۀ جامه، مگر بعید کنم دل ز خرمی مسدود.، نظام قاری.، ز خرمی که درآمد بسایۀ فرجی، قبا کله نه عجب گر برآسمان انداخت.، نظام قاری.، چون گل اندازم کلاه خرمی گر از قبول، باشدم تشریف از صدر صنادید زمن.، نظام قاری.،، سیرابی. (آنندراج). سبزی. طراوت. شادابی. نزهت. طری. (یادداشت بخط مؤلف) :، بدین خرمی جهان بدین تازگی بهار، بدین روشنی شراب بدین نیکویی نگار.، فرخی.، بدین خرمی و خوشی روزگار، بدین خوبی و فرخی شهریار.، فرخی.، اوقات عیش و لهو تو ای شاه کامگار، از خرمی چو وقت گل نوبهار باد.، مسعودسعد.، بدان سبب این ماه را دی خوانند که درشت بود و زمین از خرمیها دور مانده بود. (نوروزنامه).، کاری از روشنی چو آب خزان، یاری از خرمی چو باد بهار.، خاقانی.، گل با همه خرمی که دارد، از بعد گیا رسد ببستان.، خاقانی.،، مستی، نشاءه شراب. سکر. (یادداشت بخط مؤلف) :، مخور باده چندان کت آرد گزند، مشو مست ازاو خرمی کن بسند.، اسدی.، گفتم این در خرمی همی گوید نباید که در هشیاری پشیمان شود. (تاریخ برامکه). بمجلس شراب بنشستند و در میان نشاط و خرمی برمک از سلمان پرسید... (تاریخ برامکه)، انس. (یادداشت بخط مؤلف)

معنی خرمی در فرهنگ لغت هوشیار

شادمانی، خوشحالی، سرور

معنی خرمی در فرهنگ واژه مترادف متضاد

تازگی، شادابی، شادی، نزهت، نشاط، نضارت، متضاد: بی طراوتی، پژمردگی

معنی خرمی - جستجوی لغت در جدول جو

خرمی

لغت نامه دهخدا

خرمی

لغت نامه دهخدا

خرمی

لغت نامه دهخدا

خرمی

لغت نامه دهخدا

خرمی

فرهنگ لغت هوشیار

خرمی

فرهنگ واژه مترادف متضاد

خرمی

فرهنگ گویش مازندرانی

ختمی

(دخترانه)

گیاهی علفی، پایا، و زینتی از خانواده پنیرک که گلهای درشت دارد

فرهنگ نامهای ایرانی

خرمن

(دخترانه)

توده غله درو شده، توده و مقدار انبوه از هر چیز

فرهنگ نامهای ایرانی

خرمه

(دخترانه)

نام همسر مزدک

فرهنگ نامهای ایرانی

خرمک

مهرۀ سیاه و سفید که برای دفع چشم زخم به گردن اطفال ببندند، چشم زد، برای مثال ترسم چشمت رسد که سخت خطیری / چون که نبندند خرمکت به گلو بر (منجیک - شاعران بی دیوان - ۲۲۶)

فرهنگ فارسی عمید

خرمن

محصول درو شده و روی هم ریخته که هنوز نکوبیده و کاه آن را جدا نکرده اند، کنایه از تودۀ چیزی
خرمن ماه (مه): کنایه از هالۀ ماه، برای مثال آسمان گو مفروش این عظمت کاندر عشق / خرمن مه به جوی خوشۀ پروین به دو جو (حافظ - ۸۱۴)

فرهنگ فارسی عمید

خطمی

گل ختمی، گیاهی از تیرۀ پنیرکیان با ساقۀ ضخیم، برگ های پهن و گل های درشت صورتی یا مایل به ارغوانی، انجل

فرهنگ فارسی عمید

خرمیه

خرم دین، هر یک از پیروان بابک خرّمی رهبر ایرانی خرم دینان که قیام آنان علیه خلفای عباسی را رهبری کرد، آنکه به محرّمات دینی بی اعتقاد یا بی توجه باشد، اباحتی

فرهنگ فارسی عمید

خرمیل

(خَ)

نام حاکم هرات بوده است از طرف غوریان بزمان محمد خوارزمشاه. حمدالله مستوفی می گوید: سلطان محمد خوارزمشاه به نیشابور آمد و با ضیاءالدین علی جنگ کرد و او را با امرای خود اسیر گردانید و بزرگی نمود و بجان امان داد و پیش سلطان غورفرستاد، پس عزم هری کردند خرمیل از قبل غوریان حاکم بسر خود نصرت ملک را بنوا فرستاد. (تاریخ گزیده چ 1 ص 410). جوینی درباره این مرد آرد: ’چون سلطان حکم ممالک هراه در قبضۀ خرمیل نهاد و عنان مراجعت معطوف کرد و بکلیات امور دیگر از غزو و جهاد اشتغال نمود سبب اراجیفی که افتاد که سلطان در غزای لشکر ختای معدوم شده ست شیطان تسویل دماغ خرمیل را بسودای محال آکنده کرد و اباطیل غرور در نهاد او مجال گرفت بنزدیک سلطان محمود رسولی فرستاد و چون مخالفت سلطان موافقت ایشان بود خرمیل را به انواع مبرات موعود گردانیدندو باز سکه و خطبه بنام غوریان کرد و جماعتی را که بحضرت سلطانی انتما و اعتزا داشتند بگرفت’، سرانجام بدست سلطان از بین رفت. (جهانگشای جوینی ج 2 ص 66)

لغت نامه دهخدا

مخرمی

(مُ خَرْ رِ)

منسوب است به مخرم محله ای به بغداد که گروه کثیری بدان نسبت دارند و رجوع به مخرم و الانساب سمعانی ج 2 ص 514 ورق ب و 514 ورق الف شود

لغت نامه دهخدا

خرمیه

(خُرْ رَ ی یَ)

طایفه ای از اهل تناسخ و اباحت که گویند ابومسلم خراسانی هنوز زنده است. (منتهی الارب). محمّره. مبیّضه اصحاب تناسخ و اباحه. خرم دینان. (یادداشت بخط مؤلف). این گروه اصحاب تناسخ و اباحه اند و همان فرقۀ سبعیه اند. (از کشاف اصطلاحات فنون). رجوع به سبعیه شود. امام ابوجعفر احمد بن علی المقری البیهقی در تاج المصادر در ذیل کلمه تخرّم گوید: الخرمیه، اصحاب التناسخ و الاباحه. (یادداشت بخط مؤلف). ابن الندیم خرمیه را چنین شرح می دهد: خرمیه بر دو صنفند یکی خرمیۀ قدیم که آنان را محمره نیز می گویند و در نواحی جبال میان آذربایجان و ارمینیه و شهرهای دیلم و همدان و اصفهان و بلاد اهواز پراگنده اند و اینان در اصل مجوس بوده سپس دین نو گرفته اند و هم این طایفه اند که نام لقطه دارند و رئیس آنان مزدک مشهور است و این مزدک بروزگار قبادبن فیروز بودو انوشیروان او و پیروان او را بکشت و اخبار او را بلخی در کتاب عیون المسائل و الجوابات شرح داده است. صنف دوم خرمیه معروف به خرمیۀ بابکیه اند و رئیس آنان بابک خرمی است و پیروان او، او را خدا می دانستند و او در مذاهب خرمیه قتل و غصب و جنگ و مثله اندرآورد در صورتی که خرمیۀ قدیم این امور نمی شناختند. (الفهرست ابن الندیم). رجوع به بابک خرمی شود. عباس اقبال درباره آنها چنین می آورد: خرمیه یا خرم دینان یا بابکیه یا محمره اصلاً نام اصحاب بابک خرمی است که در عصر مأمون خروج کرد و بدست افشین سردار معتصم دستگیر و مقتول شد. چون بعضی از مقالات بومسلمیه و اسماعیلیه و غلاه بمعتقدات این فرقه شبیه بوده ایشان را هم مخالفین به این اسم می خوانند. (خاندان نوبختی ص 254). برای اطلاع بیشتر به ملل ونحل شهرستانی ص 113 و 132 و تبصرۀ ص 432 و الفرق بین الفرق ص 32 و تلبیس ابلیس ص 109 و 112 رجوع شود

طایفه ای از اهل تناسخ و اباحت که گویند ابومسلم خراسانی هنوز زنده است. (منتهی الارب). محمِّره. مبیِّضه اصحاب تناسخ و اباحه. خرم دینان. (یادداشت بخط مؤلف). این گروه اصحاب تناسخ و اباحه اند و همان فرقۀ سبعیه اند. (از کشاف اصطلاحات فنون). رجوع به سبعیه شود. امام ابوجعفر احمد بن علی المقری البیهقی در تاج المصادر در ذیل کلمه تخرّم گوید: الخرمیه، اصحاب التناسخ و الاباحه. (یادداشت بخط مؤلف). ابن الندیم خرمیه را چنین شرح می دهد: خرمیه بر دو صنفند یکی خرمیۀ قدیم که آنان را محمره نیز می گویند و در نواحی جبال میان آذربایجان و ارمینیه و شهرهای دیلم و همدان و اصفهان و بلاد اهواز پراگنده اند و اینان در اصل مجوس بوده سپس دین نو گرفته اند و هم این طایفه اند که نام لقطه دارند و رئیس آنان مزدک مشهور است و این مزدک بروزگار قبادبن فیروز بودو انوشیروان او و پیروان او را بکشت و اخبار او را بلخی در کتاب عیون المسائل و الجوابات شرح داده است. صنف دوم خرمیه معروف به خرمیۀ بابکیه اند و رئیس آنان بابک خرمی است و پیروان او، او را خدا می دانستند و او در مذاهب خرمیه قتل و غصب و جنگ و مثله اندرآورد در صورتی که خرمیۀ قدیم این امور نمی شناختند. (الفهرست ابن الندیم). رجوع به بابک خرمی شود. عباس اقبال درباره آنها چنین می آورد: خرمیه یا خرم دینان یا بابکیه یا محمره اصلاً نام اصحاب بابک خرمی است که در عصر مأمون خروج کرد و بدست افشین سردار معتصم دستگیر و مقتول شد. چون بعضی از مقالات بومسلمیه و اسماعیلیه و غُلاه بمعتقدات این فرقه شبیه بوده ایشان را هم مخالفین به این اسم می خوانند. (خاندان نوبختی ص 254). برای اطلاع بیشتر به ملل ونحل شهرستانی ص 113 و 132 و تبصرۀ ص 432 و الفرق بین الفرق ص 32 و تلبیس ابلیس ص 109 و 112 رجوع شود

لغت نامه دهخدا

خریم

بی باک

معنی خرمی - جستجوی لغت در جدول جو

پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما