معنی خالصی در لغت نامه دهخدا

منسوب به خالِصَه و خالص

معنی خالصی در لغت نامه دهخدا

عبدالحی خواجه زاده. متوفی به 950 هجری قمری اوراست دیوانی به ترکی و سال وفاتش در این مصراع آمده: ’قودی بوکونی خالص اولدی’. (از کشف الظنون چ 2 ج 1 ستون 786). رجوع به قاموس الاعلام ترکی ج 3 ص 2018 شود

معنی خالصی - جستجوی لغت در جدول جو

خالصی

لغت نامه دهخدا

خالصی

لغت نامه دهخدا

خالصی

فرهنگ واژه فارسی سره

خالی

مقابل پر، تهی، جای تهی، خلوت، کنایه از دور، برکنار، کنایه از تنها، کنایه از بدون همراهی چیز دیگر

فرهنگ فارسی عمید

خالص

ناب، سره، پاک، بی آلایش، بدون ظرف مثلاً وزن خالص

فرهنگ فارسی عمید

خالصه

ویژگی ملکی که متعلق به دولت یا خاندان سلطنتی باشد

فرهنگ فارسی عمید

خاوصی

(وُ صی ی)

محمد بن ابوبکر بن عبدالرحمن خطیب خاوصی مکنی به ابوبکر از ابوالحسن علی بن سعید مطهری روایت کرد و از او ابوحفص عمر بن احمد نسفی حدیث دارد. (از یاقوت در معجم البلدان)

لغت نامه دهخدا

خالدی

(لِ)

محرف و مصحف کلمه ’کرد’ است. رشید یاسمی در تاریخ کرد چنین آرد: بعضی از محققان جدید کرد را تحریف خالدی شمرده اند چه در قرن نهم قبل از میلاد در ’وان’ دولتی تشکیل شد بنام هالد یا (خالدی) که آشوریان آنها را ’اورارتو’ و ’اوراشتو’ گویند و در عبری ’اراراط’ نامند و یونانیان ’الارودی’ و ’خالدوی’ و ’خالد ایوی’ ذکر کنند. این دولت تا قرن ششم قبل از میلاد باقی بود بعد از آنکه ارامنه پیدا شدند خالدی ها پراکنده شده به کوهستانها رفتند. (کتاب کوروپدی گزنفون ج 3 فصل 3- 1). در نواحی شمال دریاچۀوان آثار این قوم موجود است و در نزدیکی طرابوزان نقطه ای به اسم خالد در عهد دولت بیزانس بود و شهر خلاط (اخلاط) نیز حاکی از نام آنان است حتی در طرف قفقاز هم نام این طایفه هست و سنگ معروف کله شین در مرز ایران از این دولت است. باری بعضی از محققان مثل رایسکه گفته اند: ’خالدی و کردی و کورتی و گردیای همه یکی است’. تیکلات پیلسر آشوری در استوانه ای که به یادگار گذاشته نام طایفۀ قورطیه (کورتی) را که در کوهستان آزو بوده اند و جزو طوایفی که به اطاعت خود آورده ذکر میکند. (از تاریخ کرد رشید یاسمی صص 93- 92)
نام تیره ای است از ایل کلهر که دارای دوهزار خانوار میباشد. شغل آنها تربیت اغنام و احشام است. (از جغرافیای سیاسی کیهان ص 61)

لغت نامه دهخدا

خلاصی

(خِ / خَ)

آزادی. رستگاری. رهایی. نجات. (ناظم الاطباء) :
دل ز راحت نشان نخواهد داد
غم خلاصی بجان نخواهد داد.
خاقانی.
گر از غم خلاصی طلب کردمی
هم از نای نوشی سبب کردمی.
خاقانی.
، شفا، رهایی از بند و زندان، فرار، فلاح. (ناظم الاطباء)

لغت نامه دهخدا

خالقی

(لِ)

دهی است از دهستان چناران بخش حومه شهرستان مشهد. واقع در 58 هزارگزی شمال باختری مشهد و 3 هزارگزی شمال راه شوسۀ مشهد به قوچان. ناحیه ای است واقع در جلگه با آب و هوای معتدل، 38 تن سکنه دارد که مذهبشان شیعه و زبانشان فارسی و کردی است. آب آنجا از قنات و محصولات آن غلات و چغندر و سیب زمینی و تریاک میباشد. شغل اهالی زراعت و قالیچه بافی و مالداری است. راه این ده مالرو است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9)

لغت نامه دهخدا

خالکی

(لَ)

دهی است جزء دهستان حومه بخش لشت نشاء واقع در شهرستان رشت و 7 هزارگزی جنوب بازار لشت نشاء. ناحیه ای است واقع در جلگه با آب و هوای مرطوب و مالاریائی، 158 تن سکنه دارد که شیعی مذهب و گیلکی زبانند. آب آنجا از توشاجوب از سفیدرود و محصولات برنج و ابریشم و چای و شغل اهالی زراعت میباشد. راه آنجا مالرو است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 2)

لغت نامه دهخدا

خالدی

(لِ)

سعدالدین قتلغ خواجه خالدی قزوینی. وی نبیرۀ شیخ نورالدین گیلانی بود که غازان خان و اکثر مغول بر دست او مسلمان شدند. او عالمی عامل و متبحر بود. در محرم 728 هجری قمری به قزوین درگذشت و 80 سال عمر داشت. (از تاریخ گزیدۀ حمدالله مستوفی ص 793)
عبدالله بن محمد بن حسن خالدی، مکنی به ابومحمد. از بزرگان فرقۀ مرجئۀ قدریّه است. مثل محمد بن شبیب بصری. رجوع به ملل و نحل شهرستانی ص 103 و الفرق بین الفرق ص 96 و 19 و التنبیه و الاشراف ص 96 شود. (از خاندان نوبختی عباس اقبال ص 138)
سعید بن هاشم بن وعله، مکنی به ابوعثمان. وی برادر ابوبکر محمد بن هاشم بن وعله است. رجوع به خالدی ابوبکر شود

لغت نامه دهخدا

خالدی

(لِ)

منسوب به خالد است که نام اجدادی میباشد. (از انساب سمعانی)

لغت نامه دهخدا

خالری

(لَ)

کارهای ملیح. (ناظم الاطباء) (اشتینگاس)

لغت نامه دهخدا

خالصه

(لِ صَ)

نام کنیزکی سیاه بوده است که یکی از خلفاء او را بسیار گرامی میداشته و بر او زیور و زینت برمی بسته است. شاعری در این باره گفته:
لقد ضاع شعری علی بابکم
کما ضاع درّ علی خالصه.
این شعر به گوش آن خلیفه رسید و امر به احضار آن شاعر کرد و بر او خرده گرفت. شاعر گفت: یا امیرالمؤمنین از من دروغ نقل کرده اند، شعر من چنین است:
لقد ضاء شعری علی بابکم
کما ضاءدّر علی خالصه.
خلیفه را این خلاص جست او نیکو آمد او را جایزه بخشید. یاقوت می گوید: شنیدم که این داستان در مجلس قاضی ابوعلی عبدالرحیم نیشابوری نقل شد و قاضی مزبور گفت: این بیت بیتی است که چشمانش برکنده شده و باز می بیند. (از معجم البلدان یاقوت حموی ج 3 ص 390). در کتاب ’الجماهر’ نام این خلیفه هارون الرشید آمده و نام آن شاعر ابونواس. (از کتاب الجماهر فی معرفه الجواهر ابوریحان بیرونی چ 1 ص 58)

لغت نامه دهخدا

خالصه

(لِ صَ)

یکی از دهستانهای بخش مرکزی شهرستان کرمانشاه است. این دهستان در شمال باختر کرمانشاه از 6 الی 45 هزارگزی واقع میباشد. خلاصۀ اطلاعات جغرافیایی آن بدین قرار است: حدود: از شمال به دهستان میان دربند، از طرف باختر به دهستان سنجابی، از طرف جنوبی به دهستان ماهی دشت، از طرف خاور به دهستانهای پای روند و میان دربند. هوای این دهستان مانند سایر دهستانهای حومه کرمانشاه سرد معتدل و سالم است. در این دهستان سه رشته کوه بطور مشخص مشاهده میشود: 1- ارتفاعات جنوبی: این ارتفاعات دنبالۀ ارتفاعات جنوبی شهر کرمانشاه است به طرف شمال باختر ممتد و بتدریج از ارتفاع آن کاسته و بالاخره در باختر آبادی داردرفش و محل اتصال رود خانه قره سو به رود خانه مرگ با زمین یکسان و تمام میگردد. اسامی قلل آن از کرمانشاه به شمال باختر عبارتند از: قلۀ سیاه کمر به ارتفاع 1720 گز - قلۀ تنوردول به ارتفاع 1691 گز، قلۀ داردرفش به ارتفاع 1511 گز و گردنۀ نعل شکن به ارتفاع 1418 گز. 2- ارتفاعات وسط دهستان: در این قسمت کوه زیارت ویس است که تقریباً در وسط دهستان واقع و از شاه گدار و سمگان شروع شده و در سراب سیونان با زمین یکسان میشود. ارتفاع قلۀ آن از دریا 1868 گز و زیارتگاهی در روی قلۀ آن وجود دارد. 3- ارتفاعات شمالی دهستان: ارتفاعات شمالی مرتفعتر از دو رشتۀ مذکور است و از ارتفاعات شمالی روانسر منشعب و در شمال صفی آباد و محل معروف به قلمبر به رود خانه رازآور منتهی میشود. قله ای بلند و پرتگاه آن بنام کوه خورین به ارتفاع 2474 متر از سطح دریا میباشد. رودخانه: رود خانه قره سو پس از گذشتن از بخش روانسر در محلی معروف به شاه گدار وارد این دهستان شده در سراب خشکه از این دهستان خارج میگردد. از آب آن بواسطۀ گودی جز آشامیدن استفادۀ دیگری نمیشود. رود خانه رازآور که حدطبیعی این دهستان با دهستان میان دربند است از دهستان مذکور به این دهستان وارد و در محل معروف به دوآب قزانچی به رود خانه قره سو ملحق میشود و برخی از قراءدهستان را مشروب مینماید. راه شوسۀ کرمانشاه به روانسر تقریباً از وسط این دهستان از شمال و موازی رود خانه قره سو می گذرد. راه فرعی کرمانشاه به سنجابی ازدامنۀ شمالی ارتفاعات جنوبی این دهستان عبور مینماید. بعلاوه بواسطۀ مسطح بودن اراضی در فصل خشکی اتومبیل به تمام آبادیهای دهستان میتوان برد. آب قراء دهستان اکثر از چاه و برخی چشمه و قنات است. محصول عمده دهستان غلات و حبوبات و دیمی و لبنیات و سایر محصولات دامی است. این دهستان از 92 آبادی بزرگ و کوچک تشکیل شده و جمعیت آن در حدود 23هزار نفر و قراء مهم آن به شرح زیر است: دوچقا، گلالی، گرواند، عمرمل، کوسه وند، چقازرد، دائی چی، مهدی آباد، شاهین، باباجان، سراب نیلوفر. زبان مادری ساکنین دهستان کردی ولی عموماًبه زبان فارسی آشنا هستند. دین آنها اسلام و مذهب شیعۀ اثنی عشری است. (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5)

لغت نامه دهخدا

خالصه

(لِ صَ)

. رجوع به خالصه شود

لغت نامه دهخدا

خالی

تهی، تنها، یکه

فرهنگ لغت هوشیار

خلاصی

رهایی، رستگاری رهایی رستگاری نجات. آزادی، رهائی، نجات

فرهنگ لغت هوشیار

خالصه

مونث خالص بی آلایش ناب، دیوانهیرزمین و ساختمان به ویژه زمین های کشاورزی که از آ ن دیوان (دولت) است، ویس زمین و باغی که روستا خاوند (ارباب) برای خود نگاه می دارد و برای کشت و آبادی به کشاورزان نمی سپارد مونث خالص، زمین متعلق بدولت، زمینی که ارباب آنرا از تقسیم میان دهقانان و باصطلاح پشک انداختن مستثنی میدارد و خود راسا آنرا زراعت میکند (بیشتر در کردستان)،جمع خالصجات

فرهنگ لغت هوشیار