معنی مفلاک

مفلاک

مفلاک

تهیدست. درویش. (از لغت فرس اسدی چ اقبال ص 276). فلک زده و پریشان حال که الحال مفلوک گویند، و این از اشتقاقات فارسیان است چون فلاکت و نزاکت و... (فرهنگ رشیدی). مردم تهیدست و پریشان و درویش و مفلس را گویند. (برهان) (آنندراج). تهی دست. درویش. حقیر و پریشان. (از مجمعالفرس سروری چ دبیرسیاقی ج 3 ص 1331). به قول رشیدی این کلمه برساختۀ فارسیان است، مانند فلاکت، ولی کلمه مذکور را قزوینی اصیل دانسته. اما باید دانست که مفلاک در کتب عربی نیامده و بجای آن بدین معنی ’مفلاق’ استعمال شده. بنابراین یا در عربی عامیانه مفلاق تبدیل به مفلاک شده و یا ایرانیان در آن تصرف کرده اند. (قول اخیر اصح می نماید، زیرا در لغت فرس اسدی هم جزو لغات فارسی یاد شده و رشیدی هم همین را تائید می کند) و از همین کلمه بعداً مفلوک و فلاکت ساخته شده. (فرهنگ فارسی معین) :
از فلک نحسهابسی بیند
آنکه باشد غنی شود مفلاک.
ابوشکور (از لغت فرس اسدی چ اقبال ص 276).
هرزه و مفلاک بی نیاز از تو (کذا)
با تو برابر که راز بگشاید (کذا).
ابوشکور (از لغت فرس اسدی چ اقبال ص 276).
چیزی الفنج عزیزا که چو مفلاک شوی
خوار گردی بر خلقان و کم از خاک شوی.
چاکرعلی چیره (از حاشیۀ فرهنگ اسدی نخجوانی).
افلاک توانگر از ستاره
در جنب ستانۀ تو مفلاک.
سنائی (دیوان چ مصفا ص 461).
به قسمت است مقادیر رزق نز جهد است
دلیلش ابله مرزوق و زیرک مفلاک.
جمال الدین عبدالرزاق (از مجمعالفرس سروری)