- تایماس
یکی از پنج تن سران تاتار بود، وی و تاینال در جنگ باجلال الدین خوارزمشاه بسال 625 هجری قمری مهتر ایشان بودند، رجوع به تاریخ مغول اقبال ص 122 و تاینال شود
معنی تایماس - جستجوی لغت در جدول جو
پیشنهاد واژه بر اساس جستجوی شما
چاییدن، سرما خوردن، مبتلا به زکام شدن، ناخوش شدن از سرماخوردگی، چاهیدن
عتابخان. از امراء لشکر شاه سلیمان صفوی در تسخیر قلعۀ هرات. رجوع به مجمل التواریخ گلستانه چ مدرس رضوی ص 48 شود
طایفه ای از اویماقیۀ هرات. (مجمل التواریخ گلستانه چ مدرس رضوی ص 390)
از امراء لشکر مغول که با ’تایماس’ به عراق حمله کردند، جنگ سختی بین سلطان جلال الدین خوارزمشاه و لشکر مغول بسرداری تاینال در اصفهان درگرفت، رجوع به جهانگشای جوینی چ قزوینی ج 1 ص 70 و ج 2 ص 168 و 204 و تاریخ مغول اقبال ص 70 و ’تایماس’ شود
دریانورد هلندی که بسال 1603 میلادی در ’لوت ژگاس’ متولد شد و تاسمانی و زلند جدید را به سال 1642 میلادی کشف کرد و در سال 1659 درگذشت، جزیره تاسمانی ابتداء بنام عموی تاسمان ’وان دیمن’ نامیده شد ولی بعدها بنام کاشف آن موسوم گردید، رجوع به ’تاسمانی’ و قاموس الاعلام ترکی شود
از حکام تولی خان داروغۀ مرو: چون مغولان خاطر از کشتن ساکنان مرو فارغ ساختند بتخریب مساکن ایشان پرداختند. بعد از آن تولی خان فرمان داد... و بارماس بداروغگی آن دیار بی دیار (مرو) قیام نماید... (حبیب السیر چ خیام ج 3 ص 39). و رجوع به صفحۀ 40 همین کتاب شود
دهی از بخش رامهرمز شهرستان اهواز، جنوب راه شوسۀ رامهرمز به هفت گل، سکنه آن 100 تن، آب از رود خانه کوپال، محصول آن: غلات، برنج بزرک، کنجد و شغل اهالی زراعت است، ساکنان از طایفه بایمان هستند، (از فرهنگ جغرافیائی ایران ج 6)، کنایه از اسراف و تبذیر، بیهوده خرج کردن، به ناجایگاه بخشیدن و یا از کف دادن مال و سرمایه و امثال آن، نیست و نابود کردن، (آنندراج)، فنا کردن، ضایع کردن، به هرزه و بیهوده و عبث صرف کردن، مالی به اسراف یا بتبذیر یا بی ضرورتی صرف کردن:
نه گنج و نه نام و نه تخت و نژاد
همی داد خواهند گیتی بباد،
فردوسی،
نه گنجست با من نه نام و نژاد
مگر داد خواهم همی سر بباد،
فردوسی،
رها کرد از بند پای قباد
وزان مهتران داد او را به باد،
فردوسی،
و خزینه و مال جمع کردۀ یعقوب و عمرو همه بباد دادند، (تاریخ سیستان)،
چونکه درین چاه چو نادان بباد
داده تبر در طلب سوزنم،
ناصرخسرو،
به بازی مده عمر باقی بباد
که مانده شود هرکه خیره دود،
ناصرخسرو،
تو بنادانی بچگان را بباد دادی، (کلیله و دمنه)،
تو رفته به باد داده خرمن
من مانده چنین به کام دشمن،
نظامی،
کو آنکه بباددادۀتست
بر خاک ره اوفتادۀ تست،
نظامی،
آخرالامر از برای آن مراد
تا دهد چون خاک ایشان را بباد،
مولوی،
- سر به باد دادن، خود را بیهوده به کشتن دادن:
از آن پس که پیروز گشتیم و شاد
نبایدسرخویش دادن بباد،
فردوسی
نه گنج و نه نام و نه تخت و نژاد
همی داد خواهند گیتی بباد،
فردوسی،
نه گنجست با من نه نام و نژاد
مگر داد خواهم همی سر بباد،
فردوسی،
رها کرد از بند پای قباد
وزان مهتران داد او را به باد،
فردوسی،
و خزینه و مال جمع کردۀ یعقوب و عمرو همه بباد دادند، (تاریخ سیستان)،
چونکه درین چاه چو نادان بباد
داده تبر در طلب سوزنم،
ناصرخسرو،
به بازی مده عمر باقی بباد
که مانده شود هرکه خیره دود،
ناصرخسرو،
تو بنادانی بچگان را بباد دادی، (کلیله و دمنه)،
تو رفته به باد داده خرمن
من مانده چنین به کام دشمن،
نظامی،
کو آنکه بباددادۀتست
بر خاک ره اوفتادۀ تست،
نظامی،
آخرالامر از برای آن مراد
تا دهد چون خاک ایشان را بباد،
مولوی،
- سر به باد دادن، خود را بیهوده به کشتن دادن:
از آن پس که پیروز گشتیم و شاد
نبایدسرخویش دادن بباد،
فردوسی
از امراء لشکر غازان خان که در جنگ شام شرکت داشت و در آنجا اسیر گشت، رجوع به تاریخ غازانی چ کارل یان ص 99، 148، 149 و 154 شود
بیشه و نیستان و جنگل را گویند و به عربی اجم خوانند، (برهان) (آنندراج) (انجمن آرا)، بیشه، (صحاح الفرس)، بیشه و نیستان، (فرهنگ جهانگیری) (فرهنگ رشیدی)، جنگل و بیشه و ویرانه و ملک لم یزرع و ویران و نیستان، (ناظم الاطباء) :
نهاده روی به حضرت چنانکه روبه پیر
به تیم واتگران آید از در تیماس،
ابوالعباس (از صحاح الفرس و فرهنگ جهانگیری)،
در قوامیس عرب کلمه دیماس یا دیماس هست که به معنی لانه و سوراخ زیرزمینی که وحوش به لانه گیرند و امثال آن می باشد و به گمان من تیماس و دیماس یکی تعریب یا تصحیف دیگری است و از شعر ابوالعباس تیماس را به معنی بیشه و نیستان و جنگل گرفته اند به حدس، و اصل همان دیماس به معنی کن و سرب عربی است و دیماس نیز نام زندانی بود از حجاج بن یوسف ثقفی که برای تاریکی آن به دیماس خوانده می شد، (یادداشت بخط مرحوم دهخدا)
نهاده روی به حضرت چنانکه روبه پیر
به تیم واتگران آید از در تیماس،
ابوالعباس (از صحاح الفرس و فرهنگ جهانگیری)،
در قوامیس عرب کلمه دیماس یا دیماس هست که به معنی لانه و سوراخ زیرزمینی که وحوش به لانه گیرند و امثال آن می باشد و به گمان من تیماس و دیماس یکی تعریب یا تصحیف دیگری است و از شعر ابوالعباس تیماس را به معنی بیشه و نیستان و جنگل گرفته اند به حدس، و اصل همان دیماس به معنی کن و سرب عربی است و دیماس نیز نام زندانی بود از حجاج بن یوسف ثقفی که برای تاریکی آن به دیماس خوانده می شد، (یادداشت بخط مرحوم دهخدا)
مقایسه نمیشود توضیح در بعضی موارد اشاره است به لاتقاس الملائکه بالحدادین و این مثل از آنجاست که آیه علیها تسعه عشر سوره المدثرآیه 30) (یعنی دربانان دوزخ نوزده تن اند) نازل شد یکی از کفار عرب بیاران خود گفت که این نقلی نیست. من کار هیجده تن از ایشان کفایت کنم شما هر کار یک تن را بسازید. ابوبرک چون این بشنید گفت: لایقاس الملائکه بالحدادین یعنی نتوان نمود حدادا بمعنی دربان است و از آنگاه این جمله مثل گردیده است
