معنی فروهشته

فروهشتن

فروهشتن

فروگذاشتن. فرونهادن. نهادن. گذاشتن:
چو نوذر فروهشت پی در حصار
بدو بسته شد راه جنگ سوار.
فردوسی.
او چو فروهشت زیر پای ترا
چون که تو او را ز دل برون نهلی ؟
ناصرخسرو.
، بازکردن و فروگذاردن و به پایین رها کردن موی و جز آن را:
بیفکند پاره، فروهشت موی
سوی داور دادگر کرد روی.
دقیقی.
فدای آن قد و زلفش که گویی
فروهشته ست از شمشاد، شمشاد.
زینبی.
یکی تاج بر سر نهاده بلند
فروهشته تا پای مشکین کمند.
فردوسی.
خروشان ز کابل همی رفت زال
فروهشته لفج و برآورده یال.
فردوسی.
نگه کرد خسرو بر آن زشت روی
چو دیوان به سر بر فروهشته موی.
فردوسی.
فروهشتن تاب زلف دراز
خم جعد را دادن از حلقه ساز.
اسدی.
، آویختن. (آنندراج). آویختن نقاب، پرده و جز آن و پوشانیدن چیزی را بدان:
برآوردم زمامش تابناگوش
فروهشتم هُوَیدش تا به کاهل.
منوچهری.
حرص بینداز و آبروی نگهدار
ستر قناعت بروی خویش فروهل.
ناصرخسرو.
همه برقع فروهشتند بر ماه
روان گشتند سوی خدمت شاه.
نظامی.
افتاد چنانکه دانه از کشت
سربند قصب برخ فروهشت.
نظامی.
بیابان و سرما و باران و سیل
فروهشته ظلمت بر آفاق ذیل.
سعدی.
، برپای کردن خیمه و خرگاه و جز آن را. در این معنی از اضداد است و به معنی برچیدن و خوابانیدن خیمه نیز آید. (از یادداشتهای مؤلف) :
بفرمود تا کوس با کرنای
زدند و فروهشت پرده سرای.
فردوسی.
برابر سر بت کله ای فروهشتند
نگارکار به یاقوت و بافته به درر.
فرخی.
، خوابانیدن خیمه و جمع کردن آن. (یادداشت بخط مؤلف) :
الا یا خیمگی خیمه فروهل
که پیشاهنگ بیرون شد ز منزل.
منوچهری.
، سرازیر کردن. روان کردن: عمر در من نگریست و آب از چشم فروهشت. (ترجمه تاریخ طبری بلعمی) ، درآویختن و بند کردن:
فروهشت از شاخ زرین سپر
یکی بنده بر پیش او با کمر.
فردوسی.
فروهشت رستم بزندان کمند
برآوردش از چاه باپایبند.
فردوسی.
ز بهر سنگی چندین هزار خلق خدای
بقول دیو فروهشته بر خطر لنگر.
فرخی.
، کنارزدن و بر گرفتن نقاب و جز آن را. در این معنی با حرف اضافۀ ’از’ همراه است:
چو افکنده بودش چو سروران
فروهشت برقع ز روی جوان.
نظامی.
، غلطانیدن و به پایین انداختن:
یکی سنگ از آن کوه خارا بکند
فروهشت از آن کوهسار بلند.
فردوسی